Оқушылардың математика пәні бойынша Республикалық олимпиадасының аудандық этапы 2013-2014 жыл желтоқсан айы 18-19 жұлдызы
8 сынып I-тур
a+b=1a+1b=6 қатынасын қанағаттандыратын a, b нақты сандар үшін ab+ba өрнегінің мәнін табыңыз.
Шешуі: 36 = 6 * 6 = (a + b) ( 1a+1b ) = 1 + ab+ba+1 болғандықтан ab+ba=34 болады.
72013 дәрежесінің соңғы екі цифры неге тең.
Шешуі: 70=1, 71=7, 72=49, 73=343, 74=2401 болғандықтан, 2013=4*503+1 түрінде жазып
72013=74*503+1=( 74)503*7=(2400+1)503*7=
=(2400503+…+503*2400+1)=...*100*7+7=...07 түрінде жазылады. Ендеше ең соңғы екі сан 0 мен 7 болады.
Жауабы: Соңғы екі сан ....07
Аралда 7 көк , 9 жасыл және 11 қызыл құбылғылар тұрады. Әртүрлі түстегі екі құбылғы кездескенде екеуі де үшінші түске өзгереді. Қандайда бір уақыттан кейін барлық құбылғылар бір түске боялуы мүмкін бе?
Шешуі: Құбылғылардың көк, жасыл және жасыл түстерін сәйкесінше
к , ж , қ әріптерімен белгілейік. Ендеше есептің шарты бойынша
1) Егер к+ж=қ болса, онда 7(к+ж)=7қ, яғни 7к+7ж=7қ.
Барлығы 7қ+11қ=18қ (қызыл) құбылғы. Артық кездеспей қалған жасыл құбылғылар 9ж-7ж=2ж болады.
2) Егер ж+қ=к болса, онда 9ж+9қ=9к. Барлығы 9к+7к=16к құбылғы 11қ-9қ=2қ. Бұл жолы кездесуден тыс қалған 2 қызыл құбылғы болады.
3) Егер к+қ=ж болса, онда 7к+7қ=7ж. Барлығы
7ж+11ж=18ж құбылғы. 11қ-7қ=4қ. Бұл жағдайда кездеспеген 4 қызыл құбылғы қалады. Бір мезетте барлық құбылғылардың түсі бірдей болу үшін артық, яғни кездесуден тыс қалатын құбылғылар болмау керек. Олай болса, бір мезетте барлық құбылғылардың түсі бір түске айналмайды.
жауабы: Бір мезетте барлық құбылғылардың түстері бірдей бола алмайды.
8 сынып II-тур
5-ке және 9-ға бөлінетін, 1-ді және өзін қоса есептегенде дәл 10 бөлгішке ие болатын барлық натурал сандарды табу керек.
Шешуі: Ізделінді сан 5-ке де, 9-ға да бөлінсе және 5 пен 9 өзара жай болғандықтан, ол сан 45-ке бөлінуі тиіс. Ал 45=3*3*5 болғандықтан,ізделінді санда 1,3,5,9,15,45 –кем дегенде 6 бөлгіш бар. Егер ізделінді сан тағы да бір P ≠ 3.5 жай санына бөлінсе, онда ізделінді сан кем дегенде 12 бөлгіш болып кетеді. Ал бізге дәл 10 бөлгіш болуы керек. Сондықтан бізде екі мүмкіндік қалады. Олар келесілер: N=3*3*3*3*5 және N=3*5*5*5*5. Екінші сан 9-ға бөлінбейді.
Жауабы: N=3∙3∙3∙3∙5=405
x2-8x+41+y2+6y+25=9 теңдеуін нақты сандар жиынында шешіңіздер.
Шешуі: Түбір астындағы өрнектерден толық квадратты бөліп аламыз.
x2-8x+41+y2+6y+25=x2-8x+16+25+y2+6y+9+16=
=(x-4)2+25+(y+3)+16=9
Теңдік тек қана x-4=0, y+3=0 болғанда ғана орындалады. Ендеше x=4, y=-3.
АВС үшбұрышының АD биіктігі ВС қабырғасынан екі есе кіші.
А бұрышы доғал болуы мүмкін бе?
Шешуі: АD биіктігінің А төбесі мен D табаны сәйкесінше А нүктесінен өтетін СВ-ға параллель түзу мен С және В нүктелерінен өтетін түзуге тиісті болады. D нүктесі ВС-нің ортасы болған жағдайды координаталар басы деп есептеп А нүктесін −∞ тен +∞ дейін өзгертеміз. Сонда А бұрышы 0-ден 90 ̊-дейін және 90 ̊-тан 0-ге дейін өзгереді. Ендеше А бұрышы доғал болуы мүмкін емес.
Жауабы: А бұрышы доғал болуы мүмкін емес
9 сынып I-тур
АВСD квадраты берілген.АС және ВС кесінділерінде кесінділердің шетімен беттеспейтіндей етіп, сәйкесінше М және N нүктелері алынған. Егер MN=MD болғанда ∠ MDN бұрышының шамасы неге тең?
Шешуі: Дәл осы түрдегі сызбаның болуы мүмкін емес, себебі MN=MD. Сондықтан сызбаны келесі түрде басқаша сызамыз. ∠CDN=β, ∠NDM=α болсын. Онда ∠NDA=β болады да ∠MDA=β-α болады. Олай болса ∠MBA= β-α болады. Ендеше ∠NBM=∠MNB=90-β+α. Берілгені бойынша ∠DNM=∠NDM=α. Ендеше 900+α-β= ∠MNB=180-α-β болғандықтан α=45° болады.
Достарыңызбен бөлісу: |