А. К. Ершина, А. Шақарбекқызы, Н. Байтұрсын
Теориядан қысқаша мағлұмат
жүктеу/скачать 0.95 Mb.
|
| Теориядан қысқаша мағлұмат
Егер 9.1-суретте көрсетілгендей ұзындығы l түтік алып, түтіктің ішіне ұзын сапқа жалғанған поршень орнатып, түтіктің алдына жиілігі белгілі дыбыс көзін орнатса, дыбыс генераторынан шыққан дыбыс толқынын поршеннен шағылып кері қайтады да, поршеньмен генератордың арасында тұрған толқын туғызады. Прошеннің бетінде ( B нүкте) әрқашан тұрғын толқынының түйіні пайда болады, ал түтіктің ашық ұшында (A нүктеде) шоғыр болады. Егер түтіктің ашық ұшына да дыбыстың тұрғын толқынының шоғыры пайда болса, дыбыс күшейіп айқын естіледі, ал бұл орында түйін пайда болады, дыбыс бәсеңдеп нашар естіледі. Егер поршеньді бірте-бірте түтіктің ішіне қарай тартса, дыбыстың күшеюі мен бәсеңдеуі кездесіп отырады. Прошень А-нүктеде тұрғанда бақылаушыға тек генератордан келген дыбыс естіледі. Прошень В-нүктеге келген түтіктің аузында (А-нүктеде) тұрғын толқынының шоғыры пайда болады да, толқынның амплитудасы максимум дәрежеге жетеді, дыбыс күшейіп естіледі. АВ аралығында тұрғын толқын сияды. 1 l 4 Поршень С нүктеге келгенде түтіктің аузында тұрған толқынның түйіні пайда болады да, дыбыстың естілуі бәсеңдейді. Сонда А нүкте мен С нүктенің арасында ауада тараған дыбыстың 1 l 2 2 тұрғын толқыны сияды. Поршень Д-нүктеге келгенде дыбыс жаңадан күшейіп естіледі. Бұл жағдайда АД- аралығына дыбыстың тұрғын толқынының 3 l 4 3 толқыны сияды. Осылайша дыбыстың әр тетелес орналасқан екі бәсеңдеуінің немесе екі күшеюінің аралығы l 1 2жарты тұрғын толқынға тең болады. Толқындар тақырыбынан білуіміз бойынша U . олай болса, VU v . Егер генератордың тербелу жиілігі v-белгілі болса, - тәжірибе кезінде есептеледі, дыбыс жылдамдығы формуласы бойынша есептеліп шығарылады U v . жүктеу/скачать 0.95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|