Адам анатомиясы атлас

36-сурет. Кеуде торының агзалары (алдыңгы көрініс). Алдыңгы кеуде қабыргасы, қабыргалық өкпецап, жүрекқап және көкет жартылай алынып тастальшган

А. Отыз жастагы эйел жүрегі (алдыңгы көрініс)

Ә. Отыз жастагы эйел жүрегі

(артқы ңигаиі көрінісі)

1. 
   Сол бұганаасты артерия
   
2. 
   Сол жалпы ұйкы артерия
   
3. 
   Иык-бас сабауы
   
4. 
   Жогаргы куыс вена
   
5. 
   Қолқаның жогарылаган бөлігі
   
6. 
   Қолқа
   
7. 
   Оң құлакша
   
8. 
   Оң жүрекше
   
9. 
   Тэждік жүлге
   
10. 
    Оң карынша
    
11. 
    Қолқа догасы
    
12. 
    Боталлов түтігі байламы
    
13. 
    Сол окпе веналары
    
14. 
    Сол күлакша
    
15. 
    Өкпелік сабау
    
16. 
    Өкпелік сабау койнауы
    
17. 
    Алдыңгы карыншааралык жүлге
    
18. 
    Сол карынша
    
19. 
    Жүрек ұшы
    
20. 
    Сол жүрекше
    
21. 
    Тэждік қойнау мен майлы дене
    
22. 
    Арткы карыншааралык жүлге
    
23. 
    Оң өкпе артериясы
    
24. 
    Оң өкпе веналары
    
25. 
    Төменгі куыс вена
    

1. 
   A. subclavia sin.
   
2. 
   A. carotis communis sin.
   
3. 
   Truncus brachiocephalicus
   
4. 
   V. cava sup.
   
5. 
   Pars ascendens aortae
   
6. 
   Bulbus aortae
   
7. 
   Auricula dext.
   
8. 
   Atrium dext.
   
9. 
   Sulcus coronarius
   
10. 
    Ventriculus dext.
    
11. 
    Arcus aortae
    
12. 
    Lig. arteriosum
    
13. 
    Vv. pulmonales sin.
    
14. 
    Auricula sin.
    
15. 
    Truncus pulmonalis
    
16. 
    Sinus trunci pulmonalis
    
17. 
    Sulcus interventricularis ant.
    
18. 
    Ventriculus sin.
    
19. 
    Apex cordis
    
20. 
    Atrium sin.
    
21. 
    Tela adiposa et sinus coronarius
    
22. 
    Sulcus interventricularis post.
    
23. 
    A pulmonalis dextra
    
24. 
    Vv. pulmonales dextrae
    
25. 
    V.cava inf.
    

3 7-cypem. Жүрек

Кеуде торында жүректіц жэне тамырлардың топографиясы

1. 
   Он иык-бас венасы
   

8

э2. Жогаргы куыс венасы

10. 
    3. Қолканың жогарылаган бөлігі
    

4. Он жүрекше

10. 
    5. Оң карынша
    

6. Төменгі куыс вена

13 7. Сол ішкі мойындырык венасы

8. 
   Сол жалпы үйқы артериясы
   
9. 
   Сол колтык артериясы жэне
   

14 венасы

8. 
   Сол иык-бас венасы
   

1. 
   . Өкпелік сабау
   

12. 
    Сол кұлақша
    
13. 
    Сол карынша
    
14. 
    Қолқаның томендеген бөлігі
    

1. 
   V. brachiocephalica dext.
   
2. 
   V. cava sup.
   
3. 
   Pars ascendens aortae
   
4. 
   Atrium dext. et auricula dext.
   
5. 
   Ventruculus dext.
   
6. 
   V. cava inf.
   
7. 
   V jugularis int. sin.
   
8. 
   A. carotis communis sin.
   
9. 
   A. et v. axillaris sin.
   
10. 
    V brachiocephalica sin.
    
11. 
    Truncus pulmonalis
    
12. 
    Atrium sin. et auricula sin
    
13. 
    Ventriculus sin.
    
14. 
    Pars descendens aortae
    

Кеуде торының агзалары, жүрек қақпақтарының нақтылы орналасуы (алдыңгы көрініс). Кеуде торының алдыңгы қабыргасы, өкпеқап жэне жүрещаптыц алдыңгы бөлігі алынып тасталынган. Оң жүрекше және қарынша аіиық, оң жүрекіие-қарынша және өкпе қақпақтары көрсетілген

1. 
   М. omohyoideus - venter sup.
   
2. 
   Lobus pyramidalis gl. thyroideae
   
3. 
   V. jugularis int.
   
4. 
   Gl. thyroidea
   
5. 
   V. subclavia dext.
   
6. 
   Truncus brachio- cephalicus
   
7. 
   V. brachiocephalica dext.
   
8. 
   A. thoracica int. dext.
   
9. 
   N. phrenicus dext.
   
10. 
    V. cava sup.
    
11. 
    V. pulmonalis
    
12. 
    R. a. pulmonalis
    
13. 
    Auricula dext.
    
14. 
    Atrium dext.
    
15. 
    Valva atrioven- tricularis dext.
    
16. 
    Pulmo dext
    
17. 
    M. papillaris post.
    
18. 
    Diaphragma
    
19. 
    N. vagus sin.
    
20. 
    N. phrenicus sin.
    
21. 
    M. scalenus ant.
    
22. 
    Plexus brahialis
    
23. 
    Truncus thyreocer- vicalis
    
24. 
    A. carotis commu- nis sin.
    
25. 
    A. subclavia sin.
    
26. 
    A. thoracica int. sin.
    
27. 
    Apex pulmonis sin.
    
28. 
    N. laryngeus rec- curens sin.
    
29. 
    Pericardium
    
30. 
    Truncus pulmo- nalis
    
31. 
    Valva trunci pul- monalis
    
32. 
    Conus arteriosus
    
33. 
    M. papillaris ant.
    
34. 
    Ventriculus sin.
    

1. 
   Жауырын-тіласты бұлшыкеті
   
2. 
   Қалканша бездің пирамида тәрізді үлесі
   
3. 
   Ішкі мойындырык вена
   
4. 
   Қалканша без
   
5. 
   Оң бұғанаасты венасы
   
6. 
   Иьщ-бас сабауы
   
7. 
   Оң иык-бас венасы
   
8. 
   Он ішкі кеуде артериясы
   
9. 
   Оң кокет нерві
   
10. 
    Жоғарғы куыс вена
    
11. 
    Өкпе венасы
    
12. 
    Өкпе артериясының тармактары
    
13. 
    Оң күлакша
    
14. 
    Оң жүрекше
    
15. 
    Оң жүрекше-карынша
    

(үшжармалы) какпасы

16. 
    Оң өкпе
    
17. 
    Арткы бүртікті бүлшыкет
    
18. 
    Көкет
    
19. 
    Сол кезбе нерв
    
20. 
    Сол көкет нерві
    
21. 
    Алдыңғы сатылы булшыкет
    
22. 
    Иық өрімі
    
23. 
    Қалканша-мойын сабауы
    
24. 
    Сол жалпы үйкы артериясы
    
25. 
    Сол бұғанаасты артериясы
    
26. 
    Сол ішкі кеуде артериясы
    
27. 
    Сол өкпенің ұшы
    
28. 
    Сол кайырылма көмей нерві
    
29. 
    Жүрекқап жартылай кесілген
    
30. 
    Окпе сабауы (жартылай алынып тасталынган)
    
31. 
    Окпе какпакшасы
    
32. 
    Қарыншаүсті кыры
    
33. 
    Алдыңғы бүртікті бұлшыкет
    
34. 
    Сол карынша
    

1-5 - қабырғалардың алдыңгы бөліктері

6. 
   - сол карынша
   
7. 
   - он жүрекше
   
8. 
   - кабырга-көкірекаралык койнау 9 - кол кан ын томендеген болігі 10 - колканың догасы
   

11. 
    - жогаргы куыс вена жэне колканың жогарылаған белігі
    
12. 
    - кокеттің он күмбезі
    
13. 
    - окпе сабауы
    
14. 
    - өкпе түбінің көленкесі
    
15. 
    - өкпе суреті
    

I1I-V111 - кабырғалардың арткы бөліктері

40-суреіп. Кеуде торының рентгенограмм асы

міршегіне қарсы, қолқа қақпагы дыбысы - екінші қабыргааралықта төс жиегінен оң, өкпе сабауының қақпагы дыбысы - екінші қабырғааралықта төстен сол.

Ересек адамдарда дене бітімдерініц типтеріне байланысты жүрек пішіні эр

гүрлі. Дене бітімінің долихоморфты типінде жүрск білігі вертикалді, жүрек ілініп тұрған тамшыга ұқсайды («тамш ылық жүрек»); дене бітімінің брахихоморфты типінде көкет биік орналасады, ал жүрек білігі мен дененің орталық жазықтығы арасындағы бұрыш тікке жақын, сондықтан жүрек ғоризонталді (колденең жүрек) орнала- сады. Эйелдерде жүректің горизонталді
орналасуы ерлерге қарағанда жиі кездеседі. Дене бітімінің мезоморфгы тигіінде жүрек қиғаш жатады (аталмыш бүрыш 43-48 градус).

Tipi адамныц жүрегін аргтан алға

багытталған рентген сәулелері арқылы тексергенде айқын окпе алаңдары ара- сында орналасқан үдемелі (интенсивті) көлеңке түрінде көрсетіледі (40-сурет). Бүл колеңкенің пішіні бұрыс үшбүрыш тэрізді (негізімен кокетке қараган). Жүрек жэне оның ірі тамырлары колецкесіне жүректің алдынан жэне артынан орналасатын (тос, артқы кокірекаралык агзалары жэне омыртқа жотасының кеуде болімі) агзалардың

көлеңкелері қондырылады. Жүрек көлеңкесі контурының бірнеше қатар шығыңқылары бар, олар доғалар деп аталады. Ж үректіц оң контурында жоғаргы қуыс венаның жоғарғы бөліміне сэйкес келетін тегістелген жоғарғы доғасы айқын көрінеді. Жогарғы доғаның үстінде тағы бір кішкене доға (шығыңқы) бар, оған қалыптасқан оң иық-бас венаның сыртқы контуры сэйкес. Жүректің сол конту- ры 4 доға түзеді: а) төменгі - сол қарыншаның жиегімен жүретін ең үлкен, б) сол жүрекшенің шыгыцқы қүлақшасының доғасы, в) өкпе сабауы догасы, г) жогаргы дога - қолқа догасы мен оныц томендеген бөлімінің бас-

тамасына сэйкес. Сол карынша жэне сол қүлақшамен түзілген дога аймагында жүрек контурында қысыңқы бар, оны жүрек талия- сы деп атайды.

Ересек адамның жүрегіне рентгенограм- ма жасаганда корінетін 3 түрлі қалыпты жагдай: 1) коп адамдарга тэн қигаш, 2) гори- зонталді жэне 3) вертикалді («тамшылық жүрек») жатады.

Кіші, окпелі қанайналым шеңбері тамыр- ларына:

1. 
   Өкпе сабауы, truncus pulmonalis.
   
2. 
   Екі жұп, оң жэне сол окпе веналары,
   

venae pulmonales, жатады.