АгроЖаршы. 2010. №4. 4 ақпан

Маженова А.

- Дұрыс айтасыз, кейбір пәндер бойынша кітап жаза берудің қажеті де жоқ. Өйткені, ағылшын, орыс тілдерінде мысалы, «Жануарлар анатомиясы», «Гистология», «Физиология» пәндері бойынша бұған дейін жазылған жақсы кітаптар баршылық. Ол пәндер барлық жерде бірдей. Бұл ретте тек классикалық үлгідегі шет тілде жазылған кітаптарды аудару мәселесін қарастыру керек. Өйткені жақсы жазылған кітапты қайталап жатпай-ақ, оны жақсылап аударуға болады. Бірақ, аударма жасауға да қойылатын талаптарға мән берген абзал. Мәселен, «мен аудармашы едім» деп кез келген оқулықты аудара беруге болмайды. Ол аудармашы екі тілге жетік, терминологи-яны жақсы білетін әрі осы саланың нағыз маманы болғаны жөн. Сонымен қатар, кітап жазатын топ өндірістік тәжірибені еңбегіне енгізуі міндетті. Өйткені, бүгінде біздің агроөнеркәсіптік кешенде, нақты өндірісте қолданылып жатқан ғылыми жетістіктеріміз аз емес. Соларды бір жүйеге келтіру керек.

- Университеттер арасындағы үш жақты келісімнің аясында, яғни, С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық, Жәңгірхан атындағы Батыс Қазақстан агротехникалық және Қазақ ¥лттық аграрлық-техникалық университеттерінің оқытушы-профессорларының авторлық ұжымымен ауыл шаруашылық ғылымдары, ветеринария және технология мамандықтары бойынша жарыққа шығарылатын оқулықтар мен оқу кұралдарының тізімі жазылған арнайы кесте жасалды. Ол бойынша 31 пәннен оқулық жазу көзделіп отыр. Олардың негізгілері «Агрономия», «Орман шаруашылығы», «Ветеринарлық санитария», «Балық шаруашылығы» мамандықтарына арналады.

Өйткені, Кеңес кезінде жазылған қазірде бар тарих, саясаттану, философия пәндерінің оқулықтары уақыт тұрғысынан алып қарағанда бүгінде жарамсыз. Олар Кеңес одағының егін шаруашылығына, өсімдік шаруашылығына арналды.

Ал ауыл шаруашылығы технологиясы Кеңес одағын былай қойғанда, Қазақстанның Солтүстік өңірінде бір басқа да, Оңтүстігінде бір басқа. Сондықтан оқулық жазылған кезде ерекшеліктер ескерілуі керек. Біздің оқулық жазардағы басты мақсатымыз - Қазақстанның жағдайына, табиғатын, климаттық ерекшеліктерін толық қамтыған оқу құралын шығару болып отыр.

Екіншіден, ұлттық сипатқа ие оқулық жазу қажеттігі тұр. Мысалы, Біз Кеңестік кеңістікте өсіп-өнген ұрпақпыз. Біз оқыған кезде дүниедегі жаңалыктардың бәрін ашқан Еуропа, Америка деп үйреткен еді. Бүгінде де мал дәрігерлеріне дәріс оқыған кезде вакцинаны алғаш ойлап тапқан ағылшын дәрігері - Эдуард Дженнер дейміз. Ал Дженнерге дейін 300 жыл бұрын, Жәнібек пен Керей хандардың тұсында сол вакцинаны Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы деген бабамыз адамдарды шешек ауруынан сақтап қалу үшін еккені бүгінде табылған «Шипагерлік баян» атты еңбегінен белгілі болып отыр. Ол кітаптың бір бөлімі «Адам ауруының алдын алу» деген тақырыпқа арналса, одан бөлек, дәрі-дәрімектер туралы көптеген ақпараттар берілген. Бұл бір ғана мысал.

Сондыктан тек әлеуметтік пәндер ғана емес, кәсіби пәндер бойынша да ұлттық болмыс көрініс тапқан, патриоттық сезімге баулитын деректер болуы керек.

- Бүгінде арнайы жұмыс тобы бұл оқулықтар қай кезде, қай айда шығатынын анықтап жатыр. Шығатын уақыты шамамен келер жылдың қаңтар айы. Оған кететін қаражатты қазірден бастап бюджетімізде қарастырып қойдық. Бұл мәселе ағымдағы жылдың ақпан айына дейін анықталып, үш университеттің ректорларымен нақты бекітіледі деп жоспарлап отырмыз.