Актюбинский областной планетарий

школьников к астрономическим наукам и дальнейшее углубленное изучение

предмета.

2. Для участия в олимпиаде приглашаются учащиеся 6-7-8 классов городских

школ, проявляющие активный интерес к астрономическим знаниям.

3. Заочный тур олимпиады будет проходить с 5 января по 5 февраля 2012 г.

Участникам заочного тура для решения предлагается несколько астрономических

задач, разной сложности. Готовые ответы должны быть оформлены на листах

белой бумаги (формат А 4) в печатном виде. Рисунки и схемы должны быть

выполнены аккуратно, с помощью циркуля, линейки и карандаша. Отдельно на

титульном листе, необходимо указать: Ф. И. О. участника, школа, класс, домашний

телефон; Ф. И. О. учителя, подготовившего участника и контактный телефон.

(листы с ответами не подписывать, работа остается анонимной).

При оформлении следует придерживаться следующей последовательности:

приводится текст задачи или вопроса, затем решение или ответ на вопрос.

4. Участники заочного тура, набравшие наибольшее количество баллов, участвуют

далее в очном туре, которая пройдет в феврале 2012 г. (дата и время сообщается

дополнительно).

1. 
   Олимпиаданы өткізудің негізгі мақсаты – оқушылардың астрономиялық білімге деген қызығушылығын арттыру және де осы пәнді тереңірек меңгеруге үйрету.
   
2. 
   Олимпиадаға астрономиялық білімді үйренуге белсенділігі мол, қызығушылығы бар қала мектептерінен 6-7-8 сынып оқушылары қатыса алады.
   
3. 
   Олимпиаданың сырттай туры 05.01–05.02.2012 ж. аралығында өтеді. Сыртай турға қатысушыларға күрделілігі әртүрлі бірнеше астрономиялық есептер беріледі. Дайын жауаптар ақ бет қағазға (формат А4) терілген түрде тапсырылады. Суреттер мен схемалар циркульдің, сызығыш пен қарандаштың көмегімен мұқият орындалуы қажет. Жеке ақ бет қағазға қатысушының аты-жөні, мектебі, сыныбы, үй телефоны, қатысушыны дайындаған мұғалімнің аты-жөні мен байланыс телефоны міндетті түрде көрсетілуі керек, (жауап парағына қатысушының аты-жөні жазылмауы керек, тапсырма жарияланбайды).
   

Алдымен есептің немесе сұрақтың мәтіні, содан кейін есептің шешуі немесе сұрақтың жауабы жазылады.

4. 
   Ең үлкен ұпай алған сырттай турға қатысушы 2012 жылдың ақпанында өтетін екінші турға қатыса алады (күні мен сағаты қосымша хабарланады).
   

Астрономиялық тапсырмалар.

Қаңтар Ақтөбе облыстық планетарийі 2012
6 класс

1. 
   Жердің ендік градусы мен бойлық градусының ұзындығын табыңдар және салыстырыңдар?
   
2. 
   Көпшілігіңіз Күн бойынша тәулік уақытын, көкжиектің бағыттарын анықтай алуларыңыз мүмкін, ал Ай бойынша тәулік уақытын, көкжиектің бағыттарын анықтауға бола ма?
   
3. 
   Азимут бойынша санаудың бастапқы нүктесі мен санаудың бағытын атаңдар. Азимуттар қандай болады?
   
4. 
   Қараңғы түнгі аспанда шырпы арқылы жұлдыздарды жабуға бола ма? Бақылау жүргізіп, бұл қбылысты түсіндіріңіздер.
   
5. 
   Түнгі мезгілдерде ғаламшарлар көріне ме? Көрінсе, сіз қашан, қандай орында екенін қалай білдіңіз? Толық жазып бер.
   
6. 
   Қандай ең жарық жұлдыздарды сіз білесіз? Олар қандай шоқжұлдыздарға жатады? Сіз қараған күні олар қалай орналасқан және қандай уақытта? Дәптеріңе жаз.
   

7 класс

1. 
   Компастың көрсетуі бойынша солтүстік бағытта қозғалған саяхатшы солтүстік полюске келмейді. Оның келген орнының картасын сыз, жер шарының осы нүктемсінің атауын жаз.
   
2. 
   Ақтөбе жағдайында қандай жұлдыздардың азимуттары нөлге тең болмайды?
   
3. 
   Көкжиек таулармен жабық болса да, Күннің биіктігін бұрыш өлшейтін құралдар көмегімен қалай өлшеуге болады?
   
4. 
   Зодиакальды шоқжұлдыздардың атауларын жаз. Күн эклиптика бойымен қозғалғандағы зодиакальдык шоқжұлдыздар тізіміне қандай шоқжұлдыздар енбейді. Ол шоқжұлдыздың конфигурациясын көрсет.
   
5. 
   Айдағы терминатор ені қандай? Ғаламшардың терминаторы экватормен сәйкес келуі мүмкін бе?
   
6. 
   Екі саяхатшы бір мезгілде бірдей жылдамдықпен бірі батыстан шығысқа қарай, екіншісі солтүстік полюстен қозғалады. Қайсы саяхатшы шыққан орнына екіншісінен бұрын келеді?
   

8 класс

1. 
   Биіктігі 1 км тау төбесіндегі бақылаушы көкжиектен 15⁰ биіктікте найзағайдың жарқ еткенін көрді де, бір минут уақыттан соң найзағайдың күркіреуін естіді. Найзағайдың бақылаушыға және жер бетіне дейінгі қашықтығы қандай?
   
2. 
   Бір тәулік уақытта барлық шырақтар тууы үшін, дүние полюсінің биіктігі қандай болады?
   
3. 
   Жердің Күнді айнала қозғалатынын бәріміз білеміз. Ал, Күн болса бір орында тұр ма?
   
4. 
   Жерге қарағанда Марс Күннен 1,5 есе алыс орналасқан. Марстағы жыл мезгілінің ұзақтығы қандай?
   
5. 
   Зенитте кульминацияда болатын жұлдыздардың еңістігі (ауысуы) қандай? Түсіндіруіңді сурет салып көрсет. Бақылаған күнің мен уақытты жаз.
   
6. 
   Айталық, арғы күні Күн тұтылуы болды деп, сонда бүгін Айлы түн бола ма? Жауабын түсіндіріп жаз. Астрономический азимут Юг-Запад-Север-Восток. Геодезический азимут Север-Восток-Юг-Запад. Это направление соответствует суточному вращению небесной сферы для наблюдателей Северного полушария. Отсюда ясно происхождение понятия «азимут».
   

Астрономические задачи.

Январь Актюбинский областной планетарий 2012
6 класс
1. Найдите длину градуса широты и градуса долготы и сравните?

2. Многие из вас могут определять стороны света, время суток по Солнцу, а можно ли определить стороны света, время суток по Луне?

3. Назовите начальную точку отсчета и направление отсчета по азимуту? Какие бывают азимуты?

4. Можно ли спичкой закрыть звезду на тёмном ночном небе? Проведите наблюдение и объясните это явление?

5. Видны ли в ночное время планеты? Если да, то где и как это вы узнали? Опишите более подробно.

6. Какие самые яркие звезды вы знаете? К каким созвездиям они относятся? Опишите как они расположены на небосводе в день и время вашего наблюдения.

2. У каких звезд в городе Актобе азимут никогда не равен нулю?

3. Как измерить в горах высоту Солнца при имеющихся угломерных приборах и при закрытом горным хребтом горизонте?

4. Напишите названия зодиакальных созвездий. Какое созвездие не входит в список при прохождении Солнцем по эклиптике? Опишите конфигурацию этого созвездия.

5. Чему равна ширина терминатора на Луне? Может ли терминатор совпадать с экватором планеты?

6. Какой путешественник вернется в исходную точку раньше, если при одинаковой скорости один путешественник двигается с запада на восток, а другой путешественник от полюса к полюсу.У кульминирующих к северу от зенита (δ>φ)

2. Какова должна быть высота полюса мира, чтобы в течение суток все звёзды взошли над горизонтом?

3. Как известно, Земля вращается вокруг Солнца. А стоит ли Солнце на одном месте?

4. Марс дальше от Солнца, чем Земля в 1,5 раза. Какова продолжительность года на Марсе?

5. Каково склонение звёзд, кульминирующие в зените. Объясните рисунком или чертежом с датой и временем наблюдения.

6. Предположим, что послезавтра будет солнечное затмение. Будет ли сегодня лунная ночь?