9 -13 жастарға арналады. 3-деңгей
Мен оқығанды ұнатамын
Ең бастты мақсат- оқу, үйрену білім алу.
Кітап білім бұлағы
Білім өмір шырағы.
Қазақстан алға! өмірге келген әр сәбиға көңіл оятатыны Ананың ақ жүрегі.
Суреттін сызған- Ж. Ердана
Шығарманың авторы-Ж.Ердана
Мантаждаған-Ж. Ердана
Біз білмейтін ақпаратты әкелген- Ж. Ердана
- Оқу оқимыз (Ақпаратар естиміз)
- Ән айтамыз өлең оқимыз.
- Ертегі оқимыз, Жазушылар туралы әңгімелейміз.
Кіріспе
Балалар сендер болашақа деген сенімділерсіңдер. Келешекке үлес қосатындарыңа сенемін Бұл кітап 8-13 жастағы аралығындағы балаларға арналады. Сендердің білім алып оқуларыңа қызықты жайыптарды достарыңмен бірге бастарыңнан кешіретіндіктеріңді сеземен. Күнде оқу оқып мұғалімдеріңнің айтқанын тыңдап, сабақты беспен төртке оқисыңдардеп үмітенем
Еңбекші қазақ ауданы
Қанныш Сатпаев атын-
дағы орта мектептің
баспаханасы.
|
Челобек Амфибия
Бұл хикая өте қызықты болған. Бірде әкесімен қызы болып ты. Оның қызы туылғанан өкпесі әлсіз болған.Ол қыздың әкесі ғалым екен ол әкесі ғалым болғандықтан қызының өқпесін деьлфинің өкпесіне айыр бастайды. Бұрын әкесі мен қызы су астында қалашық тұрғызыпты .Оның қызының өкпесі деьлфин болғандықтан ол су астын көп және тез жүзіп, су астроноиикасының қашықтық градусын біледі екен. Ол бір күні су бетіне шығып балық сатып жатқан балықшыларға қарап таңғалады.Себебі оған балық деген дүние тегін ғой.Оған тіптті інжу тас та тегін екен. Оның әкесіне біреу сол інжу тасты әкелуін бұырады
Оның әкесі көнбейді. Қыздың әкесі інжу тастты су астынан алып бермеген үшін қызын ұстап ап қамайды. Содан соң қызы шыдамайды.Оның әкесі ғалым шебер болғандықтан ол қыззын бір амалын тауып ол жерден шығарып алады.
Диназауырлар
Динадзауыр ең ірі жануар ол Бұрын ескі ғасырда өмір сүрген Диназауырлар әзір құрып кеткен. Себебі олар бір үлкен меотридың кесірінен өлуі де мүмкін. Е диназауырлар біртіндеп құрыған. Олардың қабыршықтары және сүйектері Австралияда табылды. Диназауырлартопқа да бөлінген.
Олар су қоректі,шөп қоректі тіпті ет қоректті болған.Диназауырлардың ең ірісі триназауырлар олар жыртқыш және қорқуды білмейді . Триназауырлардың алдыңғы аяқтары әлсіз сондықтан артқы аяқтарымен жүрген триназауырлардың құйрығы ұзын және қатты қалың болған. Соның арқасында басқа ірі диназауырлардан қорғанған. Одан кейінгі жыртқыш жануар продомдар ол жартаста мекен ететін жануар. Ол диназауыр топтарының ішіндегі ет қоректісі ол өте ақылды келетін жануар . Олда қорқуды білмейді. Диназауырлар 160- милон жыл билік еткен. Диназауырлар табиғат құбылысының күрт өзгеруіболмаса мәңгі жасайтын еді.
Шындық туралы
Шындық деген шұқиды көзге қашананда
Шыбын жаның шындықтан қаша алғанба
Ар ақиқат үкімі жасалғанда
Қолға тұрар ноқтасыз асауларда...
М .Мақатаев
Балапан бағдармасына саяхат
Балапан бағдарламасы көпшіліке ата-аналарға емес балаларға жақсы болды себебі балалардың сүйікті филімін көріп тыңдауға жеткілікті.
Санамақ
Міне алдарыңыздағы балапан теларнасындағы санамақ бағдарламасын көріп отырсыздар ол балаларға отан сезімін оятатын және кішкентай ботақандарды білімін дамытады.
Алақай ! Балақай!
-
Арғымақ
-
Арғымақ бағдарламасы қазақтың дәстүрлерін жәнеде әр түрлі ойындар ойнатады. Біз оған деледидар арқылы саяхатқа шықтық . Балапан телеарнасы болашақта үлкен жетістікке жететініне кәміл сенеміз.
Мақтаншақ диназауыр
(Ертегі)
Ерте, ерте, ертеде ешкі жүні бөртеде, деген заманда Бір мақтаншақ диназауыр болған екен. Мақтанғанда мақтаншақ болыпты. Ол өзінен кіші аңдарды қорқытып өздігінен тисе береді екен.Соның кесірінен басқа жануарлар қашып кетеді. Бір күні осы оқиға адамдарға да жетеді.Сол адамдардың ең ақылдысы келіп мақтаншақ диназауырды жеңбек болады. Сол үшінде ол бір нәрсе ойлап табады Сол нәрсесімен мақтаншақ диназауырды өлтірмек болады. Ей диназауыр беркел сен мені қорқыта алмайсың. Мақтаншақ диназауыр мойнымен бір қарадыда оған былай деп сөз қатты.қорқыта алмайсыңде менің дүниедегі ең мықты, күштті екенімді білмейсіңбе қазір мен сенің сазайыңдытартырайын деп оған жақындап барып қуйрығымен бір түртіп жығылтайын деп еді. Ойы іске аспадыСебебі Мақтаншақтық көрге апарады деген емеспе. .
Әнші нан
(Ертегі)
Теңізде өмірін көрген баяғыда бір әнші нан болыпты .ол әнің ұйқасын табатын шебер екен. Даңқы шықан жасталант туған күніне канцерт өткізтіптті. Бір күні әнші нан жол кезіп жүріп сүңгірдаққа кезігеді. Оның жүрісіне жәнеде адамдар туралы өлең құрастырады. Солай кездескен адамдар туралы жинақтар жазып жүріп операда әнді тамаша шырқайды.
Тағы бір күні жол кезіп жүріп су бітінен шықан соң қараса бір данышпан отыр екен ол тағыда ән шырқай бастағанда данышпан тоқта сен неғылған жансың а деп әнәін бөледі. Мен әншімін деді: Әнші нан
Ән деген не? Әнші деген не? деп сұрақ қойды.
Әнші нан данышпанға бәрін айтып береді. Ол болса естігенің бәрін адамзатқа айтып береді Солай біз ән деген не? екені ұрпақтан ұрпаққа жеткен екн. Ал Әнші нан болса іштен әншілерге құлақтан сыбырлап көмектеседі екен.
еРТЕГІЛЕР ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
Ертегі адамның қиялын болымысын айқындайды.
Ол адамның қиялының ұшқырлығын, білімділігін, батылдығығын, ақылдылығын, ұйқастырушылық шеберлігін үйретеді.
1а-с- л-м-н-ұ-ы мұсылман
2ә-р-іп-т-е-с-2
3б
4в
5к
6ғ
7г
8н
Патшадан қалған мұра
аяғыда Бір патша болыпты ол өте бай екен.Бай болғаны сол өте оқымыстты тіпті Қазақстан осы біздің елдің даңқын көтергені соншалық басқа елдерде патша болмаған кезі екен . Сол бай ханың ақылды еңбекшіл ұлы болыпты. Осыншама биліктті басқарғаның арқасында қазақ халқы бесжүз миларт адам артыптты . Бір күні осы қазақ еліне қарсы зұлым күш тұрыптты . Бірақ олар біз секілді адам емес ібілістер,сайтандар, Жындар,Албастылар,Мыстандар қастыққа келеді. Соның кесірінен Ақылды хан қайтыс болады. Қазақ халқы саны да азая түседі. Ақылды баласы осыншама қиындықтты жеңу үшін айла ойлап табады. Ең бірінші Ібілістерді жеңу үшін исла мдінін ұстанады.Екінші сайтандарды жеңу үшін қорықпауды үйренеді.Үшінші Албастыларды жеңу үшін Батырлық қайсарлық Және шабул жасауға шығады.Төртінші Мыстандарды жеңу үшін ақылдылықтты күшейтеді. Осы істің барлығын істеп болғансоң әкесінің өліміне қайғырады.Әкесі өсиетті қолына жасырып қойған .Ақылды ұлы ойланып отырып өсиет қағазды төсегінің астынан қарайды. Содансоң тартпалардан қарайды. Еш жерден табалмаған ақылды ханзада ойлана отырып қолынан іздейді. Қолынан іздегені сол тауып алады.Өсиетті оқыған ақылды ханзада қазынаны тауып оны халықпен бөліседі .Себебі:ол көңілділік,сабырлық, ақылдылық, Білімділік және еңбекшілдік тағы ең соңындағы ата бабадан қалған қасиетті қылыш екен .Осындай қазынаны халықпен бөліспегенде ханзада кімен бөліседі. Жақсыға жақсылық деген.Әр мұра өсиетпен өтпейді.
Қосу кестесі
1+1=2
1+2=3
1+3=4
1+4=5
1+5=6
1+6=7
1+7=8
1+8=9
1+9=10
1+10=11
|
2+1=3 3+1=4 4+1=5 5+1=6
2+2=4 3+2=5 4+2=6 5+2=7
2+3=5 3+3=6 4+3=7 5+3=8
2+4=6 3+4=7 4+4=8 5+4=9
2+5=7 3+5=8 4+5=9 5+5=10
2+6=8 3+6=9 4+6=10 5+6=11
2+7=9 3+7=10 4+7=11 5+7=12
2+8=10 3+8=11 4+8=12 5+8=13
2+9=11 3+9=12 4+9=13 5+9=14
2+10=12 3+10=13 4+10=14 5+10=15
|
(15+85)-35=65 Жақшаның ішіндегі сан 100№с
(45+10)-50=5 Жақшаның ішіндегі сан 55№с
(900-100)+50=850 Жақшаның ішіндегі сан 800№с
800-(600+100)=100 Жақшаның ішіндегі сан 700№с
87-сабақ. ФИКУРАЛАРДЫҢ КӨЛЕМДЕРІН САЛЫСТЫРУ
1Логикалық сұрақ.
Прафесюр Математика пәніне
арнап сдокс ойын қағазы бар
5
|
4
|
1
|
3
|
1
|
2
|
3
|
4
|
2
|
3
|
4
|
5
|
3
|
4
|
5
|
6
| хат жинады.Ол еңбасындағы
5-санына қасындағы4-пен1дің қосындысын қостты.Ал екінші қатардың соңғы саны 4 қасындағы санмен және жоғарғы саның қосындысымен шықан.Сол сандарды ата.
2 Логикалық сұрақ
Хат тасушы хат тасыды.Ол оң жағына 2-тал хатты жайғастырды.Cол жағына да сондай тал хат тасыды.
Барлығы қанша хат тасыды.
Домбыра туралы аңыз
ртеде бір Мыстан болыпты.Ол өте қатыгез екен. Сондықтан төрткіл дүниені қара түнекке айналдырыптты.Ол дуананы жою тек бір пенденің бойына жазыпты.Бірақта Мыстан ол баланың қай ғасырда дүниеге келетінін білген секілді.Сондықтанда ол бір қастандық ұйымдастырады. Бірақ ойы іске аспайды. Себебі бала ерте дүниеге келеді. Ол балаға көптеген баттырлардың атары қойылады.Ал оның шын аты Ертөстік болатын.Жылдар өтегеле бала батыр болады . Алаш елінің соңғы үмітті Батыр Ертөстік болатын.Халық оны сый-сый апат көрсетіп шығарып салды.Ертөстіктті халық шығарып салмас бұрын аталарыннан қалғандомбыраны шешесі тарту етеді.Шешесі бұл домбыраның қандай қасиетті екенін айтып береді.Көп замай Ертөзтік жолға атанады.Бірақ онда семсер жоқ еді.Ал қолында домбырасы болған.Сол домбырасының қайтпас қайсар күші бар дегенге көз жеткізу үшін Ертөстік батыр домбыраны бір шертіп жібереді сонда Мынандай сөз аузынан шыға келеді.
Ақылы барда пенденің ойламайтын ісі жоқ.
Күші барда пенденің қорықатын ісі жоқ.
Шыдамы барда пенденің шыдамсызбен ісі жоқ.
Адалы барда пенденің надандықпен ісі жоқ.
Деген сөз айтылып кетті бұл домбыраның қасиеттін сонда түсінді.Ол Ертөстік домбыраны қайта қайта шерткісі келіп қайта қайта шертеді. Содансоң Мыстан күйді естіп шыдай алмай бұл кім деп Ертөстікке келеді.
Мыстан:
А сенекнсің ғойй осы сәтті қатты күтіп едім ал енді мен сені дуалап тастайын дейді.Бірақ Ертөстіктің батыр болып туғанынан Мыстан бей хабар еді.Ертөстік бұның қалай осында тап болғанын түсініп домбыраны шерте түседі. Содан соң Мыстан төзе алмай жетер енді.Мені жеңеп деп ойлайсыңба жо жоқ Мен оңай беріле қойцмаймын деп ашулана бастады.Батыр Ертөстік сөзін бастағанда Мыстан қиналып мысыққа айналып кетті. Батыр Ертөстік сөздің ортасына кегенде Мыстан кептерге айналады.Ертөстік Батыр сөзді айтып пітірген де Мыстан өліп тынады. Сол кезде қара түнектің орнына күн шығады. Зұлымдық күші және бүкіл дуалардың күші жойылып бір домбырамен Миларттаған халықты аман есен сақтан қалады.Домбыраның әсем әуені де осыдан
Ақыл Білім қасиет туралы аңыз.
.
аяғыда заманда адам өмір сүрмей тұрғанда Ақыл ,Білім дегенқасиет өмір сүріптті екеуі адамдар жаратылса оған ең алдымен не керек Білім ба әл де Ақылма деп Бір сөзге дауласады.Ақыл мен деседі. Білім мен деседі.Екеуінің басқатырарлық мәселесін тек бір жаратылыс білетін еді.Ол қасиеттер, сол қасиеттер орталарарына барып дауларын бұзады.
Қасиет:
Сендер неге дауласасыңдар е әлде е е қасиет сенің кегенің жақсы болды біздің шеше алмаған бір мәселеміз бар еді. Жаратушы Бізге бір тапсырма берген .Тапсырма мынандай:Жуырда жер бетіне адам деген жаратылысм келеді дейді.Соған екеулеріңнің біреуің керексің немесе оданда көбі керек деп айтты.Және ең бастысы достық келісімшілік деді.Қасиетт бұлардың сөзін естіген де қарқылдап күледі де
Қасиет:Сол істі де шеше алмадың дарма жоқ онда екеулеріңнің біреулерің емес оған екеуіңде яғни достық және төзім, Білгірлік,Күштілік, Батырлық,Инауаттылық, Сыпайлық,Мергендік Кішпейілдік, Рақымдылық,Ақ көңілдік,
Ұқыптылық, Әділдік,Мейрімділік,Мейірлік,Тәрбиелілік,Ынтымақлық,Берекелік,Ұқтыңдарма иа қасиет саған рақыметМіне осылай Білім ақыл екеуі оның бәрін жатап алып және болған жай туралы қалай тапқаны жайлы айтады.Адамдар көп замай жарық дүниеде жаратылады.Осы қасиеттер адамды қорғап жүруге ант береді.. Адамдар сол қасиердің арқасында осы күнге дейін жетеді екен.Өмірде бәрі болады тек бір те бір те келеді.
.
Қараңғылық ол шылғи өтірік
Біз білеміз күнің іс түсіз жоғалып кетуі мүмкін емес. Ал оданша мыны сөз шындыққа жанасады.Себебі: Былай 30-Жылда немесе35-жылда бірет 9-ғаламшар теңеледі. Сол кезде Ғаламшарлардың Бірінің бетін жабады.Сонда күннің бетін жабады. Солай күн тұтылғандай көрінеді.Бірақ Біздің Жер бетіннің жүзіне күн түспегенен кейін Қараңғылық көрінеді.Ал адамдар басқа Ғаламшардың күнің көзін басып тұрғанын мүлде ойламайды.Сол үшінде айтарым сол.
Ән мен бидің иесі
Иа дәл таптыңыз ән мен бидің каролъі Майкл жексомды айтып тұрсыз ғой.Бірақта әңгімеміз осы жерден аяқталсын Себебі:Біздің Қазақстан да Майкл Жексм ненде Мықты Мың бұрала билейтін Әншілер мен Бишілеріміз Бар Мысалы - Ермек Балжігіт тек сол ғана деп тұрсыз ғой. Бірақ ол ғана емес.көп
Ежелгі сәулет өнері
Ежелдегі сәулет өнері дегенімізге қысқаша мазмұндама келтірсек: Айша би би кесенесін дәріпдейді . Мысалы Ерте замандағы құрлысшылардың жоспар сызбасын суретшілері сызып отырған. Ол кездегі Астрономда галерия бәрін де қатты қадағалап отырған. Әзіргі заманауи тұрғыден Біз заманымызға дейін технологияға мән беруге жағдай болған жоқ Себебі: Орта ғасырлардың басынан соғыс жылдары өтті.Жоңғар шапқыншылығы Бізді ойыншықа айналдырды Сонда олар жатығып Бізі жазғы кониколдағы құлы көрді Сонымен олардың контайшысы Қалдан Серенің баласы Шарышты ешкім жеңе алмаған.Қазақ халқы қауқарсыз болып келді.Тіпті қазақ халқы қол өнер ,сәулет өнері дегеннен қалды. Кейінен қазақ халқынан аты шыға батаға Әбілмәнсұр аты қазақтың қаһарманы ешкім жеңе алмаған шарышты жеңді.Соғыстан кейін қазақ халқының күші әлсіреді талай адамдар жарақаттанды сол үшін еріксіз Ресей халқының құрамынына 2-ғасыр енді.Кейінен 1991-жылы қазақ халқы қайтадан тәуелсіздігін алды.21-жылдан кейін Дамыған елдердің қатарына қосылды. Көптеген жарыстарда жүлделі орындарға ие болды.Жәнеде Сәулет өнерін қалпына келтіруге үлкен атсалысты. Сондықтан да бүгінгі салада құрлыс жөнінде көптеген ғылымдар жүзеге асырылуда.Мысалы Сізде оның моделі бар ол төндегі есепке назар аударыңыз.
Егер сіз үйіңіз немесе ғимаратыңыздың квадратын табуыңыз үшін ең алдымен бөлшектерін есептеп шығарып аласыз одан кейін көбейтесіз.
А-қалдық+В-қалдық+С-қалдық =А+С+В
Тең болады Шешімі квадрат.
Жануарлар мен танысу.
Арқар ол сирек кездесетін аң. Әзір де ол қызыл кітапқа енді . Сондықтан оны атуға немесе одан пайда табуға болмайды. Бүгінгі жағдайда оның саны 2-милонан аспайды.Арқарды Атам қазағымыз киелі аң деп айтады. Арқар биік жартаста мекендейді. Ондай жануарларды Тиян- Шан, Алатау, Алтайларда көптеп кездестіруге болады.
Сиыр ол үй жануарларының бірі. Ол бізге сүт,ірімшік, айран, құрт береді. Ал біз оған құнарлы шөп береміз.
Тәжирбе жиынтық
Өткізілетін сабақ барысы
™-тәуелсіз мемілекеттер достастығы
Бүгінгі тәжірбеміз бөшкенің моделі-
Бөшкенің қалайда болсада оның белгілі кубы болады.Ω Себебі біз оның қанша литр екенін және оның квадратын жақсы білу ол бізге күнделікті өмірге керек болады.
Бірінші ең алдымен қолданылатын жоспарымыз өлшеп көбейту болады.Біз оның квадратын тапқаннан кейін оның міндетті түрде оның кубына көшеміз. Және сапалы энциплапидияны жақсы пайдалалану керек. Оның өзіндік меридиянын өлшеп болған соң оны әлгіндегі куб пен квадраттың азайтындысынан жіктеп бөлу қажет.Одан кейін басты экватор сызығына үлестіріп қосып және көбейтіндіден кейін оны қортындылап бірден мына өлшем бірліктерін біліп үлгересіз
Салмақ маса, ұзындық,квадрат ,куб,литр және ішіндегі азот пайыз көмірқышқыл үлесімдігі және таза отегі сутегі құрамыболып табылады.Бұған арнайы экспедиця жүргізілді.Себібі: Әлемдік қауымдастыққа қарсы лаңкестік топтар көбейуде. Олардың алдын алу үшін улы газға қарсы,атом жарылғышқа қарсы шаралар жүргізілуде. Жаңағы бөшкедегі сабағымызды қортындыласақ кәдімгі бөшкенің ішін ашпаяқ оның көлкмін ішіндегі құрамын зертеуге болады.Бұл сабақ барысы тиімді тәсіл.
Ең бастысы
Оны қортындытан кейін оны міндетті түрде айналдыру шарт.
-
Кино туындылар туралы сұрақтар.
1.Адам өмірінің суда ғана өткен киносы?
А.Қаршыға Ә.Челобек амфибия
Б.Шоқ пеншер. В. Көксерек
2.Ең алғаш қазақ кинотуындысының атауы?
А.Амангелді. Ә.Сарқырама.
Б.Жау жүрек- мыңбала В.Гауһартас.
3.Менің атым Қожа филіміңАвторы. Кім?
Б
Б.Соқпақпаев.
Соңғы сұрақтың жауабы дайын.
Қорқынышты суретер
Достарыңызбен бөлісу: |