Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі.

Пайдаланған әдебиеттер

1. 
   Бинас А.В. , Маш Р.Д., Никишов А.И. и др. Биологический эксперименты в школе М. , Просвещения, 1990.
   
2. 
   Верзилин Н.М., Корсунская В.М. Общая методика преподавания биологии: Учебник для студентов биологических специальностей. М., Просвещение, 1983.
   
3. 
   Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Общая методика преподавание биологии. М: Просвещение 1985.
   
4. 
   Хрестоматия по методике препордавания биологии сост. И.Д. Карцева, Л.С. Шубкина. Учебное пособие для студентов педагогических вузов по биологическим специальностям. М. Просвешение , 1984.
   
5. 
   Школьные программы и учебники по биологии.
   
6. 
   Журналы Биология в школе
   
7. 
   Колченко А.К., Энциклопедия педагогических технологий, Изд. КАРО, 2002.
   

8. 
   Анастасова Л.П. Сомастоятельные работы учащихся по общей биологии: Пособие для учителя. М: Просвещение, 1989.
   
9. 
   Бруновт Е.Т. Малахова Г. Я. Сакалова Е. Л. Уроки анатомии и физиологии , гигиены человека. М. Просвещение, 1984.
   
10. 
    Всесвятскии Б.В. Системный подход к биологическому образованию. М. Просвешение 1985.
    
11. 
    Зверев И.Д., Мягкова А.Н. Бруновт Е.Т. Воспитания учащихся в процессе обучения биологии. М. Просвещение 1984.
    
12. 
    Калинова Г. С. Мягкова А. Н. Методика обучения биологии 6-7 классов: Растения. Бактерии. Грибы. Лишайники. Пособия для учителя. М. Просвешение 1989.
    
13. 
    Кейран Л.Ф. Структура методике обучения как науки. М. Просвешение 1979.
    
14. 
    Конюшко В. С. Как подготовить урок биологии: Пособия для учителя. Минск, Нарадная асвета, 1988.
    
15. 
    Максимова В.Н., Груздева Н. В. Межпредметные связи в обучении биологии. М. Просвешение 1987.
    
16. 
    Методика обучения в школьных курсах биологии ред. Д. И. Трайтак. М. Просвешение 1980.
    
17. 
    Методика обучения ботанике ред. Н.В. Падалко., В.Н. Федоровой. М. Просвешение 1982.
    
18. 
    Молис С. С. Молис С. А. Активные формы и методы обучения биологии: Животные . Книги для учителя. М. Просвешение 1988.
    
19. 
    Муртазин Г. М. Активные формы и методы обучения биологии: Человек и его здоровье. М. Просвешение 1989.
    
20. 
    Пономорева И.Н: Изучение экологии в школе : Экология растений основами биогеоценологии М. Просвешение 1978.
    
21. 
    Пономорева И.Н:Экологические питания, их система и развития в курсе биологии Л. 1979.
    

1. Тірі зоологиялық бұрыштарды жасау

2.Тірі ботаникалық бұрыштарды жасау
ОБСӨЖ мақсаты: Тірі табиғат бұрышын, зоологиялық бұрыштарды жасауды және ботаникалық бұрыштарды жасауды үйрену.
ОБСӨЖ мәтіні:

Тірі табиғат мүйісінің төрбиелік мәні.

Мектептегі тірі табиғат мүйісінің мәні, оқушы-лардың сабаққа тәжірибелер дайындап сабақтан тыс, кластан тыс жүмыстарды, орындау, тірі өсімдіктер мен жануарларды сақтау орны болыи шектелмей оқушы-лардың дүниетанымын, танымдық қызығушылығын, икем—дағдыларын, еңбекке деген ынтасын арттырып, тәрбиелік мәселелерді шешудегі маңызы үлкен.

Қазіргі мектептегі тірі табиғат мүйісіне арнайы бөлмелер бөлініп, онда жануарлар өсімдіктер, биоце-ноздар жасанды боліктері қабырғаға ілінген суреттер, әртүрлі препараттар жануарлардың түлыптары сақта-латын орынға айналған.

Тірі табигат мүйісіндегі жануарлар мен осімдіктердің орналасуы белгілі тәртіппен, биоценоз-дар бойыннта топталады: аквариумдерде—балықтар, бы-лқылдақ денелілер, су осімдіктері; террариумдерде— папоротниктер, мүктер, ылгалды жердің өсімдіктері, бақалар, кесірткілер, вольерлерде жөне торларда, жа-нуарлардан бөлек ағаш тәрізді өсімдіктер де сақталады. Кактустардың гүрлері тастардың қондырылады.

Әрбір өсімдік пен жануарлардың түсында анықтамасы

берілген этикетка, паспорттар ілінеді.

Тірі табиғат мүйісіндегі жүргізілетін оқу—тәрбие

жүмыстары, оқушыларды табиғатқа етене жақындас-тырып, оны сүюге, терең танып білуге, қорғауға тәрби-елеп, табиғаггың әсемдігінен эстетикалық ләззат ала-ды. Тірі табиғат мүйісіндегі орындалатын жүмыстар арқылы оқушылар кәсілтік бағдар алады, биология кур-старының тақырыптарына сәйкес кең түрде үғымдар мен білім қалыптастырылып, өздігінен бақылау жүргізу эксперименттер қою, түжырымдар жасауға үйренеді.

Осылайша жүмыс жүргізу барысында оқушылар-дың ізденіс, зерттеушілік орекеттері де дамиды. Тірі табиғат мүйісінде оқушылар сабақтан тыс уакьітта жүмыс жасай а лады.

Мектептің мүмкіншілігіне қарай тірі табиғат мүйісінің үйымдастырылуы мен жабықталуы әртүрлі деңгейде болады.

Тірі табиғат мүйісінің өсімдіктері Оқу жылының барысында тірі табиғат мүйісінде өсірілетін өсімдіктер:

1. Бөлме есімдіктеріне; 2. Шөлтесін жабайы өсімдіктер, 3. Мөдени өсімдіктер; 4. Ағаштардың, бүта-лардың сабақтары т.б.

Бөлме өсімдіктрге мүйістің түрақты бөлігі, қыс, жаз, коктем, күз мезгілдерінде сақталады. Өсімдіктердің коллекцияларында тәжірибе, экспери­мент өткізуге оңтайлы түрлері өсірілгені дүрыс. Өсімдіктану, гіршіліктану пәндерінен өткізілетін са-бақтарда қолдануға ыңғайлы. Бүл өсімдіктердің қата-рына, пеларгония, примула, фуксия, монстера, тра­десканция, бегония, элодея, кактустар жатады. Бүл өсімдіктерден басқа да, биология курс тары ның тақырьштарына сай қолданылатын өсімдіктсрдіи. алуан түрлері өсіріледі. Әсіресе жиі қолданылатып тра десканция, оның жапырағынан цитоплазманыц козі-алысын, су өсімдіктерін, қосалқы, ауа тамырларын, устыце тамыр оймақшасын, тамыр түктерін, қондырамалы жапырақтары, атпалары, телуді, қүрлық өсімдігінің су өсімдігіне айналуын көрсетуге болады.

Тірі табиғат мүйісінде өсімдіктерді биологиялық ерекшеліктеріне қарай топтарға бөліп орналастырады. Экологиялык факторларға бейімделуіне қарай, жарық, жылу, ылғалдылық т.б. өсімдіктерді белгілі жүйеде өсіреді.

Мыалы: қүрғақшылық жердің өсімдіктері: как­тус, алоэ, агава, эшеверия тікенекті өсімдік; жабайьц^ түрлері тасжарған, очиток.

Ылғалды жердің өсімдіктері: арум, монстра, бе­гония, традесканция, циперус; жабайы түрлері: папо­ротник, мүк,саумалдық, росянка. Жартылай (орташа) ылғалды жердің өсімдіктері: фикус, аспидистра, лимон, кливия, пеларгония; жабайы—қүлпынай, примула.

Өсімдіктерді географиялық топтарға бөліп те ор-нал астыруға болады. Өсімдіктерді орнықтыру тәртібі олардың шығу тегін бейнелейтіндей ландшафтардың ерекшеліктерін көрсететіндей болуы керек.

Жалпы тірі табиғат мүйісінің терезелері оңтүстікке немесе оңтүстік шығысқа қарай орналаса-ды. Күн сәулесін өсімдіктер молынан пайдалануы үшін арнайы сөрелер немесе ағаштан жасалады. Оларды сым темірдің немесе арнайы бауларды пайдаланып, іліп қоюға да болады.

Әрбір өсімдіктердің аты, биологаялық сипатта-масы жазылған этикеткалары немесе куәліктері орна-ластырылады.

Тірі табиғат мүйісінің жануарлары

Тірі табиғат мүйісінде аквариумдарда сақталатын жануарларды өсіру ыңғайлы: балықтар, үлулар, гид­ра, дафния, циклоптар т.б. -

Аквариумды ылғалды жердің өсімдіктерінің ор-тасына әдемі етіп орналастырады. Аквариумнан су жа­нуарлары мен өсімдіктердің бірлестігі, қарым—қаты-насы, көрсетіледі. (элодея, валлиснерия, рдест, жебе жапырақ т.б.)

Жануартану пәнінен көрнекілік және практика-лык вдістермен өткізілетін сабақтарында демонстра-циялайтын жануарларды өсіру өте тиімді.

Қарапайымдылардан—кірпікшелі, кебісшенің, эв-гленаның өсірілген ортасы сабақтан тыс, кластан тыс жүмыстарды өткізу үшін барлық уақытта болуы керек. О л үшін аздап шалғын шебі немесе салаттың кептірілген жапырақтары үнемі мүйісте сақталады.