Ќазаќстан республикасы денсаулыќ саќтау министірлігі
АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ КІРЕБЕРІСІНІҢ ДАМУЫ
жүктеу/скачать 3.66 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ ДАМУЫ
| АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ КІРЕБЕРІСІНІҢ ДАМУЫ
Ауыз қуысының кіреберісінің дамуы еріннің және ұрттың дамуымен байланысты. Бұл үрдіс алғашқы ауыз қуысын қаптап жататын көпқабатты эпителийдің эмбриогенездің жетінші аптасында жуандаған құрылым – тіс үйемесін (валик) – түзеуінен басталады. Бұл үйеме мезенхиманың ішіне кіре орналаса бастайды. Осының нәтижесінде алғашқы ауыз қуысының бүкіл шетіне созылған эпителиалдық вестибулярлық табақша немесе ұрттық – еріндік табақша құралады. Вестибулярлық табақшаның бетінде біраздан кейін жылға немесе жыра пайда болады. Кейін ол жылға жоғарғы және төменгі жақтарды оларға сәйкес еріндерден бөлектеп, ауыз қуысының кіреберісін түзейтін терең жыраға айналады. Бастапқы кезеңде алғашқы ауыз қуысы өте кең болып, құлақтың бастамасына дейін созылады. Ауыз бұрыштары аймағында жоғарғы және төменгі ерін бастамаларының бір-біріне бірігуінің есебінен ұрт түзеліп, алғашқы ауыз қуысының көлемі көп кішірейеді. АУЫЗ ҚУЫСЫНЫҢ ДАМУЫ Ауыз қуысы, оның туындылары, олардың құрамына кіретін тіндер күрделі даму жолынан өтеді. Бұл мәліметтерді білу мүшелердің гистофизиологиясын, құрылысын, кейбір клиникалық жағдайларды түсіну үшін өте маңызды. Беттің, ауыз қуысының, тістердің эмбриогенезін білу туа біткен аномалиялардың пайда болуын анықтап, талдау үшін де қажет. Ас қорыту түтігінің көп бөлігі энтодермадан және мезенхимадан дамиды. Эмбриогенездің ерте сатыларында ол тұйықталған тік түтікше түрінде болады. Тек ортаңғы бөлігінде ғана алғашқы ішек кең сарыуыз каналы арқылы сарыуыз қапшығымен байланысады. Ауыз қуысының мүшелерінің құралуына эктодерма және оған түйісе орналасқан мезенхима қатысады. Ауыз қуысының түзелуі эмбриогенездің 3-ші аптасында басталады. Алдымен ұрықтың бас бөлігінде алдыңғы ми көпіршігі мен жүрек шодырының арасында терілік эктодерма мезенхимаға кіре орналасып, тығыз өсінді түрінде анықталады. Бұл өсінді тез тереңдеп желбезектік ішектің тұйық шетіне қарсы өсе бастайды. Құралған ойық ауыз щұңқыры деп аталады да, бірінші реттік ауыз қуысы мен болашақ мұрын қуысының бастамасы болып табылады. Тереңдей келе шұңқыр алғашқы ішектің тұйық шетіне келіп тіреледі. Шұңқырдың түбі алдыңғы ішектің энтодермасымен түйісе келе жұтқыншақтың жарғағын немесе мембранасын құрайды. Эмбриогенездің үшінші аптасында бұл жарғақ жыртылады да, ауыз шұңқырының қуысы алғашқы ішектің қуысымен байланысады. Алдыңғы ішектің бастапқы бөлігі ауыз шұңқырымен қосылып алғашқы ауыз қуысын түзейді. Дефинитивті ауыз және мұрын қуыстары ортақ алғашқы ауыз қуысынан дамиды. жүктеу/скачать 3.66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|