Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің
жүктеу/скачать 1.11 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тәуекелдерді басқару бойынша іс-шаралар 1 2
- 2-Стратегиялық бағыт. Экономика қажеттілігін қамтамасыз ету және транзиттік әлеуетін іске асыру үшін көлік инфрақұрылымның озық дамуы
- Жүктердің номенклатурасы 2010ж. 2011ж. 2012ж.
- Барлығы 12 850 12 176 11 006 9 671
- 1.2) Негізгі проблемаларды талдау
- 1.3) Тәуекелдерді басқару Мақсатқа қол жеткізуге ықпал ететін тәуекелдердің аты
- 3 стратегиялық бағыт. АКТ саласын және отандық ақпараттық кеңістікті дамыту, сондай-ақ мемлекеттік қызметтер көрсету процестерін жетілдіру
- 1.1) Реттелетін саланы немесе қызмет аясын дамытудың негізгі параметрлері
1.3) Тәуекелдерді басқару
2-Стратегиялық бағыт. Экономика қажеттілігін қамтамасыз ету және транзиттік әлеуетін іске асыру үшін көлік инфрақұрылымның озық дамуы 1.1) Реттелетін саланы немесе қызмет аясын дамытудың негізгі параметрлері Теміржол, автомобиль, өзен, əуе көлік түрлерін, автомобиль жəне теміржолдарды, кеме жолдарын білдіретін республиканың көлік кешеніне шаруашылықаралық жəне мемлекетаралық байланыстарды жүзеге асыруда маңызды рөл беріледі. Коммерциялық тасымалдаумен айналысатын дара кəсіпкерлердің тасымалдау көлемін бағалауды ескере отырып, көліктің барлық түрлерімен жүк тасымалдау көлемі 2015 жылдың қаңтар-қазанына 2 850,8 млн. тоннаны құрады, бұл 2014 жылдың қаңтар-қазаны көлемінен 8,7% артық. 2013 жылы 3 277,1 млн. тоннаны құрады, бұл 2012 жылдың көлемінен 8,7% артық. Коммерциялық тасымалдаумен айналысатын дара кəсіпкерлердің тасымалдау көлемін бағалауды ескере отырып, жолаушыларды тасымалдау 2015 жылдың қаңтар-қазанына 2 850,8 млн. адам құрады, бұл 2014 жылдың қаңтар-қазаны көлемінен 1,03% артық. 2013 жылы 20 001,5 млн. адамды құрады. Сонымен бірге, Қазақстан Еуропа мен Азияның арасындағы коммуникациялық ағынның орталығында орналасқан және ұлттық транзиттік ресурстарды іске асыруға қабілеті орасан зор көлік әлеуетіне ие. Нақты айтқанда, құрлықішілік тасымалдарды жүзеге асыру кезінде Солтүстік-Оңтүстік және Батыс-Шығыс бағытындағы бағыттардың көпшілігінде өңірді айналып өту мүмкін емес, соның өзі ортаазиялық көлік дәліздерінің басымдылық жағын көрсетеді. «Ұлы Жібек жолын» жаңғырту – кешенді еуразиялық трансқұрлықтық көпір құру өзекті мәселе болып отыр. 2014 жылдың қорытындысы бойынша транзиттік тасымалдау көлемі 17,5 млн. тонна болды, ал транзиттік тасымалдау кірісі 180 млрд. теңгені құрады. Иран Парсы шығанағы мен Үнді мұхиты порттарына, сондай-ақ Түркия мен ЕО нарығына шығатын жолдағы маңызды дәліз болып табылады және жаңа көлік дәліздері мен инфрақұрылымдық объектілерді дамытуға барынша күш жұмсайтын болады. Қазақстан Республикасының трансқұрлықтық тасымалдарды жүзеге асыру саласындағы транзиттік әлеуетін дамыту көбінесе республика аумағындағы көлік дәліздері мен олардың тармақтарын дамытуға байланысты. 2016 жылға қарай Достық станциясынан Ақтау теңіз портына дейін 1 200 км қашықтықты қысқартатын «Бейнеу-Жезқазған» теміржолын салу жобасын іске асыру жоспарланады. Жоба Қазақстандағы көлік дәліздерінің тиімділігін арттыруға ықпал етеді. Қазақстан аумағы арқылы 70 халықаралық әуе дәлізі өтеді. Алматы, Астана, Қарағанды және Атырау әуежайларында «EL AL» (Израиль), «KLM» (Нидерланд), «FedEx» (АҚШ) және т.б авиакомпанияларының Боинг-747 жүк тасымалдайтын тағы басқа әуе кемелері тұрақты түрде жанармай құюды жүзеге асырады. Қазақстандағы ең ірі жоба Батыс Еуропа елдеріне шығу арқылы Қазақстан мен Ресей аумақтарымен өтетін «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» трансқұрлықтық автокөлік дәлізін ұйымдастыру жобасын іске асырылып жатыр. Жоба құрамында Орталық Азия елдерінен, соның ішінде Өзбекстан мен Қырғызстаннан шығатын барлық дәліздерді реконструкциялау көзделген. Бағыттың жалпы ұзақтығы 8 445 км, оның ішінде: Ресей арқылы – 2 233 км, Қазақстан арқылы – 2 787 км (2 552 км – реконструкциялауға жатады), Қытай арқылы – 3 425 км құрайды. Көлік логисткалық жүйесі Қазақстан өңірлері арасында экономикалық желінің жүзеге асырылуының негізгі құралы, сондай-ақ әлемдік нарықта қазақстандық тауарларды экспорттаудың негізгі жетекшісі болып табылады. Ресейге, Қытайға және Оңтүстік Кореяға, Еуропаға, Орта Азияға жүк ағындарына қосымша көлік-логистикалық жүйесінен қызмет көрсетуді талап ететін, Қазақстанның экспорттық операциялар көлемі 2020 жылға 1,5 есе 96 млн.тоннадан 147 млн.тоннаға дейін жоғарылауы мүмкін.Тауар айналымының ең үлкен өсімі Қытай Халық Республикасы және Еуропа мен Ресей елдері арасында болжануда.
2015 жылғы жағдай бойынша Қазақстанда автомобиль жолдарының жалпы ұзындығы 176,2 мың км құрайды. Олардың 96,2 мың км астамы жалпы пайдаланымдағы жолдар (республикалық маңызы бар жолдар - 23,7 мың км, жергілікті – 72,7 мың км), 68,8 мың км елді мекендер көшелері және шамамен 11 мың км өнеркәсіптік кәсіпорындарға, кеніштерге, фермерлік және орман шаруашылықтарына, басқа өндірістерге техникалық жолдар рөлін атқаратын кіреберістер түріндегі шаруашылық жолдары. 2014 жылда Қазақстандағы автомобиль жолодарының жалпы ұзақтығы 152 мың км-ге жуық құрады. Олардан, 96,7 мың км-ден астамы жалпы пайдаланымдағы жолдар (республикалық маңызы бар жолдар – 23,5мың км, облыстық және аудандық маңызы бар – 73,2 мың км), 44 мың км елді-мекендер көшелері және 11 мың км-ге жуық технологиялық жолдар рөлін атқаратын, өндірістік мекемелерге, кеніштерге, фермерлік және орман шаруашылықтарына, басқа өндірістерге кіреберістер түріндегі шаруашылық жолдар. Автожол саласындағы ең ірі жоба іске асырылуда – «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық транзит дәлізінің қайта жаңартуы. Осы жобаны қаржыландыру 3 көзден қарастырылған: займ қаражаты, республикалық бюджет және концессиялық негіздегі жеке инвестициялар. Қаржыландырудың негізгі бөлігін 5 халықаралық қаржы институтының сыртқы займдары құрайды, жалпы сомасы 5,5 млрд. АҚШ долларына займдар туралы келісімдерге қол қойылды. 2015 жылдың 1 қаңтарына республикалық маңызы бар автожолдар желісі келесі жағдайда: жақсы – 31 %; қанағаттанарлық – 50 %; қанағатсыз – 19 %; 2015 жылдың 1 қаңтарына облыстық және аудандық маңызы бар автожолдар желісі келесі жағдайда: жақсы – 17 %; қанағаттанарлық – 49 %; қанағатсыз – 34 %. Нарықтық тәсілдерді енгізу жаңалық болып табылады және осы мақсаттар үшін ақылы жүйені енгізумен мемлекеттік-жеке серіктестік механизмдерін қолдану айтарлықтай маңызды. Бұл бағытта «ҮАААЖ» жобасын іске асыру жоспарлануда. 2020 жылға дейінгі Қазақстан Республикасы Көлік жүйесі инфрақұрылымының дамуы мен интеграциясының мемлекеттік бағдарламасында көрсетілген, автожол саласының инвестициялық жобалары құрамына кіретін жобаларды іске асыру бойынша жұмыс жалғасуда, атап айтқанда Алматы – Астана –Петропавл, Самара – Шымкент, Омск – Павлодар – Майқапшағай, Астрахань – Атырау – Ақтау – Түркменбашы, Ташкент – Шымкент – Алматы – Хоргос, Ақтөбе – Мартөк, Астана – Қостанай – Челябі, Таскескен –Бахты, Алматы – Өскемен, Астана – Шідерті – Павлодар және Күрті – Бурылбайтал автомобиль жолдарының учаскелерін қайта жаңарту бойынша жұмыстар. «ЭКСПО-2017»-ге дайындық шеңберінде: 1) Астана – Теміртау – 171 км және Астана – Павлодар – 413 км автожолдарын қайта жаңарту жобалары іске асырылуда; 2) Астана қаласының Оңтүстік-Батыс айналма жолы – 31 км және Щучье – Зеренді – 80 км жобаларын іске асыру жоспарлануда.
Қазақстан Республикасында 50 авиакомпания және әуе кемелерін пайдаланушылар қызмет көрсетеді, оның ішінде 22 авиакомпания коммерциялық әуе тасымалдарын орындайды, 25-і авиациялық жұмыстарды орындайтын (авиациялық-химиялық, орманды бақылау, мұнай-газ құбырларын айналып ұшып өту және басқа жұмыс түрлері) әуе кемелерін пайдаланушылар және 3 – жалпы мақсаттағы авиацияны пайдаланушылар болып табылады. Қазақстан Республикасының Азаматтық әуе кемелерінің мемлекеттік тізілімінде 851 әуе кемесі есепте тұр, оның ішінде 376-і қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификатына ие. «Эйр Астана» АҚ, «Скат» АҚ сияқты қазақстандық авиатасымалдаушылар 21 шетел мемлекетінің аумағында ұшуды орындайды. Қазақстанға тұрақты жолаушылар ұшуын әлемнің 16 елінен 25 шетелдік авиакомпания жүзеге асырады. Мемлекет басшысының ұшу географиясын кеңейту жөніндегі тапсырмасын іске асыру шеңберінде 2015 жылы 7 жаңа маршрут ашылды (Астанадан Қазанға, Сеулге, Парижге, Тбилисиге, Дубайға, Атыраудан Минеральные воды, Алматыдан Минскге). Ішкі авиақатынастар саласында 42 бағыт бойынша тұрақты ұшу жүзеге асырылады. Соңғы он жылдарда Қазақстанда жолаушылар тасымалының елеулі өсімі байқалады. Қазақстандағы әуе тасымалы рыногының дамуы кірістің өсуімен, еліміздегі тұрғындардың іскери белсенділігімен, сондай-ақ туризмнің дамуымен байланысты. Қазақстандық авиакомпаниялар тасымалдаған жолаушылар саны 2015 жылғы қаңтар-қыркүйек кезеңінде 4,5 млн. адамды құрады, 2014 жылғы аналогиялық кезеңмен салыстырғанда өсім (4,1 млн. адам) 109,8% құрады. 2013 жылғы қаңтар-қыркүйек кезеңінде 3,7 млн. адам тасымалданды. 2015 жылғы қаңтар-қыркүйек кезеңінде әуе жолымен тасымалданған жолаушылар айналымының үлесі 8,7 млрд. жкм (2014 және 2013 жылғы аналогиялық кезеңде - 8,3 млрд.жкм және 7,5 млрд.жкм тиісінше) құрайды. Жолаушылар тасымалынан басқа, Қазақстанда ең жедел және қолайлы тасымал түрі болып табылатын жүктерді әуеде тасымалдау жүзеге асырылады. 2015 жылғы қаңтар-қыркүйек кезеңінде жүктерді әуеде тасымалдау 11,4 мың тоннаны құрады, 2014 және 2013 жылғы аналогиялық кезеңде тиісінше 13,7 мың тоннаны және 16,8 мың тоннаны құрады. Республиканың транзиттік әлеуетін одан әрі дамыту бойынша үлкен жұмыс жүргізілді, оны тиімді пайдалану азаматтық авиация үшін қосымша табыс табуға және оны дамытудың жоғарғы серпінін сақтауға бағытталған шара болып табылады. 2015 жылғы қаңтар-қыркүйек кезеңінде транзит 84,8 млн. ұшақ-километрді құраса, 2014 және 2013 жылғы аналогиялық кезеңде тиісінше – 133 млн. ұшақ-километр және 125,9 млн. ұшақ-километр. Су көлігі Қазақстанның Каспий теңізіндегі жағалау көлік инфрақұрылымы қолданыстағы екі теңіз портын қамтиды – Ақтау және Баутино. Бұл ретте, Ақтау порты Ақтау порты экспортты-импортты және транзиттік бағыттағы жүктерді өткізуге қатыстырылады, оның Каспий бассейінінде жүк тасымалдауды қамтамасыз етудегі үлесі шамамен 25 % құрайды. Баутино порты теңіздегі мұнай операцияларын қолдау базасы ретінде мамандандырылған. 2014 жылы Ақтау порты арқылы 10,3 млн. тонна аударылған, ол 2013 жылмен салыстырғанда 6% артты. Теңіз порттары арқылы жыл сайын өткізілетін жүктердің негізгі номенклатурасы мұнай, металл, бидай, паромдық және басқа да жүктер құрайды. Бұл ретте Ақтау порты арқылы өткізілетін мұнай көлемі біртіндеп төмендеуде, сонымен қатар құрғақ жүктерді өңдеу бойынша порттық қуатты ұлғайтудағы қажеттілік туындайды. 2-кесте. Ақтау порты арқылы аударымдар серпіні (мың т)
Каспий бассейніндегі теңіз тасымалдау нарығында Қазақстан флоты 5 %-ды құрайды, ол 12-13 мың тонналық жүк көтеретін 8 танкерден және 2 құрғақ жүкті кемеден тұрады. Ақтау порты арқылы өткізілетін мұнайдың жалпы көлемінің шамамен 70%-ын отандық танкерлер тасымалдайды. Құрғақ жүктердің барлық көлемі шетелдік кеме компанияларымен тасымалданған, алайда, көрсетілген қызметтерді әртараптандыру мақсатында жүктерді теңіз арқылы тасымалдау нарығында құрғақ жүкті флотты кезең-кезеңмен ұлғайту көзделеді. Сонымен қатар, Қазақстанның сауда флотының бәсекеге қабілеттілігін арттыру мәселесі шешімді талап етуде, ол үшін Каспий маңындағы мемлекеттерден төмен емес деңгейде қазақстандық кеме қатынасы компаниялары үшін тең жағдайлар жасауы қажет. Су көлігіндегі қауіпсіздік деңгейін арттыру үшін ХТҰ қабылдаған конвенциялар талаптарына сәйкес теңіз көлігінде бақылауды ұйымдастыруды қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылданатын болады. Атап айтқанда, Порттың теңіз әкімшілігін құру, навигациялық қауіпсіздікті күшейту, соның ішінде, Құрық портымен Жайық-Каспий арнасында кемелер қозғалысын басқарудың қосымша жүйелерін орнату болжануда. Өзендегі кеме қатынасы Ертіс, Орал, Қиғаш, Есіл, Іле, өзендерінің бассейндерінде, Қапшағай су қоймасында және Балқаш көлінде жүзеге асырылады. Пайдаланылатын су жолдары учаскелерінің жалпы ұзақтығы 4108,5 км құрайды, соның ішінде 4040,5 км-де кеме қатынасы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты іс-шаралар іске асырылады. Ішкі су жолдары бойынша жүк тасымалдауды 659 кемесі бар жеке меншік кеме иелері жүзеге асырады, олардың 248 пайдаланылмайды және жөндеуді қажет етеді. Өзен көлігі республиканың көлік жұмысының жалпы көлеміндегі үлес салмағы аз. 2014 жылда ішкі су көлігімен 1 294,6 мың тонна жүк тасымалданған, ол 2013 жылмен салыстырғанда 18,5 % ұлғайды (2012 жыл – 1273,5 мың тонна).
Қазақстанның көлік жүйесінде теміржол көлігі жетекші рөлге ие. Тасымалдаудың қашықтығының алыс болуы, ТМД және Балтық елдерімен салыстырғанда жолаушылар мен жүктерді тасымалдаудың салыстырмалы түрдегі арзан тарифтері теміржол көлігін пайдаланушылар үшін неғұрлым қажетті етуде. Қазақстан теміржолының пайдалану ұзындығы 14,8 мың км (оның ішінде екі жолды желілер – 4,9 мың км (34 %), электрлендірілген желілер –
Елдің жалпы жүк айналымы мен жолаушылар айналымындағы теміржол көлігінің үлесі шамамен 60 %-ды құрайды, бұл ретте барлық көлік түрлерімен тасымалдаудан түскен кірістердегі оның үлесі 20 % құрайды. Жүк вагондары меншік иелерінің жүк вагондарын беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерге бағалық реттеудің болмауы жылжымалы құрамды жаңарту үшін қолайлы жағдай жасайды. Парктің тозу деңгейі 2014 жылы 56,2% құрады (2012ж. - 63%; 2013ж.-61%). Республикада облысаралық қатынастардағы теміржол жолаушылар тасымалын мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс бойынша конкурстық негізде субсидиялардың бөлінуімен мемлекеттік және жеке меншік компаниялар жүзеге асырады. Реттеудің қолданыстағы практикасына сәйкес қатынас түрі мен жүк тегіне байланысты тарифтер сараланған. Нәтижесінде тасымалдардан түсетін кірістер қатынастар түрімен және жүк тегімен айқындалатын нарық сегментіне байланысты ерекшеленеді. «ҚТЖ» ҰК» АҚ Қазақстан Республикасының нарығындағы жалғыз жүк тасымалдаушы болып табылады. Бұл ретте тасымалдауды жүзеге асыру үшін «ҚТЖ» ҰК» АҚ «Локомотив» АҚ, «Қазтеміртранс» АҚ жылжымалы құрамын, басқа да теміржол әкімшіліктерінің мүкәммалдық вагондары мен операторлық компаниялар вагондарының жеке паркін пайдаланады.
Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің ақпараты бойынша Коммерциялық тасымалдаумен айналысатын дара кəсіпкерлердің тасымалдау көлемін бағалауды есепке алғанда, республика автокөлігімен 2014 жылы 3 128,5 млн. тонна жүк тасымалданды, 2013 жылмен салыстырғанда өсім 4,9 %-ды құрады (2012 жыл – 2 718,1 млн.тонна, 2011 жыл – 2 475,5 млн.тонна). 2014 жылда жүк айналымы 155,1 млрд. ткм құрады, 2012 жылмен салыстырғанда жүк айналымы өсім 6,8%-ды құрады. 2014 жылда 21 253,1 млн. жолаушы тасымалданды, 2013 жылмен салыстырғанда 6,4%-ға өсті (2012 жыл – 18 455,1 млн.адам, 2011 жыл – 16 619,6 млн.адам). 2014 жылда жолаушылар айналымы 215,2 млрд. ткм құрады, 2013 жылмен салыстырғанда 5,8%-ға өсті (2012 жыл – 183,4 млрд. пкм, 2011 жыл – 164,0 млрд. пкм). 2014 жылдың қорытындысы бойынша халықаралық қатынаста 6,3 млн. тонна жүк тасымалданды. Тұрақты қатынаста 137 халықаралық және 254 аса облысаралық тұрақты жолаушылар маршруттары бар. Автомобиль паркі жоғары тозумен сипатталады – қолдану мерзімі
Қазақстанның сатушы әріптестерінің халықаралық стандарттары мен жүйелері кейбір көлік инфрақұрылымының техникалық параметрлерімен үйлеспейтінінің себебі өңірлік интеграцияның жолында және сату-көлік жүйесін дамытуда едәуір кедергінің болуында. Қазіргі таңда Қазақстан Республикасының барлық аумақтарында көлік-коммуникация жүйелерін орналастырудың теңгерімсіздігі, бірыңғай экономикалық кеңістігін дамытуына және тұрғындардың оңтайлы өсуіне кедергі етеді. Жүк таситын тасымалдаудың маңызды келелі мәселелерді келесі топтарға бөлуге болады:
Қазақстанның транзиттік және экономикалық әлеуетін іске асыруды, сондай-ақ экономикалық өсуді қамтамасыз етуді көлік-логистикалық жүйесінен негізгі халықаралық көлік дәліздеріне жоғары ықпалдастыруын, оның ішінде жүк ағының бөлінуі, жоғары жылдамдығы, уақытылы, тасымалдаудың қолжетімділігі және сенімділігі, сондай-ақ көлік қызметтердің пайдалануын ыңғайлығы үшін талап етеді. Автожол саласында пайдаланудағы жол-пайдалану техникасының жоғары тозуы анықталуда; қалпына келтіру жұмыстарының жоғары капитал қажеттілігі, республикалық маңызы бар автожолдар желісін жеткіліксіз қаржыландыру және жолдар қызметінің жөндеуаралық мерзімдерінің сақталмауы, пайдаланудағы жолдардың төмен техникалық параметрлері (білікке түсетін салмақ есебі, санаттар және т.б.), 2 жолақ қозғалысты жолдарда авариялар мен өлімнің жоғары қауіптілігі, жергілікті бюджеттерден жеткіліксіз қаржыландыру салдарынан облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары дамуының төмен деңгейі, және 1 861 ауылдық елді-мекенге қатты жамылғысы бар кіреберіс автожолдардың жоқтығы. Азаматтық авиация саласындағы негізгі проблемалар: 1) әуе кемелерін қабылдау-ұшыру үшін бірқатар өңірлік әуежайлардың ИКАО халықаралық стандарттарына сәйкес келмеуі; 2) авиакөлік инфрақұрылымының жердегі техникамен, жүк қоймаларымен және терминалдармен жарақтануының қажетті деңгейде болмауы; 3) авиация персоналының жетіспеушілігі болып табылады; 4) Қазақстан өңірлерінде авиакөлік қызметтерінің қол жетпеуі.
Осыған байланысты теңіздегі сауда флотын дамыту, мемлекеттік техникалық өзен флотын ауыстыру, Шүлбі шлюзінің қорғаныш гидротехникалық құрылысты салу, кеме қозғалысы мен теңізде құтқару операцияларын басқарудың мамандандырылған жүйесін құру бойынша жұмыстарды жалғастыру қажет. Темір жол саласында негізгі құралдардың тозуын төмендету бойынша жұмыс жүргізіліп жатыр (2012 ж. – 63%; 2013 ж. – 61%; 2014 ж. – 56,2%), сонымен бірге жолаушылар жылжымалы құрамының тапшылығын төмендету жұмысы жүргізіліп жатыр (2012 ж. – 120 бірлік; 2013 ж. – 148 бірлік; 2014 ж. – 159 бірлік). Бұдан басқа, сервистің төмен деңгейін жақсарту жұмысы жүргізілуде, сондай-ақ теміржол көлігін жаңарту мен дамытуды қаржыландырудың жеткіліксіздігі байқалады. Тариф белгілеудің қолданыстағы қағидаттары мен реттеу тетігі тасымалдаушының клиентке бағдарлануына жол бермейді. Елдің транзиттік әлеуетін барынша тиімді іске асыру қажет және теміржол желілерін дамытуға жаңа (жеке) субъектілерді тарту қажет, олар өз кезегінде көлік-коммуникация кешенінде бәсекелес ортаны құруға және көлік құралдары паркін ұлғайтуға мүмкіндік береді. Автомобиль көлігі саласында инфрақұрылым объектілері мен көліктің қанағаттандырарлықсыз жағдайы, қауіпсіздік шараларына жеткіліксіз түрде тиімді бақылауды сақтау көліктегі қауіпсіздіктің қазіргі жағдайын күрделі ретінде анықтайды. Жалпы заманға сай серіктік және телекоммуникациялық жүйелердің көмегімен жүк және жолаушылар тасымалдарының мониторингін толымды іске асыруға мүмкіндік беретін автоматтандырылған ақпараттық жүйелердің жетілмегендігі байқалады. Көліктегі апаттылық деңгейіне себерші болатын негізгі факторлар: 1) көлік процесіне қатысушылардың тәртібі мен біліктігінің төмендігі; 2) тасымалдарды ұйымдастырудың технологиялық процестерін сақтамау; 3) бақылау органдарының материалды-техникалық жабдықталуының жеткіліксіздігі; 4) көлік құралдарының қанағаттандырарлықсыз техникалық жағдайы мен тозуы. Заң шығару деңгейінде тұрақты жолаушылар маршруттарындағы автобустарды жаңарту бойынша, сондай-ақ автокөлік саласында автоматтандыруды дамыту бойынша міндетті талартар енгізілген. Басқа мәселе саны 100 адамнан асатын елді мекендерді тұрақты автобус қатынастарымен қамту болып табылады, 2015 жылғы 1 қаңтардағы жағдайы бойынша 78,5%-ды құраған (6 623 ауылды елді мекенге 5 200 бірлік). Халықтың мобильділігін қамтамасыз ету мақсатында инфрақұрылым мен автомобиль жолдарын дамытуды ескере отырып, елді мекендерді тұрақты автобус қатынасымен толық (100%) қамтамасыз ету қажет. 1.3) Тәуекелдерді басқару
3 стратегиялық бағыт. АКТ саласын және отандық ақпараттық кеңістікті дамыту, сондай-ақ мемлекеттік қызметтер көрсету процестерін жетілдіру 1.1) Реттелетін саланы немесе қызмет аясын дамытудың негізгі параметрлері Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар саласын дамыту «Ақпаратты Қазақстан – 2020» мемлекеттік бағдарламасына және оның іске асырылу жөніндегі 2013-2017 жылдарға арналған Іс-шаралар жоспарына сәйкес іске асырылады. Аталмыш іс-шаралар шеңберінде 2014 жылы «электрондық үкіметтің» ішкі контуры жобаларының сүйемелдеуі және жүзеге асырылуы атқарылды. Атап айтқанда мемлекеттік органдарының Бірыңғай электрондық құжат айнылымы жүйесінің (көлемі 99,16% құрады), Бірыңғай пошталық жүйенің сервисімен мемлекеттік органдардың интранет - порталының (70 000 аса мемлекеттік қызметкерлер қосылған), сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің Мобильдік офисінің (мемлекеттік органдардың басшылары – 300 пайдаланушы) жұмыс істеуі қамтамасыз етілді. Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына электрондық цифрлық қолтаңба құралдарын ұсыну мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық куәландырушы орталығы құрылды. 2014 жылы Қазақстан Республикасының Ұлттық куәландырушы орталығының 2 436 479 тіркеу куәлігі берілді (2013 жылы – 2 134 322). Электрондық цифрлық қолтаңба технологияларын пайдалана отырып, мемлекеттік органдардың арасында заңдық маңызы бар электрондық құжат айналымын жасау мақсатында Мемлекеттік органдардың куәландырушы орталығы құрылды. 2014 жылы Мемлекеттік органдар куәландырушы орталығының 38 047 тіркеу куәлігі берілді (2013 жылы – 31 573). Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың ақпараттық ресурстары мен жүйелерінің аппараттық-бағдарламалық құралдардың қызмет ету тиімділігін арттыру үшін Деректерді өңдеу орталығының (ДӨО) инфрақұрылымы құрылуда. 2013 жылы 7 деректерді өндеу орталығы Талдықорған, Шымкент, Көкшетау, Өскемен, Ақтөбе, Ақтау, Атырау қалаларында пайдалануға берілді. 2014 жылы Қарағанды, Қостанай, Қызылорда, Орал, Петропавл, Тараз қалалары бойынша 6 деректерді өндеу орталығын пайдалануға берілген. Сонымен қатар, мемлекетаралық және мекемеаралық ақпараттық жүйелердің әрекеттесуін қаматмасыз ету үшін ҚР ұлттық шлюзі және ҚР Сенім білдірген үшінші тарапы өндірістік пайдалануға өткізілді, онда әрі Армения Республикасы, Беларусь Республикасы, Ресей Федерациясы және Еуразиялық экономикалық космиссиясының Ұлттық шлюздарымен және сенім білдірген үшінші тараптарымен ықпалдастырылды. 2011 жылы «OTAUTV» жерсеріктік хабар тарату желісі пайдалануға берілді, ол Республика аумағының 100% қамтуды қамтамасыз етеді, ал 2012 жылдан бастап цифрлік эфирлік телерадио хабар таратуды енгізу іске асырылуда. Халыққа және ұйымдарға электрондық нысанда мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді көрсету және Халыққа қызмет көрсету орталықтарының (ХҚКО) қызметін жақсарту саласында үлкен жұмыс атқарылды. Мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді электрондық нысанда көрсету саласындағы қоғамдық қарым-қатынастарды реттеу мақсатында барлық қажетті нормативтік құқықтық базасы, оның ішінде мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің автоматтандыруды және оңтайландырыруды және оларды ХҚКО-ға аударуды реттейтін нормативтік құқықтық базасы қабылданды. «Электрондық Үкіметтің» веб-порталы құрылымы арқылы 730 аса электрондық қызметтер қолжетімді, бұл «электрондық үкімет» веб-порталының 215 электрондық қызметтері, 81 электрондық лицензиялар түрі және 434 рұқсат беретін құжаттар.
2015 жылдың ақпан айынан бастап ХҚКО-да 212 мемлекеттік қызмет көрсетіледі. Жүргізу куәліктерін беру және автокөліктерді тіркеу бойынша Алматы, Астана қалаларында, сонымен қатар Алматы, Жамбыл, Қарағанды, Қызылорда, Маңғыстау, Павлодар және Солтүстік Қазақстан облыстарында мамандандырылған ХҚКО пайдалануға беріліп, айтарлықтай қызмет істеуде. 2015 жылы Ақтөбе мен Қостанай, 2016 - 2017 жылдар аралығында қалған облыстарда ашылатын болады. ХҚКО арқылы 33,5 млн. астам мемлекеттік көрсетілетін қызметтер көрсетілді (2014 жылы – 29 млн.), әлеуметтік зерттелуердің нәтижесі бойынша халықтың ХҚКО қызметтерімен қанағаттану деңгейі 82,7 % құрады (2012 жылы – 81,6%, 2013 жылы – 82 %). 2014 жылы ХҚКО арқылы 29 млн. астам мемлекеттік көрсетілетін қызметтер көрсетілді, әлеуметтік зерттелуердің нәтижесі бойынша халықтың ХҚКО қызметтерімен қанағаттану деңгейі 82,7 % құрады (2012 жылы – 81,6%, 2013 жылы – 82 %).
Сапалы және бәсекеге қабілетті медиаконтент өндірісінде телерадиоарналардың барлық ағымдағы және болашақтағы қажеттіліктерін қанағаттандыруға қабілетті хабар тарататын компаниялар үшін басты технологиялық алаң Астана қаласында ашылған «Қазмедиа орталығы» әмбебап телерадиокешені болды. Кешен ғимаратынан 9 телеарна мен 3 радиоарнаның трансляциясы қамтамасыз етілген. 2011 – 2014 жылдары жаңа тауашалы арналардың құрылуын, телеарналардың бағдарламалық кестелерін кеңейтуін қамтитын жобалардың қатары іске асырылған, жеке сериалдардың өндіріс үрдісі ретке келтірілген. Мемлекеттік телеарналардың эфирі жеке қазақстандық контенттің негізінде құрылады, оған қоса олардың рейтингілерінің жоғарлауы бақылануда. Республикалық мемлекеттік БАҚ – пен танымал операциялық жүйелерде ұтқыр үстемелер әзірленді. Қазақстандық интернет сегменті желісін құру мен дамыту саласында «Bnews» ақпараттық агенттігін, қазақ тілді әлеуметтік желісі «Еl.kz», қазақ тілді БАҚ-тың агрегаторы Baq.kz, ақпараттық портал «Bnews.kz», видеопортал «Kaztube», «Primeminister.kz» сайттарын біріктіретін «Қазконтент» АҚ құрылды. 1.2) Негізгі проблемаларды талдау Ақпараттық және коммуникациялық технологиялар саласындағы негізгі проблемалар мыналар болып табылады: 1) отандық ақпараттық өнімнің бәсекеге қабiлеттiлiгiнiң жеткіліксіздігі; 2) мемлекеттік органдардың ақпараттық-коммуникациялық желілерінің, ақпараттық жүйелері мен ресурстарының қорғалу деңгейінің төмен болуы; 3) мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді электрондық нысанда көрсетуге бағытталған мемлекеттік органдардың бизнес-процестерін автоматтандырудың төмен қарқыны; 4) мемлекеттік органдардың осы бағыттағы жұмысының нашарлығынан туындаған мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелері мен мемлекеттік дерекқорларда тарихи деректердің болмауы және/немесе өзекті емес деректердің болуы; 5) мемлекеттік қызметтерді электрондық нысанда көрсету процесіне тартылған ақпараттық жүйелер мен ақпараттық-техникалық құралдары жұмыс істеуі сапасының төмендеуі; 6) жылдық бюджеттік өтінімге сәйкес Қазақстан Республикасында сандық эфирлі телерадио хабар таратуды ендіру және дамытуға республикалық бюджеттен қаражаттың бөлінбеуі; 7) отандық журналистика саласындағы мамандар біліктілігінің жеткіліксіз деңгейі; 8) ХҚКО арқылы қызмет көрсетуге халықтың қанағаттану деңгейіне қызмет беруші жұмысының әсері; 9) Қазақстанның ақпараттық кеңістігінде заңдардың сақталуына мемлекеттік бақылауды сапасыз қамтамасыз етілуі, сонымен қатар сыртқы және ішкі ақпараттық қауіптерге барабар қарсы әрекеттерді өз уақытында ұйымдастырмау. 1.3) Тәуекелдерді басқару
жүктеу/скачать 1.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||