Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы 2014 жылғы 2 сәуір №308 Астана, Үкімет Үйі

1. «Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу (айқындау), қайта есептеу және арттыру қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 28 желтоқсандағы № 1307 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 49, 603-құжат) мынадай өзгерістер енгізілсін:

тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

«Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу (айқындау), тағайындау, қайта есептеу және арттыру қағидаларын бекіту туралы»;

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

«1. Қоса беріліп отырған Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу (айқындау), тағайындау, қайта есептеу және арттыру қағидалары бекітілсін.»;

көрсетілген қаулымен бекітілген Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу (айқындау), қайта есептеу және арттыру қағидалары осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) асыраушы – өзінің асырауындағы отбасының еңбек етуге қабілетсіз мүшелерін өз табысы есебінен асыраушы адам;

2) әлеуметтік аударымдарды төлеуші (бұдан әрі – төлеуші) – Заңда белгіленген тәртіппен Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдарды есептеуді және төлеуді жүзеге асыратын жұмыс беруші немесе өзін-өзі жұмыспен қамтыған адам;

3) әлеуметтік төлемдер – әлеуметтік төлемді алушының пайдасына Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры жүзеге асыратын төлемдер;

4) әлеуметтік төлемді алушы (бұдан әрі – алушы) – әлеуметтік қатер басталғанға дейін Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына ол үшін әлеуметтік аударымдар жүргізілген не өзін-өзі жұмыспен қамтыған адам ретінде оларды өзі төлеген және әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган оған қатысты әлеуметтік төлемдер тағайындау туралы шешім шығарған жеке тұлға, ал міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің өзі үшін әлеуметтік аударымдар жүргізілген қатысушысы болып табылатын адам қайтыс болған жағдайда – қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған отбасы мүшелері;

5) әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган – халықты әлеуметтік қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және оның аумақтық бөлімшелері;

6) әлеуметтік аударымдарды және әлеуметтік төлемдерді есепке алу жөніндегі уәкілетті ұйым (бұдан әрі – орталық) – өңірлерде құрылымдық бөлімшелері бар, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құрылған республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорын;

7) Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры (бұдан әрі – Қор) – әлеуметтік аударымдарды шоғырландыруды және міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушы болған асыраушысынан айырылған жағдайда, оның асырауындағы отбасы мүшелерін қоса алғанда, оған қатысты әлеуметтік қатер жағдайы басталған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыларға төлемдер жүргізетін заңды тұлға;

8) әлеуметтік төлемдер мөлшерін есептеу (айқындау) – орталықтың және әлеуметтік төлемдерді тағайындау жөніндегі уәкілетті органның міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген орташа айлық табысын негізге ала отырып, Заңның 21, 22, 23, 23-1, 23-2-баптарына сәйкес белгіленген тәртіппен әлеуметтік қатердің түріне қарай әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеуді жүзеге асыру тәртібі;

9) орталықтың бөлімшелері – орталықтың қалалық, аудандық бөлімшелері;

10) орталықтың филиалдары – орталықтың облыстық, Астана және Алматы қалаларының филиалдары;

11) электрондық іс макеті – ақпарат орталық бөлімшелері мен филиалдарының маманы мен басшысының электрондық цифрлық қолтаңбасымен куәландырылған электрондық шешім жобасы бар электрондық цифрлық нысанда берілген, әлеуметтік төлемдерді тағайындау үшін қажетті электрондық құжаттардың және сканерленген көшірмелердің топтамасы;

12) электрондық шешім жобасы – электрондық құжаттардың топтамасы мен алушының мәліметтері негізінде әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті органының қарауы және бекітуі/бекітуден бас тартуы үшін дайындалған электрондық құжат;

13) электрондық цифрлық қолтаңба – (бұдан әрі – ЭЦҚ) электрондық цифрлық қолтаңба құралдарымен жасалған және электрондық құжаттың дұрыстығын, оның тиесілілігін және мазмұнының өзгермейтінін растайтын электрондық цифрлық нышандар терімі;

14) әлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi – жұмыс берушiнiң қызметкерге орындалған жұмыстар, көрсетiлген қызметтер үшiн табыс түрiнде төлейтiн шығыстары. Өзiн-өзi жұмыспен қамтыған адамның әлеуметтiк аударымдарын есептеуге арналған объект оның алатын табыстары болып табылады;

15) мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң өзi үшiн әлеуметтiк аударымдар жүргiзiлген қатысушысы (бұдан әрі – мiндеттi әлеуметтiк сақтандыру жүйесiнiң қатысушысы) – өзi үшiн әлеуметтiк аударымдар төленетiн және Заңда көзделген әлеуметтiк қатер жағдайлары басталған кезде әлеуметтiк төлемдер алуға құқығы бар жеке тұлға;

16) міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысудың жалпы өтілі – әлеуметтік аударымдар түскен айлардың жалпы саны;

17) орталықтандырылған дерекқор (бұдан әрі – ОДҚ) – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шарттарда әлеуметтік төлемдер түрлерін жүзеге асыруға арналған орталықтың орталықтандырылған дерекқоры.

4. Еңбек ету қабілетінен айырылған, асыраушысынан айырылған, жұмысынан айырылған және бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайларда төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу кезінде орташа айлық табыс мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік жиырма төрт ай ішінде әлеуметтік аударымдар жүргізілген (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістердің болу-болмауына қарамастан) табыс сомасын жиырма төртке бөлу арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ОАТ = ∑(АТ₁ + АТ₂ + АТ₃...... + АТ₂₄) / 24 мұндағы:

ОАТ – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

АТ – әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген ай сайынғы табысы.

Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуына байланысты табысынан айырылған жағдайларда төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін есептеу кезінде орташа айлық табыс мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік он екі ай ішінде әлеуметтік аударымдар жүргізілген (осы кезеңде әлеуметтік аударымдарда үзілістердің болу-болмауына қарамастан) табыс сомасын он екіге бөлу арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ОАТәтжб = ∑(АТ₁ + АТ₂ +АТ₃...... + АТ₂₄) / 12 мұндағы:

ОАТәтжб – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

АТ – әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген ай сайынғы табысы.

Ай сайынғы табысы төлеушіден көрсетілген айда келіп түскен әлеуметтік аударымдар сомасын осы айда қолданылған әлеуметтік аударымдар мөлшерлемесіне бөлу және алынған нәтижені жүзге көбейту жолымен мына формула бойынша есептеледі:

АТ = ӘА а / S әа х 100, мұндағы:

ӘА а – бір айдағы әлеуметтік аударымдар;

S әа – әлеуметтік аударымдар мөлшерлемесі.

5. Еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін ай сайынғы әлеуметтік төлем мөлшері әлеуметтік төлемге құқық басталған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленген жалақының ең төменгі мөлшерінің сексен пайызын шегеріп, әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін тиісті коэффициенттерге көбейту арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ӘТеа = (ОАТ - 80% ЕТЖ) х ТАК х ҚӨК х ЕАК мұндағы:

ӘТеа – еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем;

ОАТ – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушысының орташа айлық табысы;

ЕТЖ – әлеуметтік төлем алуға құқық басталған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін ең төменгі жалақы;

ТАК – табысты алмастыру коэффициенті;

ҚӨК – қатысу өтілінің коэффициенті;

ЕАК – еңбек ету қабілетінен айырылу коэффициенті.

Бұл ретте табысты алмастыру, еңбек ету қабілетінен айырылу және қатысу өтілі коэффициенттері Заңның 21-бабында белгіленген.

6. Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін ай сайынғы әлеуметтiк төлем мөлшерi әлеуметтік төлем алуға құқық басталған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгiленген жалақының ең төмен мөлшерінің сексен пайызын шегеріп, әлеуметтiк аударымдарды есептеу объектiсi ретiнде ескерiлген табыстың орташа айлық мөлшерiн тиісті коэффициенттерге көбейту арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ӘТаа = (ОАТ - 80% ЕТЖ) х ТАК х ҚӨК х АСК мұндағы:

ӘТаа – асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем;

ОАТ – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

ЕТЖ – әлеуметтік төлемге құқық басталған күнге республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін ең төменгі жалақы;

ТАК – табысты алмастыру коэффициенті;

ҚӨК – қатысу өтілінің коэффициенті;

АСК – асырауындағылар санының коэффициенті.

Бұл ретте табысты алмастыру, асырауындағылардың саны мен қатысу өтілінің коэффициенті Заңның 21 және 22-баптарында белгіленген.

7. Жұмысынан айырылған жағдайда төленетін ай сайынғы әлеуметтік төлем мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін тиісті коэффициенттерге көбейту арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ӘТ жа = ОАТ х ТАК х ҚӨК мұндағы:

ӘТ жа – жұмысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем;

ОАТ – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

ТАК – табысты алмастыру коэффициенті;

ҚӨК – қатысу өтілі коэффициенті.

Бұл ретте табысты алмастыру және қатысу өтілінің коэффициенті Заңның 21 және 23-баптарында белгіленген.

8. Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда төленетін біржолғы әлеуметтік төлем мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін Заңға сәйкес еңбекке жарамсыздық күндері коэффициентіне көбейту арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ӘТ жб = ОАТ әтжб х ЕСК мұндағы:

ӘТ жб – жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем;

ОАТ әтжб – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

ЕСК – еңбекке жарамсыздық күндері санының коэффициенті.

Еңбекке жарамсыздық күндері санының коэффициенті жүктілік және босану, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алу бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағы берілген күндер санын күнтізбелік отыз күнге бөлу арқылы айқындалады.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушылары болып табылатын Байқоңыр қаласының тұрғындары үшін еңбекке жарамсыздық күндері санының коэффициенті Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде көзделген жүктілік және босану бойынша демалыс күндерінің саны негізге алына отырып айқындалады.

Ауыр босанған немесе екі және одан көп бала туған жағдайда еңбекке жарамсыздық күндері санының коэффициенті жүктілігі және босануы бойынша еңбекке уақытша жарамсыздық парағын ұзарту негізінде қайта есептеледі. Бұл ретте жүктілікке және босануға байланысты табысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлемдерді қайта есептеу осы Қағидалардың 36-тармағына сәйкес жүргізіледі.

9. Бала бiр жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетiн ай сайынғы әлеуметтiк төлемнің мөлшері әлеуметтік аударымдарды есептеу объектісі ретінде ескерілген табыстың орташа айлық мөлшерін табысты алмастыру коэффициентіне көбейту арқылы мына формула бойынша айқындалады:

ӘТ бк = ОАТ х ТАК мұндағы:

ӘТ бк – бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем;

ОАТ – міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы;

ТАК – табысты алмастыру коэффициенті.

Бұл ретте табысты алмастыру коэффициенті Заңның 23-2-бабында белгіленген.

10. Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының пайдасына бір айдың ішінде бір төлеушіден бірнеше рет әлеуметтік аударымдар түскен жағдайда, аталған айға әлеуметтік төлемді есептеу үшін қолданылатын жиынтық табыс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының он еселенген мөлшерінен аспауға тиіс.

Міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының пайдасына бір айдың ішінде екі және одан да көп төлеушіден әлеуметтік аударымдар түскен жағдайда, әрбір төлеушіден келіп түскен әлеуметтік аударымдар бойынша ай сайынғы табыс республикалық бюджет туралы заңда тиісті қаржы жылына белгіленген ең төменгі жалақының он еселенген мөлшерінен аспайтын мөлшерде есептеледі, кейін олар жинақталады.

11. Егер жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда әлеуметтік төлем алушының ай сайынғы табысы әлеуметтік қатер басталған күнге дейін күнтізбелік он екі ай ішінде республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының он еселенген мөлшерінен асатын болса, Қордан жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда төленетін әлеуметтік төлем мен жүктілікке және босануға байланысты демалысқа, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге берілетін демалысқа төленетін ақы арасындағы айырманы жұмыс беруші Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындау үшін:

1) жеке басты куәландыратын құжат;

2) тұрғылықты жерi туралы мәлiметтер (мекенжай анықтамасы немесе ауылдық округ әкiмiнiң анықтамасы);

3) куәландыруды және жалпы еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесiн белгiлеуді жүргiзу туралы мәлiметтер;

4) банктерде ашылған банк шотының нөмірі және (немесе) түзеу мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер;

асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындау үшін:

1) жеке басты куәландыратын құжат;

2) отбасының құрамы туралы мәліметтер;

3) тұрғылықты жерi туралы мәлiметтер (мекенжай анықтамасы немесе ауылдық округ әкiмiнiң анықтамасы);

4) асыраушысының қайтыс болғаны туралы куәліктің көшірмесі немесе соттың адамды хабар-ошарсыз кетті деп тану туралы немесе қайтыс болды деп жариялау туралы шешімінің көшірмесі;

5) қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кеткен деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) адаммен туыстық қатынастарды растайтын құжаттардың, неке қию (ерлі-зайыпты болу) туралы, қайтыс болған асыраушы балаларының туу туралы, асырап алу туралы куәлiктерінің көшiрмелерi;

6) отбасы мүшелерi күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын оқушылар немесе студенттер болып табылатыны туралы жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарынан алынған анықтама (оқу жылының басында жыл сайын жаңартылады);

7) қорғаншы етіп тағайындау туралы анықтама (қажет болған кезде);

8) куәландыруды және мүгедектiк тобын белгiлеуді жүргiзу туралы мәлiметтер (он сегiз жасқа толмаған және осы жастан асқан балалары, оның iшiнде асырап алған балалары, аға-iнiлерi, апа-сiңлiлерi мен немерелерi бала кезiнен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектер деп танылған жағдайда);

9) банктерде және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған банк шотының нөмірі не түзеу мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер қоса беріледі;

жұмысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындау үшiн:

1) жеке басты куәландыратын құжат;

2) тұрғылықты жерi туралы мәлiметтер (мекенжай анықтамасы немесе ауылдық округ әкiмiнiң анықтамасы);

3) жұмыспен қамту мәселелерi жөнiндегi уәкiлеттi органның анықтамасы;

4) банктерде және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған банк шотының нөмірі не түзеу мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер;

жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындау үшін:

1) жеке басты куәландыратын құжат;

2) тұрғылықты жерi туралы мәлiметтер (мекенжай анықтамасы немесе ауылдық округ әкiмiнiң анықтамасы);

3) еңбекке уақытша жарамсыздық парағы (парақтары);

4) жұмыс орнынан әлеуметтiк қатердiң басталуы алдындағы соңғы күнтiзбелiк он екi ай ішіндегі табыстары туралы осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша белгiленген үлгiдегi анықтама (анықтамалар);

5) банктерде және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған банк шотының нөмірі не түзеу мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер;

6) өзін-өзі жұмыспен қамтыған адамдар үшін қосымша:

дара кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің көшірмесі;

салық органдары берген салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салыстырып тексеру актісі;

бала бiр жасқа толғанға дейiн оның күтiмiне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындау үшін:

1) жеке басты куәландыратын құжат;

2) тұрғылықты жерi туралы мәлiметтер (мекенжай анықтамасы немесе ауылдық округ әкiмiнiң анықтамасы);

3) баланың (балалардың) туу туралы куәлiгінің көшiрмесi, сондай-ақ салыстырып тексеру үшiн олардың түпнұсқалары;

4) отбасының құрамы туралы мәліметтер;

5) банктерде және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда ашылған банктік шотының нөмірі не түзеу мекемесінің қолма-қол ақшаны бақылау шоты туралы мәліметтер;

6) бір жасқа толмаған баланы (балаларды) асырап алған жағдайларда – қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган берген баланы (балаларды) асырап алу туралы сот шешімінен үзіндінің көшірмесі;

7) бір жасқа толмаған балаға (балаларға) қорғаншылық белгіленген жағдайларда – қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган шешімінің көшірмесі.

13. Әлеуметтік төлемдер тағайындау үшін өтінішті және қажетті құжаттарды үшінші адамдардың ұсынуы «Нотариат туралы» 1997 жылғы 14 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен әлеуметтік төлемдер алуға құқығы бар адамның нотариатта куәландырған сенімхаты бойынша жүзеге асырылуы мүмкін.

Сот шешімімен әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп танылған міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушысына немесе асыраушысы қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кеткен деп таныған немесе қайтыс болған деп жарияланған) отбасы мүшесіне әлеуметтік төлемдерді тағайындау үшін өтінішті және қажетті құжаттарды олардың қорғаншылары ұсынады.

Әлеуметтік төлем алуға құқығы бар және түзеу мекемесінде орналасқан міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушысына әлеуметтік төлем тағайындау үшін өтініш пен құжаттарды мекеме әкімшілігі береді.

14. Жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді тағайындауға жүгінген кезде:

1) жұмыс орнынан әлеуметтік қатер басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік он екі айдағы табысы туралы анықтамада көрсетілген, аударылған әлеуметтік аударымдардың сомалары міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және орташа айлық табысы туралы анықтамада көрсетілген, нақты келіп түскен әлеуметтік аударымдар мен міндетті зейнетақы жарналарының сомаларына сәйкес келмеген немесе толық сәйкес келмеген жағдайда орталықтың бөлімшесі ай сайынғы табыстар бойынша анықталған айырмашылықтарды жұмыс берушіден нақтылау үшін ұсынылған құжаттарды әлеуметтік төлем тағайындауға жүгінген адамға қайтарады;

2) ұйым таратылған жағдайда жұмыс орнын, жалақының (табыстың) және әлеуметтік төлемге құқық басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік он екі айдағы әлеуметтік аударымдардың сомаларын, мұрағат ісінің нөмірін, мөрмен және мұрағат директоры мен мұрағатшының қолымен куәландырылған оның бетін көрсете отырып, мұрағат анықтамасы ұсынылады. Мұрағат деректері болмаған кезде, міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының әлеуметтік төлемге құқығы басталған айдың алдындағы соңғы күнтізбелік он екі айдағы әлеуметтік аударымдардың сомалары сот тәртібімен белгіленеді.

1) осы Қағидаларға 5-9-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша электрондық іс макетін және электрондық шешім жобасын;

2) осы Қағидаларға 10 немесе 11-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушының орташа айлық табысы туралы анықтаманы;

3) осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем мөлшері туралы анықтама жобасын (анықтамалар жобаларын) қалыптастырады.

19. Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтiк төлемнiң үлесiн бөлу үшін асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтiк төлемнiң үлесiне құқығы бар алушы және (немесе) қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кеттi деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының отбасы мүшесі тұрғылықты жері бойынша орталық бөлімшесіне барлық қажетті құжаттармен қоса өтініш береді.

Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтiк төлемнiң үлесiн бөлу үшін жүгінген адамның тұрғылықты жері бойынша орталық бөлімшесі негізгі алушының тұрғылықты жері бойынша орталық бөлімшесіне өтініштің және оған қоса берілген қосымша құжаттардың сканерленген көшірмелерін жібереді.

Негізгі алушының тұрғылықты жері бойынша орталық бөлімшесі электрондық шешім жобасы бар электрондық іс макетін қалыптастырады және әлеуметтік төлемдерді тағайындау жөніндегі уәкілетті органға жібереді.

20. Әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган мен орталықтың әлеуметтік төлемдерді электрондық тағайындаудағы электрондық өзара іс-қимылы «Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» 2003 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

22. Осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әлеуметтік төлем тағайындау туралы шешім қабылдау жөніндегі хабарлама әлеуметтік төлем тағайындауға жүгінген адамға орталық бөлімшесіне өзі жүгінген жағдайда беріледі.

23. Ұсынылған құжаттардың дұрыстығын тексеру үшін әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган бұл туралы әлеуметтік төлем тағайындауға жүгінген адамды орталықтың бөлімшесі арқылы хабардар ете отырып, бес жұмыс күні ішінде тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдарға сұратулар жібереді.

24. Сканерленіп ұсынылған құжаттарға күмән туындаған жағдайда әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган электрондық іс макетімен салыстырып тексеру үшін орталықтан қағаз жеткізгіштегі іс макетін сұратады.

25. Қателер анықталған және шешімдер қабылдау үшін қосымша құжаттарды және (немесе) мәліметтерді ұсыну қажет болған жағдайда әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган электрондық іс макетін орталыққа жете ресімдеуге жібереді.

26. Орталық бөлімшесі әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті органнан электрондық іс макеті келіп түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде:

1) анықталған қателерді жояды және жете ресімделген істердің макеттерін қайтарады;

2) әлеуметтік төлем тағайындауға құқығы бар адамды хабарламада көрсетілген қосымша құжаттарды жиырма бес жұмыс күні ішінде ұсыну қажеттігі туралы хабардар етеді.

27. Егер электрондық іс макеті орталық бөлімшесіне қайтарылған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде құжаттар толық ресімделмесе, әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган әлеуметтік төлем тағайындаудан бас тарту туралы шешім шығарады.

Барлық қажетті құжаттармен бірге қайтадан өтініш берілген күн кейіннен әлеуметтік төлем тағайындауға жүгіну мерзімі болып есептеледі.

28. Сот шешімімен әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілеті шектеулі деп танылған қамқорлықтағы адам үшін әлеуметтік төлем алушы қамқоршы ауыстырылған, алушының тегі, аты, туған күні өзгерген жағдайда, әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган электрондық (қағаз түріндегі) іс макетіне толықтырылған қайта ұсынылған құжаттардың негізінде шешімді бекітеді.

Бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді алушы қайтыс болған жағдайда, әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган қайтыс болған алушыға тағайындалған әлеуметтік төлемнің мөлшерін көрсете отырып, бала бір жасқа толғанға дейін оған күтім жасауды жүзеге асыратын адамға әлеуметтік төлем тағайындау туралы шешімді бекітеді.

29. Әлеуметтік төлем тағайындаудан бас тарту туралы шешім қабылданған жағдайда, әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті орган шешімде бас тарту себебін көрсетеді.

Осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әлеуметтік төлем тағайындаудан бас тарту туралы хабарлама әлеуметтік төлем тағайындауға жүгінген адамның өзі орталық бөлімшесіне жүгінген кезде беріледі.

30. Жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда әлеуметтік төлем тағайындау туралы шешім қабылданғаннан кейін тағайындалған әлеуметтік төлемнің сомасы туралы анықтама (анықтамалар) әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті органның жауапты адамының ЭЦҚ-сымен куәландырылады.

Жүктiлiкке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайларда тағайындалған әлеуметтік төлемнің сомасы туралы анықтама (анықтамалар) алушының өзі орталық бөлімшесіне жүгінген кезде беріледі.

32. Орталық бөлімшесі осы Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әлеуметтік төлемдер тағайындау жөніндегі уәкілетті органның шешімі негізінде әлеуметтік төлемдерді мынадай:

1) хабар-ошарсыз кетті деп танылған немесе қайтыс болды деп жарияланған адамдардың табысынан 10 пайыз міндетті зейнетақы жарналарын аудару фактісі анықталған немесе адамның тірі екенін растайтын ақпарат келіп түскен;

2) қайтыс болғандар немесе қайтыс болды деп жарияланғандар туралы мәліметтер, оның ішінде «Жеке тұлғалар» мемлекеттік дерекқорынан келіп түскен;

3) құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы уәкілетті орган ұсынатын хабар-ошарсыз кеткен, іздеуде жүрген адамдар фактісі, оның ішінде «Жеке тұлғалар» мемлекеттік дерекқорынан анықталған;

4) асыраушысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем алатын он сегіз жасқа толған білім алушының оқу орнынан шығарылғаны немесе сырттай оқу нысанына ауыстырылғаны туралы мәліметтер келіп түскен;

5) әлеуметтік төлемдер тағайындауға қажетті құжаттардың қолданылу мерзімі аяқталған;

6) босатылған және шеттетілген қамқоршылар туралы мәліметтер келіп түскен жағдайларда тоқтата тұрады.

Тоқтатыла тұрған әлеуметтік төлемдерді қайта жалғастыру оларды тоқтата тұру үшiн негiз болып табылатын мән-жайлар тоқтатылған жағдайларда уәкілетті органның шешімі негізінде жүзеге асырылады.

33. Еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем Заңның 21-бабының 7-тармағына сәйкес тоқтатыла тұрады.

Еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесi өзгерген жағдайда, әлеуметтiк төлем еңбек ету қабiлетiнен айырылу дәрежесi өзгерген күннен бастап еңбек ету қабiлетiнен айырылудың жаңадан белгiленген дәрежесiне сәйкес келетiн мөлшерде қайта жалғасады.

Еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің мөлшерін қайта есептеу жалпы еңбек ету қабілетінен айырылу дәрежесі туралы анықтамадан үзінді көшірмеге сәйкес жалпы еңбек ету қабілетінен айырылу дәрежесі өзгерген күннен бастап жүргізіледі.

Әлеуметтік төлемнің жаңа мөлшері еңбек ету қабілетінен айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің ағымдағы мөлшерін жалпы еңбек ету қабілетінен айырылудың ағымдағы коэффициентіне бөлу және нәтижесін жалпы еңбек ету қабілетінен айырылудың жаңадан белгіленген коэффициентіне көбейту жолымен есептеледі.

34. Асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем Заңның 22-бабының 10-тармағына сәйкес тоқтатыла тұрады.

Қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған, бала кезден бірінші немесе екінші топ мүгедегі деп танылған адамдарға қайта куәландыру жүргізілген жағдайда, асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем қайта куәландыру күнінен бастап қайта жалғасады.

Жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білім беру ұйымдарынан отбасы мүшелері білім алушылар немесе күндізгі оқу нысаны бойынша студент болып табылатыны туралы анықтаманы кезекті ұсынған кезде асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем тоқтатыла тұрған сәттен бастап қайта жалғасады.

35. Асырауындағы адам саны ұлғайған жағдайда асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің мөлшерін қайта есептеу әлеуметтік төлемді алушы, қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) адамның асырауындағы отбасы мүшесі немесе асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің үлесіне құқығы бар адам жазбаша өтініш берген күннен бастап жүргізіледі.

Асырауындағы адам саны азайған жағдайда, асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің мөлшерін қайта есептеуді орталық қайтыс болған (сот хабар-ошарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) адамның асырауындағы адамдардың біреуіне әлеуметтік төлем тоқтаған күннен бастап жүргізеді.

Әлеуметтік төлемнің жаңа мөлшері асыраушысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің ағымдағы мөлшерін ағымдағы асырауындағы адамдар санының ағымдағы коэффициентіне бөлу және нәтижені асырауындағы адамдар санының жаңадан белгіленген коэффициентіне көбейту жолымен есептеледі.

36. Ауыр босанған, екі және одан да көп бала туған жағдайда, жүктілікке және босануға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемді қайта есептеу әлеуметтік төлемнің тағайындалған сомасын жүктілікке және босануға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің қайта есептелген сомасынан алып тастау арқылы жүзеге асырылады.

37. «Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген бала бір жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша берілетін мемлекеттік жәрдемақының ай сайынғы мөлшері қайта қаралған кезде бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің ең төменгі мөлшері бала бір жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша төленетін мемлекеттік жәрдемақының деңгейіне дейін қайта есептеледі.

Бұл ретте бала бір жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлемнің мөлшерін қайта есептеу туралы электрондық шешім жобасы осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қалыптастырылады.

38. Әлеуметтік төлем тағайындауға жүгінген күннен кейін әлеуметтік төлемді есептеу үшін қабылданған кезеңде әлеуметтік аударымдар түскен жағдайда алушыға тағайындалған әлеуметтік төлемнің мөлшерін қайта есептеу жүргізілмейді.
4. Әлеуметтік төлемдер мөлшерін арттыру тәртібі
39. Еңбек ету қабілетінен айырылған және асыраушысынан айырылған жағдайларда Қор қаражаты есебінен төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін арттыру Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде арттыру күні алушы болып табылатын адамдарға жүргізіледі.

Арттыру күні әлеуметтік төлемдерді алушы болып табылатын адамдарға әлеуметтік төлемнің тағайындалған мөлшерін арттырудың тиісті пайызына көбейту жолымен арттыру жүргізіледі.

40. Еңбек ету қабілетінен айырылған және асыраушысынан айырылған жағдайларда төленетін әлеуметтік төлемдердің мөлшерін арттыру туралы электрондық шешімдердің жобалары әрбір алушы бойынша осы Қағидаларға 17 және 18-қосымшаларға сәйкес нысандар бойынша қалыптастырылады.