Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік уиверситеті

Курстың мазмұны

Көтеріп-тасымалдау және құрылыс машиналарының құрылыс индустриясында технологиялық процесстерді механикаландыру мен автоматтандырудағы рөлі. Көтеріп-тасымалдау және құрылыс машиналарының техникалық дәрежесінің сипаты, құрылысты механикаландыру және автоматтандыру бағытының дамуы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 5 – 9].
2 Машина жетегі.

Машина және жабдықтар жетектері. Жетектерді сұрыптау. Машиналардың күш жабдықтары. Механикалық, гидравликалық, пневматикалық және аралас жетектер, олардың негізгі сипаты және тиімді қолдануы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 32 – 41].
3 Технологиялық көліктің машиналары мен жабдықтары.

Сұрыпталуы, негізгі параметрлері, сыртқы күштер сипаты және жұмыс режимі. Құрылыс материалдары қасиеттерінің машиналардың жұмысына және талдауына әсері.

Жүк көтергіш машиналар мен жабдықтар. Жүк көтергіш механизмдер: домкрат, таль, полиспаст; қолдануы, жұмысы. Құрылыс крандары: жебелі, өзіндік жүретін мұнаралы крандар; аралық, көпірлі, төрттағанды крандар, түрлері. Қолдануы, сұрыпталуы, индексация, негізгі параметрлері, құрылғы жұмысы. Крандардың өнімділігі және оны көтеру жолдары.

Тасымалдағыш машиналар. Қолдануы, сұрыпталуы, тасымалданатын жүктердің физикалық-механикалық қасиеттері және олардың жұмысына әсері. Тасымалдайтын машинаны таңдау. Икемді конвейерлер: ленталы, пластинчатты конвейерлер және шөмішті элеваторлар.

Икемсіз жұмыс органды конвейерлер: бұрандалы, роликті, дірілді конвейерлер және тасымалдайтын құбырлар. Құрылысы, жұмысы, қолдануы. Жетектің қуатын және өнімділігін анықтау. Пневматикалық көлік: қолдануы, сұрыпталуы, принципиалды схемалары, конструктивті элементтері. Негізгі параметрлерді есептеу. Үздіксіз көліктің қосымша жабдықтары: бункер, қақпақ.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 143 – 234].

Материалдарды ұнтақтау. Негізгі түсініктемелері мен анықтамалары. Материалдарды ұнтақтау әдістері. Жақты, конусты, роторлы, балғалы ұнтақтағыштар: құрылысы, жұмыс принципі. Шикізаттарды өңдейтін машиналар және жабдықтар: қажағыш, сазұнтақтағыш, сазқопсытқыш, валикті машиналар. Құрылғысы, жұмысы, негізгі параметрлерін есептеу. Жетектің өнімділігін және қуатын анықтау.

Ұнтақтайтын машиналар. Сұрыпталуы. Барабанды, шарлы дезинтеграторлар, дірілдеткіштер және диірмендер.

Ұнтақтап араластыратын машиналарды қолдану, құрылғысы, жұмысы. Тиімді қолдануы. Жетектің қуатын және өнімділігін анықтау.

Құрылыс материалдарын сорттау және байыту материалдарын сорттау процесстерінің сипаты. Елейтін элементтердің конструкциялары, негізгі кинематикалық схемасы, құрылғылар, жұмысы, негізгі параметрлерін анықтау.

Жетектің өнімділігі мен қуатын есептеу. Материалдарды жуу және байыту машиналары мен жабдықтары. Сұрыпталуы: механикалық, гидравикалық.

Байытудың технологиялық схемасы. Жетектің барабанды және дірілдеткіш жуғыштары. Негізгі параметрі, өнімділігі және қуаты. Пайдалану ерекшеліктері.

Ауа және газ тазалайтын жабдықтар. Сұрыпталу әдісі. Ылғалды тазалау жабдықтары. Жабдықтар, жұмыс, негізгі параметрлерін анықтау.

Ұнтақтап сорттау зауыттар сипаты. Негізгі схемалары. Машина таңдау. Ұнтақтап сорттау зауыттарды автоматтау негіздері.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 78 – 90].

5 Бетон қоспасын және құрылыс ерітінділерін мөлшерлеу, дайындау және тасымалдау машиналары мен жабдықтары.

Материалдарды мөлшерлейтін жабдықтар. Мөлшерлегіш машиналардың жалпы мағлұматтары. Сұйық, сусымалы материалдар мен катты толтырғыштар мөлшерлегіш конструкциялары. Негізгі параметрлері. Жетектің қуаты және өнімділігін анықтау. Пайдалану ерекшеліктері.

Қоспа дайындайтын жабдықтар. Араластыру процесі, араластырғыш машинасы мен жабдықтардың жалпы мағлұматтары. Араластырғыш машиналар түрлері. Цемент, керамикалық және асбоцементті бұйымдарды өндіруде құрғақ масса, шлам, иілімді масса, сұйық суспензия даярлайтын араластырғыштар.

Көбікті бетон өндіретін жабдықтар. Конструкциялары, жұмыс принципі, негізгі параметрлері. Жетектің өнімділігі мен қуатын анықтау.

Бетонды араласпасын және құрылыс қоспасын дайындайтын машиналар. Гравитациялық және ықтиярсыз жұмыс істейтін бетон араластырғыштар. Пайдалану ерекшеліктері. Бетон зауыты және жабдықтар.

Бетон араласпасын жаятын және тасымалдайтын машиналар мен жабдықтар. Цементті бетон араласпасының технологиялық сапасы және тасымалдау әдістері.

Автобетонараластырғыштар. Құбыр жолды тасымалдағыш. Ерітінді сорғыштар мен бетонсорғыштар. Бетон таратқыш жебе. Жабдық схемасы және жұмысы, негізгі параметрлері.

Бетон тасымалдағыш жабдықтардың дамуы.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 388 – 400].
6 Темірбетон бұйымдар дайындайтын машиналар мен жабдықтар.

Арматуралық бұйымдар дайындайтын машиналар мен жабдықтардың сұрыпталуы. Арматура сымын, қанқа торын түзейтін, кесетін, созатын стержендер, торлар. Дәнеркелейтін станоктар.

Цементті бетон бетті құрастыратын машина номеклатурасы. Бетон таратқыш. Бетонжайғыш. Цементті бетон бетін тығыздайтын машиналар. Бетон араласпасын дірілдетіп нығыздайтын жабдықтар. Діріл қоздырғыштар, қолдануы, сұрыпталуы. Беттік қоздырғыштардың негізгі параметрі. Әсер ететін кедергі, қуаты мен өнімділігін есептеу.

Көп қуысты жабын тақтасын қалыптау және дірілдеткіштер. Араласпалы-дірілді гидропрестеу және дірілді прокат жабдықтары. Құрылғысы, жұмысы, негізгі параметрлері. Жетектің қуатын және өнімділігін анықтау. Темірбетон құбыры мен сақинасын қалыптайтын діріл қондырғылары. Темірбетон құбырлары, центрифуга, қалыптау. Құрылғысы, жұмысы, негізгі техникалық көрсеткіштері. Темірбетон бұйымдарын әрлеу әдістері.

Ұсынылатын әдебиет: [3, с. 403 – 419].
7 Қабырғалық, әрлейтін және оқшаулағыш материалдар өндірудегі машиналар мен жабдықтар.

Кірпішті қалыптайтын, кесетін және жайғастыратын жабдықтар. Шекті вакуумды престің конструкция схемасы, негізгі параметрі. Кірпішті жайғастыратын және кесетін автоматтар.

Кірпіш пен жартылай құрғақ престеу әдісінің престері. Силикатты кірпіш өндірісінің жабдықтары. Престердің негізгі параметрлері. Жетектің қуаты және өнімділігін анықтау. Керамикалық құбыр және бұйымдар өндірісіндегі пресс-ұнтақты жабдықтар.

Асбоцементті және гипсті бұйымдар өндірісіндегі жабдықтар. Асбоцементті құбыр өндірісіндегі прокат әдісінің жабдықтары. Ұялы бетон, әрлейтін, жылуоқшаулағыш, акустикалық және гидроизоляциялық бұйымдар мен конструкциялардың арнайы жабдықтары.

Машиналар қауіпсіздігінің техникасы, пайдалану. Жаңа машина мен жабдықтарды жасау құрылыс индустриясында робот пен манипуляторларды қолдану.

Ұсынылатын әдебиет: [1, с. 78 – 190].

2 Машиналардың күштік жабдығы. Механикалық, гидравликалық, пневматикалық және құрастырылған жетектер.

3 Сыртқы жүктемелердің сипаттамалары, классификациясы, негізгі параметрлері және жұмыс режимдері. Машиналардың жұмысына және таңдауына материал қасиеттерінің ыкпалы.

4 Жүккөтергіш машиналары және жабдық.

5 Жүк көтеру механизмдері, домкраттар, тальдер, полиспасттар: тағайындауы, құрылымы, жұмысы.

6 Құрылыс крандары: жебелі өзіжүретін, мұнаралы: аралық типті крандар: көпірлік, төрттағанды. Тағайындауы, классификациясы, негізгі параметрлерінің индексациясы, құрылымы, жұмысы. Крандардың өнімділігі.

7 Тасымалдайтын машиналар. Тағайындауы, классификациясы және қолдану аясы.

8 Жүктердің физика-механикалық қасиеттері, тасымалдайтын машиналарды таңдау.

9 Икемді тарту органы бар конвейерлер, ленталық, пластиналық конвейерлер, ожаулы элеваторлар.

10 Икемді тарту органы жоқ конвейерлер: винттік, роликты, бесікті, вибрациялық конвейерлер және тасымалдаушы құбырлар.

11 Пневматикалық көлік. Тағайындауы, классификациясы, принципиалдық схемалары, конструктивтік элементтері. Негізгі параметрлердің есептеуі.

12 Үздіксіз тасымалдайтын машиналардың қосалқы жабдығы: бункерлер, затворлар.

13 Материалдарды ұнтақтау. Негізгі түсініктері және анықтамалары. Материалдарды ұнтақтау әдістері.

14 Жақты, конусты, роторлы, балғалы диірмендер.

15 Шикізат материалдарды өңдеуге арналған машиналар және жабдық.

16 Ұнтақтау үшін машиналар. Классификациясы.

17 Ұнтақтау-араластыру жүгіртпелері. Тағайындауы, құрылымы, жұмысы.

18 Құрылыс материалдарын байытуға және сұрыптауға арналған машиналар және жабдық.

19 Електердің негізгі кинематикалық схемалары. Дірілелектер.

20 Материалдарды байытуға жууға арналған машиалар және жабдық. Процесс және жабдықтар туралы жалпы мәліметтер. Классификаторлары: механикалық, гидраликалық. Байытудың технологиялық схемалары.

21 Астаулы, барабанды және дірілді жуғыштар. Жетектің қуатын және өнімділігін анықтау, негізгі параметрлерін таңдау.

22 Ауаны және газды тазалауға арналған жабдық. Классификациясы.

23 Центрден тепкіш циклондар. Газдарды тазалаудың электрлік тәсілдері. Сулап тазартуға арналған жабдық.

24 Ұнтақтау-сұрыптау зауыттары туралы жалпы мағлұматтар. Негізгі схемалары. Машиналарды таңдау.

25 Материалдарды мөлшерлеуге арналған жабдық.

26 Қоректендіргіштер. Негізгі параметрлері.

27 Қоспаларды дайындауға арналған жабдық. Араластыру процесі туралы жалпы мағлұматтар.

28 Араластыру машиналарының классификациясы. Керамикалық және асбоцементтік бұйымдарды, цементті өндіру кезінде құрғақ ұнтақты массаларды, лай суды, тұтқырлы-пластикалық қоспалар мен пластикалық массаларды, сұйық суспензиялар мен эмульсияларды дайындауға арналған араластырғыштар.

29 Көбікті бетон өндіруге арналған жабдық. Конструкциялары, жұмыс принципі, негізгі параметрлері.

30 Бетон қоспаларын және құрылыс ерітінділерін дайындауға арналған машиналар. Мәжбүрлі әсерлі және гравитациялық бетонараластырғыштар.

31 Бетон қоспасын тасымалдауға және салуға арналған машиналар мен жабдық.

32 Арматуралық бұйымдарды жасауға арналған машиналар мен жабдық. Классификациясы. Түзету, ию, кесу үшін станоктар және қондырғылар.

33 Цементті бетон жабындарын құруға арналған машиналар номенклатурасы.

34 Бетон қоспаларын нығыздауға арналған жабдық.

35 Кірпішті формалауға, кесуге және орналастыруға арналған жабдық.

36 Керамикалық құбырларды және керамикалық пресс-ұнтақтардан бұымдар өндіруге арналған жабдық. Кірпішті жартылай құрғақ престеудің престері.

37 Гипстік панельдерді илеу әдісімен өндіруге арналған жабдық.

38 Өңдеулік, жылуоқшаулағыш, акустикалық және гидрооқшаулағыш бұйымдар мен конструкцияларды ұялы бетоннан өндіруге арналған арнайы жабдық.

39 Машиналарды пайдалану негіздері, қауіпсіздік техникасы. Жаңа машиналар мен жабдықты жасап шығару перспективасы.

40 Құрылыс индустриясында манипуляторлар мен роботтарды қолдану.

1 Борщевский А.А., Ильин А.С. Механическое оборудование для производства строительных материалов. .-М.: Высшая школа, 1987,-368с.

2 Вайнсон А.А. Подъёмно-транспортные машины. - М.: Машиностроение, 1989.-487с.

3 Волков Д.П. и др. Строительные машины и средства малой механизации.- М.: Мастерство, 2002.-477с.

4 Кузин Э.Н., Гробовец М.Н. Строительные машины. Справочник в 2-х томах.-М.: Машиностроение, 1991,-692с.

5 Сергеев В.П. Строительные машины и оборудование. М.: Высшая школа, 1987. -376с.

6 Силенок С.Г. Механическое оборудование предприятий строительных

материалов, изделий и конструкций.-М.: Машиностроение, 1990,-416с.

7 Волков Д.П. Строительные машины. -М.: Высшая школа, 1988, -319с.

8 Гудович М.И., СурашовН.Т. Конспект лекций по дисциплине «Детали машин и подъёмно-транспортные машины», часть 2. -Алматы.:1989, 124с.

9 3енков Р.А., Ивашков И.И., Колобов А.Н. Машины непрерывного

транспорта.-М.: Машиностроение, 1987, -432с.

10 Ю.Мартынов Н.И., Алёшин Н.И. и др. Строительные машины и

монтажное оборудование, М.: 1990, -352с.

11 П.Порошин В.В., Давыдов Т.В. и др. Дробильно-размольное

оборудование. —Алма-Ата, Мектеп, 1982, -245с.

12. Фёдоров Г.Д. и др. Механическое оборудование предприятий

вяжущих материалов и изделий из них. Харьков.: Вища школа,