Қазақстан республикасының білім жәНЕ
Монетарлық саясат (monetary policy)
жүктеу/скачать 248.77 Kb.
|
| Монетарлық саясат (monetary policy) – бұл негізі экономикалық басқарудың құралы ретінде қолданылатын, ақшаға сұраныс пен олардың ұсынысын бақылау болып табылатын экономикалық саясат. Ақша-несие саясатының негізгі құралы – бұл ашық нарықтағы қарыз құралдарын қаржыландыру қызметі арқылы мемлекет ықпал ете алатын пайыз деңгейі (былайша айтқанда, ақшаның бағасы).
Кейнсиандықтар дәстүрлі түрде ақша-несие саясатын дөрекі (жөнсіз) құрал деп санаса, монетаристер мүлдем қарама-қарсы көзқарасты ұстанады. Шынайы өмірде үкімет инфляцияны тежейді деген үмітпен «қатаң» ақша-несие саясатын қолданады. 1980 жылдары ақша-несие саясаты АҚШ пен Англияда инфляцияны бақылау тұрақты экономикалық өсудің кілті болып табылады және инфляция деңгейі ақша массасының өсуімен анықталатындығына сенгендіктен, қолданыстағы негізгі экономикалық құралға айналды. Монетарлық немесе ақша-несие саясаты – бұл баға деңгейінің тұрақтылығын, тұрғындардың толық жұмысбастылығын және нақты ұлттық өндірістің көлемінің нақтылы өсімін қамтамасыз ету мақсаттарында айналымдағы ақша көлеміне ықпал ететін мемлекеттің саясаты. Ақша-несие саясаты негізінен елдің орталық банкімен және ішінара мемлекеттік арнайы органдарымен жүргізіледі. Елдегі негізгі макроэкономикалық үрдістерге (инфляцияға, экономикалық өсуге, жұмыссыздыққа, төлем балансына) ықпал ету негізінен ақша-несиелік реттеу іс-шаралары арқылы жүзеге асырылады. Ақша-несиелік реттеу – бұл орталық банктің айналыстағы ақша массасын, несие көлемін, пайыздық мөлшерлемелер деңгейін және ақша айналымының мен қарыз капиталы нарығының басқа да көрсеткіштерін өзгертуге бағытталған нақты іс-шараларының жиынтығы. Ақша-несие саясатының мәні мемлекетпен орталық банк арқылы іске асыратын, алдын-ала белгіленген әлеуметтік мақсаттарға, ақша ағындарын реттеу шараларына қол жеткізу үшін келісілген, өзарабайланысты шаралар кешенінмен анықталады. Шаруашылық конъюктурасынын, жағдайынабайланысты ақша-несие саясатының екі түрі болады: Рестрикциялық ақша-несие саясаты; Экспанцондық ақша-несие саясаты. жүктеу/скачать 248.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|