Қазақстан республикасының білім жәНЕ
Инфляцияның мəні жəне түрлері
жүктеу/скачать 248.77 Kb.
|
| Инфляцияның мəні жəне түрлері
Инфляция - бұл ақшаның құнсыздануымен бірге экономикадағы бағаның жалпы деңгейінің тұрақты ұзақ мерзімді өсуі. Бүгінгі таңда инфляция макроэкономикалық тұрақсыздық факторы болып табылады, бұл жұмыссыздық проблемасымен салыстырғанда да маңызды құбылыс. Экономикалық категория ретінде инфляция алтын стандарт құлағаннан кейін пайда болды. Инфляция-экономикалық құбылыс ретінде қағаз ақшаның болуымен байланысты. Инфляция - ақша айналымының тауар айналымының қажеттіліктерінен асып кетуі, бұл ақшаның құнсыздануына, бағаның өсуіне жəне өндірілетін тауарлар сапасының нашарлауына əкеледі. Инфляция ең алдымен баға деңгейінде көрінеді, оны инфляция индексі арқылы белгілеуге болады. Осылайша, инфляция əлі толық зерттелмеген құбылыс болып табылады, өйткені ол айқын, ашық немесе жасырын түрде көрінуі мүмкін. Ашық инфляция тұтынушы нарықта бағаның тұрақты өсуі жəне ақша бірлігінің құнсыздануы проблемасына тап болуымен сипатталады. Инфляцияның жасырын нысаны нарықта тауарлар мен қызметтердің толық жетіспеушілігімен байқалады, бұл өз кезегінде өнімнің төмен ұсынысы мен бағасының өсуін білдіреді. Осы қарапайым жіктеуден басқа, инфляцияны инфляциялық спиральдың даму қарқыны бойынша ажырату əдетке айналған. Орташа инфляция деп аталады, оның өсу қарқыны жылына 5% - дан аспайды, ол нарықтық жағдайға айтарлықтай əсер етпейді жəне негізінен, кез-келген елдің экономикасына, тіпті ең дамыған экономикаға да тəн. 5-100% шеңберіндегі инфляция - бұл өршімелі инфляция, ол тез дамиды, нəтижесінде нарықтық операцияларды жүргізуді қиындатады. Бағалар өте тез өзгереді, сондықтан олар белгілі бір уақытта инфляциялық күтулердің мəліметтеріне сүйене отырып есептеледі. Гиперинфляцияның даму қарқыны жылына 100% - дан асады. Бұл экономиканың дамуындағы ең қауіпті сəт, терең дағдарысқа əкелері сөзсіз. Нəтижесінде бағалар күн сайын немесе күніне бірнеше рет өзгереді, бұл өндірілген тауарлар мен қызметтердің нақты құнын бағалауға, нарықтық мəміле жасауға мүмкіндік бермейді. Экономистер сонымен қатар инфляцияның тағы бір түрін – стагфляцияны ажыратады. Бұл инфляциялық шиыршықтың айналдыру процесі тоқырау деп аталатын экономикадағы өндірістің бір мезгілде төмендеуімен бірге жүретін инфляцияның бір түрі. Сонымен, стагфляция = стагнация + инфляция. жүктеу/скачать 248.77 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|