Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі «Оңтүстік Қазақстан медицина акдемиясы»АҚ

жүктеу/скачать 1.36 Mb.

Дата	11.03.2024
өлшемі	1.36 Mb.
	#495014

әлеуметтану срс8

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
«Оңтүстік Қазақстан медицина акдемиясы»АҚ
«Қазақстан тарихы және әлеуметтік-қоғамдық пәндер» кафедрасы
БӨЖ
Тақырыбы: Саяси режимдердің жіктелуі.
Орындаған: Баратова М.А
Тобы:В-МҚА 04-22
Қабылдаған:Аширов Ш
Шымкент-2024жыл
Саяси режим деп саяси билікті жүзеге асыруға қолданатын әдіс-тәсілдердің жиынтығын және қоғамдағы еркіндік деңгейін айтамыз. Қазіргі кезде саяси режимдерді үлкен екі топқа бөледі: демократиялық және антидемократиялық режимдер. Демократия көне грек ойшылы Геродоттың еңбегінде кездеседі. Жалпы ежелге дәуірдің ойшылдары демократияны биліктің нашар түрі деп сынаған.
Саяси режимнің қалыптасуы көптеген институттар мен процестердің өзара әрекеттесуіне байланысты жүреді:

әр түрлі әлеуметтік процестер ағымының қарқындылық дәрежесі;
әкімшілік-аумақтық құрылымның нысаны;
билік-басқарушылық тәртіптің түрі;
басқарушы элитаның жүйелілігі мен ұйымшылдығы;
шенеуніктер аппараттарының қоғаммен дұрыс өзара әрекеттесуінің болуы.

Тоталитарлық
Оның басшылығымен мұндай саясат қоғам өмірі мен жалпы адам өмірінің барлық жақтарын абсолютті басқаруды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін етіп қалыптасады. Ол, авторитарлық тип сияқты, демократиялық емес топқа жатады. Үкіметтің басты міндеті - адамдардың өмір салтын біртұтас үстем идеяға бағындыру, билікті мемлекетте бұл үшін барлық жағдайлар жасалатындай етіп ұйымдастыру.

Тоталитарлық режимнің айырмашылығы - идеология. Оның әрдайым өзінің ерекшелігі болады. Негізгі ерекшеліктерге мыналар жатады:
Ресми идеология. Ол елдегі кез-келген тәртіпті толығымен жоққа шығарады. Ол азаматтарды біріктіріп, жаңа қоғам құру үшін қажет.

Авторитарлық
Бұл типке бір партияның, адамның, мекеменің билігіне монополия тән. Алдыңғы типтен айырмашылығы, авторитаризмде бәріне бірдей идеология жоқ. Азаматтар режимге қарсылас болғандықтан ғана репрессияға ұшырамайды. Қолданыстағы қуат жүйесін қолдамауға болады, оған тек төзуге жеткілікті.Бұл типпен өмірдің әртүрлі аспектілерін басқаша реттеу бар. Бұқараны әдейі саясатсыздандыру тән. Бұл олардың елдегі саяси жағдай туралы аз білетіндігін, мәселелерді шешуге қатыспайтындығын білдіреді.
Демократиялық саяси режим

Ол еркіндікпен, теңдікпен, әділеттілікпен байланысты. Демократиялық режимде адамның барлық құқықтары сақталады. Бұл оның басты плюс. Демократия - демократия. Заң шығарушы тармақты халық сайлаған жағдайда ғана оны саяси режим деп атауға болады.
Мемлекет өз азаматтарына кең құқықтар мен бостандықтар ұсынады. Бұл тек оларды жариялаумен шектеліп қана қоймайды, сонымен бірге оларға негіз болады, конституциялық кепілдіктер белгілейді. Осының арқасында бостандықтар тек формальды ғана емес, сонымен қатар шынайы болады.

Қарастырылған үш түрі ең танымал болып табылады. Бүгін сіз басқа режимдер сақталып, үстемдік ететін республикалар мен елдерді таба аласыз: әскери диктатура, демократия, ақсүйектер, охлократия, озбырлық.
Демократия жағдайында демократия либерализациясыз жүреді. Бұл дегеніміз, сайлау, көп партиялы жүйе және саяси бәсекелестік тек басқарушы элитаға қауіп төндірмейтін деңгейде ғана мүмкін болады.
Қорытынды
Қазіргі заманғы демократиялық емес режимдерді сипаттайтын кейбір саясаттанушылар гибридті түрлерге баса назар аударады. Әсіресе, демократия мен авторитаризмді біріктіретіндер. Бұл бағытта әр түрлі демократиялық процедураларды қолдана отырып, белгілі бір ережелер заңдастырылған. Ерекшелігі - соңғыларының билеуші элитаның бақылауында болуында. Ішкі түрге диктант пен демократия жатады. Біріншісі, либерализация демократияландырусыз жүзеге асырылған кезде пайда болады, басқарушы элита қоғам алдындағы есеп берусіз кейбір жеке және азаматтық құқықтармен кішіпейіл болады.

жүктеу/скачать 1.36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: