Объектіге бағытталған программалау тілдері тұрғысынан объектке келесі анықтаманы беруге болады.
Объект - бұл жеке локал жадыға ие және тӛмендегі әрекеттерді орындай алатын программалау тілінің абстракциясы(«бір нәрсе»):
Қайсыбір әрекеттерді орындайды.
Локал жадыда қайсыбір мәліметті сақтайды.
Ӛзге объекттермен ӛзара қатынас жасайды.
Объекттер хабарламалар арқылы ӛзара қатынас жасайды.
(MS Windows операциялық жүйелерінде «хабарлама» ұғымы қолданылады. Бірақ бұл ұғымның мағынасы ӛзгешелеу).
Ӛзарақатынас жасауға екі объект қатысады: хабарлама жіберуші мен қабылдаушы. Хабарламада жіберуші қабылдаушыға қандай әрекет орындалу керек екеін білдіріп, бұл үшін керекті параметрлерлі жібереді. Қабылдаушы әрекетті орындап, жіберушіге нәтижені қайтарады. Ӛзара қатынастың басқа түрі қарастырылмаған.
ОБП-ң мықты тілі – Смолток тілінде (қазір қолданылмай кеткен) хабарламада селектор және параметр болып ажыратылады.
Селектор – бұл қабылдаушы объекттен қандай әрекет (мағынасы бойынша) талап етілетіндігін білдіретін хабарламаның бөлігі.
Әрбір хабарламаға селектор қатысады.
Хабарлама параметрлері процедураның нақты параметрлері сияқты қажетті бастапқы берілгендерді беріп, әрекетті нақтылай түседі. Хабарламада параметр біреу не бірнеше не тіпті жоқ болуы да мүмкін.
Мысалы, әрекет «объектті экранда қайсыбір позицияда кӛрсету» дегенді білдіруі мүмкін. Онда хабарламаның селекторы ShowAtPosition идентификаторы болып, ал параметрлері – талап етілген экран позициясының X және Y координаталары болып табылуы мүмкін.
Бірқатар ОБП тілдерінде идентификатор ғана емес, әріпті-цифрлық тізбек және қызметші символдар да (мысалы, +, -, *, /, ->, = ) селектор ретінде беріле алады. Бұл мысалыға, арифметикалық ӛрнекті хабарламалардың тізбегі ретінде жазуға мүмкіндік береді. Айталық, барлық сандар объект болып табылса, «+» селекторлы хабарлама «параметр мен ӛзін қосып нәтижені қайтару» дегенді білдіреді: ӛрнектің жазылуы былай болады: 2+3, ал нәтиже ретінде 5 қайтарылады. Мұндай жазылу адамға түсінікті. Егер қызметші символдарды селектор ретінде пайдалануға рұқсат етілмесе (Паскалда сияқты), онда конструкцияны келесі түрдегі сияқты жазуға тура келеді:
2.add(3) Алайда программаның оқып, түсінілуі қиындайтыны белгілі.
Достарыңызбен бөлісу: |
