Қазақстанның Қазіргі прозасының даму тенденциялары
жүктеу/скачать 16.74 Kb.
|
|
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚАЗІРГІ ПРОЗАСЫНЫҢ ДАМУ ТЕНДЕНЦИЯЛАРЫ (эссе) Қазіргі қоғамдағы болып жатқан құбылыстар әдебиетке көлеңкесін түсіретінін ескерсек, қазақ прозасының көркемдік сапасы, идеялық мазмұны қоғамдық әлеуметтік мәні бар күрделі, қомақты шындықтарды көтеріп, соған байланысты философиялық тың ойлар түйіндеумен өлшеніп таразыланатындығын байқаймыз. Қазақ әдебиеті қалыптасқан, өзінің дәстүрі, шыққан биігі бар белес. Әсіресе, қазақ проза жанры бүгінде сан жағынан да, сапа жағынан да кемелдене, толыса түсті. Қоғамдағы жаңалықтарды жіті бақылап, оларды көркемдік кестесіне түсіре бастады. Ендеше, қазіргі қазақ прозасының даму тенденцияларына тоқталып, өсу-өрлеу бағытына шолу жасасақ. Ең алдымен, бүгінгі Қазақстандық прозада байқалатын үрдіс – қазақ тілінде жазатын авторлар санының артуы. Бұл Қазақстандағы ұлттық саясаттың күшеюі мен ұлттық сана-сезімінің өсуіне байланысты, бұл өз кезегінде қазақ әдебиетінің дамуына және тілдің нығаюына ықпал етеді. Екінші тенденция – әдебиетте өз күштерін сынап көретін жас авторлардың көбеюі. Бұл интернет пен әлеуметтік желілердің кең етек жаюына байланысты, бұл жас қаламгерлерге өз шығармаларын ашық әрі қолжетімді ету арқылы шығармашылық қабілеттерін көрсетуге мүмкіндік береді. Үшінші үрдіс – қазақстандық прозада жаңа тақырыптар мен жанрлардың пайда болуы. Соңғы жылдары Қазақстан әдебиетінде фантастика, мистика және детектив сияқты жанрлар, сондай-ақ көші-қон, гендерлік және этникалық мәселелерге байланысты тақырыптар жиі көтеріле бастады. Төртінші үрдіс – шетелде танылатын қазақстандық авторлар санының артуы. Бұл қазақ әдебиетіндегі кәсібилік пен шеберлік деңгейінің артуына, сондай-ақ Орталық Азия елдерінің мәдениеті мен әдебиетіне деген қызығушылықтың артуына байланысты. Бесінші тенденция – әртүрлі елдер мен мәдениеттердің авторлары арасындағы ынтымақтастық. Интернет пен әлеуметтік желі дамуының арқасында әлемнің түкпір-түкпіріндегі авторлар бір-бірімен оңай сөйлесіп, өз идеяларымен бөлісе алады және бірлескен жобалармен жұмыс істей алады. Мұндай ынтымақтастық авторлардың көкжиегін кеңейтіп қана қоймай, сонымен қатар әртүрлі мәдениеттер мен дәстүрлерді біріктіретін бірегей туындылар жасауға мүмкіндік береді. Алтыншы үрдіс – жаһандық әдеби үрдістердің Қазақстанның қазіргі прозасына ықпалының артуы. Авторлар жаңа әдеби техника мен стильдерді игереді, шетелдік авторлардың шығармаларын зерттейді және оларды қазақ тілі мен мәдениетіне бейімдейді. Сонымен қатар, халықаралық әдеби фестиваль, көрме және басқа да іс-шаралар қазақстандық авторларға өз туындыларын халықаралық аренада көрсетуге және жаңа тәжірибе мен білім алуға мүмкіндік береді. Жетінші тенденция – әдебиеттің мәдени және әлеуметтік қызметін нығайту. Авторлар өз шығармаларында өзекті мәселелер мен проблемаларды, оның ішінде ұлттық және ұлтаралық бірегейлік, экология, әлеуметтік және саяси әділеттілік және т.б. тақырыптарды қозғап жатыр. Соның арқасында, әдебиет тек эстетикалық ләззат құралы ғана емес, әлеуметтік процестерді сыни тұрғыдан түсіну құралына айналады деп айта аламыз. Алайда, Қазақстанның қазіргі прозасының даму тенденциялары жайлы сөз қозғағанда ескеру қажет проблемалар да бар. Біріншіден, әдебиетте авторлық позицияны еркін білдіруге кедергі болатын айқын және жасырын цензуралық шектеулердің болуы. Екіншіден, авторларға өз шығармаларын насихаттауға және таратуға көмектесетін әдеби агенттер мен баспалардың жетіспеушілігі. Сондай-ақ, қазақ әдебиетінің мәдени мұрасы мен дәстүрлерін сақтау мәселесі де бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Жаһандану және мәдени контексттің өзгеруі жағдайында ұлттық әдебиетке деген қызығушылықтың төмендеуі мүмкін. Сондықтан мәдени дәстүрлерді сақтау және ілгерілету төл әдебиетімізді дамыту үшін маңызды бағыт болып табылады. Тұтастай алғанда, Қазақстанның қазіргі заманғы прозасы жаһандық үрдістерге сәйкес дамуын және әртараптануын жалғастыруда және жаңа идея, стильдермен толықтырылуда. Технологиялардың дамуы, ақпараттың қолжетімділігі және жаһандану қазақ әдебиеттің әлемдік әдеби мәдениетке интеграциялануына ықпал етеді. Авторлардың жаңа формалар мен стильдерді іздеуге деген ұмтылысы, сондай-ақ заманауи технологиялар мен әлеуметтік желілерді пайдалану оқырмандар аудиториясын кеңейтуге және қазақ әдебиетіне деген қызығушылығын арттыруға мүмкіндік береді. жүктеу/скачать 16.74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|