Қазіргі кезде стоматологиялық технологиялардың жоғары дамуына қарамастан, негізгі стоматологиялық аурулар тісжегі мен пародонт ауруларының таралуы азаймайды
жүктеу/скачать 22.74 Kb.
|
|
Қазіргі кезде стоматологиялық технологиялардың жоғары дамуына қарамастан, негізгі стоматологиялық аурулар тісжегі мен пародонт ауруларының таралуы азаймайды. Тісжегінің таралуы 7-жаста – 87,6%, 12-жаста – 72,3%, 15-жаста – 85,5%. Пародонт аурулардың таралуы 7-жаста – 64,6%, 12-жаста – 70,1%, 15-жаста – 66,6%. ДДҰ градациясы бойынша бұл аурулардың таралуы өте жоғарғы деңгейде болып табылады. Балаларға және ересек адамдарға салауатты өмірдің негізгі қағидаларын енгізу қажет (стоматологиялық аурулардың алдын – алу, жалпы патологиялардың ескертуі болып табылады); Стоматолог – дәрігердің мотивациясы; Алдын-алу бағдарламаларды Мемлекет қатал бақылауға алу қажет ; Алдын-алу бағдарламаларды 50% стоматологиялық ауруларды азайтатын еді. Қазірге кезде осындай жағдайды өзгерту, оны жақсы жағына бағыттауға тек жеке алдын-алу шаралар болып тұр. Оның негізгі шарасы ол ауыз қуыс гигиенасын сақтау ережелері. Тісжегіне және пародонт ауруына алып келетін себепті ( биопленка, тіс тасы) жоюға бағытталған гигиеналық заттар мен әдістерді қолдану қажет. Инфекциялық фактор тісжегі және пародонт ауруы дамуына себебші болып табылады; Жалпы және жергілікті факторлар, соматикалық аурулар, экологиялық жағдай, психо-эмоциональді жағдай, кіреукенің толық минералданбауы, сілекей құрамы, тәтті тағамдар – ағзаның бейімділігі болып келеді. Микроорганизмдер тіс биопленкасымен топтасын, кариесогенді және пародонтогенді әсерін қалыптастырады. Жетілдіру жолдары: дамып жатқан гигиеналық заттардың нәтижиесін жоғарлату қажет; ұсынған тәсілдерді қолайлы қолдану керек; ауыз қуысы гигиенасы туралы санитарлы- ағарту жұмыс жүргізу қажет. 1. Ауыз құсының гигиенасына арналған құралдар; 1.1. Тіс щеткасы. 1.2. Арнайы тіс щеткалар. 1.3. Интердентальді құралдар (тіс аралығын тазалауға арналған): – флосстар; – тіс мәсуектер; – ершиктер; – флоссеттар; – моноталшықты щеткалар; – тісаралық стимуляторлар және ирригаторлар. 1.4. Механикалық және электр құралдары (массажерлар, ирригаторлар, электр тіс щеткалар). 2. Ауыз қуысына арналған заттар: 2.1. Тіс ұнтағы. 2.2. Тіс пастасы. 2.3. Гельдер. 2.4. Ауыз қуысын шаюға арналған ерітінділер және эликсирлер. 2.5. Ауыз қуысына арналған дезодоранттар (спреи). 2.6. Сағыздар. 2.7. Ортопедиялық және ортодонтиялық конструкцияларды күтуге арналған заттар. 2.8. Косметикалық және ағарту заттар. Гигиеналық – тіс қақтарын тазалауға арналған; Емдік-профилактикалық – тісжегі және пародонт аруларына алып келетін факторларды жоюға арналған; тісжегіне қарсы ; қабынуға қарсы; балаларға арналған; ағартатын; десенсетивті; көпфункциональді . Емдік – ауыз қуысындағы белгілі бір патологияға әсер ететін пасталар. Абразивті заттар (карбонат кальций, силикаттар, алюмосиликаттар, трикальцийфосфат, пирофосфат кальция және т.б.); Ылғалдаушы заттар (глицерин, полиэтиленгликоль, сорбитол); Байланытыратын гель тәріздес заттар (оксиэтилцеллюлоза, альгинат натрия); Антисептиктер (бензоат, тетраборат натрия, хлоргексидин, триклозан); Көпіретін заттар (лаурилсульфат натрия); Дәмдеуіш заттар (ксилит, сорбит, сахарин); Ароматизаторлар (эфир майлары); Бояулар (тартразин, родамин, косметикалық көк); Биологиялық активті заттар (фторидтер, дәрумендер, ферменттер, биофлавоноидтар) Көп таралған және фтор қоспалармен жақсы байланысатын абразивты толтырушы ретінде диоксид кремнийді қолданады. Кремний қоспалар: Гель тәрізді затты құрастырады; Нейтральді және әлсіз қышқыл рН сақтайды; Фторидтер қоспаларын өзгертпейді; Тіс тебін тазалайды, жылтыратады. Және абразивті заттар ретінде: бор ұнтағын, бентонит лайын қолданады. Абразивті заттар тіс бетін тазартады және жылтыратады. Ылғалдаушы заттар - тіс пастасына бірқалыпты массаны сақтау үшін қолданады. Байланытыратын гель тәріздес заттар - бірқалыпты массаны сақтау үшін және барлық компоненттерді біріктіруге арналған. 1. табиғи заттар: – шайырлар /смолы/ ағаштардан, өсімдіктерден получаемые из деревьев, растений, морских водорослей (продукты на основе морских водорослей – это натриевая соль альгиновой кислоты, альгинат натрия, каррагенат натрия); 2. Синтетикалық заттар. Құрамында фтор бар тіс пасталар тісжегі эпидемиологиясының жағдайын күрт өзгертті. Фтор қоспалары тіс кіреукесінің резистентілігін көтереді және қышқылдарға бейімділігін көтереді. Реминерализация үрдісін дамытады; кіреуке гидросилапатит және фтор иондары бірігіп- қышқылдарға жоғары бейімді фторапатит тобын құрайды; Кіреукенің механикалық және химиялық мықтылығын жоғарлатады; Микроорганизмдердің қышқылын төмендетеді; Биопленкадағы қышқылдар пайда болуын азайтады; 35 жыл бұрын швециялық фирма «Ciba» триклозан препаратын шығарып, ұсынған. Триклозан: Ақ түсті ұнтақ; Сәл ғана жаңымды иісі бар; Антибактериальді әсері бар; Грамм- және грамм+ бактерияларға әсер етеді; Тіс кіреукесінде жиналып, ұзақ уақыт микробтарға қарсы әсерін тигізеді; Ауыз қуыстың шырышты қабығына теріс әсер етпейді; Қолданғанда 5 минуттан кейін, ауыз қуысы залалсызданады; Ең алғашқы 1997 жылы FDI рұқсатымен триклозанды тіс пастасына антисептик ретінде қолданған “Колгейт” фирмасы болды. Олар трикорзаны бар “Колгейт Тотал” пастасын шығырды. Жоғары сезімталдығын төмендететін; Тісті ағарту арналған; Ауыз қуыстың микробиоценозын қалпына келтіретін; Бір кезеңді әдіс – дентин түтікшелерін фторидтермен бекіту; Екі кезеңді әдіс: Цитрат – жансыздандырады; Калий хлорид - нервтерді пленкамен жауып қорғайды. Үш кезеңді әдіс: Цитрат – жансыздандырады; Калий хлорид - нервтерді пленкамен жауып қорғайды. дентин түтікшелерін фторидтермен бекітеді; Пергидроль – пигменттерді қышқылдандыру және ақуызды денатурациялау әсерімен ағарту үрдісі жүреді. Бикарбонат натрий, калий, оксид кремний – тіс тіндерін жылтырытыды; Титан оксиді, триполифосфат натрий – тістің қатты тіндерін түссіздейді; Әсерлері: зең ауруларға қарсы, қабынуға қарсы, эпелизациялайтын, адгезивті, сілекей бөлуге. Құрамында спирт болмайды; Негізгі компоненті бактерицидті заттар, фторидтер; Ауыз қуысының жағымсыз иісін жояды; «Гивалекс» («Forgine», Франция), Лакалут (Германия) және т.б. Тіс щеткасы - ауыз қуыс гигиенасын сақтауға арналған ең маңызды құрал болады. ІІІ-ІV ғ. Азия, Африка, оңтүстік Америка тұрғындары тіс щеткасына ұқсақ құралды қолданған. ХVІІІ ғ. Ресейде тіс щеткасын қолдана бастады. Талшықтарына байланысты: табиғи талшықтардан; тегіс синтетикалық талшықтардан; микротекстуралы синтетикалық талшықтардан. 2. Талшықталдың қаттылығы бойынша: өте жұмсақ; жұмсақ; орташа қатты; қатты; өте қатты. 3. Талшықтардың қатарына байланысты: төрт қатарлы; екі қатарлы (сулькулярлы); бір қатарлы. 4. Щетканың басының пішініне байланысты: балаларға арналған; жасөспірімдерге арналған; ересек адамдарға арналған; арнайы щеткалар; бір қатарлы щеткалар. 5. Қимылына байланысты: мануальді; автоматикалық; 6. Тағайындалу бойынша: стандартты; ортодонтиялық; арнайы; жүктеу/скачать 22.74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|