«азыркы кыргыз тили» курсун дистанттык окутууга даярдоонун технологиясы

Педагогика институтунун

ага окутуучусу, п.и.к.

E-mail: akunova@newmail.ru.

1. 
   Атайын технологияларды жана каражаттарды колдонуу.
   
2. 
   Билим сапатын тест менен текшерүү.
   
3. 
   Экономикалык жактан натыйжалуу.
   
4. 
   Билим алуунун ийкемдүүлүгү.
   
5. 
   Билим алуунун параллелдүүлүгү.
   
6. 
   Билим алуунун индивидуалдуулугу.
   
7. 
   Билим берүүдөгү мугалимдин жаңы ролу.
   
8. 
   Билим алуудагы студенттин жаңы ролу.
   
9. 
   Маалымат булактарынын кеңири колдонулушу.
   

Педагогика багытындагы адистиктерде «Азыркы кыргыз тили» курсуна азыркы окуу пландарында жалпысынан төмөндөгүдөй сааттар каралат:

Мына ушул курсту дистанттык окутууга даярдоо үчүн төмөнкүдөй маселелер чечилүүгө тийиш:

1. 
   Окутуучу дистанттык окутуунун өзгөчөлүктөрүн үйрөнүп, квалификациясын жогорулатуусу керек. Курсту дистанттык окутууга ылайыктап иштеп чыгуу жана ага ийгиликтүү жетекчилик кылуу үчүн окутуучу биринчиден, окутуунун бул технологиясын толук өздөштүрүүсү зарыл. Окутуунун бул формасында лекция, практикалык сабактар, консультациялар, текшерүү иштеринин төмөндөгүдөй өзгөчљлүктөрүн эске сала кетели:
   

Экинчиден, компьтердик жактан сабаттуу болушу керек. Ал үчүн семинарларга, окуу курстарына катышуу, өз алдынча билим алуу, тажырыйба алмашуу, маалымат каражаттарын пайдалануу жакшы натыйжаларды берет. Натыйжада окутуучу керек болгон билгичтик менен куралданат. Мындан тышкары төмөнкү 3 шарт милдеттүү түрдө аткарылышы керек:

1)Үйдүн же мобилдик телефондун болушу;

2)Окутуучунун электрондук адресинин болушу;

3)Окутуучунун же институттун өздүк сайтынын болушу.

Ошондо гана окутуучу менен студенттин толук кандуу байланышы болот. Себеби, курсту өз алдынча үйрөнүп жаткан студенттин окутуучу менен болгон байланышы ар убак камсыз болуш керек. Ал эми сайт студент үчүн дисциплинаны өздөштүрүүдө маалымат булагы катары пайдаланылат, тиешелүү маселелерди чечүү үчүн керектелет.

2. 
   «Азыркы кыргыз тилинин» ар бөлүмү боюнча атайын программаларды иштеп чыгуу. Бул курс күндүзгү бөлүмдө 8 семестр, сырттан окуу бөлүмүндө 10 семестр окутулат. Ал эми дистанттык окутууда курсту 5 семестрде окутуп жетишүүгө мүмкүн. Ал үчүн кыргыз тилинин фонетикасы (1семестр), лексикасы (2семестр), морфологиясы (2семестр), синтаксиси (2семестр) бөлүмдөрү боюнча конкреттүү программалар түзүлүп, ар бир бөлүмдүн мазмуну толук чагылдырылып, курсту үйрөнүүнүн максат, милдеттери баса белгиленип, студентке бул курсту өз алдынча өздөштүрүүдө көрсөтмө, жолдомо катары милдет аткарышы зарыл.
   
3. 
   Окуу китептери, окуу куралдары, методикалык колдонмолордун электрондук варианттарын түзүү. «Азыркы кыргыз тилинин» бардык бөлүмдөрү боюнча электрондук курстар түзүлүп, ага лекциялардын тексттери, практикалык машыгуу үчүн көнүгүүлөр, тапшырмалар системасы, студенттердин өз алдынча кошумча окуусу үчүн темалар, курс боюнча жазылуучу текшерүү, курстук, дипломдук иштер тематиксы, тиешелүү адабияттар, тесттин варианттары камтылат. Студент үчүн лекцияларды өздөштүрүү, өз алдынча иштерди аткаруунун методикалык көрсөтмөлөрү берилет. Электрондук китептер аудио, видео тиркемелери менен коштолсо, студенттердин билим алуусунун натыйжасы артат.
   
4. 
   Курс боюнча көрсөтмө куралдарды иштеп чыгуу. Электрондук китеп сөзсүз түрдө көрсөтмөлүүлүк менен коштолушу керек. Азыркы мезгилде кыргыз тилинин ар бир бөлүмү боюнча таблицаларды, таяныч схемаларды, дидактикалык материалдарды колдонуу менен студенттин билим алуусуна жеңилдик болсо, компьютер техниканын мүмкүнчүлүгү менен аны абдан көркөм, жеткиликтүү, натыйжалуу формада сунуштоого болот. Курстун негизиги милдеттеринин бири болгон- лингвистикалык талдоолорго машыктырууда тиешелүү көрсөтмө куралдары иштеп чыгуу, мен сүрөт боюнча эссе, кластер, синквейн түзүү, ж.б. интерактивдүү ыкмалар менен көрсөтмөлүүлүктү чагылдыруу керек.
   
5. 
   Курс боюнча электрондук китепкана түзүү. Азыркы кезде кыргыз тилинин ар бир бөлүмүн окутууда 15-20дан кем эмес адабиятты окуп чыгуу сунушталууда. Мына ушулардын ичинен негизги делген 5-10 адабияттын электрондук вариантын Интернет дүйнөсүнө киргизип, курсту үйрөнүүчү студент үчүн жеткиликтүү, ыңгайлуу электрондук китепкана түзүлүшү керек. Тилекке каршы, азыркы студенттердин адабияттар менен төмөнкү деңгээлде камсыз болуп жаткан учурда, кыргыз тилчилери, методисттери тарабынан кеңири түрдө окуу китеп, окуу куралдарынын электрондук варианттары ачык сунушталбай, өздүк сайттарынын, электрондук адрестеринин болбошу бүгүнкү күндө өтө курч маселелерден десек болот. Мындай китептер И. Арабаев атындагы университеттин электрондук китептер каталогунда саналуу гана. Алар «Тил илимине киришүү», «Азыркы кыргыз тили. Фонетика», «Азыркы кыргыз тили. Лексика» курстары боюнча.
   

1. 
   Асипова Н.А., Казакбаева З.М. Инновационные технологии по жизнеобрегающему образованию. // Вестник Иссык-Кульского университета. Материалы 3-ей республиканской научно-практической конференции «Модернизация содержания, технологий обучения и воспитания в средней и высшей школе».-№14, 2005
   
2. 
   Особенности формирования информационной компетентности студентов вуза.// Инновации в образовании, №4, 2004
   
3. 
   Панкова Г.Д. Технология интерактивного обучения в электронном учебном курсе «Информационные технологии в экономике». Учебно-методическое пособие.-Бишкек: ИИМОП КНУ им.Ж.Баласагына,2003