БАҒдарламасы «Машина жасау технологиясы»

арнайы пән бойынша магистратураға түсу емтиханның

БАҒДАРЛАМАСЫ
«Машина жасау технологиясы» кафедрасы

Әзірлеуші:

«Машина жасау технологиясы»

кафедрасының меңгерушісі,

техника ғылымдарының докторы,

профессор, ҚР ҚазҰЖҒА академигі

Жетесова Г.С.

_______________________

«____» _________201___ж.

2013

– квалиметрия;

– деректер базасы және сараптық жүйелер;

– сынаудан өткізу, өнім қауіпсіздігі мен бақылау.

Емтихандық тапсырма жоғарыда айтылып кеткен пәндердің әр қайсысынан бір сұрақ бойынша үш сұрақты қамтиды.

«Квалиметрия» пәні бойынша сұрақтар тәжірибелік тапсырманы шешуді қамтиды.

«Деректер базасы және сараптық жүйелер» пәні бойынша сұрақтар тәжірибелік тапсырманы ЖК (жеке компьютерде) шешуді қамтиды.

Емтихан кестеге сәйкес бағаланады.

Өнеркәсіптік өнімнің жіктелуі және сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы. Өнімнің сапа көрсеткіштерінің жіктелуі. Өнімнің біркелкісі бойынша сапа көрсеткіштерінің жіктелуі. Өнеркәсіптік өнімнің жіктелуі. Өнеркәсіптік өнімнің сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы. Тұтынушы қасиеттерінің және сапа көрсеткіштердің номенклатураларын таңдау тәртібі.

Квалиметрияның негізгі әдістері. Жіктелу, шектеулі және бағалау көрсеткіштер. Бағалау жағдайы. Өнім сапасының сараптау бағасы. Органолептикалық көрсеткіштерді бағалау. Сапа көрсеткіштерінің номенклатурасын анықтау. Көрсеткіштердің салмақтық еселігін анықтау. Сапа деңгейін бағалау үшін негізгі үлгілерді таңдау.

Квалиметриялық шкалалар. Тәртіп шкаласы. Интервалдар шкаласы. Қатынастар шкаласы.

Сапа деңгейін бағалау әдістемесін әзірлеудің негізгі ережелері.

Өнімнің сапа деңгейін бағалаудың дифференциалды әдісі. Өнімнің сапа деңгейін бағалаудың кешенді әдісі. Кешенді көрсеткіштерге қойылатын талаптар. Басты көрсеткіш бойынша сапа деңгейін бағалау. Интегралды көрсеткіш арқылы өнімнің сапа деңгейін бағалау. Орташаеселенгшен көрсеткіш арқылы өнімнің сапа деңгейін бағалау. Өнімнің сапа деңгейін бағалаудың аралас әдісі.

Өнімді пайдаланудың әр түрлі шарттарын есептеу. Құндылық регрессионды байланыстар әдісі. Шекті және номиналды шамалар әдісі. Эквивалентті қатынастар әдісі.

Әртүрлі өнімнің сапа деңгейін бағалау. Өнімнің сапа индекстерін анықтау. Өнімнің ақаулық индекстерін анықтау. Өнеркәсіппен басқарудың әр түрлі тораптары үшін сапа индекстерін анықтау. Сапаның кешенді көрсеткіштерін және кәсіпорынның жұмыс сапасының индекстерін анықтау.
2 Деректер базасы және сараптық жүйелер
2.1 Сараптық жүйелер

2.1.1 тақырып Сараптық жүйе: негізгі жағдайлар және түсініктер; Сараптық жүйелерге қойылатын талаптар; ірімасштабты сараптық жүйелерді қарастыру.

2.1.2 тақырып Сараптық жүйелердің жіктелу схемасы.

2.1.3 тақырып Сараптық жүйелерді құрастырудың негізгі концепциялары: кластарды, қатынастарды және ережелерді алтернативті көрсету және дәстүрлі қадамы.

2.1.4 тақырып Нәтижелердің өңдеудің статистикалық қадамында негізделген сараптық жүйелерді құрастыру реттігі; ұқсас жүйені құрастыру үшін ДББЖ-ны пайдалану.

2.1.5 тақырып Сараптық бағалар әдістері: эксперттік бағалардың әдістері мен амалдары.

Жиынтық эксперт әдістері. Эксперттік ақпараттың анализі және синтезінің әдістері.

2.2 Мәліметтер базасы

2.2.1 тақырып Өнімнің сапасы жайындағы ақпарат систематизациясы және автоматизация проблемасының кешенді сипаттамасы. Деректер базасын басқару жүйесі (ДББЖ), деректер банкі, деректер базасы туралы анықтамалар.

2.2.2 тақырып ДББЖ құрамы және құрылымы, деректер базасының қасиеттері: артықшылығы, бүтіндігі, қолданушылар қол жеткізуіне шектеу, мәліметтердің тәуелсіздігі. Деректерді ұсынудың концептуалды, логикалық және физикалық деңгейлері.

2.2.3 тақырып Деректер базалар түрлерінің жіктелуі: ақпараттар көлемі бойынша және байланыстарды қайтару тәсілдері бойынша, деректер базаларының реляционды үлгісі, реляционды деректі базалардың құрамы және құрылымы, деректер базаларының жүйелік үлгісі, деректер базаларының иерархиялық үлгісі.

2.2.4 тақырып Деректер базаларын жобалау деңгейлері: концептуалды, логикалық және физикалық.

Деректер базаларын жобалаудың концептуалды деңгейі: деректерді жинау, саралау және редакциялау. Деректер базаларын жобалаудың логикалық деңгейі: логикалық және физикалық байланыстарды құрылымдау. Деректер базаларын жобалаудың физикалық деңгейі: деректер базаларының физикалық параметрлерін анықтау, жадыны және уақытты бағалау, модельдеу.

2.2.5 тақырып Деректер базаларын құрастыруға және деректер базаларын жобалауға реляционды қадам.

2.2.6 тақырып Базаларды басқару жүйесі: компоненттер, қосу және мәзір жүйесі, жұмысқа арналған ДББЖ-ні реттеу.

2.2.7 тақырып ДББЖ: деректер базаларын жобалау, жасау және модификациялау, объектті-бағытталған бағдарламалау элементтері: константалар, функциялар, командалар, процедуралар, түсініктер; объектті-бағытталған бағдарламалаудың сипаттамалары: инкапсуляция, полиморфизм, мұраға қалдыру.
3 Испытание, контроль и безопасность продукции
3.1 Жалпы мағлұматтар

3.1.1 тақырып Сынау және бақылаудың түрлері және міндеттері

Сынау міндеттері. Бақылау міндеттері. Бақылау түрлерінің жіктелуі. Сынау жіктелуі. Бұйымдарға және материалдарға сыртқы әсерлердің түрлері.

3.1.2 тақырып Сынау түрлері.

Зерттеу, бақылау, жетілдіру, кұнбұрынғы, қабылдайтын, біліктілік, қабылдап-тапсыратын, типтік, тексеретін, серификационды сынаулар. Бақылау астындағы пайдалану. Сынау өткізу деңгей.

3.1.3 тақырып Сынау технологиялық процес ретінде

Сынауды анықтау. Сынау обьектісі. Сынау деңгейі. Сынау құралдары. Сынаудың нормативті-әдістемелік негізі.

3.1.4 тақырып Сынауды дайындау және өткізу

Сынаудың негізгі кезеңдері: сынауды жоспарлау және бағдарламасы, сынау жабдықтарын аттестаттау, сынау әдістемесін әзірлеу және оны аттестаттау, сынауға үлгілерді таңдау, сынауды өткізу, зерттеу, сынау деректерін өңдеу, сынау нәьтижелері бойынша шешімді қабылдау. Өлшеу құралдарды тексеру. Тексеріс түрлері.

3.1.5 тақырып Сынау бірлігін қамтамасыз етуге қойылатын жалпы шарттар және талаптар

Сынау нәтижелерінің шындығы және жаңартылуы. Дәлдік көрсеткіштері. Сынау нәтижелерінің жаңартылу көрсеткіштері. Сынау бірлігін қамтамасыз ететін техникалық негіз. Сынаудың бірлігін қамтамасыз ететін нормативті-әдістемелік негіз. Сынау бірлігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптар.

3.1.6 тақырып Сынау сертификаттауы

Сертификттау сынаудың мәні, мақсаттары және міндеттері. Сынау сертификаттауын өткізу тәртібі. Сынаулардың бір бірін мойындау шарттары.

3.1.7 тақырып Сынаулардың сапа жүйелері.

Сынаулардың сапа жүйелерінің негізгі элементтері. ИСО/МЭК 130 және ЕN 45001 стандарттарының жалпы жағдайлары. Сынаудың әр түрлерін өткізу кезіндегі нормативті-техникалық құжаттар

3.2 Механикалық әсерлерге сынау

3.2.1 тақырып Механикалық сынаулардың негізгі міндеттері. Созылуға және сығылуға өткізілетін сынаулар. Иілуге және бұралуға өткізілетін сынаулар.

3.2.2 тақырып Тозуға және қажалуға өткізілетін сынаулар. Материалдардың трибртехникалық сипаттамаларын анықтау әдістері.

3.2.3 тақырып Материалдардың қаттылығын өлшейтін құралдар. Қаттылықты өлшеуге арналған статистикалық әдістер және аспаптар. Қаттылықты өлшеуге арналған бұзылмайтын әдістер және аспаптар.

3.2.4 тақырып Тербелістер әсеріне өткізетін сынаулар. Тербелістер түрлері, тербелістер параметрлері және олардың сипаттамасы, машина жасау, аспатар жасау бұйымдарына, тұрмыс аспаптарына тербелістердің жеке түрлерінің әсер ету ерекшеліктері. Тербелістер кезіндегі болатын істен шығу. Бұйымдардың тербеліске төзімділік және тербеліске тұрақтылық туралы түсініктер.

3.2.5 тақырып Соққыларға әсер етуге өткізілетін сынаулар. Соққы әсер етулердің параметрлері, соққы түрлері. Соққы әсер етулердің сипаттамасы. Соққы әсерінен пайда болатын істен шығу. Соққы төзімділік және соққы тұрақтылық туралы түсінік. Сынау қатаңдығының деңгейі.

3.2.6 тақырып Сызықтық үдеудің әсеріне өткізілетін сынаулар. Сызықтық үдеудің параметрлері: сызықтық үдеу кезінде пайда болатын істен шығу, сынаудың қатаңдық деңгейі. Центрифуга, оның конструкциясы. Центрифугада өткізілетін сынау әдістемесі.

3.2.7 тақырып Акустикалық шулардың әсер етуіне өткізілетін сынаулар. Акустикалық шулардың параметрлері және сипаттамалары, бұйымға шудың әсер ету сипаттамасы; акустикалық шулардың әсері кезінде пайда болатын істен шығу; қатаңдық деңгейі. Сынау әдістері, сынау жабдықтары, жабдықтарға қойылатын талаптар. Акустикалық камерадағы сынаулардың өткізу әдістемесі.

3.3.1 тақырып Климаттық әсерлердің түрлері, климаттар тобы және олардың сипаттамасы. Бұйымдарға маңызды түрде әсер ететін климаттық факторлар, климаттық факторлардың әсерінен болатын істен шығу. Климаттық сынаулардың методологиясы, климаттық сынаулардың әдеттегі реттігі.

3.3.2 тақырып Пайдаланған кезіндегі, тасымалдау және сақтау кезіндегі жылутұрақтылыққа өткізілетін сынаулар. Пайдаланған кезіндегі, тасымалдау және сақтау кезіндегі салқынтұрақтылыққа өткізілетін сынаулар. Температуралардың циклдік әсеріне өткізілетін сынаулар. Ылғалтұрақтылыққа өткізілетін сынаулар.

3.3.3 тақырып Төмен атмосфералық қысымның әсеріне өткізілетін сынаулар. Шаңның және топырақтың әсеріне өткізілетін сынаулар. Күннің сәулеленуінің әсеріне өткізілетін сынаулар.

3.3.4 тақырып Климаттық факторлардың әсеріне сынауларды өткізуге арналған жабдықтар. Жылу, суық және ылғал камералары. Шаңның және топырақтың әсеріне сынауларды өткізуге арналған камералар. Вакуумды камералар. Күннің сәулеленуінің камерасы.

3.3.5 тақырып Таттануға әсер ету сынаулар (К). Коррозиялық-агрессиялық атмосфералар, олардың сипаттамасы және жіктелуі. Коррозия процестерінің жіктелуі, коррозия кезінде пайда болатын істен шығу. Сынаулардың негізгі түрлері. Сынау режимдары, өткізу әдістемесі: сынау жабдықтарға және өлшеу құралдарға қойылатын талаптар. Өнеркәсіп атмосфераны көрсетуге арналған жабдықтар. Коррозиялық камерасы, құрылысы және жұмыс принципі.

3.4.1 тақырып Қайта қалпына келтірілетін және қайта қалпына келтірілмейтін бұйымдардың сенімділік көрсеткіштері. Таңдалған сынаулар нәтижелері бойынша сенімділік көрсеткіштерін бағалаудың статистикалық әдістері. Сенімділікке сынау кезіндегі қабыл алмау ағындары.

3.4.2 тақырып Сенімділікке анықтау және бақылау сынаулардың нәтижесін жоспарлау, өткізу және өңдеу

3.5 Сынауды автоматтандыру

Сынау автоматтандырылуының қажеттігі. Сынаудың автоматтандырылған жүйесін (САЖ) құрастыру принцитері. САЖ қамтамасыз ету түрлері, олардың міндеті. САЖ құрастыру мысалдары.

Сынаудың дұрыс, обьективті және нақты нәтижелерін алуын қамтамасыз ету және өңдеу. Сынаудан өткен бұйымдардың сапасын арттыру бойынша ұсыныстарды әзірлеу тәртібі.

Сынау жабдықтардың түрлері, құрамы және орналасуы. Сынау кезінде қолданылатын технологиялық жабдықтар және есептеу техникалар. Сынау жабдықтарын таңдау, таңдау критерийлері, сынау жабдықтарын аттестаттау.

1. Азгальдов Г.Г. Теория и практика оценки качества товаров. – М.: Экономика, 1989. – 256 с.

2. Гличев А.В. и др. Прикладные вопросы квалиметрии. – М.: Изд-во стандартов, 1985. – 190 с.

3. Стандартизация и управление качеством продукции: Учебник для вузов/ Под ред. В.А. Швандера. – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000.- 487 с.

4. Фомин В.М. Квалиметрия. Управление качеством. Сертификация. Курс лекций. – М.: ЭКМОС, 2000 – 320 с.

5. Федюкин З.К., Дурнев В.Д., Лебедев В.Г. Методы оценки и управление качеством промышленной продукции: Учебник. – М.: Филинъ, 2000. – 328 с.

6. Никифоров А.Д. Управление качеством. – М.: Дрофа, 2004. – 718 с.

7. Инмон У., Фридмон Л. Методология экспертной оценки проектных решений для систем с базами данных: Пер. с англ.- М.: Финансы и статистика, 1986. – 280 с.: ил.

8. Атре Ш. Структурный подход к организации баз данных: Пер. с англ.- М.: Финансы и статистика, 1983. – 317с.

9. Никифоров А.Д., Бойцов В.В. Инженерные методы обеспечения качества в машиностроении: Учебное пособие. – М.: Издательство стандартов, 1987.- 384с.: ил.

10. Испытательная техника: Справочник в 2-х кн. / Под ред. В.В.Клюева. – М.: Машиностроение, 1982. – Кн. 1. 1982. – 528 с.

11. Испытательная техника: Справочник в 2-х кн. / Под ред. В.В.Клюева. – М.: Машиностроение, 1982. – Кн. 2. 1982. – 560 с.

12. Надежность и эффективность в технике: Справочник в 10-ти Т. Т.2. Математические методы в теории надежности и эффективности / Под ред. Б.В.Гнеденко. – 1987. – 280 с.

13. Надежность и эффективность в технике: Справочник в 10-ти Т. Т.6. Экспериментальная отработка и испытания / Под ред. Р.С.Судакова и О.И. Тескина. – 1989. – 375 с.

14. Костылев Ю.С., Лосицкий О.Г. Испытания продукции. М.: Издательство стандартов, 1989. – 248 с.

15. Исследование продовольственных товаров. Учебное пособие / В.И.Базарова, Л.А. Боровикова и др. 1986. – 256 с.

16. Мироновская Е.А., Синотов А.Г. Проведение испытаний и приемка продукции машиностроения. М.: Изд-во стандартов. 1998.-283с.

17. Костин П.П. физико-механические испытания металлов, сплавов и неметаллических материалов.– М.: Машиностроение,:1990.–255с.

18. Степанов М.Н. Статистические методы обработки результатов механических испытаний: Справ.– Машиностроение, 1985.–232с.
Қосымша

1. Никифоров А.Д. и др. Инженерные методы обеспечения качества в машиностроении: Учебное пособие. – М.: Изд-во стандартов, 1987. – 384 с.

2. Осипов Б.В., Мировская Е.А. Математические методы и ЭВМ в стандартизации и управлении качеством. – М.: Изд-во стандартов, 1990. – 168 с.

3. Солод Г.И. Основы квалиметрии: Учебное пособие. – М.: Изд-во МГИ, 1991.– 84 с.

4. Шишкин И.Ф., Станякин В.М. Квалиметрия и управление качеством: Учебное пособие. – М.: Изд-во ВЗПИ, 1992.– 255 с.

5. Аристов О.В. Управление качеством. Учебное пособие.-М. ИНФРА, 2003.-237 с.

6. Решение задач квалиметрии машиностроения. Учебное пособие. Под ред. В.Я. Кершенбаум, Р.М. Хвастунова – М. АНО «Технонефтегаз», 2001. – 158 с.

7. Нейлор К. Как построить свою экспертную систему: Пер. с англ.- М.: Энергоатомиздат, 1991. – 286с.: ил.

8. Элти Дж., Кумбс М. Экспертные системы: концепции и примеры: Пер. с англ.- М.: Финансы и статистика, 1987.- 191с.: ил.

9. Каратыгин С.А., Тихонов А.Д., Тихонова Л.Н. Работа в Microsoft Access на примерах: М.: БИНОМ. – 512 с.: ил.

10. Джексон Г. Проектирование реляционных баз данных для использования с микроЭВМ: Пер. с англ.- М.: Мир, 1991.- 252с.

11. Литвак Б.Г. Экспертная информация: Методы получения и анализа. – М.: Радио и связь, 1982.– 184 с.

12. Бешелев С.Д., Гурвич Ф.Г. Математико-статистические методы экспертных оценок. – 2-е изд., перераб. и доп. – М.: Статистика, 1980.– 263 с.

13. Малиновский В.Д., Бегларян В.Х., Дубицкий Л.Г. Испытание аппаратуры и средств измерений на воздействие внешних факторов: Справочник. – М.: Машиностроение, 1993. – 576 с.

14. Глудкин О.П. Методы и устройства испытаний РЭС и ЭВС: Учебник для вузов. – М.: Высшая школа, 1991. – 336 с.

15. Глудкин О.П., Енгалычев А.П., Коробов А.И., Трегубов Ю.В. Испытание радиоэлектронной, электронно-вычислительной аппаратуры и испытательное оборудование: Учебное пособие.– М.: Радио и связь, 1987.– 272 с.

16. Борисов М.В., Павлов И.А., Постников В.И. Ускоренные испытания машин на износостойкость как основа повышения их качества. М.: Стандарт, 1976. – 352 с.

17. Кирносов В.И. Измерение механических характеристик материалов. – М.: Стандарт, 1976. – 239 с.

18. Почтовик Г.Я., Злочевский А.Б., Яковлев А.И. Методы и средства испытания строительных конструкций: Учебное пособие для строительных специальностей вузов. – М.: Высшая школа, 1973. – 158 с.

19. Фишман Б.Е. Ремонт, наладка, испытания бытовых электроприборов: Учебник для сред.спец.учеб.заведений. 2-е изд., перераб. и доп. М.: Легпромбытиздат, 1991. – 239 с.

20. Аппаратура и приборы для нанесения и испытания лакокрасочных покрытий. М.: Химия, 1973. – 174 с.

21. Беляев Ю.К., Богатырев В.А. Надежность технических систем. Справочник / Под ред. И.А.Ушакова. – М.: "Радио и связь", 1985. – 487 с.

22. Испытание материалов: Справоник./ Под ред. Ж. Блюменаууэра; Пер. с. нем. под. ред. М.Л. Берштейна.– М.: Металлургия.–1979.–447 с.

23. Машины и стенды для испытания деталей. / Под ред. Д.Н. Решетова.–М.:Машиностроение, 1979.–343 с.