КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-18-10.1.05/01- 2015
|
ПОӘК
Оқытушыға арналған «Химия» пәні бағдарламасы
|
« » 09 2015ж.
№ 3 басылым
|
ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«Химия»
5В072700 - «Азық-түлік өнімдерінің технологиясы» мамандығы және
5В072800 – «Өңдеу өндірісінің технологиясы» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2015
-
ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы ________ « 28 » 08 2015 ж.
К.К.Кабдулкаримова, химия ғылымдарының кандидаты, доцент
«Химия» кафедрасы
-
ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Химия» кафедрасы отырысында
« 28 » 08 2015 ж. № 1 хаттама
Кафедра меңгерушісі Б.Х.Мұсабаева
2.2 Инженерлік-технологиялық факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында
« » 09 2015 ж. № 1 хаттама
Төрайымы, доцент _______________ С.С.Төлеубекова
-
БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған
« » 09 2015 ж., № 1 хаттама
ОӘК төрайымы _______________ Г.К.Искакова
4. « » 09 2014 жылғы №2 басылым орнына енгізілген
Мазмұны
-
Қолданылу саласы
-
Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқу пәнінің (модульдің) мазмұны
-
Студенттің өздік жұмысына арналған тақырыптар
-
Оқу - әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудің картасы
7 Әдебиеттер
1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
5В072700 - «Азық-түлік өнімдерінің технологиясы» мамандығы және 5В072800 - «Өңдеу өндірісінің технологиясы» мамандығы бойынша білім алушы үшін оқу-әдістемелік кешенінің құрамына енгізілген оқытушыға арналған «Химия» пәнінің бағдарламасы.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Химия» пәнінің оқытушыға арналған бағдарламасы келесі құжаттар талаптары мен ұсыныстарына сәйкес құрастырылған және аталған пәндер бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
- 050727 «Азық-түлік тағамдары технологиясы» мамандығының
мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты ҚР МЖМБС 3.08.353 – 2006, № 779 ҚР Білім және ғылым министрлігі бұйрығымен енгізілген және 23.12.2005 бекітілген.
- 050728 «Өңдеу өндірісінің технологиясы» мамандығының
мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты ҚР МЖМБС 3.08.354 – 2006, № 779 ҚР Білім және ғылым министрлігі бұйрығымен енгізілген және 23.12.2005 бекітілген.
- Мамандықтардың типтік оқу жоспары «5В072700», «5В072800» -
«Азық-түлік өнімдерінің технологиясы» және «Өңдеу өндірісінің технологиясы»
- СТУ 042 - ГУ-4-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және ресімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042- 1.01-2014 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің қысқаша сипаттамасы:
«Бейорганикалық химия» пәнінде химияның негізгі стехиометриялық заңдары мен түсініктері, периодтық заң мен зат құрылысы, химиялық реакциялардың жүру заңдылықтары, ерітінділер, тотығу-тотықсыздану реакциялары, электрохимиялық процестер, комплексті қосылыстар сияқты теориялық мәселелер және элементтер химиясы қарастырылады. Олардың қолдану облыстары көрсетіледі. Адам және жануарлар ағзасы үшін макро-, микроэлементтердің организмдеге ролі көрсетіледі. Атом құрылысы қазіргі кванттық теория тұрғысына баяндалып және периодтық жүйемен байланысы беріледі. Химиялық байланыстар ұқсастықтары мен айырмашылықтары айтылып, ковалентті байланыс ВБТ мен МОТ тұрғысынан түсіндіріледі, сондықтан күрделі материалдарды саналы түрде түсінуге жағдай жасайды.
«Органикалық химия» - көмірсутектер мен олардың туындыларын зерттейтін ғылым. Бейорганикалық қосылыстарға қарағанда органикалық қосылыстар ерекше қасиеттерге ие болады, адам мен жануарлар ағзасы үшін маңызы зор.
3.2 Пәнді оқудың мақсаты:
Бұл фундаменталды пәндердің теориялық негіздерін білу және оларды практикада (тамақ өндірісінде, өңдеу өндірісінде, ауыл шаруашылығы облстарында, экологияда, денсаулық сақтау саласында, фармакологияда, т.б.) пайдалана білу. Сонымен бірге:
- органикалық қосылыстардың теориялық негіздерін білу;
- алифатты және ароматты көмірсутектердің және олардың функционалды туындыларының синтезін білу;
- органикалық қосылыстардың табиғатын білу;
3.3 Пәнді оқудағы негізгі міндеттер:
- студенттердің дүние танымының дамуына әсер ету ;
- қоршаған ортаға көзқарастарын қалыптастыру;
- химиялық құбылыстар арқылы материалдық философияның заңдарын түсіндіру;
- бір заттың екінші затқа айналу механизмін түсіндіру;
- тамақ өндірісі мен өңдеу өндірісі технологиясында студенттерді алған білімдерін қолдануға машықтандыру.
3.4 Оқып- білудің нәтижесінде:
Пәнді оқып- білудің нәтижесінде білім алушы міндетті:
- химиялық реакциялар теңдеулерін (молекулалық, иондық, ионды-молекулалық, тотығу-тотықсыздану реакцияларының) құрастыра білуі;
- негізгі стехиометриялық және фундаментальды заңдарды меңгеруі;
- зертханалық құрал-жабдықтарды, аспаптарды игеруі;
- зертханалық тәжірибелерді істей алуы;
- концентрациялары дәл ерітінділер дайындай білуі;
- зертханалық тәжірибелер нәтижелерін өңдей білуі, талдай білуі, графиктер мен диаграммалар сала білуі тиіс.
-
Курстың пререквизиттері:
3.5.1 Бейорганикалық химия
3.5.2 Органикалық химия
3.5.3 Физика
3.5.4 Математика, курстарын (мектепте оқығанда) терең меңгерулері қажет.
3.6 Курстың постреквизиттері:
3.6.1 Аналитикалық химия пәнінде (тұздар гидролизі, электролиттер, электролиттік диссоциация, буфер ерітінділер, рН, рОН, тұнбалар ерігіштігі, ерігіштік көбейтіндісі, ерітінділер концентрациясы, тотығу-тотықсыздану реакциялары, комплекс қосылыстар, электрохимиялық процесстер, электродтық потенциалдар, стехиометриялық заңдар, химиялық реакциялар жылдамдығы);
3.6.2 Физика пәнінде(газ заңдары, идеал газ күйінің теңдеуі, рентген сәулесі, өткізгіштер, шала өткізгіштер, диэлектриктер, кристалдық күйлер, кристалл ерекшеліктері, изоморфизм, полиморфизм);
3.6.3 Физколлоидтық химия пәнінде (реакция реті мен молекулалығы, ішкі энергия, энтропия,энтальпия,термодинамика заңдары, коллоидты жүйелер, суспензия, эмульсия, жоғары молекулалық заттар)
3.6.4 Биохимия (Көмірсулар, майлар, дәрумендер, органикалық заттардың өзгерулері) қолданылады.
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме:
1 - кесте
-
Курс
|
Семестр
|
Кредит
саны
|
Д
сағ.
|
ЗС
сағ.
|
БОӨЖ
сағ.
|
БӨЖ
сағ.
|
Барлығы,
сағ.
|
Қорытынды бақылау
түрі
|
2
|
1
|
4
|
30
|
30
|
30
|
90
|
180
|
Емтихан
|
4 ОҚУ ПӘНІНІҢ (МОДУЛЬДІҢ) МАЗМҰНЫ
2-кесте
-
Тақырыптардың атауы және олардың мазмұны
|
Сағ. саны
|
1
|
2
|
Дәріс сабақтары (бейорганикалық химия)
|
Модуль 1. Химияның негізгі заңдары
1.1 Химияның негізгі түсініктері
1.2 Химияның негізгі заңдары
1.3 Газдардың негізгі заңдары
|
1
|
Модуль 2. Атом құрылысы
2.1 Атом құрылысы Атом құрылысы: электрон,протон,нейтрон. Радиоактивтілік, атом модельдері, мультиплеттілік, Бор постулаталары, квант сандары.
2.2 Д.И.Менделеевтің периодтық заңы. ЭТ, ИЭ, радиус
|
1
|
Модуль 3. Химиялық процестер жүруінің негізгі заңдылықтары
3.1 Химиялық процестердің энергетикасы
3.2 Химиялық кинетика. Химиялық тепе-теңдік
|
2
|
Модуль 4. Ерітінділер. Электролиттер ерітінділері
4.1 Ерітінділер. Ерітінділер концентрациясы. Электролиттік диссоциация. Диссоциация константасы,дәрежесі;
4.2 Тұздар гидролизі
|
2
|
Модуль 5. Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Электродтық потенциал
5.1 ТТР
5.2 Электродтық потенциалдар;
5.3 Электролиз.Коррозия
|
3
|
Модуль 6. Химиялық байланыс Комплексті қосылыстар
6.1 Химиялық байланыс ;
6.2 Комплексті қосылыстар.
|
2
|
Модуль 7. Элементтер химиясы
7.1 р-элементтер (азот,фосфор);
7.2 Галогендер, халькогендер;
7.3 d – элементтер (темір,марганец топшалары);
7.4 Хром,мырыш, мыс топшалары
|
4
|
Зертханалық сабақтар
|
Модуль 1. Металдардың эквивалентінің молярлы массасын аңықтау
|
1
|
Модуль 3. Химиялық кинетика. Катализ
|
1
|
Химиялық тепе-теңдік
|
1
|
Химиялық реакциялардың (бейтараптау реакциясының) жылу эффектісін анықтау
|
1
|
Модуль 4. Ерітінділер концентрациясын анықтау, концентрациясы дәл ерітінділер дайындау
|
1
|
Электролиттік диссоциация, иондық реакциялар,электрлиттердің электр өткізгіштіктерін зерттеу
|
1
|
Тұздар гидролизі
|
1
|
Модуль 5. Тотығу-тотықсыздану реакциялары
|
1
|
Гальваникалық элементтер,олардың э.қ.к анықтау
|
1
|
Металдар коррозиясы, электролиз
|
1
|
Модуль 6. Комплекс қосылыстар
|
1
|
Модуль 7. VIIB, VІІІВ топша элементтері
|
1
|
VІВ, IIB, ІВ топша элементтері
|
1
|
VА топша элементтері
|
1
|
VIIA топша элементтері
|
1
|
Дәріс сабақтары(органикалық химия)
|
|
Модуль 1. Орг.химияның теор. негіздері. Қаныққан көмірсутектер
Органикалық қосылыстар жіктелуі. Реакциялар механизмі. Байланыс түрлері. Изомерия. А.М.Бутлеровтың құрылыс теориясы.
|
1
|
|
Алкандар, циклоалкандар. Номенклатурасы,изомериясы. Алу жолдары, қасиеттері,көмірсутектердің табиғи көздері.
Алкандардың қасиетін зерттеу, алу
|
1
|
|
Модуль 2. Қанықпаған көмірсутектер: алкендер, алкиндер. Номенклатура. Изомерия (цис- транс-). Алу, қасиеттері. Марковников ережесі.
|
1
|
|
Алкадиендер. Номенклатура. Изомерия (цис- транс-). Алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Алкиндер. Номенклатура. Изомерия (цис-, транс-). Алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Модуль 3. Арендер. Номенклатура. Изомерия (цис- транс-) Алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Алифатты және ароматты көмірсутектердің галогентуындылары. Құрылысы, қасиеттері, алу жолдары.Номенклатурасы.
|
1
|
|
Модуль 4. Оттекті орг. қосылыстар.
Спирттер және жай эфирлер. Алу жолдары, қасиеттері, номенклатурасы. Көп атомды спирттер, қасиеттері, алу жолдары.
|
1
|
|
Фенолдар мен ароматты спирттер, алу жолдары, қасиеттері. Номенклатурасы.
|
1
|
|
Альдегидтер мен кетондар.Синтездеу. Қасиеттері. Кето-енольды таутомерия. Ароматты альдегидтер мен кетондар. Алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Модуль 5.Оттекті орг.қышқылдар.
Карбон қышқылдары(моно- , ди-)Күрделі эфирлер. Алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Ароматты қышқылдар,алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Модуль 6. Азотты орг.қосылыстар.
Алифатты және ароматты аминдер. Алу. Изомерия. Номенклатура. Хим.қасиеттері.
|
1
|
|
Аминқышқылдар, алу, қасиеттері, номенклатурасы.
|
1
|
|
Модуль 7. Көмірсулар, моносахаридтер ( глюкоза, сахароза,), алу, қасиеттері. Полисахаридтер ( целлюлоза, крахмал), алу, қасиеттері.
|
|
|
Зертханалық сабақтар
|
|
Сапалық элементтік анализ
|
1
|
|
Алкандардың қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Алкендердің қасиеттерін зерттеу, алу
|
1
|
|
Алкиндердің қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Арендердің қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Галогентуындылардың қасиеттерін зерттеу ,алу
|
1
|
|
Спирттер қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Эфирлер қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Фенолдар қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Альдегидтер мен кетондар қасиеттерін зерттеу,алу
|
1
|
|
Карбон қышқылдарының қасиеттерін зерттеу ,алу
|
1
|
|
Күрделі эфирлер, алу, қасиеттерін зерттеу.
|
1
|
|
Оксиқышқылдар алу, қасиеттері
|
1
|
|
Амин қышқылдар, ақуыз, алу, қасиеттері.
|
1
|
|
Көмірсулар, моно-, ди-, полисахаридтердің химиялық қасиеттері
|
1
|
5 БІЛІМ АЛУШЫНЫҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ (органикалық химия)
5.1 Алкадиендер, алкендер, алу, қасиеттері
5.2 Циклоалкадиендер, алу, қасиеттері
5.3 Алифатты және ароматты галогентуындылар, алу, қасиеттері
5.4 Арендер, алу, қасиеттері
5.5 Ароматты спирттер, алу, қасиеттері
5.6 Үш атомды спиртттер, фенолдар , алу, қасиеттері
5.7 Альдегидтер, алу, қасиеттері
5.8 Оксиқышқылдар, алу, қасиеттері
5.9 Аминдер, алу, қасиеттері
5.10 Көмірсулар, алу, қасиеттері
5.11 Органикалық қосылыстарды сапалық анықтау
5.12 Органикалық қосылыстарды синтездеу
(Бейорганикалық химия)
-
Атом құрылысы. Элементтер қасиеттерінің атом құрылысына байланыстылығы;
-
Химиялық байланыстар түрлері. Молекула аралық әрекеттесу;
-
Химиялық реакциялар жүруінің негізгі заңдылықтары;
-
Ерітінділер концентрацияларының түрлері және оларды дайындау үшін қажет есептеулер;
-
Электролиттер ерітінділері: күшті және әлсіз электролиттер. Диссоциация дәрежесі және константасы;
-
Судың иондық көбейтіндісі. Сутектік және гидроксидтік көрсеткіштер;
-
Электролиттер ерітінділеріндегі алмасу реакциялары;
-
Тұздар гидролизі;
-
Тотығу-тотықсыздану реакциялары;
5.10 Комплексті қосылыстар;
5.11 s- элементтер;
5.12 p- элементтер;
5.13 d- элементтер.
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ (бейорганикалық химия)
3 - кесте
-
Оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың атауы
|
Дана (саны)
|
Білім алушылардың саны
|
Қамтамасыз
етілу пайызы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
7.1.1
|
50
|
7
|
100
|
7.1.2
|
15
|
7
|
100
|
7.1.3
|
10
|
7
|
100
|
7.1.4
|
4
|
7
|
55
|
7.1.5
|
8
|
7
|
100
|
7.1.6
|
4
|
7
|
55
|
7.1.7
|
100
|
7
|
100
|
7.1.8
|
100
|
7
|
100
|
7.2.1
|
4
|
7
|
55
|
7.2.2
|
4
|
7
|
55
|
7.2.3
|
3
|
7
|
40
|
органикалық химия
|
7.1.1
|
5
|
7
|
70
|
7.1.2
|
16
|
7
|
100
|
7.1.3
|
5
|
7
|
70
|
7.1.4
|
32
|
7
|
100
|
7.1.5
|
3
|
7
|
40
|
7.1.6
|
100
|
7
|
100
|
7.2.1
|
9
|
7
|
100
|
7.2.2
|
3
|
7
|
40
|
7.2.3
|
3
|
7
|
40
|
7.2.4
|
7
|
7
|
100
|
7.2.5
|
7
|
7
|
100
|
7.2.6
|
20
|
7
|
100
|
7 ӘДЕБИЕТТЕР
7.1 Негізгі әдебиеттер (бейорганикалық химия):
7.1.1 Бірімжанов Б. Жалпы химия: оқулық. Алматы: Ана тілі. 2003. – 638б.
7.1.2 Аханбаев К. Жалпы және анарганикалық химия. Оқулық. Алматы. Санат,2000. – 560б.
7.1.3 Омаров Т. Бейорганикалық химия. Алматы. Ассоциация вузов,2008. -360б.
7.1.4 Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия. – М.: Высш.шк.,2001. – 743с.
7.1.5 Шрайвер Д. Неорганическая химия. В 2-х т. М.: Мир, 2009- 679б. және 486б.
7.1.6 Угай Я.А. Общая и неорганическая химия. М.: Высш.шк.1997 – 518б. 2000. – 527б.
-
Яшкарова М.Г., Омарова Н.М., Кабдулкаримова К.К., Мусабаева Б.Х. Бейорганикалық химиядан зертханалық жұмыстар, Семей,2007. - 80б.
7.1.8 Кабдулкаримова К.К., Омарова Н.М., Абекова Р.С. Жалпы химия курсы бойынша есептер мен жаттығулар. Семей, 2012 – 138 б.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Неорганическая химия. Биогенные и абиогенные элементы / под ред Егорова В.В. М.: Лань,2009 – 313б.
7.2.2 Павлов Н.Н. Неорганическая химия. М.: Высш.шк.,2006. – 332б.
7.2.3 Хомченко Г.П. Неорганическая химия. М.:Высш.шк.,2004. – 464б.
7.2.4 Бишімбаева Г.Қ. Жалпы химия. Алматы: Бастау, 2007 – 136б.
7.3 Плакаттар
7.3.1 Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі
7.3.2 Металдардың кернеу қатары.
7.3.3 Тұздар мен негіздердің суда ерігіштігі.
7.3.4 Комплекс иондардың тұрақсыздық константасы.
7.3.5 Аз еритін заттардың ерігіштік көбейтіндісі.
7.3.6 Негіздер мен қышқылдардың диссоциация константасы.
-
Негізгі әдебиеттер(органикалық химия)
7.1.1 Травень В.Ф. Органическая химия,т.1,2 М.:ИКЦ «Академия» 2008-760с
7.1.2 Петров А.А., Бальян Х.В., Трошенко А.Т. Органическая химия. М.: Высш.шк., 2003-622с
7.1.3 Органическая химия,основной курс, / под ред. Н.А. Тюкавкина, М.:Дрова,т.1,2008, т.2-2009
7.1.4Грандберг И.И. Органическая химия. М.:Высш.шк., 2007 - 480 с.
7.1.5 Смолина Т.А., Васильева Н.В., Куплетская Н.Б. Практические работы по органической химии. М.: Просвещение, 1986 - 304 с.
7.1.6 Кабдулкаримова К.К., Оразжанова Л.К., Омарова Н.М. Органикалық химиядан практикум.Семей,2013 - 150б.
7.2 Қосымша әдебиеттер
7.2.1 Реутов О.А. Органическая химия. М.:МГУ, 1999-623с
7.2.2 Вопросы и задачи по органической химии/под ред Н.Н. Суворова. М.: Высш.шк., 1988. – 240с.
7.2.3 Артеменко А.Н. Практикум по органической химии.М.: Высш. шк.,1999. - 175 с.
7.2.4 Альбицкая В.М. Задачи и упражнения по органической химии. М.:Высш.шк,1983. - 207с.
7.2.5 Березин Б.Д. Курс современной органической химии. М.: Высш.шк., 2009 – 768 с.
7.2.6 Катраков И.Б., Маркин В.И. Лабораторные работы по органической химии, Барнаул, 2000. - 60с.
7.2.7 Ли М.П. Инновационный практикум по органической химии, упражнения, задачи, тестриование. 2003. – 1 электронный диск, Караганда, КарГУ
Достарыңызбен бөлісу: |