Балықтардың аскорыту жүйесі
жүктеу/скачать 85.17 Kb.
|
1 2
Балықтардың аскорыту жүйесі|
Балықтардың аскорыту жүйесі Балықтардың асқорыту жүйесі асқорыту жолынан және асқорытү бездерінен (бауыр мен үйқы бсзінен) гұрады. л Дл ип тесігінен басталады және ауыз Аскорыту жолы. Ауыз тесігінс трсІгІ 1 7 ,,, інірк және аналь теспі қуысы. жұтқыншақ, өнеш. қарын, немесе клоака. Балықтардың қоректену сипагыпа сэикес бүд бөдіМ;і, рдің құрылысында айырмашылықтар болады. Доңгелекауыздылардыңауыз аппарагы соргыіп іИИ1І „ жиегі майда бүршіктермен қоршалган соргыш вороика,;,, басталады. Ауыз тесіі і воропканың іүбінде. Жақгары ал воронканың ішкі бетінде мүйізді тістсрі орналасқан Дуь, қуысында. тісті, жақсы жегілісн іілі бар, гілдің қанкагт негізінен тіласты шеміршектен іүрады. Доңгелскауьн іыл воронканың көмегімен өзінің жсмі ігіне сүлікше жабыс,) ал тісті тілімен оның денссін ісссді. Сосын жар; белоктарды ыдырататын антикаогулянтгар мсн ферментіч бөледі. жартылай қорытылған іамақіы ауыз қуысы сорады. Балықтардың ауыз тесігі қоректену әдісі мен қореь ( сипатына сәйкес әрқалай пішінді және әртүрлі орналасқаи Жыртқыш балыктарда - үлкен тісті ұстайтын а\ы Көптеген бентофагтарда соргыш түтіктектес, кеГі.:.- созылмалы, әдетте тіссіз (туқылар, теңіз тебені, т.б.). Күшг дамыған пластинка және тікенек тәрізді тістері бар тісті- балықтың (зубатка) аузы - уатушы ауыз. Планктофагтардын аузы үлкен немесе орташа көлемді. Тістері майда немесе жок (майшабақтар, анчоустар, аксахалар,т.б.). Перифитон корек. түрлердің аузы басының астында саңылау тектес, ал тө.менг ернінде мүйізді тыс қабыршақ болады (қызылкөз, храмуля. қарабалықтар мен көкбастардың кейбір өкілдерінде, т.б.). Көпшілік балықтардың ауыз қуысындағы жақтарында тістері болады іріленген және пішінін өзгерткен плакоидты қабыршақтар. Гістің сыртын эмалтектес - внтродентин қап- таған, оның астында дентин (сүйектен де берік) орналасқан Гістің ішкі қуысы жүйкесі және қан тамырлары бар дәнекертканьді қоймалжың затқа толы. Әдетте тістердін губі болмайды, сондықтан тозғандарының орнын жаңалары басады. Бүтінбастылар мен қостыныстылардың тістері үздіксіз өседі. Көптеген момын балықтардың, мысалы тұқылар, ауыз қуысында тіс болмайды. Жыртқышгардын істік, ішке карай иілген тістері жемін ұстауға бейімделген. Тістер тек жак сүиектсріпде гана смес, ауыз куысындаі ы баска органдарда да (тандай. орс, тіл, т.б.) болады. Когггсгси скаттардынтісіжалпақ.Тісті-балыктардыңалдыңғыконусты тістері жемін ұстауға, ал жалнак бүйір жәнс артқы тістсрі - моллюскілерді, терітікенсктілсрді, теңіз жүлдыъіарын уатады. Тебен кұрсак тәрізділердің алдыңғы тістсрі оз іне тән тұмсыкка айналган. осы түмсыіымсн өсімдіктср мен маржандардың бөлшектсрін үзіп алады, ал ксйін ыгысқан калгандары тамағын майдалайды. Балықтардың көпшілігі (тұкылар мен кейбір басқалары) тамағын түгсл жүтады. Пиранья өте өткір тістерімен ірі жемтігінен ст ксссктсрін қиып алады. Балықтарда ауыз қуысынан шыга алатын нагыз тіл болмайды. Оның қызметін шырышты кабы бар тіласты доғасының тақ элементі (копула) атқарады. Ауыз тікелей жұтқыншаққа ауысады, бұл қабырга- ларында сыртқа ашылатын, желбсзск доғалары қоршаған желбезек саңылаулары бар. Желбезек доғаларының ішкі ойык бетінде, құрылысы корсктсну сипатына байланысты, желбезек өскіндері болады. Жслбезек өскіндері карапайым және желпуіштәрізді, үзын жәнс бүршіктітектес, қатты және майысқақ, т.б. болып келеді. Жыртқыштардың желбе- зек өскіндері аз санды. сирек. тұрпайы, қыска болады және негізінен жслбезек жапырақшаларын қорғау және өте шырышты қорегін ұстап қалу қызметін атқарады. Планктофагтардың желбезек өскіндері көпсанды, ұзын, жіңішке - судан қорегін сүзіп алу қызметін атқарады (1.28 сур.). Фитопланктонмен корсктенетін дөңмаңдайдың жслбс- зек өскіндері ерскше тор сияқты. Ксйбір балықтардың (майшабактар, албырттар, кейбір тұқылар, г.б.) бірінші желбезек доғасындағы желбезек өскіндерінің саны система- тикалық белгі болады. Планктофагтардың түгелге жақыпы коректенген уақытта суды сүзу үшін аузын ашып, желбезек какпақтарын томпайтып жүзеді. жүктеу/скачать 85.17 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2