Орындаған: Совет Лаура Еркінқызы
Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы
Басқару психологиясы — өндірістердегі, корпорациялардағы, фирмалардағы, т.с.с. іс-әрекетті басқарудың жалпы психологиялық жақтарын арнайы зерттейтін әрі модельдейтін сала. Басқару психологиясы іс-әрекетті арнайы басқарудың және психологиялық жағдайдың талдамалы модельдерін және еңбектің сапасын көтеруге бағытталған. Басқару психологиясы — басқару жүйелеріндегі (мемлекет басқару, ұйым, мекеме, топ, ұжым және т.б.) адамдардың қатынастарына байланысты мәселелерді зерттейтін және білімдерді жинақтайтын қолданбалы психологияның саласы
Негізгі диагностикалық әдістері:
Бақылау
Әңгімелесу
Сауалнама
Монографиялық
Бақылау әдісі. Ғылыми бақылау – зерттеушінің зерттелетін объектіні мақсатты және ұйымдасқан қабылдауы және алынған фактілерді түсіндіруі.
Бақылау түрлері:
Енгізілген (зерттеуші әлеуметтік – психологиялық құбылыстың қатысушысы, зерттелетін топтың мүшесі болып табылады) және енгізілмеген (зерттеуші құбылысты сырттан зерттейді);
Ашық (бақылау объектісі оның бақыланатын және бұл оның мінез- құлқын өзгертетінін біледі) және жасырын (объект жүргізіліп жатқан бақылау туралы білмейді).
Бақылау әдісі
Зерттелетін құбылыстың табиғилығы, оның көп өлшемділігі
Бақылаушылардың субъективтілігі (бақылаушының көңіл-күйін әсері, бақылаушымен жеке байланыс, бақылаушының психикалық қанықтылығы)
Жүзеге асыруға қойылатын талаптар:
Мақсаттылық пен нақтылық (біз не байқаймыз?)
Жүйелілік.
Объективтік (бақылаушылар санын көбейту арқылы қол жеткізіледі);
Нәтижелерді тіркеудің стандартталған процедурасы;
Тұжырымдаманың болуы, мерзімінен бұрын түсіндірмеу, фактілерді түсіндіруден ажырату.
Әңгімелесу әдісі
Психологиялық әңгімеде психолог пен респонденттің ауызша ақпарат алмасу түрінде тікелей өзара әрекеттесуі жүреді. Әңгімелесу әдісі психотерапияда кеңінен қолданылады. Ол сонымен қатар консультативтік, саяси, құқықтық психологияда тәуелсіз әдіс ретінде қолданылады. Әңгімелесу барысында психолог зерттеуші бола отырып, сұхбатты жасырын немесе нақты түрде бағыттайды, оның барысында ол сұралған адамға сұрақтар қояды.
Әңгімелесу әдісі
Респондентпен байланыс орнатуға көмектеседі;
Толық және нақты ақпарат береді;
Көп уақыт кетуі мүмкін;
Ақпаратты жинау мен жүйелеуде қиындықтардың туындауы;
Қымбат болуы;
Сауалнама әдісі
Сауалнама – көптеген адамдар тобынан ақпарат алудың ең ыңғайлы және арзан әдісі. Сауалнама адам анонимділікті сақтайды, сондықтан ол сұрақтарға ашық жауап береді. Сонымен қатар, ол өз жауаптарын мұқият ойластырып, тұжырымдай алады. Сауалнама деректерді қысқа мерзімде және көптеген адамдардан, сонымен қатар машиналық өңдейге қол жетімді нысанда алуға мүмкіндік береді. Осы сауалнамалардың шынайылық деңгейін арттыру үшін алдын ала ұйымдастыру жұмыстары жүргізілуі тиіс: сауалнаманың мақсаты мен тәртібі туралы әңгіме; сауалнаманың сұрақтары анық және нақты болуы тиіс; сауалнама негізгі бөлімдерді бөлумен нақты құрылымдалуы тиіс. Бүгінгі таңда сауалнама жүргізу кезінде сұрақтарды электронды пошта, интернет арқылы жіберу сияқты заманауи технологиялық әдістерді қолдануға болады.
Сауалнама әдісі
Тәуелсіз болады;
Үлкен материалдық шығындарды қажет етпейді;
Өткізу үшін көп адам қажет емес;
Жүргізу оңай;
Көп ақпарат жинай алады.
Жауапты адамдар тарапынан байыпты қарым- қатынас болмауы;
Жағдайдың толық көрінісін бермейді.
Монографиялық әдіс
Бұл зерттеу әдісін кез – келген әдістемеде қолдануға болмайды. Бұл синтетикалық әдіс және әртүрлі эксперименттік емес әдістердің жиынтығында көрсетіледі. Монографиялық әдіс әдетте өмірдің барлық негізгі салаларында мінез-құлқын, іс әрекетін және басқалармен қарым қатынасын белгілей отырып, жеке пәндердің жас және жеке ерекшеліктерін терең, мұқиятзерттеу үшін қолданылады. Бұл ретте зерттеушілер белгілі жоспарға сүйене отырып, нақты жағдайларды зерделеу, анықтау,жалпы заңдылықтары мен құрылысын дамытудың сол немесе өзге де психикалық құрылымдарын пайдаланады.
Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы
Бақылау әдісі
Психологиялық эксперимент
Психологиялық тест
Басқару психологиясындағы нарратив
Ақ Шляпа “Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Біз осы мәселе туралы не білеміз?
Бізде қандай ақпарат, статистика бар?
Тағы қандай ақпарат керек?
Қызыл Шляпа “Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Эмоциялар
Интуиция
Сезім
Қара Шляпа
“Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Не жетпейді? Қандай кемшіліктер бар?
Қандай мін тағуға болады?
Не дұрыс емес?
Көк Шляпа “Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Топты ұйымдастырады
Топтық жұмысты басқарады
Топтағы жұмысты реттейді
Ойлау процесіне бастамашы болады
Ақпараттарды жинайды
Келесі мақсат-міндеттерді нақтылайды
Жасыл Шляпа “Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Шешудің тағы қандай жолдары бар?
Бұл қандай жаңа идеялармен байланысты?
Сары Шляпа “Басқару психологиясының негізгі диагностикалық әдістерінің сипаттамасы”
Қандай артықшылықтар бар?
Кейін қандай оңтайлы өзгерістер болады?
Қандай тиімді жақтары байқалады?
Достарыңызбен бөлісу: |