Сабақтың тақырыбы:XVIII ғасырдағы казак-әскери отаршылдығы
(1-2 сабақ)
Астана қаласы №15 мектеп-лицей
Тарих пәні мұғалімі: Акылбаева М.Ж
7- сынып Қазақстан тарихы
Ресей империясының отарлық саясатының себеп – салдарын анықтайсыз.
Бүгін сабақта:
Тірек сөздер Ресей империясының аумағындағы казак әскерлерінің атқарған негізгі қызметі
Ресей империясының аумағындағы казак әскерлерінің атқарған негізгі қызметі
Орыс армиясының шетелдерге жасаған жорықтарына қатысу
Ұлт-азаттық көтерілістер, шаруалар мен жұмысшылардың көтерілістерін аяусыз басуға белсене қатысу
Ресейге жаңа жер қосып алуға белсене қатысу
Шекараны қорғау
Бекініс құрылыстарын салуға қатысу, полицейлік қызмет атқару
1835 жыл
30 жыл
160 мың
Казактар
Казактар орыс шаруаларын қабылдау арқылы арта түсті.
Казактар швед, француз, поляктарды тұтқынға түсіріп көбейіп отырған.
Казактар құрамына татар, башқұрттар, қалмақтар да қабылданған.
Жайық (Орал) казактарының ең алғашқы мекендері XVI ғ қазіргі Қазақстан аумағының солтүстік-батыс бөлігінде пайда болды.
1773-1775 жылдарда Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қатысты.
Жайық казактары
Орынбор казактары
1748-1755 жылдар аралығында құрылды.
1840 жылы “Орынбор казак әскерлері туралы Ереже” шықты.
Сібір казактары
Сібір казактарының тарихын, олардың қазақтармен қатынасын генерал Г.Е. Катанаев айналысты.
1808 жылы Сібір казактары Сібір шекара шебінің казак әскерлері деген ресми атқа ие болды.
Әскер штабы Омбы қаласында орналасты.
Ертістің оң жағалауындағы Долон, Шульба және Қарағайлы ормандарын да иеленді.
Жол жөндеу жұмыстары үшін төленетін баж салығы да казактардың пайдасына түскен.
Жүк тасымалымен, тері илеу және тоңмай дайындау кәсіпшіліктерімен де айналысты. Сауда-саттықпен де шұғылданды.
Жетісу казак әскері 1867 жылы Сібір казактарынан жасақталған болатын.
Жетісу казактарына өзін-өзі басқарудың жетілдірілген түрі тән болды.
Жетісу казактары
Ресей империясының аумағындағы казак әскерлерінің атқарған негізгі қызметі қандай болды?
1-тапсырма
1. Орыс армиясының шетелдерге жасаған жорықтарына қатысу. 2. Ресейге жаңа жер қосып алуға белсене қатысу. 3. Шекараны қорғау 4. Көтерілістерді аяусыз басуға белсене қатысу 5. Бекініс құрылыстарын салуға қатысу, полицейлік қызмет атқару.
Жауабы:
1. Оңтүстік-шекараны қорғау және әскери отарлау жүктелді. 2. Оларға шекараны қорғау міндеттелді. 3. Олар әскери қызметтегілер болып, әскери бекіністерде күрес қызметін атқарды. 4. Бұхара әмірлігін, Қоқан, Хиуа, Түркіменстанды бағындыру жұмыстарын атқарды.
2-тапсырма
Қазақстанда және онымен шектес аумақтарда өмір сүрген казактардың жеке міндеттері қандай болды?
Жауабы:
Жайық казактары
Оңтүстік-шекараны қорғау және әскери отарлау жүктелді.
Орынбор казактары
Оларға шекараны қорғау міндеттелді.
Сібір казактары
Олар әскери қызметтегілер болып, әскери бекіністерде күрес қызметін атқарды.
Жетісу казактары
Бұхара әмірлігін, Қоқан, Хиуа, Түркіменстанды бағындыру жұмыстарын атқарды.
ҚОРЫТЫНДЫ
Өлкеде әкімшілік-реформаларды жүзеге асыруда, жергілікті халықтың көтерілісін басуда казак әскерлері елеулі рөл атқарды.
Достарыңызбен бөлісу: |