14-дәріс. Тазарту әдістері
Дәріс сұрақтары:
-
Былғары және үлбір шикізаты мен материалдарды өлшеуші
-
Бұйымдарды, жартылай фабрикаттар мен материалдарды жасақтаушы
Жұмыс сипаттамасы:
транспортерге төсеумен электрондық машинада дайын былғарының ауданы мен қалыңдығын өлшеу;
эталондар бойынша машина көрсетулерінің дұрыстығын тексеру.
Білуге тиіс:
электрондық машинада дайын былғарының ауданы мен қалыңдығын өлшеу ережелерін, электрондық машинаның құрылысы мен пайдалану ережелерін, электрондық машина көрсеткіштерінің дұрыстығын тексеру тәсілдерін.
Былғары және үлбір шикізаты мен материалдарды өлшеуші.
Жұмыс сипаттамасы:
компьютер жадына енгізу және дисплей арқылы шығару құрылғысына өлшенетін былғары партиясы жөнінде ағымдағы ақпаратты беру үшін қажетті экранмен, басып шығару құрылғысымен, клавиатурамен жабдықталған электрондық машинада дайын былғарының ауданы мен қалыңдығын өлшеу;
баспа таспасын ауыстыру, машинаны жөндеу, күйге келтіру және реттеу;
былғары түріне сәйкес автосалғышты күйге келтіру және реттеу;
эталондар бойынша машина көрсетулерінің дұрыстығын тексеру;
кейіннен партияларға буып түю үшін тасымалдаумен пакеттерге автосалғышпен былғарыны комплектілеу, пакеттерді орап байлау, жасақталған партиялардың есебін алу.
Білуге тиіс:
дайын өнімге қойылатын мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, электрондық машинада дайын былғарының ауданы мен көлемін өлшеу ережелерін, арнаулы эталонмен электрондық машина көрсетулерінің дұрыстығын тексеру тәсілдерін, жасақталған партиялардың есебін алу үшін компьютерді пайдалану ережелерін.
Бұйымдарды, жартылай фабрикаттар мен материалдарды жасақтаушы Жұмыс сипаттамасы:
мемлекеттік стандарттарға, техникалық шарттар мен технологиялық карталарға сәйкес былғары, аяқ киім, былғары галантереялық және қайыс-ер бұйымдары сынды дайын өнімдерді, сондай-ақ үлбір шикізаты мен жартылай фабрикаттарды есептеумен және байлаумен қоса белгіленген шамадағы өткізу партияларына жасақтау;
бір мезгілде 5 үлгіден (фасоннан) астам тігу бұйымдарын дайындау кезінде бөлшектерді, пішімді және жартылай фабрикаттарды іріктеу және жіберу; Ілеспе құжаттар бойынша бөлшектердің, бұйымдардың, пішімдердің, жартылай фабрикаттардың, көмекші материалдардың санын тексеру;
жасақталған партияларға құжаттарды рәсімдеу, белгіленген деректемелермен техникалық карталарды, төлқұжаттарды, калькуляциялық және прейскуранттық талондарды дайындау және толтыру;
жасақталған партиялардың есебін жүргізу, қоймаға дайын өнімді тасымалдау.
Білуге тиіс:
жартылай фабрикаттарды, үлбір шикізатын және дайын өнімді жасақтау ережелерін, жартылай фабрикаттар мен дайын өнімдердің ассортиментін, дайын өнімге қойылатын мемлекеттік стандарттар мен техникалық шарттарды, өткізу партиясының белгіленген шамасын, тері өлшемдерін өлшеу тәсілдерін, жасақталатын шикізат пен терілердің сипаттамасын, олардың мақсатын, өндіріске және нарядтар бойынша пішу цехтарына жіберу үшін жасақтау тәртібін, терінің шығыс нормаларын, белгіленген құжаттаманы толтыру бойынша нұсқаулықты және оны толтыру барысында арнаулы аспаптарды пайдалану ережелерін, жасақтаудың шартты белгілерін, өндіріске бөлшектерді, пішімді және жартылай фабрикаттарды жіберуге қойылатын техникалық талаптарды, даярланатын бұйымдарды өңдеудің технологиялық бірізділігін, транспортер құрылысын және оның қозғалыс жылдамдығын реттеу тәсілдерін.
Жұмыс үлгілері:
-
дайын былғары мен сыздықтар – түрі, сорты, салмағы, ауданы және басқа көрсеткіштер бойынша бумаларға жасақтау;
-
былғары галантереялық бұйымдар – түрі, артикулы, өлшемі, түсі және сорты бойынша жасақтау;
-
аяқ киім - артикулы, сорты, фасоны, өлшемі, толықтығы бойынша жасақтау;
-
тері тілімшелер – өлшемі, фасоны бойынша жасақтау;
-
қайыс-ер өндірісі өнімі – түрі, артикулы және сорты бойынша жасақтау;
-
сортталған үлбір шикізаты, жартылай фабрикаттар мен терілер – терілердің алынған топтарынан бұйымдардың шығымын айқындаумен бекітілген нұсқаулыққа сәйкес жасақтау;
-
полиэтиленнен жасалған ерлер қалыптары - фасоны, өлшемі, толықтығы бойынша іріктеу.
15-дәріс. Қолданылатын құрал жабдықтар
Дәріс сұрақтары:
-
Су-химиялық өңдеу аппаратшысы
-
Тері илеу аппаратшысы
-
Күлдеу аппаратшысы
-
Күлсіздендіру, жұмсарту аппаратшысы
-
Теріні бояу және майлау аппаратшысы
-
Тері илеу экстрактілерін әзірлеу аппаратшысы
-
Лак әзірлеу аппаратшысы
Дәріс мақсаты: Құрал-жабдықтармен танысып, олардың атқаратын қызыметімен таныстыру
-
Жұмыс сипаттамасы:
қызмет ету аппараттарында былғары шикізатын жібіту, суландыру және жуып шаю технологиялық процесін жүргізу;
шикізатты, ерітінділерді, химикаттарды, материалдарды тасымалдау;
қолданылатын жабдықтың жөнділігін және оның жұмысқа дайындығын тексеру;
барабанда тұщы-құрғақ және құрғақ-тұзды былғары шикізатын шаю және бөлшектеу бойынша дайындық жұмыстарын орындау;
қолмен немесе станокта терілерде тесіктерді ою және тесу;
қайта жинау және электроворотпен түсіру кезінде терілерді төсеу және үздіксіз таспаларға байлау, рамаларға ілу немесе кеспектер мен барабандарға салу кезінде тиейтін бункерлерге жинап қою;
өткір ерітінділерді, антисептиктерді жасау, оларды аппараттарға құю;
қыздыру және жұмысшы сұйықтықтарын нығайту;
механикаландырылған тәсілмен шикізатты аппараттарға салу және одан түсіру;
температуралық режимді және аппараттардың айналу жылдамдығын реттеу, ерітінділерді ағызып жіберу.
Білуге тиіс:
былғары шикізатын су-химиялық өңдеу өндірісінің технлогиясын, қолданылатын өткірлеушілердің қасиеттерін, жібіту процесінде терілерді суландыру дәрежесін анықтау тәсілдерін, қызмет ету аппараттарының құрылысын, олардың айналу жылдамдығын және температуралық режимін реттеу тәсілдерін, қолданылатын көтеру-көлік механизмдерін пайдалану ережелерін.
-
Жұмыс сипаттамасы:
басқару тетігінен барабан-автоматтарда шикі теріні илеу, пикельдеу және хромдау технологиялық процестерін жүргізу;
басқару тетігіне бағдарламалы перфокарталарды орнату және автоматты режимде жұмыс істеу үшін барабандарды іске қосу;
тері илеу технологиялық процесінің барысын, химиялық материалдарды мөлшерлеуді, барабандардың жұмысын басқару тетігінен бақылау;
перфокарталардың өту дұрыстығын, аппараттардың жұмысын байқау;
бақылау және өлшеу, реттеу, белгі беруші құралдарды орнату және олардың көрсетуі бойынша технологиялық процестердің барысын бақылау;
барабандардың айналу жылдамдығын, жұмыс сұйықтықтарының көлемі мен температурасын мөлшерлеуді, жартылай фабрикаттарды өңдеу уақытын (технологиялық процестер бойынша), ерітінділерді, химикаттарды беру (айдап жіберу) және пайдаланылған сұйықтықтарды ағызып жіберу уақытын реттеу;
жұмыс циклі аяқталған соң перфокарталарды босату, Бақылау картасына сәйкес сынамаларды іріктеу;
барабандардан жартылай фабрикаттарды түсіру.
Білуге тиіс:
автоматты режимде тері илеу, хромдау, пикельдеу технологиялық процестерін жүргізу ережелерін, терілердің топографиясын, былғары шикізатының түрлерін, қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін, жасалған және пайдаланылған жұмыс сұйықтықтарының технологиялық көрсеткіштерін, сынамаларды іріктеу әдістерін, былғары жартылай фабрикаттарының болуы мүмкін ақауларын және оларды жою тәсілдерін, қызмет ету жабдығын, басқару тетігін, автоматика жүйелерін, бақылау және өлшеу құралдарын пайдалану және реттеу ережелерін, берілген бағдарламасы бар перфокарталарды қолдану тәсілдерін және мақсатын.
3. Жұмыс сипаттамасы:
басқару тетігінен барабан-автоматтарда терілерді немесе көнді жібіту, күлдеу технологиялық процестерін жүргізу;
басқару тетігіне бағдарламалы перфокарталарды орнату және автоматты режимде жұмыс істеу үшін барабандарды қосу;
технологиялық процестердің барысын, химиялық материалдарды мөлшерлеуді, барабандардың жұмысын басқару тетігінен бақылау;
бақылау және өлшеу, реттеу, белгі беретін құралдарды орнату және технологиялық процестердің барысы жөніндегі олардың көрсетуін байқау;
барабандар мен аппараттардың айналу жылдамдығын, күлдеу сұйықтығы ерітінділерінің және судың көлемін мөлшерлеуді, су мен күлдеу сұйықтығының температурасын, су мен күлдеу сұйықтығын құю уақытын, регенерация және күлшікті қайтадан пайдалану үшін пайдаланылған сұйықтықтарды құбырларға немесе қабылдағышқа ағызып жіберу уақытын реттеу;
өңдеу топтамасы аяқталған соң перфокарталарды босату;
бақылау картасына сәйкес сынамаларды іріктеу;
барабандардан көнді түсіру.
Білуге тиіс:
автоматты режимде жібіту және күлдеу технологиялық процестерін жүргізу ережелерін, былғары шикізатының түрлерін және оны консервілеу әдістерін, жібіту және күлдеу технологиялық процестерін бақылау әдістерін, қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін және олармен жұмыс істеу ережелерін, дайындалған және пайдаланылған жұмыс сұйықтықтарының технологиялық көрсеткіштерін, сынамаларды іріктеу әдістерін, қызмет ету жабдығын, басқару тетігін, автоматика жүйелерін, бақылау және өлшеу құралдарын пайдалану және реттеу ережелерін, берілген бағдарламасы бар перфокарталарды қолдану тәсілдерін және олардың мақсатын.
4. Жұмыс сипаттамасы:
көннен әкті ішінара немесе толық жою, ал жоғарғы теріні өңдеу кезінде – коллагенді босаңсыту және талшықаралық затты жою мақсатында баркастарда, барабандарда және басқа аппараттарда күлсіздендіру, жұмсарту, күлденген көнді жуып шаю технологиялық процестерін жүргізу;
аппараттарда жұмыс ерітінділерін жасау;
есептеулер және жүргізілген талдаулардың деректері негізінде ерітінділерді түзету (концентрацияны, сұйықтық коэффициентін, температураны және басқа параметрлерді);
технологиялық процестердің барысын бақылау және олардың аяқталуын анықтау;
күлсіздендіру, жұмсарту процестерін жүргізу кезінде жұмыс ерітінділерінің, жартылай фабрикаттардың сынамаларын іріктеу.
Білуге тиіс:
күлденген көнді күлсіздендіру, жұмсарту, жуып шаю процестерін жүргізудің технологиясын, талдаулардың түрлерін, оларды жүргізу және сынамаларды іріктеу әдістерін (технологиялық процестер бойынша), көнді күлсіздендіру және жұмсарту процестерінің аяқталуын анықтау тәсілдерін және оның белгілерін, қолданылатын индикаторлардың (метилрот, фенолфталеин және басқалар) мақсатын, көнді өңдеудің болуы мүмкін ақауларын және оларды жою тәсілдерін, қолданылатын жабдықты, бақылау және өлшеу құралдарын пайдалану және реттеу ережелерін.
5. Жұмыс сипаттамасы:
басқару тетігінен барабан-автоматтарда теріні бояу, майлау, бейтараптау, илеу технологиялық процестерін жүргізу;
басқару тетігіне бағдарламалы перфокарталарды орнату және автоматты режимде жұмыс істеу үшін барабандарды қосу;
технологиялық процестердің барысын, химиялық материалдарды мөлшерлеуді, барабандардың жұмысын басқару тетігінен бақылау;
бақылау және өлшеу, реттеу, белгі беретін құралдарды орнату және технологиялық процестердің барысы жөніндегі олардың көрсетулерін байқау;
технологиялық процестерді жүргізу кезінде терілерді өңдеу уақытын реттеу, су және ерітінділерді берудің уақыты мен көлемін, пайдаланылған сұйықтықтарды ағызып жіберуді;
өңдеу циклі аяқталған соң перфокарталарды босату;
бақылау картасына сәйкес сынамаларды іріктеу;
терілерді барабандардан кассеталарға түсіру.
Білуге тиіс:
автоматты режимде терілерді бояу, майлау, бейтараптау, илеу процестерін жүргізу технологиясын, былғары жартылай фабрикаттарының ассортиментін, орындалатын технологиялық процестерді бақылау әдістерін, қолданылатын химиялық материалдардың қасиеттерін, оларды пайдалану ережелерін, материалдарды ауыстыру мүмкіндіктерін, дайындалған және пайдаланылған жұмыс сұйықтықтарының технологиялық көрсеткіштерін, сынамаларды іріктеу әдістерін, қызмет ету жабдығын, басқару тетігін, бақылау және өлшеу құралдарын, автоматика құралдарын пайдалану және реттеу ережелерін, берілген бағдарламасы бар перфокарталарды қолдану тәсілдерін және оның мақсатын.
6. Жұмыс сипаттамасы:
арнаулы аппараттарда бастапқы материалдардан тері илеу экстрактілерін әзірлеудің технологиялық процесін жүргізу;
бастапқы материалдарды мөлшерлеу, араластыру;
хром тұздарын қайта қалпына келтіру процесінде аппараттарда сұйықтықтың деңгейі мен температурасын бақылау және реттеу;
сынамаларды іріктеу нәтижесінде алынған зертханалық талдаулардың негізінде хром экстрактісінің дайындығын анықтау;
хром экстрактісінің химиялық көрсеткіштерін түзету;
әзірленген экстрактіні пайдалану орнына беру;
пайдаланылған хром сөлдерінен алынған хром тотығы гидратын тұндыру;
тұнбаны бөліп алу, вакуумдық барабандар мен басқа сүзгілерде тұнбаны құрғату және сүзгілеу;
күкірт қышқылы ерітіндісінде құрғатылған тұнбаны еріту;
шығыс материалдарының есебін жүргізу
Білуге тиіс:
хром тері илеу экстрактісін әзірлеудің технологиялық режимі мен рецептурасын, хром тұздарын қайта қалпына келтіру процесін орындаудың тәртібін, хром экстрактісін пісіру процесінде химиялық заттардың өзара әрекеттесуін, арнаулы аппараттарды, қызмет көрсету бақылау және өлшеу құралдарын, сорғыларды және коммуникацияларды реттеу ережелерін, шығыс материалдарының есебін жүргізу ережелерін.
7. Жұмыс сипаттамасы:
арнаулы аппараттарда былғары үшін лак әзірлеудің (пісірудің) технологиялық процесін жүргізу;
жабық сыйымдылықтарда қажетті химиялық материалдарды сүзу, тұндыру, араластыру және ұстау жолымен дайындау;
еріткіштердің ортасында реакцияға түсетін компоненттерді араластыру;
технологиялық процесті реттеу және жүргізілетін талдаулардың деректері негізінде пісіру процесінде лактың физикалық және химиялық көрсеткіштерін түзету;
лактың даярлығын анықтау;
лакты тұндырғыштар мен жиғыштарға айдап жіберу.
Білуге тиіс:
пісірудің технологиялық режимін және лак дайындығының белгілерін, лак әзірлеудің рецептурасын, лакты әзірлеу үшін арнаулы ақпаратқа материалдарды салу тәртібін, олардың өзара әрекеттесуін, улы, тез жанатын материалдарды қолдану ережелерін, сынамаларды іріктеу тәртібін және лакты әзірлеу процесінің технологиялық режимін түзету әдістерін, қызмет ету жабдығының, бақылау және өлшеу құралдарының, сорғылардың, коммуникациялардың құрылысы мен реттеу ережелерін.
8. Шелді, жүнді, қылшық пен қылды жуып шаю аппаратшысы
Жұмыс сипаттамасы:
технологияға сәйкес жуу аппараттарында шелді, жүнді, қылшықты, қылды жуып шаю технологиялық процесін жүргізу;
жуу ерітінділерін жасау, аппараттарға жуылған қылды, шелді, жүн мен қылшықты салу және түсіру;
жуып шаю процесін реттеу, технологиялық картаға сәйкес суды және химиялық реагенттерді қосу.
Білуге тиіс:
шелді, жүнді, қылшықты, қылды шаюдың технологиялық режимін, химиялық реагенттерді, олардың қасиеттері мен өзара әрекеттесуін, жуу аппаратына бастапқы материалдарды салу тәртібін, қолданылатын жабдық пен коммуникацияның құрылысын, қызмет ету және реттеу ережелерін.
Аппретурашы
Жұмыс сипаттамасы:
«МАП, МАФ» үлгісіндегі және оған ұқсас агрегаттарда былғарыны аппретуралау;
технология талаптарына сәйкес аппретуралаудың технологиялық режимінің сақталуын бақылау (құрамы, концентрация, тұтқырлық, аппретураның температурасы, былғарыға оны жағудың тәсілі мен тәртібін, қабықшаның қалыңдығы және басқалар);
қызмет көрсету жабдығының, бақылау және өлшеу құралдарының, автоматика құралдарының жұмысын бақылау;
аппретуралау процесін реттеу: ауа қысымын, жартылай фабрикаттардың түріне байланысты әр түрлі аппретуралардың шығысын, пигматронның жұмысын, бояу бүріккіштердің айналуын, кептіру камераларының температуралық режимін, таспалық транспортердің қозғалыс жылдамдығын және басқалар;
автоматика құралдарын күйге келтіру, жабдықты жөндеу;
сынама бояуды орындау, үлгімен салыстыру, түсті түзету;
өңделген былғарының санын есепке алу;
Достарыңызбен бөлісу: |