042-14.4.04.01.20.69/01-2012
|
01.09.2012 ж. № 3 басылым
|
беттің беті
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
МСЖ 3 деңгей құжаты
|
ОӘК
|
ПОӘК 042-14.4.04.01.20.69/01-2012
|
ПОӘК
«Биология» пәнінің оқутушысына арналған жұмыс оқу бағдарламасы
|
№ 3 басылым
|
5В060800, 050608 "Экология" мамандығына арналған
"Биология"
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
СЕМЕЙ, 2012
Алғы сөз
-
ӘЗІРЛЕНГЕН
Құрастырушы Тугамбаева Салима Манатқызы, профессор м.а.
-
ТАЛҚЫЛАНҒАН
2.1.ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ Семей мемлекеттік университеті “Биология” кафедрасының мәжілісінде.
2012 ж. 27.08 № 1 хаттама.
Кафедра меңгерушісі____________ Арынова Р.А.
2.2.Аграрлық факультетіның оқу - әдістемелік бюросының мәжілісінде.
2012 ж. 03.09. № 1 хаттама
Төрайымы _____________ Сатиева К.Р
-
БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу - әдістемелік кеңесі мәжілісінде мақұлданып, басылымға ұсынылған.
2012. ж. 13.09. № 1 хаттама.
ОӘК төрағасы, оқу ісі жөніндегі
проректор ______________ Рскелдиев Б.А.
ЕНГІЗІЛГЕН:
басылым № 2, 30.09.2009ж. орнына
Бұл кешен Қазақстан Республикасының іске қосылған Мемлекеттік жалпыміндетті ҚР МЖМБС 5.04.019 – 2011. Бакалавриат білім стандарты негізінде маңыздандырылған.
Мазмұны
1. Колдану саласы.
2. Ереже белгілейтің сілтемелер
3. Жалпы ереже
4. Оқытушыға арналған пәнің жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны
5. Студенттердің өз бетімен істейтін жұмыстары тақырыбының тізімі
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7. Оқу-әдістемелік эдебиеттермен қамтамасыз етілуінің қартасы
8. Әдебиеттер
-
Қолдану саласы:
«Биология»пәнінің» пәнінің оқытушыларға арналған оқу жұмыс бағдарламасы 5В060800 «Экология», мамандықтарының студенттеріне арналған оқу-әдістемелік кешеннің құрамына кіреді. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, актуальдылығымен, курс саясатымен, студенттер оқу процесінде игеретін тәжірибелер мен машықтардың тақырыптарымен таныстырады.
-
Ереже белгілейтін (нормативтік) сілтемелер
Осы әзірленген «Биология» ПОӘК мына құжаттар талабына, ұсыныстарына сай, пәннің оқу барысын ұйымдастыру тәртібін белгілейді:
-050807 –«Экология», мамандықтарына ҚР мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты, ҚР МЖМБС 3.08.323-2006 -«Экология» ҚР БҒМ № 779 бұйрығымен 2005 ж. 23. 12. бекітілген және іске еңгізілген.
-Шәкәрім атындағы Семей мемлекетік университетінің ПОӘК стандарты 042- РГКП-СГУ-8-2007
-ДП 042-08.10.10.12-2007 документациялық кұжаттар
№ 131 –од «20» наурыз 2009 ж ҚР индустрия және сауда министрлігінің метрологиялық және техникалық ретеу комиттетінің бұйрағымен бекітілді және қолданаска енгізілді.
ҚР жоғары және ЖОО кейінгі білім мамандықтарының жіктемесі
-
Жалпы ереже
3.1. Пән мазмұнының қысқаша сипаттамасы.
050608-Экология мамандығының студенті-түлегі “Биология” (тірі табиғаттың шығуын, өсіп-өнуін, дамуын, жануарлардың өмір сүруін, өсімдіктердің организмін әр жақтан қамти зерттейтін ғылымдар жинағы) пәнін зерделеу нәтижесінде кәсіптік білімділікке қойылатын мына талаптарға дайын болуға міндетті:
3.2. Пәннің мақсаты:
«Биология» пәнінің оқытудың негізгі мақсаты студенттерге биология ғылымының эксперименті профильді бөлімдері- цитология және гистология, генетика, өсімдіктер физиологиясы, адам және жануарлар физиологиясы, биофизика туралы негізгі түсініктерді қалыптастыру.
3.3. Пәнді зерделеудің негізгі міндеттері:
- жануарлар организмдерінің клеткалары мен ұлпаларының құрылысына, қызметіне және генезисне анықтама беру;
- сыртқы орта факторларының әсерінен болатын өсімдіктер организмдегі физиологиялық процестер туралы іргелі білім беру;
- студентерді тұқым қуалау белгілерінің заңдылыктарымен, тұкым куалау принциптерімен, генетикалық материалдың құрылымдық- қызметтік ұйымдасумен және оның өзгерштігімен, гендердің әсерімен реттелуі, ластанған қоршаған оратаның генетикалық салаларымен таныстыру ;
3.4. Пәнді зерделеу нәтижесінде студент міндетті:
- клетка теориясының негізгі қағидаларын, клеткалар мен ұлпаларды зертеудің әдістерін, клеткалар мен клетка оргаоидтарының құрылысы мен қызметің, жануарлар организмдегі ұлпалардың құрылысын, қызметін, генезисін және классификациясын ;
- су алмасудың, тыныс алудын, минералдық қоректенудің, фотосинтездің механизмдері мен ерекшеліктерін және өсімдіктердің қоршаған орта факторларының әсеріне төзімділігін;
-тірі жүйенің тұрақтылығын қамтамасыз ететін реттеу механизмін;
-жануарлар мен адамның негізгі ағзалар жүйесінің құрылым және қызмет ерекшеліктерін;
-тірі жүйе мен жалпы тіршілік сфераның басты тұрақтылық факторындай болатын биологиялық әр түрлілікті – білуі керек;
-табиғи орта сапасын бағалау үшін өсімдіктер, жануарлар зерзаттарымен жұмыс жүргізуді;
- қоршаған орта уыттылығын анықтау үшін биологиялық тесті қолдануды;
-экологиясы таза өнімдерді алу үшін биотехнология әдістерін қолдануды;
-адам тіршілік әрекеттері заңдылықтарын және организмнің жүйке қажу (стресс) - факторлары әсерлерін зерттеу үшін жансезімфизиологиялық және биологиялық әдістерді пайдалануды – істей білуі керек;
-халық шаруашылығы мен медицинаның әр салаларында биологиялық әр түрлілікті сақтауға және табиғи қорларды тиімді пайдалануға арналған іс-шараларды іске асыру;
-қоршаған ортаның ластану қалдықтарын бағалауды өткізу;
-лабораториялық жануарлармен және жасушаларды өсіруде эксперименттік жұмыс әдістерін пайдалану;
-жарық және электронды микроскоптармен жұмыс істеуді және физикалық-химиялық зерттеулерді өткізу – дағдысын меңгеруі керек.
3.5 Курстың пререквизиті: «Биология» пәнін оқыған кезде студент «цитология», «эмбриология», «физиология», «анатомия», «жалпы биология», «биофизика» курстарынан негізгі білімдері болуы қажет.
3.6 Курс постреквизиті:
пәнінен алынған білім кейінгі курстарда, биологиялық экология, қоршаған ортаның мониторингі пәндерін оқыған кезде қолданылады.
1 Кесте Жұмыс оқу жоспарының үзіндісі
Курс
|
Семестр
|
Несие
|
Дәріс (са
ғат)
|
ЗС
(са
ғат)
|
ОБСӨЖ (са
ғат)
|
СӨЖ (са
ғат)
|
Жиыны (са
ғат)
|
Қортынды бақылау түрі
|
2
|
3
|
4
|
30
|
30
|
60
|
60
|
180
|
емтихан
|
4.Пәннің оқытушыға арналған жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны 2 кесте- Пәннің мазмұны. Сабақ түрлеріне орай сағаттардың бөлінуі
Тақырып№
|
Тақырыптар
атауы
|
Мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Әдибиеттер
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Лекционные занятия
|
1
|
Кіріспе
|
Пәннің міндеттері, мақсатары және жоспары. Клетка теориясының негізгі қағидалары. Клетка мен ұлпаларды зерттеулурдін зәдістері. Про және эукариот клеткаларының құрылысы. Биологиялық әне экологиялық зерттеулурдін дамуындағы цитологияның жетістіктері
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
2
|
Организмдердің, ұлпалардың,клеткалардың морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық. Биомембрана құрылымы, клетка қабырғасының құрылысы
|
Жасушалардың тіршілік әректтері. Биомембрана құрылымының моделі. Плазматикалық мембрананың құрылысы және қызметі. Плазмалемманың тосқауылдық –тасмалдау және рецепторлық ролі. Клеткааралық байланыстар. Қсімдіктердің клетка қабырғасының құрылысы. Өсімдік клеткаларының клеткааралық баланыстары.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
3
|
Прокариотты және эукариотты клеткаларының құрылысындағы ерешеліктері
|
Прокариотты және эукариотты клеткаларының құрылысындағы ерешеліктері
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
4
|
Клетка органоидтарының құрылысы және қызметі
|
Түйіршікті эндоплазмалық тордың құрылысы және қызметі, оның белок синтезіндегі және цитоплазматикалық мембранадағы рөлі. Тегіс эндоплазмалық ретикулымның құрылысы және қызметі оның майларды, сиероидтарды жәе басқа да заттарды синтездеудегі ролі. Гольджи аппаратының құрылыы және қызметі, оның модификациядағы (жетілудегі), сортау және клеткадан синтезделген белоктарды басқа да заттарды шығарудағы рөлі. Рибосомалдың құрылысы, классификациясы және қызметі, оның кеткашілік ас қорытудағы және фагоцитоздағы рөлі. Митохондриялардың құрылысы және қызметі. Митохондрияның шығу тегі. Пластидтердің құрылысы жәнеқызметі. Пластадтердің қызметіне байланысты өзгеруі Фотосинтездің биохимиясы. Пластидтердің шыгу тегі.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
5
|
Клетка ядросының құрылысы және қызметі. Клеткалардың бөлінуі
|
Клетка тіршілігіндегі ядроның рөлі. Клетка ядросының құрылысы және химиясы: хроматин, ядрышық, кариоплазма, ядро қабықшасы. Митотиқалық хромасомалардың пішіні, түрлері және жалпы құрылысы. Хромасомалардың молекулалық және нәзік құрылымы. Кариотип жайында түсінік. Ядрошықтың, ядро қабықшасының құрылысы мен қызметі. Про- және эукариоттардағы рибосомалардың құрылысы. Ядрошықтың нәзік құрылысы, түйіршікті және жіпшелі компонентері. Клетка циклі. Клетка циклінің фазалары. Клетка циклінің реттелуі. Эукариот клеткаларының митоз жолымен бөлінуі. Митоздың сатылары, олардың ұзақтығы және оларға сипатама. Митоздың түрлері. Жыныс клеткаларының бөлінуі (мейоз). Мейоз бен митоздың айырмашыықтары
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
6
|
Жасушадағы заттек алмасуы, оның қоршаған орта жағдайына байланысты, байкалатын ерекшеліктері
|
Клетка дифференцияциясының факторлары. Клеткаға жарақаттану факторларының әсері. Клетканың өлуі. Некроз. Апоптоз.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
7
|
Жануарлар организмі ұлпаларының классификациясы.
Эпителий ұлпалары. Ішкі орта ұлпалары
|
Ұлплардың онто-және филогенезде шығу тегі. Ұлпаға түсінік. Ұлпаларды морфологиясы мен қызметіне қарай классификациялау. Жанарып тұратын, көбейетін және тұрақты ұлпалар жүйесі. Гистология ілімінің қысқаша тарихы, ұлпалардың эволюциялық динимикасының қалыптасуының кәзіргі қөзқарастаының эволюциялық және клетка теориялық маңызы. Жануарлар ұлпасыың зерттеудің негізгі әдістері. Эпителий ұлпасына жалпы морфофункциналдық сипатама. Эпителий ұлпасын морфологиялық , физиологиялық, фило-онтогенетикалық тұрғыдан талдау. Без эпителийі. Бездердің классификациясы. Секрет түрлері. Ішкі орта ұлпаларының шыгу тегі, жалпы систематикасы, классификациясы. Қан. Омыртқалы жануарлардың қан жасау мүшлелерінің ұлпалары. Дәнекер, шеміршек, тірек-механикалық және сүйек ұлпалары.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
8
|
Жануарлар организмі ұлпаларының классификациясы.
Бүлшық ет ұлпасы. Жүйке жүйесінің ұлпалары.
|
Бүлшық ет және жүйке жүйесінің ұлпаларына жалпы сипаттама. Қөлденең-жолақты қанқа ұлпалары. Қөлденен-жолақты бүлшық ет ұлпаларының гистогенезі және регенерациясы. Жүйке жүйесі ұлпаларының классификациясы. Жүйке клеткалары. Жүйке жүйесінің гистогенезі. Синапстар. Рецепторлы жүйке ұштары. Нейроглия
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
9
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Жыныс клеткалардың дамуы. Ұрықтану. Ланцентниктің және құст тардың эмбриональді және постэмбриональді дамуы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
10
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Омырқалы жануарлардың дамуы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
11
|
Әртүрлі ауа райы-географиялық жағдайлардағы адамның тіршілік әрекетің қамтамасыз етудегі физиологияның рөлі
|
Адамның әр түрлі қалыпты ауа райындағы тыныштық күйінің, көтеріңкі бүлшық етінің жүмыс істеуімен көшуіндегі физиологиялық қызметі
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
12
|
Адам және жануарлар физиологиясы
|
Пәнің мақсаты, міндеті және әдістері. Ұлпалар физиологиясы және биоэлектрлік құбылыс. Фииология ғылымның тари. хы. Тыныштық потенциалы . Әрекет потенциалы. Еттегі биопотенциалдық құбылыс. Тұтас жүйелер физиологиясы. Бас миының қызметі және талдағыштар физиологиясы. Көру, есту, дәм сезу, иіс сезу талдағыштары. Ішкі мүшелер жүйесі және олардың қызметің. Ішкі секреция физиологиясы. Ағза және адамның әлеуметтік қызметі
|
1
|
16
|
13
|
Өсімдіктер физиологиясы
|
Өсімдіктер физиологиясы пәнінің мақсаты. Экологиялық прблемаларды шешу жолдарындағы өсімдіктер физиологиясының рөлі, қоршаған ортаның әсеріне байланысты өсімдік организмнің қорғаныштық, бейімделу, өзгергіштік қасиеттрі. Өсімдік клеткасының химиялық құрамы мен қызметіндегі ерекшелігі. Тіршілік ортаның өзгеруіне байланысты клетка құрылысының өзгергіштік қабілеттілігі, зат алмасуы. Протоплазманың физико-химиялық қасиеті
|
1
|
8,9
|
14
|
Су алмасуының, фотосинтездің, тыныс алудын, минералмен қоректенудің экологиялықфизиологиялық негіздері
|
Өсімдіктер тіршілігіндегі судың рөлі. Судың физико-химиялық қасиеті және құрылымы. Өсімдіктердегі су алмасудың көрсеткіштері: судың белсенділігі, судың потенциалы, химиялық потенциалы, сорғыш күші. Фотосинтез-басты биоэнергетиканың негізі. Фотосинтедің физико-химиялық мәні. Фототынысалу. Сыртқы орта факторларының фотосинтезге әсері. Тыныс алу қоршаған ортаға беймделудегі үрдісі. Гликолиз процессінің химиялық жолы. Кребс циклі. Тыныс алу қарқындылығының температура, жарыққа, ылғалдылыққа тәуелділігі. Минералды қореқтену физиологиясы. Макоэлементтер. Микроэлементер.
|
1
|
8,9
|
15
|
Өсімдіктердің қолайсыз жағдайларға төзімділігі. Өсімдіктердің өсуі мен дамуы
|
Өсімдіктердің төзімділігі жайлы жалпы ұғым. Стресс физиологиясы. Өсімдіктердің қолайсыз температуралық жағдайларға, қуаңшылыққа, топырақтың немесе қоректік ортаның түздылығына, ортаның ғаздануына, радиацияға, індетті ауруларға төімділігі Өсу мен дамудағы негізгі ұғымдар. Клетканың өсуі. Өсу кезені. Өсудің типтері. Өсімдіктің дамуы.
|
1
|
8,9
|
16
|
Кіріспе
|
Генетика және оның биологияда алатын орны. Генетика пәнінің мақсаты мен міндеттері. Генетика әдістері. Қазіргі заман генетикасының дамуының негізгі кезендері, оның міндеттері мен жетістіктері. Ауыл шаруашылығының, медицинаның, экологияның, биотехнологияның мақсатарын шешу үшін генетиканың практикалық манызы. Қазақстан Республикасындағы генетиканың дамуы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
17
|
Белгілердің тұқым қуалауының негізгі зандылықтары
|
Генетикалық танба. Генотип, фенотип, ген, аллель туралы генетикалық түсіністер. Ген- тұқымкуалаушылықтын құрылымдық бөлігі. Тұқымкуалаушылық және өзгергіштік туралы түсінік. Тұқымкуалаушылық пен өзгергіштіктің тірі ұйымның әртүрлі: молекулалық,организмдік, клеткалық, организмдік, және популяциялық денгейлерінде корінуі. Дарвин, Нэгели, Вейсмандардың тұқымкуалаушылық теориялары. Генетика әдістері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
18
|
Тұқым куудың цитологялық негіздері
|
Сетон мен Боверилер ұсынған тұқымкуалаушылық хромосомалық теориясының негізгі қағидалары. Хромосома: саны, құрылымы, химиялық құрамы. Хромосомалардың диплоидты және гаплоидты саны. Мейоз, спорогенез. Хромосомалар коньюгациясы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
19
|
Түқым куудың хромасомалық теориясы
|
Т. Морган тәжірибелеріндегі айқасулардың генетикалық дәлелдері. Айкасудың көлемі және хромосомаларда гендердің бір сызық бойында орналасуы. Хромосомалардың генетикалық карталары
|
1
|
10,11,12,13,14
|
20
|
Жынысты анықтау генетикасы
|
Жынысты анықтаудың типтері. Жыныс хромосомалар. Гомо- және гетерогаметалы жыныс.Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым куалауы. Жыныспен бақыланатың және шектелет белгілер. Жыныспен тіркескен тұқым куалаудың аутосомдық тұқым куалаудан айырмашылығы. Жыныс хромосомаларының ажырамауы.Жынысты алдын ала анықтаудың әдістері.
|
1
|
10,11,12,13,14
|
21
|
Генетикалық аномалиялар
|
Генетикалық түқым қуалау мен ортаға байланысты және экзогендік аномалиялар жөніндеғі түсінік. Хромосомдық аномолиялардың ауыл шаруашылығында таралуы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
22
|
Онтогенездің генетикалық негіздері
|
Генің құрылымы мен функциясы. Белгілердің дамуына гендердің әсері. Цитплазмемен ядроның дамуға әсері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
23
|
Микроорганизмдер генетикасы
|
Микроорганизмдер генетиканың зерттеу объектісі. Трасформация. Трансдукция
|
1
|
10,11,12,13,14
|
24
|
Генетикалық материалдың өзгергіштігі
|
Тұкым куалайтын және тұқым куалмайтын өзгергіштік. Мутациялардың жіктелу принциптері: геномың өзгеру сипаты бойынша, гетерозиготада байкалуы бойынша, клеткада локализациялануы бойынша. Мутациялық процестердің генетикалық бақылануы. Гендік мутациялар. Геномдық мутациялар. Гетероплоидия. Индукцияланған мутагенез Модификациялар өзгергіштік
|
1
|
10,11,12,13,14
|
25
|
Экологиялық генетика
|
Қоршаған ортаның мутагендері және мутагенділіктің салстырмалы бағасы. Қоршаған ортаның физиклық, химиялық және биологиялық факторлармен ластануының генетикалық салдары. Қоршаған ортаның мутагенді , канцерогенді, таратогенді эффекттері. Семей ядролық полигоның радияциялық салдары. Биологиялық алуантүрлілікті сақтау. Өсімдіктердің, жануарларың, сирек кездесетін және жойылу қаупі төніп турған түрлердің гендік қорын сақтау
|
1
|
10,11,12,13,14
|
26
|
Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері
|
Нуклеин қышқылдары мен белоктардың құрылымы мен қасиеттерің зерттеудің физикалық және химиялық әдістері. Нуклеин қышқылдарының молекулалық биологиясы. ДНК –ның бірінші реттік құрылымы. Хроматиннің құрылымы. ДНК репарациясы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
27
|
Адам генетикасы
|
Адамдағы тұқымқуалаушылық. Адам геномы, оның өзгергіштігі және мобильділігі. Адам геномы зерттеуде молекулалық генетиканың әдістерін қолдану. Адамның хромосомалары. Адам хромасомаларының генетикалық картасы.Адам генетикасын зерттеудің әдістері. Адам генотипін зақымдайтын қоршаған орта факторлары. Қоршаған ортаның тұқым қуалайтын-жағдайға байланысты патологиялық реакцияларға әсері. Тұқымкуалайтын аурулардың және туа пайда болған аурулардың шығу себептері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
28
|
Популяциялар генетикасы және оның эволюциясы
|
Популяция биологиялық жүйе ретінде. Түрдің популяциялық құрылымы. Популяцияның экологиялық сипатамасы. Популяцияның сандық көрсеткіштері және құрылымы. Популяция құрылымының типтері. Популяцияның генетикалық құрылымы. Популяцияның экологиялық және генетикалық құрылымының байланысы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
29
|
Гентика және селекция
|
Селекцияның анықтамасы. Селекцияның генетикалық негіздері. Селекцияның міндеттері. Селекциядағы будандастырулардың типтері. Аутбриндинг, инбридинг. Алыстан будандастыру. Гетерозис. Селекцияда мутациялық процесті қолдану
|
1
|
10,11,12,13,14
|
30
|
Биофизика пәнінің мақсаты, міндеті және зерттеу әдістері
|
Биологиялық
термодинамика. Тірі ағзалармен ұлпалардың электрөткізгіштігі. Фотоиология. Физикалық факторлардың жүйеге әсері. Тірі жүйелердің реттелу механизмі
|
1
|
17,18
|
Зертханалық сабақтар
|
1
|
Клетканы зерттеудің қәзіргі әдістері Клетканың құрылысы
|
Микроскоптың құрылысы және жұмыс істеу ережелері. Про- және эукариотты клеткалардың жалпы морфологиясы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
2
|
Клетканың құрылысы
|
Про- және эукариотты клеткалардың жалпы морфологиясы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
3
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Клеткалардың цитоплазмасындағы эндоплазмалық тор мен Гольджи апараттының ұрылысы мен топографиясы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
4
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Лизосмалардың құрылысы және қызметі. Қалыпты және патология жағдайындағы клетка қызметінің белсенділігіне байланысты екіншілік лизоомалардың қөлемі және саны.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
5
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Әртүрлі типті клеткадағы митохондриялар мен пластидтердің топографиясы, саны, кқлемі және құрылысы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
6
|
Клетка қосылыстары
|
Әртүрлі типті клеткалардың цитоплазмасында олардың таралуы және маңызы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
7
|
Ядро құрылысы, қызметі. Клетка бөлінуі
|
Ядоның қөлемі, құрылысы және қызметінің өзгергіштігі. Хромосома морологиясы. Ядроның және ядро қабықшасының микроскопиялық және электронды микроскопиялық құрылысы, саны. Митоз. Амитоз
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
8
|
Эпителий ұлпасыныңқұрылысы және қызметі
|
Бір қабаты жайақ және куб тәрізді эпителийлер. Биік Гпризма тәрізді эпителийдің гитоқұрылысы. Көп кабаты эпителийлердің құрылысы. Безді эптелийлер
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
9
|
Тіректі-көректі ұлпалардың құрылысы және қызметі
|
Қан жасайтын мүшелер. Борпылдақ және тығыз дәнекер ұлпалар.
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
10
|
Шеміршек және сүйек ұлпаларының құрылысы және қызметі
|
Шеміршек ұлпа. Шеміршек ұлпасының түрлері
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
11
|
Бүлшык ет ұлпасының құрылысы және қызметі
|
Сүйек ұлпасы. Сүйек ұлпасының дамуы
|
1
|
1,2,3,4,5,6,7
|
12
|
Жүйке ұлпасының құрылысы және қызметі
|
Бүлшык ет ұлпасы. Бүлшык ет ұлпасының түрлері
|
1
|
16
|
13
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Нерв клеткалары. Нерв өсімдіктері және нервтер. рецепторлар
|
1
|
8,9
|
14
|
Өсімдіктер физиологиясы
|
Өсімдік клетканың құрылысы. Химиялық құрамы. әсері. Өсімдіктердің қызметіне сыртқы факторлардың әсері
|
1
|
8,9
|
15
|
Өсімдіктердің өсуі мен дамуы
|
Өсу мен дамудың әртүрлі организм денгейіндегі қалыптасуы. Клетканың өсуі. Өсу кезені. Өсуді типтері. Өсу қарқыдалығына қоршаған ортаның әсері
|
1
|
8,9
|
16
|
Кариотип зерттеу
|
Лабараторяилық зерттеулердің негізгі объектілерімен танысу. Негізгі ауылшаруашылық малдарының кариотипімен танысу
|
1
|
10,11,12,13,14
|
17
|
Белгілердің тұқым куалау заңдылықтары
|
Моногибридтік және талдаушы будандастыру
|
1
|
10,11,12,13,14
|
18
|
Дигибридтік және полигибридтік будандастыру
|
Екі және одан да көп белгілер бойынша тұқым қуалау заңдылықтарын талдау
|
1
|
10,11,12,13,14
|
19
|
Түқым куудың хромасомалық теориясы
|
Т. Морган тәжірибелеріндегі айқасулардың генетикалық дәлелдері. Айкасудың көлемі және хромосомаларда гендердің бір сызық бойында орналасуы. Хромосомалардың генетикалық карталары
|
1
|
10,11,12,13,14
|
20
|
Гендердің тіркес тұқым қуалауы
|
Толық және толық емес гендердің тіркес тұқым қуалауың зерттеу
|
1
|
10,11,12,13,14
|
21
|
Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалауы
|
Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалау ерекшеліктерімен танусы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
22
|
Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері
|
Тұқым қуалауда нуклеин қышқылдарының ролі
|
1
|
10,11,12,13,14
|
23
|
Адам және жануарлар физиологиясы
|
Адам және жануарлар физиологиясы және физиологиялық зертеу әдістері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
24
|
Су алмасуының, фотосинтездің, тыныс алудын, минералмен қоректенудің экологиялықфизиологиялық негіздері
|
Өсімдіктер тіршілігіндегі судың рөлі. Фотосинтез-басты биоэнергетиканың негізі. Тыныс алу қоршаған ортаға беймделудегі үрдісі. Минералды қореқтену физиологиясы. Макоэлементтер. Микроэлементер.
|
1
|
10,11,12,13,14
|
25
|
Корреляциялық байланысты анықтау
|
Белгілердің арасындағы корреляция және регрессия коэффициенттерін есептеп шығару әдісімен танысып
|
1
|
10,11,12,13,14
|
26
|
Популяцияның сандық белгілерінің тұқым қуалау өзгергіштігің бақылау
|
Тұқым қуу коэффициентің қолданып, популяцияның сандық белгілердің талдауың үйрену
|
1
|
10,11,12,13,14
|
27
|
Тіркесу және кроссинговер
|
Тәуелсіз тіркесіп тұқымкуалаудың цитологиялық негіздері. Т. Морган тәжірибелеріндегі айкасулардың генетикалық дәлелдері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
28
|
Адам генетикасы
|
Адам хромасомаларының генетикалық картасы
|
1
|
10,11,12,13,14
|
29
|
Экологиялық генетика
|
Қоршаған ортаның мутагендері , канцерогенді, тератогенді эффекттері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
30
|
Генетикалық материалдың өзгергіштігі
|
Тұқым куалайтын және тұқым куалайматың өзгергіштіг. Мутациялардың түрлері
|
1
|
10,11,12,13,14
|
5. Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыбы:
5.1. Цитология тарихы
5.2. Жасуша физиологиясы
5.3. Жасушаның физикалық-химиялық сипатамалары
5.4. Екікабаты мембранді органоидтар. Митохондрийлер.Пластидтер
5.5. Мембраннсыз органоидтар
5.6. Жасуша регенерациясы
5.7. Цитогенетикалық жасуша негізі
5.8. Цитогенетикалық молекулярлы негізі
5.9. Жасушаның тірек-кимыл жүйесі
5.10.Ядрышық. Ядро қабығы
5.11 Жасуша патологиясы
5.12. Плацентарлық барьердің ұлпа компоненттері
5.13. Жануарлар мен құстардың жыныс жүйесінің құрылысы
5.14. Безді эпителийдін дамуы, түрі, қызметі
5.15.Бұлшық етің гистогенезі
5.16. Жүйке үлпаның регенерациясы
5.17. Туқым куалаудың түрлері
5.18. Мейоздың тұқым куалау құбылысындағы ролі
5.19. Аллельді емес гендердің әсерлесуі
5.20. Гендердің тіркес түқым куалауы
5.21. Гендердің толық және толық емес тіркесуі
5.22. Жыныс хромасомалардың патологиясы
5.23. Ген карталардың және гендердің құрылысы
5.24. Мутациялық өзгергіштік
5.25. Микроорганизмдердегі ген анализдары
5.26. Бөлек гибридттердің дамуы
5.27. Популяцияларды зерттеу әдістері
5.28. Иммунологитарихы дамуы
5.29. Мал шаруашылығындағы селекциялық белгілер
5.30. Іріктеу формасы
6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы
3 Кесте- Пәннің оқу-әдістемелік картасы
Тақырып
|
Қөрнекі құралдар, ТОҚ, плакаттр
|
Өз бетімен дайындалуға арналған сұрақтар
|
Бақылау түрлері
|
Дәрістер
|
Зертханалық сабақтар
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Кіріспе
|
Клетканы зерттеудің қәзіргі әдістері Клетканың құрылысы
|
Схемалар, слайдтар
|
Цитология тарихы
|
ТК
|
Организмдердің, ұлпалардың,клеткалардың морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық. Биомембрана құрылымы, клетка қабырғасының құрылысы
|
Клетканың құрылысы
|
Схемалар, слайдтар
|
Жасуша физиологиясы
|
ТК
|
Прокариотты және эукариотты клеткаларының құрылысындағы ерешеліктері
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Жасушаның физикалық-химиялық сипатамалары
|
ТК
|
Клетка органоидтарының құрылысы және қызметі
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Екікабаты мембранді органоидтар. Митохондрийлер. Пластидтер
|
ТК
|
Клетка ядросының құрылысы және қызметі. Клеткалардың бөлінуі
|
Клетка органоидтардың құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Мембраннсыз органоидтар
|
ТК
|
Жасушадағы заттек алмасуы, оның қоршаған орта жағдайына байланысты, байкалатын ерекшеліктері
|
Клетка қосылыстары
|
Схемалар, слайдтар
|
Жасуша регенерациясы
|
ТК
|
Жануарлар организмі ұлпаларының классификациясы.
Эпителий ұлпалары. Ішкі орта ұлпалары
|
Ядро құрылысы, қызметі. Клетка бөлінуі
|
Схемалар, слайдтар
|
Цитогенетикалық жасуша негізі
|
ТК
|
Жануарлар организмі ұлпаларының классификациясы.
Бүлшық ет ұлпасы. Жүйке жүйесінің ұлпалары.
|
Эпителий ұлпасыныңқұрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Цитогенетикалық молекулярлы негізі
|
ТК
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Тіректі-көректі ұлпалардың құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Жасушаның тірек-кимыл жүйесі
|
ТК
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Шеміршек және сүйек ұлпаларының құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Ядрышық. Ядро қабығы
|
ТК
|
Әртүрлі ауа райы-географиялық жағдайлардағы адамның тіршілік әрекетің қамтамасыз етудегі физиологияның рөлі
|
Бүлшык ет ұлпасының құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Жасуша патологиясы
|
ТК
|
Адам және жануарлар физиологиясы
|
Жүйке ұлпасының құрылысы және қызметі
|
Схемалар, слайдтар
|
Плацентарлық барьердің ұлпа компоненттері
|
ТК
|
Өсімдіктер физиологиясы
|
Онтогенез, ұрықтық және ұрықсоны дамуы, жасушалар мен ұлпалардың жіктелу процестері
|
Схемалар, слайдтар
|
Жануарлар мен құстардың жыныс жүйесінің құрылысы
|
ТК
|
Су алмасуының, фотосинтездің, тыныс алудын, минералмен қоректенудің экологиялықфизиологиялық негіздері
|
Өсімдіктер физиологиясы
|
Схемалар, слайдтар
|
Безді эпителийдін дамуы, түрі, қызметі
|
ТК
|
Өсімдіктердің қолайсыз жағдайларға төзімділігі. Өсімдіктердің өсуі мен дамуы
|
Өсімдіктердің өсуі мен дамуы
|
Схемалар, слайдтар
|
Бұлшық етің гистогенезі
Жүйке үлпаның регенерациясы
|
ТК
|
Кіріспе
|
Кариотип зерттеу
|
Схемалар, слайдтар
|
Жүйке үлпаның регенерациясы
|
ТК
|
Белгілердің тұқым қуалауының негізгі зандылықтары
|
Белгілердің тұқым куалау заңдылықтары
|
Схемалар, слайдтар
|
Туқым куалаудың түрлері
Мейоздың тұқым куалау құбылысындағы ролі
|
ТК
|
Тұқым куудың цитологялық негіздері
|
Дигибридтік және полигибридтік будандастыру
|
Схемалар, слайдтар
|
Мейоздың тұқым куалау құбылысындағы ролі
|
ТК
|
Түқым куудың хромасомалық теориясы
|
Түқым куудың хромасомалық теориясы
|
Схемалар, слайдтар
|
Аллельді емес гендердің әсерлесуі
Гендердің тіркес түқым куалауы
|
ТК
|
Жынысты анықтау генетикасы
|
Гендердің тіркес тұқым қуалауы
|
Схемалар, слайдтар
|
Гендердің тіркес түқым куалауы
|
ТК
|
Генетикалық аномалиялар
|
Жыныспен тіркескен белгілердің тұқым қуалауы
|
Схемалар, слайдтар
|
Гендердің толық және толық емес тіркесуі
|
ТК
|
Онтогенездің генетикалық негіздері
|
Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері
|
Схемалар, слайдтар
|
Жыныс хромасомалардың патологиясы
|
ТК
|
Микроорганизмдер генетикасы
|
Адам және жануарлар физиологиясы
|
Схемалар, слайдтар
|
Ген карталардың және гендердің құрылысы
|
ТК
|
Генетикалық материалдың өзгергіштігі
|
Су алмасуының, фотосинтездің, тыныс алудын, минералмен қоректенудің экологиялықфизиологиялық негіздері
|
Схемалар, слайдтар
|
Мутациялық өзгергіштік
|
ТК
|
Экологиялық генетика
|
Корреляциялық байланысты анықтау
|
Схемалар, слайдтар
|
Микроорганизмдердегі ген анализдары
|
ТК
|
Генетикалық процестердің молекулалық механизмдері
|
Популяцияның сандық белгілерінің тұқым қуалау өзгергіштігің бақылау
|
Схемалар, слайдтар
|
Бөлек гибридттердің дамуы
|
ТК
|
Адам генетикасы
|
Тіркесу және кроссинговер
|
Схемалар, слайдтар
|
Популяцияларды зерттеу әдістері
|
ТК
|
Популяциялар генетикасы және оның эволюциясы
|
Адам генетикасы
|
Схемалар, слайдтар
|
Иммунологитарихы дамуы
|
ТК
|
Гентика және селекция
|
Экологиялық генетика
|
Схемалар, слайдтар
|
Мал шаруашылығындағы селекциялық белгілер
|
ТК
|
Биофизика пәнінің мақсаты, міндеті және зерттеу әдістері
|
Генетикалық материалдың өзгергіштігі
|
Схемалар, слайдтар
|
Іріктеу формасы
|
ТК
|
7. Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
4 Кесте- Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуінің картасы
Оқулықтардың,оқу-әдістемелік құралдарының атаулары
|
Экземпляр саны
|
Студент саны
|
Қамтамасыздану%
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Тейлор Д, Грин Н., Стаут У. Биология 1-3 тома М. «Мир» 2007
|
10
|
25
|
50
|
Робертис Э. де., Новинский В.,Саэс Ф., Биология клетки М., 1973.
|
15
|
25
|
20
|
ЗаварзинА.А.,Харазова А.Д. Основы общей цитологии
|
50
|
25
|
100
|
Шахламов В.А. Авшин А.П. Патология клетки
|
5
|
25
|
10
|
Александровская О.В., Радостина Т.Н.,Козлов Н.А. Цитология, гистология и эмбриология. М., 1987
|
5
|
25
|
10
|
Бегимулов Б.К. Генетика. Алматы, 2000
|
15
|
25
|
20
|
Меркурьев Е.К.,Шангин-БерезовскийГ.Н. Генетика с основами биометрии М.,колос,1983
|
25
|
25
|
100
|
С.Ж.Стамбеков, О.С.Короткевич, В.Л. Петухов . Новосибирск, 2006 613с.
|
10
|
25
|
10
|
8.Әдебиеттер
1. Тейлор Д, Грин Н., Стаут У. . Биология 1-3 тома М. «Мир» 2007
2. Афанасьев Ю.И., Юрина Н.А. Гистология. М., «Медицина», 2000
3.Ченцов Ю.С. Общая цитология. Учебник. М., МГУ, 1995.384 с.
4. Робертис Э. Новинский В., Саэс Ф. Биология клетки.1973. 283 с.
5.Заварзин А.А., Харазова А.Д. Основы общей цитологии. 1982
6..Шахламов В.А.,Авшин А.П. Патология клетки. 1980
7.Александровская О.В.,Радостина Г.Н.,Козлов Н.А. Цитология, гистология и эмбриология. 1982
8. Полевой В.В. Физиология растений М.: Высшая школа,1989
9. Калекенов Ж., Өсімдіктер физиологиясы. Алматы,1997
10.Бегимулов Б.К. Генетика, Алматы, 2000
11.Меркурьева Е.К., Шангин-Березовский Г.Н. Генетика с основами биометрии .М., Колос. 1983
12.Практикум по генетике. Ларцева С.Ю., Муксинов М.К., М., Агропромиздат, 1985.
13.Общая генетика. Дубинин Н.П., М., Наука, 1986.
14 С.Ж.Стамбеков, О.С.Короткевич, В.Л. Петухов . Генетика. Новосибирск, 2006 613с.
15.Медченко А. Экологическая генетика. М., 1990
16. Физиология человека: Учебник в двух томах. Под редакцией В.М. Поковского, Г.Ф. Коротько. М., 1998
17. Волькенштейн М.В. Биофизика. М., Наука, 1998
18.А.С.Белановский. Основы биофизики в ветеринарии М.,Агропромиздат,1989. 271 с.
Достарыңызбен бөлісу: |
