Қазақстан Республикасы
Қаржы министрінің
2008 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 644 бұйрығымен бекітілген
Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың бюджеттік есептілікті жасау және беру ережесі
1-тарау. Жалпы ереже
1. Осы Ереже бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдардың бюджеттік есептіліктің нысандарын, кезеңділігін, мерзімін, жасалу мен беру тәртібін анықтайды, олар мынадай:
республикалық, тиісті мемлекеттік бюджеттердің, мемлекеттік және шоғырландырылған бюджеттердің атқарылуы туралы (бұдан әрі – бюджеттің атқарылуы туралы есеп);
Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қолма-қол ақшасын бақылау шотындағы ақша қозғалысы туралы;
мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша мемлекеттік мекемелердің туарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізуінен түскен түсімдері мен ақша шығыстары жоспарларының атқарылуы туралы;
мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттер бойынша демеушілік және қайырымдылық көмектен түскен түсімдер және ақшаны жұмсау туралы;
мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттердің кредиторлық берешегі туралы;
мемлекеттік, республикалық және жергілікті бюджеттердің дебиторлық берешегі туралы есеп түрлерін қамтиды.
2. Мың теңгеде жүзеге асырылатын есептерді қалыптастыру. Есеп көрсеткiштерiнiң бөлшек бөлiгi нақты бiрден онға дейiнгi белгiмен көрсетiледi және бүтiн бөлiгiнен үтiрмен бөлiнедi.
2-тарау. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті жасау және беру тәртібі
1. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті қалыптастыру
3. Бюджеттің атқарылуы туралы есепті бюджетті атқару жөніндегі орталық және жергілікті уәкілетті органдар жасайды.
4. Бюджеттің атқарылуы туралы есеп кассалық негізде жүзеге асырылатын есепті кезең үшін тиісті бюджеттің түсімдері мен шығыстары бойынша барлық операцияларды көрсетеді.
5. Бюджеттің атқарылуы туралы есеп Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде анықталған бюджет құрылымы, бюджет түсiмдерi сыныптамасының, Қазақстан Республикасы Бірыңғай бюджеттік сыныптама бюджет шығыстарының функционалдық, экономикалық сыныптамасының кодтары бойынша қалыптастырылады және тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға немесе тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне, Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы жергілікті атқарушы органның қаулысына немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне сәйкес жасалады.
6. Мерзімділігі бойынша бюджеттің атқарылуы туралы есеп ай сайын және жыл қорытындысы бойынша жасалады. Бюджеттің атқарылуы туралы айлық (жылдық) есеп былайша қалыптасады.
7. Бюджеттің түсімдерін қамтитын бюджеттің атқарылуы туралы есептің бөлімдері бюджет түсімдері сыныптамасының санаттары, сыныптары, ішкі сыныптары және ерекшеліктері бойынша деректерді қамтиды.
8. Бюджет шығыстарын қамтитын бюджеттің атқарылуы туралы есептің бөлімдері функционалдық топтар, функционалдық кіші топтар, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері, бюджет шығыстары сыныптамасының бюджеттік бағдарламалары бойынша деректерді қамтиды.
Бюджеттің шығыстарын қамтитын жергілікті бюджеттің атқарылуы туралы есептің бөлімдері функционалдық топтар, функционалдық кіші топтар, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері, бюджеттік бағдарламалар, бюджет шығыстары сыныптамасының кіші бағдарламалары бойынша деректерді қамтиды.
9. Бюджеттің атқарылуы туралы есеп түсімдердің бөлімі, кіші бөлімі, санаты, сыныбы және ішкі сыныбы бойынша, бюджет шығыстарының бөлімі, кіші бөлімі, функционалдық тобы, функционалдық кіші тобы, бюджеттік бағдарламалар әкімшісі, бюджеттік бағдарлама, кіші бағдарлама бойынша аралық қорытындыларды қамтиды.
2. Бюджеттің атқарылуы туралы есептің құрылымы
10. Бюджеттің атқарылуы туралы есеп өзіне мынадай бөлімдерді (кіші бөлімдерді) қамтиды:
1) кiрiстер (I):
салық түсiмдерi;
салықтан тыс түсiмдер;
негiзгi капиталды сатудан түскен түсiмдер;
трансферттердiң түсiмдерi;
2) шығындар (II);
3) таза бюджеттiк кредит беру (IІІ):
бюджеттiк кредиттер;
бюджеттiк кредиттердi өтеу;
4) қаржылық активтермен операциялар бойынша сальдо (ІV):
қаржылық активтер сатып алу;
мемлекеттiң қаржылық активтерiн сатудан түскен түсiм;
5) бюджеттiң тапшылығы (профицитi) (V);
6) бюджеттiң тапшылығын қаржыландыру (профициттi пайдалану) (VI):
қарыздардың түсiмi;
қарыздарды өтеу;
бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары;
7) «Бюджет қаражаттарының қалдықтары» анықтамалық бөлiмi:
қаржы жылының басындағы бюджет қаражаттарының қалдықтары;
есептi кезеңнiң соңындағы бюджет қаражаттарының қалдықтары.
11. I «Кiрiстер» бөлiмi бюджетке түсетiн түсiмдердi көрсетедi және бюджетке түсетiн түсiмдер сыныптамасының бастапқы төрт санаты бойынша бюджетке түсетiн түсiмдердi қамтитын мынадай төрт кiшi бөлiмдерден тұрады: «Салық түсiмдерi», «Салықтан тыс түсiмдер», «Негiзгi капиталды сатудан түскен түсiмдер», «Трансферттер түсiмдерi».
12. II «Шығындар» бөлiмi қайтарымсыз негiзде жүзеге асырылатын бюджеттен төлемдердi көрсететiн шығыстардың фукнционалдық сыныптамасының 1-15 функционалдық топтарынан тұрады.
13. III «Таза бюджеттiк кредит беру» бөлiмi қайтарымды негiзде жүзеге асырылатын бюджеттен төлемдер және бұрын берiлген кредиттер бойынша борышты өтеу есебiнен бюджетке түсетiн түсiмдер тиiсiнше көрсетiлетiн «Бюджеттiк кредиттер» және «Бюджеттiк кредиттердi өтеу» кiшi бөлiмдерi арасындағы айырманы көрсетедi.
Таза бюджеттік кредит беру К = (bk - pk) формуласы бойынша анықталады мұнда
К - таза бюджеттік кредит беру;
bk - бюджеттік кредиттер;
pk - бюджеттік кредиттерді өтеу.
14. ІV «Қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо» бөлiмi қаржылық активтердi сатып алуға шығыстар және мемлекеттiң қаржылық активтерiн сатудан бюджетке түскен түсiмдер тиiсiнше көрсетiлетiн «Қаржылық активтердi сатып алу» және «Мемлекеттiң қаржылық активтерiн сатудан түскен түсiм» кiшi бөлiмдерi арасындағы айырманы көрсетедi.
Қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо
S = (nf - pf) формуласы бойынша айқындалады, мұндағы
S - қаржы активтерімен жасалатын операциялар бойынша сальдо;
nf - қаржы активтерін сатып алу;
pf - қаржы активтерін сатудан түскен түсімдер.
15. V «Бюджеттiң тапшылығы (профицитi)» бөлiмi кірістер мен шығындар, таза бюджеттік кредит беру және қаржы активтерімен жасалатын операциялар бойынша сальдо арасындағы айырмаға тең бюджеттiң тапшылығын (профицитiн) көрсетедi.
Бюджеттің тапшылығы (профициті) Db(Pb) = D-Z-К-S формуласы бойынша анықталады, мұнда
Db – бюджеттің тапшылығы;
Pb – бюджеттің профициті;
D - кірістер;
Z - шығындар;
К – таза бюджеттік кредит беру;
S – қаржылық активтермен жасалатын операциялар бойынша сальдо.
Теріс белгісі бар алынған көлем тапшылық, оң бөлгісі бар – бюджеттің профициті болып табылады.
16. VI «Бюджеттiң тапшылығын қаржыландыру (профициттi пайдалану)» бөлiмi «Қарыздардың түсiмi», «Қарыздарды өтеу», «Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары» кiшi бөлiмдерiнен тұрады және қарызға алу мен бюджет қаражаттарының пайдаланылатын қалдықтары есебiнен бюджеттiң тапшылығын жабуды қамтамасыз етудi немесе қарыздар бойынша негiзгi борышты өтеуге бюджет профицитiн, қарыз қаражаттарын, бюджет қаражаттарының пайдаланылатын қалдықтарын жұмсауды көрсетедi.
Тапшылықты қаржыландыру (профицитті пайдалану) мынадай формулалар бойынша анықталады:
Fd (Fp) = N + O – R, мұнда
Fd – бюджеттің тапшылығын қаржыландыру көлемі. Оң белгісі бар бюджет тапшылығын қаржыландыру мәні оның тапшылығының көлеміне сәйкес келеді;
Fp – бюджеттің профицитін қаржыландыру көлемі. теріс белгісі бар бюджет профицитін қаржыландыру мәні оның профицитінің көлеміне сәйкес келеді;
N – алынған қарыздардың сомасы;
O – бюджет қаражатының пайдаланылған қалдықтарының сомасы;
R – қарыздар бойынша негізгі борышты өтеу сомасы.
17. Бюджет қаражаттарының пайдаланылатын сомасы O= R- Db (Pb,)-N формуласы бойынша анықталады, мұнда
R, Db, Pb, N осы Ереженің 15, 16-тармақтары формулаларының құрауыштарына сәйкес келеді.
Тапшылықты жабуға (профицитті пайдалануға) пайдаланылатын бюджет қаражаты қалдықтарының сомасы оң белгімен, ал пайдаланылмайтын – теріс белгімен ескеріледі.
18. Кезеңнің соңына бюджет қаражатының қалдықтары есепті кезеңнің соңындағы жағдай бойынша пайдаланылмаған қалдық қаражат болып табылады.
19. Бюджет қаражатының еркін қалдықтары – ол:
1) алынған қарыздар бойынша негізгі борышқа қызмет көрсетуге және өтеуге;
2) өткен қаржы жылының тіркелген міндеттерінің өтелмеген бөлігінің сомасына ағымдағы қаржы жылы олар пайдаланбаған дамытуға нысаналы трансферттер қалдығын төмен тұрған бюджетке аударуға;
3) ағымдағы қаржы жылының жоғары тұрған бюджеттен бөлінген ағымдағы нысаналы трансферттер есебінен жүзеге асырылатын шығыстарын олардың ағымдағы қаржы жылының басында пайдаланылмаған қалдықтарының сомасына қаржыландыруға;
4) іске асыру мерзімі бір жылдан асатын бюджеттік даму бағдарламалары және дайындау және беру мерзімі бір қаржы жылынан асатын активтерді және басқа да тауарларды, көрсетілу мерзімі бір қаржы жылынан асатын қызметтерді сатып алуды көздейтін ағымдағы бюджеттік бағдарламалар бойынша өткен қаржы жылының тіркелген міндеттемелерінің төленбеген бөлігін қаржыландыруға бөлгеннен кейін қалған жыл басындағы бюджет қаражатының қалдықтары.
20. Қаржы жылының басына бюджет қаражаттарының қалдық сомасы есепке қолмен енгiзiледi, ағымдағы қаржы жылының басынан бастап және соңына дейiн өзгерiссiз қалады және ол есептiң анықтамалық бөлiмiнде «Есепті қаржы жылына арналған бекітілген (нақтыланған, түзетілген) бюджет», «Төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары», «Бюджет түсімдерінің атқарылуы және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер» бағандарында көрсетiледi.
21. Қаржы жылының басында қалдық сомасы бар «Бюджет қаражатының пайдаланылған қалдық сомасы» жолы бойынша есепте көрсетiлетiн сома анықтамалық бөлiмде көрсетiлген есептi кезеңнiң соңындағы жағдай бойынша бюджет қаражаттары қалдықтарының сомасын құрауы қажет. Егер бюджет қаражаттарының пайдаланылатын қалдықтарының сомасында терiс белгi болса, онда оның абсолюттiк шамасы қаржы жылының басына қалдық сомасымен жинақталады, егер оң белгi болса, онда ол қаржы жылының басына қалдық сомасынан алынады.
Есепте «Бюджет қаражатының пайдаланылған қалдықтары» жолында көрсетілген сома «Қаржы жылының басына бюджет қаражатының қалдықтары» жолы бойынша «Бюджет қаражатының қалдықтары» анықтамалық бөлімінде көрсетілген сомадан аспауы тиіс.
22. Есепті кезеңнің соңына бюджет қаражатының қалдықтары мынадай түрде анықталады: Ок = Он – O, мұнда
Ок - есептi кезеңнiң соңындағы бюджет қаражатының қалдықтары;
Он - қаржы жылының басындағы бюджет қаражатының қалдықтары;
O - бюджет қаражаты қалдықтарының қозғалысы.
23. «Бюджет қаражатының қалдықтары» анықтамалық бөлімі қаржы жылының басына және есепті кезеңнің соңына бюджет қаражатының қалдықтарын көрсетеді.
3. Бюджеттің атқарылуы туралы есептерді толтыру тәртібі
24. Бюджеттiң атқарылуы туралы есептер: республикалық, облыстық, республикалық маңызы бар қалалар, астаналар, аудандар (облыстық маңызы бар қалалар) - барлық алынған, оның ішінде басқа деңгейдегі бюджеттерден түскен түсімдерді және барлық жүргізілген шығыстарды, оның iшiнде жоғары тұрған бюджеттен түскен түсiмдер және басқа да деңгейдегі бюджеттерге берiлген трансферттер есебiнен шығыстарды қамтиды.
25. Төмен тұрған бюджеттi атқару жөнiндегi уәкiлеттi орган жоғары тұрған бюджеттi атқару жөнiндегi уәкiлеттi органға ұсынған жергiлiктi бюджеттің атқарылуы туралы айлық (жылдық) есеп осы Ереженің
1-қосымшасына сәйкес нысан бойынша жасалады.
Жергiлiктi бюджеттiң атқарылуы туралы айлық (жылдық) есепте:
1-бағанда мыналардың кодтары толтырылады:
бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы - санаты, сыныбы, iшкi сыныбы, ерекшелiгi;
бюджет шығыстарының функционалдық және экономикалық сыныптамасы - функционалдық тобы, функционалдық кіші тобы, бюджет бағдарламасының әкiмшiсi, бюджет бағдарламасы, кiшi бағдарламасы, ерекшелiгi;
2-бағанда түсiмдер сыныптамасы, бюджет шығыстарының функционалдық және экономикалық сыныптамасы көрсеткiштерiнiң атауы көрсетiледi;
3-бағанда мәслихат бекiткен есептi қаржы жылына бюджет сомасы көрсетiледi;
4-бағанда оның орындалу барысында мәслихат қабылдаған өзгерiстер мен толықтыруларды ескере отырып, есептi қаржы жылына нақтыланған бюджеттiң сомасы көрсетiледi;
5-бағанда есептi қаржы жылына түзетiлген бюджеттiң - мәслихатта нақтыланбаған жергiлiктi атқарушы органдар енгiзген өзгерiстер мен толықтырулар ескерiлген бекiтiлген немесе нақтыланған бюджеттiң сомасы көрсетiледi;
6 және 7-бағандарда жыл басынан бастап өсу қорытындысымен есептi кезеңге түсiмдер мен қаржыландырудың жиынтық жоспарының және мiндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасы көрсетiледi. Түсiмдер бойынша 6-баған, шығыстар бойынша - 6 және 7-бағандар толтырылады, бұл ретте 6-бағанда бюджеттiк кiшi бағдарламалардың деңгейiне дейiн (қоса алғанда) төлемдер бойынша бюджеттiк бағдарламаларды қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасы көрсетiледi;
8-бағанда қабылданған міндеттемелер бойынша сомалар көрсетіледі;
9-бағанда төленбеген міндеттемелердің сомасы көрсетіледі;
10-бағанда жыл басынан бастап өсу қорытындысымен есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасы көрсетiледi;
11-бағанда есептi кезеңге бюджеттiң түсiмдерi мен қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасына есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасының пайыздық қатынасы көрсетiледi.
12-бағанда есептi қаржы жылында атқарылған (бекiтiлген, нақтыланған, түзетiлген) бюджеттiң сомасына есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасының пайыздық қатынасы көрсетiледi.
26. Республикалық бюджеттiң түсімдері мен шығыстары туралы деректерді бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның құзыреті шегінде есептi мемлекеттiк бюджеттiң атқарылуына қызмет көрсетудi жүзеге асыратын ведомство (бұдан әрі – ведомство) осы Ережеге 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасайды.
Республикалық бюджеттiң ай ішіндегі түсімдері мен шығыстары туралы деректерде:
1-бағанда мыналардың кодтары толтырылады:
бюджет түсiмдерiнiң сыныптамасы - санаты, сыныбы, iшкi сыныбы, ерекшелiгi;
бюджет шығыстарының функционалдық және экономикалық сыныптамалары - функционалдық тобы, функционалдық кiшi тобы, бюджеттік бағдарлама әкімшісі, бюджет бағдарламасы, кiшi бағдарламасы, ерекшелiгi;
2-бағанда түсiмдер сыныптамасы мен бюджет шығыстарының функционалдық және экономикалық сыныптамалары көрсеткiштерiнiң атауы көрсетiледi;
3-бағанда Қазақстан Республикасының Парламентi бекiткен есептi қаржы жылына арналған бюджеттiң сомасы көрсетiледi;
4-бағанда оның орындалу барысында Қазақстан Республикасының Парламентi қабылдаған өзгерiстер мен толықтыруларды ескере отырып, есептi қаржы жылына нақтыланған бюджеттiң сомасы көрсетiледi;
5-бағанда есептi қаржы жылына түзетiлген бюджеттiң - Қазақстан Республикасының Парламентiнде нақтыланбаған Қазақстан Республикасының Үкiметi енгiзген өзгерiстер мен толықтырулар ескерiлген бекiтiлген немесе нақтыланған бюджеттiң сомасы көрсетiледi;
6 және 7-бағандарда жыл басынан бастап өсу қорытындысымен есептi кезеңге түсiмдер мен қаржыландырудың жиынтық жоспарының және мiндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасы көрсетiледi. Түсiмдер бойынша 6-баған, шығыстар бойынша - 6 және 7-бағандар толтырылады, бұл ретте 6-бағанда бюджеттiк кiшi бағдарламалардың деңгейiне дейiн (қоса алғанда) төлемдер бойынша бюджеттiк бағдарламаларды қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасы көрсетiледi;
8-бағанда қабылданған міндеттемелердің сомасы көрсетiледi;
9-бағанда төленбеген міндеттемелердің сомасы көрсетіледі;
10-бағанда жыл басынан бастап өсу қорытындысымен есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасы көрсетiледi.
27. Шоғырландырылған бюджет – өзара өтелетiн операциялар ескерілместен, республикалық бюджетті, облыстардың бюджетін, республикалық маңызы бар қала, астана бюджетін және Қазақстан Республикасының Ұлттық қорына бағытталатын түсімдерді бiрiктiретiн мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры.
Шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы айлық (жылдық) есеп осы Ережелердің 4-қосымшасына сәйкес нысан бойынша жасалады.
Шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы айлық (жылдық) есепте:
1-бағанда мыналардың кодтары толтырылады:
бюджет түсімдерінің сыныптамасы - санаты;
шығыстардың функционалдық сыныптамасы - функционалдық тобы;
2-бағанда бюджет түсімдерінің сыныптамасы, шығыстарының функционалдық сыныптамасы көрсеткіштерінің атауы көрсетіледі;
3-бағанда есепті қаржы жылына арналған бекітілген (түзетілген) сомасы көрсетіледі;
4-бағанда жыл басынан бастап өсу қорытындысымен есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасы көрсетiледi;
5-бағанда есептi қаржы жылында атқарылған (бекiтiлген, түзетiлген) бюджеттiң сомасына есептi кезеңде бюджет түсімдерінің атқарылу және/немесе бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша төленген міндеттемелер сомасының пайыздық қатынасы көрсетiледi.
4. Бюджеттердiң атқарылуы туралы есептерде жоғары тұрған
бюджеттен алынған және жоғары тұрған бюджетке берілген
трансферттердiң көрсетiлу тәртiбi
28. Республикалық бюджеттiң, облыстық бюджеттiң, республикалық маңызы бар қала бюджетiнiң, астана, аудан бюджетiнiң (облыстық маңызы бар қаланың) атқарылуы туралы есептердi жасау кезiнде трансферттер бойынша есеп айырысулар ашық түрде ескерiледi.
29. Жоғары тұрған бюджеттiң атқарылуы туралы есептi жасау кезiнде - төмен тұрған бюджеттерге бөлiнген трансферттер «Шығындар» бөлiмiнде, ал төмен тұрған бюджеттен алынған трансферттер – «Кiрiстер» бөлiмiнде «Трансферттердiң түсiмi» бөлiмiнде ескерiледi.
30. Төмен тұрған бюджеттiң атқарылуы туралы есепте жоғары тұрған бюджеттен алынған трансферттер «Кiрiстер» бөлiмiнде «Трансферттердiң түсiмi» бөлiмiнде, ал жоғары тұрған бюджетке берiлген – «Шығындар» бөлiмiнде көрсетiледi.
31. Облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептi жасау кезiнде трансферттер бойынша облыстық бюджет және аудандар (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерiнiң арасындағы есеп айырысулар есепке енгiзiлмейдi.
32. Мемлекеттiк бюджеттiң атқарылуы туралы есептi жасау кезiнде трансферттер бойынша республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қаланың және астананың бюджеттерi арасындағы есеп айырысулар оған енгiзiлмейдi.
33. Мемлекеттiк бюджеттiң, шоғырландырылған бюджеттің, облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептерден жоғарыда аталған сомаларды алып тастау оларды екi рет есепке алуды болдырмау мақсатында: кiрiстерде - жоғары тұрған бюджетте түсiм көзi бойынша және жоғары тұрған бюджетте және шығыстарда алынған трансферттер ретiнде - жоғары тұрған бюджеттен бөлiнген трансферттер ретiнде және олардың есебiнен жүргiзiлген төмен тұрған бюджеттiң шығыстары ретiнде жүргiзiледi.
5. Бюджеттердiң атқарылуы туралы есептерде жоғары тұрған бюджеттен алынған бюджет кредиттерiнiң көрсетiлу тәртiбi
34. Төмен тұрған бюджет үшiн бюджеттiк кредиттер бюджет тапшылығын қаржыландыру көзi болып табылады және төмен тұрған бюджеттiң атқарылуы туралы есепте «Бюджет тапшылығын (профициттi пайдалану) қаржыландыру» бөлiмiнде «Қарыздардың түсуi» бөлiмшесiнде, жоғары тұрған бюджеттiң есебiнде «Таза бюджеттiк кредит беру» бөлiмiнiң «Бюджеттiк кредиттер» бөлiмшесiнде көрсетiледi.
Осыған байланысты, жоғары тұрған бюджеттен алынатын бюджеттiк кредит төмен тұрған бюджетке жоғары тұрған бюджеттiң меншiктi кiрiс есебiнен бөлiнедi және жоғары тұрған бюджеттiң атқарылуы туралы есепте бiр рет кiрiстер түсiмдерiнiң көзi бойынша ескерiлген болатын, ал алынған кредиттi жұмсау төмен тұрған бюджеттiң атқарылуы туралы есепте шығыстардың бағытына байланысты функционалдық топтар бойынша ескерiледi, мемлекеттiк бюджеттiң немесе облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есепте бюджеттiк кредиттердi беру ескерiлмейдi. Осыған ұқсас жоғары тұрған бюджетке төмен тұрған бюджеттiң бюджет кредиттерiн өтеуi ескерiлмейдi.
35. Жоғары тұрған бюджеттен алынған кредиттер бойынша сыйақы төмен тұрған бюджеттiң меншiктi түсiмдерi есебiнен төленедi және жоғары тұрған бюджетке салықтық емес түсiмдер болып табылады, олар қосалқы шоттан жалтару үшiн мемлекеттiң бюджеттiң және облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептi қалыптастыру кезiнде алып тасталады.
36. Қарыз қаражаты есебiнен жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке кредиттердi бөлу кезiнде оған қызмет көрсетуге арналған шығыстар сомасы сондай-ақ мемлекеттiң бюджеттiң және облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептi қалыптастыру кезiнде алып тастауға жатады.
6. Бюджеттердiң атқарылуы туралы есептерде бөлiнетiн
бюджеттiк бағдарламалардың көрсетiлу тәртiбi
37. Бөлiнетiн бюджеттiк бағдарламалар бюджетте бюджеттiк бағдарламалардың бiр әкiмшiсi бойынша бекiтiледi және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысымен немесе бюджеттiк бағдарламалардың әртүрлi әкiмшiлерi арасында жергiлiктi атқарушы органның нормативтiк құқықтық актiсiмен бөлiнедi.
38. Бюджеттiң атқарылуы туралы есепте бөлiнетiн бюджеттiк бағдарламалардың есебiнен шығыстар олар бөлiнген сол бюджеттiк бағдарламалар әкiмшiлерi шығыстарының құрамында ескерiледi.
7. Мемлекеттiк бюджеттiң және облыс бюджетiнiң
атқарылуы туралы есептердiң жасалу тәртiбi
39. Мемлекеттiк бюджеттiң атқарылуы туралы есеп республикалық және жергiлiктi бюджеттердiң атқарылуы туралы есептердiң негiзiнде, ал облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептiң жасалуы олардың арасындағы өзара өтейтiн операцияларды есепке алмағанда облыстық бюджеттiң, аудан (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерiнiң атқарылуы туралы есептердiң жасалуы негiзiнде жүргiзiледi.
Шоғырландырылған бюджеттің атқарылуы туралы есепті жасау мына:
1) республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есептің;
2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың бюджеттерінің атқарылуы туралы есептердің негізінде құрылымдық бөлімшенің өзі қалыптастырған жергілікті бюджеттердің (облыстар, республикалық маңызы бар қала мен астана бойынша жиынтық) атқарылуы туралы есептің;
3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының Қолма-қол ақшасын бақылау шотында (бұдан әрі – ҚБШ) ақшаның қозғалысы туралы есептің негізінде жүргізіледі.
Өзара өтелетін операцияларға қосарланған есепті болғызбау мақсатында бюджеттің бір деңгейінен басқасына берілетін, трансферттер, бюджеттік кредиттер және басқа да ақша сомаларын алып тастаумен байланысты, мемлекеттік бюджетті , сондай-ақ олардың атқарылуы туралы есептерді қалыптастыру кезінде жүзеге асырылатын операциялар жатады.
40. Бюджетаралық қатынастар трансферттермен және бюджеттiк кредиттермен реттеледi, мемлекеттiк бюджеттiң және облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есептердi жасау кезiнде олар бойынша қосарлы шотты алып тастау мақсатында олар республикалық және жергiлiктi бюджеттердi, облыстық және аудандық (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттердi арифметикалық қосу жолымен алынған сомадан алып тастауға жатады.
41. Мемлекеттiк, шоғырландырылған бюджеттердің, облыс бюджетiнiң атқарылуы туралы есеп осы Ережеге 5-қосымшаға сәйкес мынадай түрде қалыптастырылады:
бұл рете, І «Кірістер» бөлімі:
кестенiң 4-бағанының сомалары кiрiстердiң 2 санаты бойынша сомадан (1,0 млрд. теңге) тұрады - ол төмен тұрған бюджеттерге берiлген кредиттер бойынша сыйақылар (мүдделер) сомасы, және кiрiстердiң 4 санаты бойынша (280,0 млрд. теңге = 70,0 млрд. теңге + 210,0 млрд.теңге) - ол бюджеттiк алымдар ретiнде жоғары тұрған бюджет алған және мақсатты ағымдағы трансферттердiң және дамуға арналған (жоғары тұрған бюджеттiң резервiнен алынған трансферттердi қоса алғанда) мақсатты трансферттердiң субвенциялары нысанында жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджет алған трансферттердiң сомасы.
II «Шығындар» бөлiмi: кестенiң 4-бағанының сомалары төмен тұрған бюджетке жоғары тұрған бюджет берген трансферттердiң (130,0 млрд. теңге - субвенциялар, 80,0 млрд. теңге - дамуға арналған мақсатты ағымдағы және мақсатты трансферттер), жоғары тұрған бюджетке төмен тұрған бюджеттен берiлген трансферттердiң (70,0 млрд. теңге - бюджеттiк алымдар) және үкiметтiк борышқа қызмет көрсету жөнiндегi шығындардың (1,0 млрд. теңге) сомаларынан тұрады.
IІІ «Таза бюджеттiк кредит беру» бөлiмi:
«Бюджеттiк кредиттер» бөлiмшесiнiң 4-бағаны бойынша сомалар төмен тұрған бюджетке жоғары тұрған бюджет бөлген кредиттердiң сомаларынан тұрады.
Қаралатын мысалда бюджеттiк инвестициялық жобаларды iске асыруға (40,0 млрд.теңге) және төмен тұрған бюджеттерде қолма-қол ақша тапшылығын жабуға (1,0 млрд.теңге) төмен тұрған бюджетке жоғары тұрған бюджеттен бөлiнген кредиттер сомасы орын алады. Егер төмен тұрған бюджеттерде қолма-қол ақша тапшылығын жабуға жоғары тұрған бюджеттiң резервi бөлiнбеген жағдайда, онда мемлекеттiк бюджеттiң және облыс бюджетiнiң атқарылуы жөнiндегi есептi қалыптастыру кезiнде оның сомасы алынып тасталмайды, оны iшiнара бөлген жағдайда - бөлiнген сома ғана алынып тасталады.
Қаралатын мысалда «Кредиттердi өтеу» бөлiмшесiнiң 4-бағаны бойынша сома қолма-қол ақша тапшылығын жабуға төмен тұрған бюджет жоғары тұрған бюджеттен алған кредиттi төмен тұрған бюджет толық өтеу сомасымен берiлген. Егер осы резерв мемлекеттiк бюджеттiң және облыc бюджетiнiң атқарылуы туралы есеп қалыптастыру күнiне бөлiнбесе немесе iшiнара бөлiнген жағдайда, онда алып тастау үшiн сома не болмайды, немесе резервтiң төмен тұрған бюджетке бөлiнген және оларға өтеуге жататын сол бөлiгiнен тұратын болады.
«Бюджет тапшылығын (қаржыландыру)» YI бөлiмi бойынша: «Қарыздардың түсiмi» жолы бойынша 4-бағанның сомасы жоғары тұрған бюджеттен алынған кредиттердiң сомасына қаралатын мысалға тең, ал «Қарыздарды өтеу» жолының сомасы төмен тұрған бюджеттiң кредиттердi өтеу сомасына тең. Қаралатын мысалда ағымдағы қаржы жылы өтеуге жататын 1,0 млрд. теңге сомасында төмен тұрған бюджет алған кредит өтеуге жатады. Ағымдағы қаржы жылы төмен тұрған бюджет алған 40,0 млрд. теңге сомасындағы кредит 2 жылдан кейiн өтеуге жатады деп болжамдасақ, осыған байланысты төмен тұрған бюджет ағымдағы қаржы жылы оны өтеу бойынша шығыстар әкелмейдi.
Достарыңызбен бөлісу: |