Дәріс модуль Тақырып 4: Құрылыс сызбаларындағы өлшемдер

Дәріс 8 
Модуль 2 
Тақырып 4: Құрылыс сызбаларындағы өлшемдер 
Өлшем бірліктерін белгілемей мм-ге қояды. 
Тұйық тізбек түрінде қойылады. Өлшемдерді 
қайталауға болады. Бағыттамалардың орнына 
өлшемі сызығына 45° бұрышпен ұзындығы 2-4мм 
қысқа тұтас негізгі сызық түрінде жапсырмалар 
қолданылады. Бұл ретте Өлшем сызықтары 1-ге 
шеткі шығару сызығынан шығып тұруы тиіс...3 
мм.
Диаметрі, радиустары мен бұрыштарының өлшемдері салынған кезде 
жапсырмалар орнына бағыттамалар қойылады.
Нөл ретінде қабылданған кез-келген эталондық деңгейден ғимарат 
элементінің немесе құрылымының деңгейлерінің (биіктігі, тереңдігі) белгілері 
ұзартқыш немесе контур сызықтарына қойылады және олармен белгіленеді:
тиісті бет деңгейінің шығару сызығы
Отметки при необходимости сопровождают поясняющими 
надписями – Ур.ч.п. (уровень чистого пола), Ур.з. (уровень земли).
Белгілер үш ондық белгісі бар метрде көрсетіледі. Шартты нөлдік 
белгі 0.000 білдіреді. Шартты нөлдік белгіден төмен белгілер минус 
белгісімен, нөлдік белгіден жоғары белгілер белгісіз белгіленеді. 
Ғимараттар үшін нөлдік ретінде әдетте бірінші қабаттың еденінің 
деңгейі қабылданады. Қажет болған жағдайда белгілер – Ур.ч.п. 
(таза еден деңгейі), Ур.з. (жер деңгейі) түсіндірме жазбаларымен 
белгіленеді. 
Жоспарларда, егер қажет болса, белгі плюс белгісімен көрсетіледі. 
Жоспарларда жазықтықтың еңісінің бағыты үстінен (қажет болса) еңіс шамасын 
қоятын бағыттамамен көрсетіледі.

 
Сәулет-құрылыс жұмыс сызбалары 
Жұмыс сызбаларының құрамы және олардың шартты графикалық 
бейнелері 
 
МеСТ 21.501-80 сәйкес АР – "сәулеттік шешімдер" маркалы сызбалар 
жиынтығының құрамына кіреді:
• жұмыс сызбалары бойынша жалпы деректер;
• ғимараттың жер асты құрылымдарының сызбалары;
• қабаттар жоспарлары, қималар, қасбеттер, олардың фрагменттері мен 
тораптары;
• шатырдың жоспары;
• еден жоспары;
• арақабырғалардың орналасу схемалары (т/б-нан басқа);
• терезе ойықтарын толтыру схемалары (металдықтан басқа).
Ғимараттар мен құрылыстардың құрылыс сызбалары проекциялардың негізгі 
жазықтығына тікбұрышты проекциялаудың жалпы ережелері бойынша құрайды. 
Ғимараттардың бейнелері өз атаулары бар.
Құрылыс сызбаларындағы шартты графикалық бейнелер 
Атауы 
Сурет 
1. Қабырғада немесе арақабырғада ширексіз ойық 
Терезе 
2. Ширексіз терезе ойығы 
3. Ширекпен терезе ойығы 
Есіктер (қақпалар) 
4. Ширексіз бір бөлікті есік 
5. Ширексіз екі бөлікті есік 
6. Ширекті бір бөлікті есік 
7. Ширекті екі бөлікті есік 

8. Қозғалмалы бір бөлікті есік 
9. Жылжымалы бір бөлікті есік 
10. Айналмалы есік 
Баспалдақтар 
11. Жоспардағы баспалдақ-жоғарғы марш 
12. Жоспардағы баспалдақ-аралық марштар 
13. Жоспардағы баспалдақ-төменгі марш 
14. Баспалдақ бөлінісінде 1:100 масштабында және 
одан да кіші 
Қабырғалар, кабиналар, шкафтар 
15. Жоспардағы және қимадағы арақабырға 
16. Арақабырға құрамасы қалқан жоспарында 
17. Жоспардағы және қимадағы шыны блоктардан 
жасалған арақабырға 
18. Душ кабиналары жоспарда 
19. Дәретхана кабиналары жоспарда 
20. Жоспардағы орнатылған шкаф
Қабырғалардағы тесіктер, арналар 
21. Тесік тікбұрышты, дөңгелек 
22. Жоспардағы мұржа 
23. Желдету арнасы жоспарда 
Пештер, плиталар, тоңазытқыштар 
24. Жылыту пеші (жалпы мақсаттағы) 
25. Жылытқыш пеш стационарлық газбен 
26. Плита (жалпы мақсаттағы) 
27. Тұрақты электр плитасы 

28. Газдағы тұрақты плита 
29. Газдағы тасымалданатын плита 
30. Тасымалданатын электр плитасы 
31. Электр тоңазытқыш 
Санитарлық-техникалық құрылғылар 
32. Раковина
33. Асүйлік жуу 
34. Қолжуғыш
35. Ванна
36. Биде
37. Еденге шығаратын Унитаз 
38. Қабырға Писсуар