Дыбыс толқындары
Дыбыс – серпімді ортада таралатын, жиілігі 16 Гц-тен 20000 Гц-ке дейінгі механикалық толқындар.
Қасиеттері:
1. Дыбыс – бойлық толқын;
2. Серпімді ортада таралады (ауа, су, әртүрлі металдар және т.б.);
3. Әр түрлі ортада белгілі жылдамдықпен таралады: ауада – 330 м/с – 340 м/с, суда – 1480 м/с, темірде – 5850 м/с.
Музыкалық дыбыс – камертондардың немесе гармоникалық тербеліс жасайтын денелердің шығаратын дыбыстары.
Сипаттамалары:
1. Дыбыс қаттылығы – тербелістер амплитудасымен анықталады;
2. Тон биіктігі – тербелістер жиілігімен анықталады;
3. Дыбыс тембрі – адамның дауысына немесе аспаптың үніне өзіндік
бояу беретін дыбыстың сапасы (скрипка, рояль, домбыра және т.б.);
Дыбыстың қасиеттері
Дыбыстың шағылуы
Дыбыстың сынуы
Дыбыстың жұтылуы
Түзусызықпен таралуы
4. Дыбыс жылдамдығы – υ= λ· ν;
Шу - әртүрлі жиіліктегі дыбыстардың ретсіз қабаттасуы.
Дыбыс шағылғанда жүріп өткен жолы: s=υ·t/2
Реверберация – дыбыстың әр түрлі кедергілерден шағылуы барысында естілу ұзақтығының артуы
Ультрадыбыс – тербеліс жиілігі 20000 Гц-тан жоғары болатын, серпімді ортада таралатын механикалық толқындар.
Қолданылуы: эхолокацияда, медицинада УД тексеру, материалдарды кесу, дәнекерлеу, ақауларды анықтауда.
Инфрадыбыс – жиілігі 16 Гц-тен төмен дыбыс толқындары.
Қолданылуы: бірнеше жүздеген километрге таралу мүмкіндігі оны әскери мақсатта, балық аулау кәсібінде.
Достарыңызбен бөлісу: |