Дыхательные движения Жизненная емкость легких



бет1/4
Дата01.03.2024
өлшемі1.87 Mb.
#493599
  1   2   3   4
мутация 2

МУТАЦИЯ ЖӘНЕ МУТАЦИЯ ТҮРЛЕРІ.

ОРЫНДАҒАН: РИНАР АЛМАС

МУТАЦИЯЛЫҚ ӨЗГЕРГІШТІК

  • 1900 жылы голландиялық ботаник Х .Де-Фриз мутация туралы ұғымды (латынша“mutatio”-өзгеріс) енгізді;
  • Есекшөп (энотера) өсімдігінің кейбір белгілерінің қалыпты жағдайдан ауытқитынын және олардың тұқым қуалайтындығын байқады.
  • Зерттеулердің негізінде 1901 жылы “Мутациялық теория” деп аталатын еңбегін жариялады.

МУТАЦИЯ

  • Бұл генетикалық материалдың тұқымқуалау өзгерістері.
  • Ең ірілері- хромосомалар санын өзгертеді;
  • Ең ұсақтары- ДНҚ-дағы нуклеотидтердің жүйелілігін өзгертеді.

МУТАЦИЯ-БАРЛЫҚ ТІРІ АҒЗАЛАРҒА ТӘН ҚАСИЕТ

Эволюциялық даму барысында ағза да қалыптасқан үйлесімділік бұзылады және мынадай мутациялар болады;

  • Зиянды мутация-тұқымқуалау қасиеттерінінің өзгеруі тіршілік әрекетін нашарлатады.
  • Бейтарап мутация-тіршілік үдерістерінде өзгеріс болмайды немесе дәл осы орта жағдайларында мәнсіз болады;
  • Пайдалы мутация- өзгерістен ағзаның қандай да бір қасиетінің жақсаруы байқалады;
  • Өлтіргіш мутация-ағзаны өлтіріп жібереді.
  • Мутациялардың себептері мутагендік факторлар немесе мутагендер.

МУТАГЕНДЕР


ФИЗИКАЛЫҚ

ХИМИЯЛЫҚ

БИОЛОГИЯЛЫҚ

Радиоактивті сәулелер, ультракүлгін сәулелер, лазер сәулелер, жоғары немесе төмен температура.

Колхицин, этиленимин, никотин қышқылы
Өте жоғары концентрациядағы кейбір гербицидтер мен пестицидтер де мутация тудырады.

Геномда мутация тудыратын вирустар мен қарапайымдар
Жасушадағы зат алмасу процесі кезінде түзілетін ыдырау өнімдері мен ағзаға тағам арқылы келіп түсетін заттар да мутагендік қасиет болады.

МУТАЦИЯЛАРДЫҢ МАҢЫЗЫ

  • Тірі ағзаларға жаңа сапалар мен қасиеттердің көрініс беруінің жалғыз көзі;
  • Олар табиғи және қолдан сұрыптаулар үшін негізгі материал береді;
  • Пайдалы мутациялар табиғи сұрыптаумен сақталып қалады және орнығады;
  • Үрім-бұтақтар қатарында біртіндеп жинақталуынан өздерінің ата тектерінен ерекшеленеді.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет