Дипломдық ЖҰмыс білім беру бағдарламасы немесе мамандығы: Орындаған: Қабиденов Ә. Д жетекші: Туркенова С. С
жүктеу/скачать 112.9 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
- ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС немесе ДИПЛОМДЫҚ ПРОЕКТ немесе ДИССЕРТАЦИЯЛЫҚ ЖҰМЫС немесе ДИССЕРТАЦИЯЛЫҚ ПРОЕКТ
|
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті Тақырыбы: «Harper Bazar» жураналының мысалында сән саласындағы терминдерді ағылшын тілінен қазақ тіліне аударудың лексикалық-граматикалық ерекшеліктері ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС Білім беру бағдарламасы немесе мамандығы: Орындаған: Қабиденов Ә.Д Жетекші: Туркенова С.С Қарағанды қ. 2024 Қазақстан Республикасының білім және ғылым министірлігі Академик Е.А. Бөкетов атындағы Қарағанды университеті «Қорғауға жіберілген» _________ Кафедра меңгерушісі ________ Кафедра атауы________ А.Ж.Т._______ Қолы_______ «Harper Bazar» жураналының мысалында сән саласындағы терминдерді ағылшын тілінен қазақ тіліне аударудың лексикалық-граматикалық ерекшеліктері тақырыбында ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС немесе ДИПЛОМДЫҚ ПРОЕКТ немесе ДИССЕРТАЦИЯЛЫҚ ЖҰМЫС немесе ДИССЕРТАЦИЯЛЫҚ ПРОЕКТ Білім беру бағдарламасы немесе мамандығы: Дәрежесі: бакалавр немесе магистр Орындаған: Қабиденов Ә.Д Ғылыми жетекшісі: Туркенова С.С Қарағанды қ 2024 ЖОСПАР КІРІСПЕ _____________________________________________________6 I. СӘН ТЕРМИНДЕРІН АУДАРУДАҒЫ ЛЕКСИКАЛЫҚ ҚИЫНДЫҚТАР_______________________________________________15 1.1 СӘН ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК. ЕҢ КӨП ТАРАЛҒАН СӘН ТЕРМИНДЕРІН АНЫҚТАУ_____________________________________15 1.2 ҚАЗАҚ ТІЛІ МЕН АҒЫЛШЫН ТІЛІНІҢ ГРАММАТИКАЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМДАРЫН САЛЫСТЫРУ _______________________________25 1.3 СӘН ТЕРМИНДЕРІН АУДАРУДАҒЫ ГРАММАТИКАЛЫҚ ҚИЫНДЫҚТАР_________________________________________________28 II. «Harper's Bazar» ЖУРНАЛЫНДАҒЫ СӘН ТЕРМИНДЕРІН ТАЛДАУ_______________________________________________________35 2.1 НЕГІЗГІ ЛЕКСИКА-ГРАММАТИКАЛЫҚ БЕЛГІЛЕРДІ АНЫҚТАУ __42 2.2 КОНТЕКСТ ПЕН МАҚСАТТЫ АУДИТОРИЯНЫ ЕСКЕРЕ ОТЫРЫП, ҚАЗАҚ ТІЛІНЕ АУДАРМА СТРАТЕГИЯЛАРЫН ӘЗІРЛЕУ_______________________________________________________45 Қорытынды_____________________________________________________49 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі___________________________________ 58 Кіріспе
Бүгінгі таңда терминдердің аудармасы - тіл білімінің оқытылатын аймақтарының бірі. Өздеріңіз білесіздер, мәдениеттердің интеграциясы және бүкіл әлемдегі қатынастардың жаһандану процестері өсе бастады, сондықтан терминдердің аудармасы адам қызметінің көптеген салаларына әсер ете бастады. Көптеген салалар арасында сән индустриясы көптеген адамдар арасында өте танымал, сонымен қатар, сән саласы шетелдік және отандық аудармашылардың назарын аударады. Отандық лингвистер шетелдік сән журналдарының ресейлік-танымал нұсқаларының пайда болуына байланысты сән индустриясының шарттарын аудару мәселесіне көшеді. Аудармашылар ағылшын тілінен қазақ тіліне аударудың тиісті әдістері мен әдістерін іздеуге ерекше назар аударады. Аудармашылардың негізгі қиындықтары - тиісті аудармаға жетуді терең зерттеуді қажет ететін терминдер. Сонымен қатар, ағылшын және орыс тілдерінің құрылымдық ерекшеліктеріндегі айырмашылықтарды аудару қиын және лингвистер терминді сән саласындағы терминді ағылшын тілінен орыс тіліне дұрыс аударатын түрлі әдістерді зерттейді. Курстық жұмыстың мақсаты – Ағылшын тіліндегі негізгі сәнді терминдерді, соның ішінде олардың пайда болу көздері мен контексттерін зерттеу. Сондай-ақ, сәнді терминдердің лексика-грамматикалық ерекшеліктеріне, әсіресе олардың қазақ тілімен үйлесімділігіне және осы тілге ауысу мүмкіндігіне талдау жасау. Қазіргі кезеңдегі ақпараттар ағыны, халықаралық қатынастардың, ІТтехнологиялардың дамуының әсерінен жаңа өнімдер мен тауарлардың күнделікті қажеттілігімізді өтеуі қалыпты жағдайға айналды. Заманауи өзгерістер мен үдерістердің әсерінен көптеген шеттілдік жаңа ұғымдар мен түсініктер, ғылыми терминдер тілімізге еніп жатқаны белгілі. Ондай шеттілдік терминдерді игеруде, аударуда, транслитерациялауда немесе транскрипциялауда бірқатар қиындықтар туындайды. Өйткені оларды қазақ тілінде таңбалауға, балама табуға қатысты ұлттық стандарт немесе қандай да бір нормативтік құжаттар жоқ. Біз дипломдық жұмысты жазу барысында, сән әлеміндегі терминдерді осы мәселелерді қарастыра отырып көтереміз. Курстық жұмыстың өзектілігі «Сәнді терминдерді қазақ тіліне аударудағы лексикалық және грамматикалық қиындықтар» тақырыбындағы дипломдық жұмыс бірнеше себептерге байланысты өзекті болып табылады. Біріншіден, сән индустриясы қазіргі әлемдегі ең жылдам дамып келе жатқан және ең ықпалды салалардың бірі болып табылады. Ол сән сарапшылары, дизайнерлер, стилисттер және сән тұтынушылары арасындағы қарым-қатынаста белсенді қолданылатын көптеген жаңа сән терминдері мен сөз тіркестерін жасайды. Бұл терминдерді қазақ тіліне аудару тілдердің лексикалық, грамматикалық және мәдени ерекшеліктеріне байланысты қиын болуы мүмкін. Екіншіден, Қазақстан көпмәдениетті қоғам ретінде өзінің сән индустриясына ие және халықаралық сән шараларына белсенді қатысады. Сән терминдерін қазақ тіліне аудару сән индустриясында жұмыс істейтін адамдардың едәуір бөлігі үшін, сондай-ақ жаһандық сән мәдениетінің толық бөлігі болғысы келетін тұтынушылардың кең аудиториясы үшін қажет. Үшіншіден, сәнді терминдерді қазақ тіліне аударудағы лексикалық және грамматикалық қиындықтарды зерттеп, талдау аударма және мәдени-тілдік өзара әрекеттестік туралы ғылыми түсінікті кеңейтеді. Бұл жұмыс аударма мамандарына осындай қиындықтарды жеңуге және сәнді терминдерді қазақ тіліне дәлірек және тиімді аударуға көмектесетін практикалық ұсыныстар мен аударма стратегияларын бере алады. Терминология саласының жетістіктерін мемлекеттік тілдің қолданылым аясының көрсеткіші деуге болады. Кез келген сала мамандарының шеттілден енген терминдерді меңгеруі фундаментальды ұғымдар мен түсініктердің қалыптасуына жағдай жасайды. Соның арқасында «арнайы тілдің» аудиториялық деңгейі жоғарылап, тынысы кеңейеді, бәсекеге қабілеттілігі артады. Демек шеттілдік ғылыми терминдердің игерілуі, біріздендірілуі, ұлттық болмыс пен тілдік нормаға сай келуін талқылау күн тәртібіндегі мәселенің бірі. Жұмыстың теориялық-әдіснамалық негіздері жұмыста бірін-бірі толықтыратын және нақтылайтын жалпы ғылыми зерттеу әдістері (анализ, синтез, жіктеу, жалпылау, сипаттау, модельдеу) қолданылады. Негізгі зерттеу әдістері: түпнұсқа мәтіндерді (түпнұсқа) және аударманы салыстырмалы талдау; сипаттамалық-аналитикалық әдіс; семантикалық-стилистикалық талдау әдісі. Дипломдық жұмыстың құрылымы оның мақсаты мен міндеттерімен анықталады. Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады. Зерттеу барысында олар термин терминдердің көп қырлы және көпфункционалды тұжырымдамасы болып табылады, бұл терминалдардың ғылымының көп функциялы тұжырымдамасы, бұл ғылыми байланыстарда маңызды рөл атқарады. Терминологиялық неоплазмдарды аударудың жиі жиі әдістері, ғалымдар бақылау, транслитерация, функционалды ауыстыру және олардың комбинацияларын байқайды. Талдауға сүйене отырып, біз киім-кешек пен сән дизайнынан лексиканың үлкен қабаты аударма, транслитерация және трансляция аудармасы, транслитерация және транскрипция арқылы аударылады деп тұжырымдай аламыз. Болашақта тіл алынған лексикамен толықтырылады, ол бір жағынан тілдің лексиконының көлеміне оң әсер етеді, бірақ екінші жағынан, шетелдік сөздер қарым-қатынастың көптігін түсінбейді әртүрлі мақсатты аудитория тобының өкілдері. жүктеу/скачать 112.9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|