Доцент Шалдыбаев Ж. А

Әдістемелік рекомендациялар мен нұсқаулықтардың, әдістемелік рекомендациялардың, әдістемелік нұсқаулықтардың титул парағы

Нысан Ф СО ПГУ 7.18.3/40

(кафедра атауы)

(жұмыс түрі)

(пәннің атауы)

(мамандықтың толық атауы мен шифры)

Павлодар

Әдістемелік ұсыныстар мен нұсқаулықтардың, әдістемелік ұсыныстар мен, әдістемелік нұсқаулықтардың бекіту парағы			Нысан Ф СО ПГУ 7.18.3/41
		БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор ___________ Пфейфер Н.Э. (қолы) «___»_____________20__ж.

Құрастырушы: _________ доцент Шалдыбаев Ж.А.

(қолы) (қызметі, ғылыми дәрежесі, атағы, А.Ж.Т.)
Мемлекет және құқық тарихы мен теориясы кафедрасы

(кафедра атауы)

(оқу құжат түрінің атауы (Кж/КЖ/БЖ/ЕКЖ/ЗЖ))

(пәннің атауы)

(мамандықтың толық атауы мен шифры)

«___»______________20__ж., хаттама №__

(қолы) (А.Ж.Т.)

ОӘК құпталған Тарих және құқық факультеті

(факультет атауы)

«___»______________20__ж., хаттама №____

ОӘК төрағасы _______________ Баталов К.К.«____» ________20__ж.

(қолы) (А.Ж.Т.)

(қолы) (А.Ж.Т.)

«___»______________20__ж. Хаттама №____

1. 
   Құқық жүйесі ретінде эколкгиялық құқықтың түсінігі
   
2. 
   Эколкгиялық құқықтың қайнар көздері.
   
3. 
   Эколкгиялық құқықтың қағидалары.
   

Б.В. Ерофеев “Экологическое право России” Москва – 1996

Д.Л.Байдельдинов “Экологическое законодательство РК” Алматы-1995

“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

1.Экологиялық құқық курсын меңгеру кезінде студенттің білімін кеңейту.

2. .Экологиялық құқықтың түсінігімен оның қайнар көздерімен және норма кодификациясын құру процессімен байланысты сұрақтарды студенттердің тиянақты түрде меңгеруін қамтамасыз ету.

3. Экологиялық құқықтың құқық саласының дербессаласы ретінде оған жағымды қатынаста болуын тәрбиелеу.

Экологиялық құқық құқық нормасының ерекшк жүйесі ретінде құқықтық реттеудің механизмнің ерекшеліктері бойынша сипаттау қажет, яғни пәні және әдістері, субъективтік құрамы, норма қалыптастыру процессі, әрекет ететін эколкгиялық нормалардың қорғау тәсілі бойынша.

Экологиялық құқық құқық жүйесінің барлық компоненттерімен тығыз байланысты. Құқықтық қатынастардың негізгі белгілерін сипаттап көптеген қоршаған ортаны қорғау туралы заңдары бар республикамыздағы оның даму заңдылықтарын анықтау қажет.

Экологиялық құқықтың ерекшеліктері туралы сұрақты меңгерген кезде студенттер эколкгиялық құқықтың түсінігі туралы хабардар болулары керек.

Қазіргі кездегі экологиялық құқықтың жалпы сипаты мен оны құру туралы сұрақты қарастырған кезде жеке тарихи кезеңнің экологиялық құқық нормалары мен институттарына, сондай-ақ экологиялық қатынастардың жағдайына көп көңіл бөлу керек.

Қазіргі кездегі экологиялық құқықтың интенсивті дамуына да көңіл бөлу қажет.

“Экологиялық құқықтың қайнар көзі” туралы түсінікті аша отырып, негізгі қайнар көздер – заңдар, келісім шарттар, сондай-ақ құқықтың жалпы қағидаларының мәселелеріне де көңіл бөлу қажет.

Бақылау нысаны: жеке әңгімелесу.


2-тақырып. Табиғи ресурстарға меншік құқығы

1. 
   Табиғи ресурстарға меншіктің нысаны
   
2. 
   Табиғи ресурстарға меншік құқығының субъектілері мен объектілері
   
3. 
   Табиғи ресурстарға мемлекеттік және жеке меншік құқығы.
   

М.М.Бринчук “Экологическое право ”Москва, Юрист. 1999г.

“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

Мақсаты:

1.Табиғи ресурстарға меншіктің түсінігі мен нысаны туралы студенттердің білімін кеңейту.

2. Табиғи ресурстарғаменшік құқығының субъектілері мен объектілері туралы сұрақтарды студенттер меңгеруі тиіс.

3. Жеке меншік пен мемлекеттік меншік құқықтары түсініктеріне студент нақты анықтама берулері тиіс.

Экологиялық құқықтың ерекшеліктері туралы сұрақты қойған кезде студенттер табиғи ресурстарға меншік нысаны туралы түсініктерді білулері тиіс. Табиғи ресурстарға меншік құқығының субъектілері мен объектілерітуралы сұрақтарды қарастырған кезде субъектілерге кімдерді жатқызу турлы түсініктерге көңіл бөлу тиіс. Меншік құқығы мен меншік құқығының объектілері. Табиғи ресурстарға мемлекеттік және жекеменшік құқықтары туралы сұрақтарға көңіл бөлу керек.

1. 
   Табиғатты пайдалану құқығының түсінігі және оның түрлері.
   
2. 
   Жалпы және арнайы табиғатты пайдалану құқығы.
   
3. 
   Табиғатты пайдаланудың қағидалары.
   

1.Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК». Алматы 1995 г.

2.Ю.В.Трунцевский Экологическое право России Москва, 1999г.

3.“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

2. Студент жалпы табиғатты пайдалану және арнайы табиғатты пайдалану ға нақты анықтама берулері тиіс.

3. Студент табиғатты пайдаланудың қағидаларының түсінігі туралы хабардар болуы қажет.

Тапсырма:
Экологиялық құқық-бұл экологиялық қатынастарды мемлекеттік реттейтін құқық нормасының жүйесі. Экологиялық құқықтың басты институттарының бірі табиғатты пайдалану. Табиғатты пайдалану дың түсінігін қарастырған кезде оның үүрлеріне де көңіл бөлу керек.

Жалпы және арнайы табиғатты пайдалану сұрақтарын меңгеру барысында қандай жалпы табиғатты пайдалану сондай-ақ, арнайы табиғатты пайдалану дегеніміз не дегенге нақты анықтама беріп көңіл бөлу қажет және табиғатты пайдаланудың негізгі қағидаларын білулері тиіс.

2. Экологияның мемлекеттік басқарудың арнайы органдары жалпы құзіретті органдар.

2.Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК». Алматы, 1995.

3.“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

Мақсаты:

1. 
   Экологияны басқарудың құқықтық негіздері туралы сұрақты меңгерген кезде студенттер білімдерін кеңейту қажет.
   
2. 
   Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды басқарудың түсінігі мен түрлері туралы сұрақты студенттің игеруін қамтамасыз ету керек.
   
3. 
   Экологияны мемлекеттік басқарудың жалпы құзіретті және арнайы органдарға қатысты сұрақтарға студенттердің жағымды көзқараста болуларын тәрбиелеу.
   

Табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды басқарудың түсінігін қарастырған кезде табиғатты пайдалануды басқарудың түрлеріжәне табиғатты пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауды басқарудың қандай түрлері бар екеніне көңіл аудару қажет.

Сондай-ақ студент экологияны мемлекеттік басқарудың жалпы құзіретті және арнайы органдарға қатысты сұрақтарға көңіл аудару керек.

5-тақырып. Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершілік.

1. 
   Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершіліктің түсінігі.
   
2. 
   Экологиялық құқық бұзушылық үшін тәртіптік және материалдық жауапкершілік.
   
3. 
   Экологиялық құқық бұзушылық үшін әкімшілік жауапкершілік.
   
4. 
   Экологиялық құқық бұзушылық үшін қылмыстық жауапкершілік.
   

1. А.А Кушумбаев «Экологическое право Республики Казахстан», Астана 2001 г.

2. В.Д.Ермаков, А.Я Сухарева «Экологическое право России», Москва, 1997г.

3. «ҚР Қылмыстық кодексі», Алматы Жеті Жарғы, 04.09.1997ж.

4. «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» ҚР кодексі, 30.01.2001 ж.
Мақсаты:

1.Экологиялық құқық бұзушылық үшін заңды жауапкершіліктің түсінігін ашу.

2.Студент тәртіптік және материалдық жауапкершіліктің не екенін түсіну қажет.

3.Әкімшілік және қылмыстық жауапкершілікті ашу және меңгеру.

ҚР-ның «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» және ҚР-ның қылмыстық кодексінен әкімшілік және қылмыстық ққұқық бұзушылықтың құрамын, экологиялық құқық бұзушылық пен қылмыс үшін қандай баптардың бар екенін қарастыру керек. Сондай-ақ «Еңбек туралы» заңды меңгерген жөн. Тәртіптік жауапкершілікті және құқық бұзушылықтың құрамын меңгерген кезде қандай жағдайда тұлға қылмыстық жауапкершілікке , қандай жағдайда әкімшілік жауапкершілікке тартылатындығына көңіл бөлу керек.

Берілген құқық бұзушылықтарды тергеу қандай мемлекеттік органдардың (ішкі істер органдары, қаржы полициясы және салық комитеті, кеден комитеті)құзіретіне жатқызылады.

Материалдық жауапкершілік айыппұл негізінде сипатталуы мүмкін, айыппұлдың айырықша белгілерін ашу қажет.

2.Халықаралық экологияялық құқықтың қағидалары, қайнар көздері.

3.Қазақстан Республикасыныңэкология саласымен басқа елдермен халықаралық ынтымақтастық.

4.Халықаралық экологгиялық ұйымдар. Халықаралық экологиялқ сот.

1.Б.В.Ерофеев «Экологическое право России», Москва-1996г.

2.А.А.Кушумбаев «Экологическое право РК», Астана-2001г.

3.“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

1.Халықаралық экологиялық құқықтың қағидалары мен қайнар көздерінің түсінігн ашу.

Халықаралық экологиялық құқықта қатысушылардың заңдық теңдіктері туралы сұрақ осы тақырыпты меңгерген кезде ескерілуі керек.Экологиялық құқықтыұ қатынастар тек халықаралық экологиялық құқық саласындағы қоғамдық қатынастарды ғана емес, сондай-ақ, басқа да аралас құқық салаларыныңқатынастарын реттейді, өйткені қылмыстық, әкімшілік және жер құқықтарының арақатынастарына көңіл бөлулері тиіс.

2.Жерлерді құқықтық қорғау.

3.Жер заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік.

Әдебиеттер:

1.Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК»,Алматы-1995г.

2.С.А.Боголюбов «Экологическое право», Москва-1999г.

3.“Қоршаған ортаны қорғау туралы ”ҚР заңы 15.07.1997 ж

4.ҚР Жер кодексі 20.06.2003ж.

Мақсаты:

1.Жер қатынастарын реттейтін нормативтік құқықтық актілерін иерархиясын ашу.

2.Жер заңдарын бұзғаны үшін қандай заңды жауапкершілік туындайтынын ашу.

Тапсырма:

Жер жерді иеленудің құқықтық режимінің объектісі ретінде болуына түсінік беру, және жер учаскесін жалға беруге түсінік беру.Жерге меншіктің қоғамдық қатынастары қалай реттелетініне көңіл аудару қажет.Заңды жауапкершілікке де басты көңіл аудару керек. ҚР Әкімшілік кодексінде жер заңдарын бұзғаны үшінқандай баптар орын алған, сондай-ақ ҚР қылмыстық кодексті меңгеріп одан жерге байланысты қылмыстары бар баптарды жазып алу қажет.

2.Жер қойнауын пайдаланудыңқұқығы мен түрлері.

3.Жер қойнауын құқықтық қорғау.

4.Жер қойнауы туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік.

1.В.В.Петров «Экологическое право России», М-1996г

2.А.А.Кушумбаев «Экологическое право РК»,Астана-2001г.

3.«Жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану туралы» ҚР Президентінің заң күші бар жарлығы 27.01.1996ж.

1.Жер қойнауының түсінігі құқықтық реттеудің объектісі ретінде.

2.Студент жер қойнауын пайдаланушының құқықтары мен міндеттерінің түрлерін еске сақтап оны меңгеруі тиіс.
Тапсырма:
«Жер қойнауы мен жер қойнауын пайдалану туралы» ҚР Президентінің заң күші бар жарлығын қарастырылып, заңды меңгеру керек. Пайдалы қазбаларға оның ішінде таралған және таралмаған пайдалы қазбаларға, сондай-ақ қылмыстық және әкімшілік құқықұ бұзушылықтардың құрамына көңіл аудару қажет., Қылмыстық кодексте экологиялық қылмыстар жеке бөлімде орын алған және қандай жағдайда тұлға қылмыстық жауапкершілікке тартылады,қандай жағдайда тұлға жер қойнауын бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылады.
Бақылау нысаны: Жеке әңгімелесу.
9-тақырып. Құқықтық режим және суларды қорғау.
1.Су экологиялық қатынастардың объектісі ретінде және мемлекеттік су қорының құрамы, суды пайдаланудың құқықтық режимін мемлекеттік реттеу.

2.Су туралы заңдарды бұзғаны үшін жауапкершілік.

2.М.М.Бринчук «Экологическое право», Юрист Москва-1999г.

3. Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК» Алматы-1995г.

4.ҚР Су кодексі 09.07.2003ж.

1.Экологиялық қатынастардың және мемлекеттік су қорының объектісінің маңыздылығын ашу.

2.Студенттер судың қоғамдық қатынастары қалай реттелуін білулері тиіс.
Тапсырма:

Суды пайдаланудың құқықтық режимін туралы сұрақты қарастырған кезде мемлекеттік су қорының құрамына және қылмыстық және әкімшілік кодекстердегі су заңдылықтарын бұзған қылмыстардың құрамдарын меңгеру тиіс, сондай-ақ әкімшілік және қылмыстық кодекстердегі су заңдылықтарын бұзғаны үшін қолданылатын баптарды меңгерілері тиіс.

2.Орманды пайдаланудың экологиялық-құқықтық режимнің мемлекеттік реттеудің ерекшеліктері.

3.Орманды пайдаланудың құқықтары мен оның түрлері.

4.Ормандарды құқықтық қорғау.

5.Ормандарды қорғаумен пайдаланудың заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік.

Әдебиеттер:

1.Н.В.Кузнецов «Экологическое право», Москва-2000г.

2.В.Д.Ермаков, А.Я.Сухарев «Экологическое право России»

3.ҚР Орман кодексі 08.07.2003ж.

1. 
   Орманды пайдаланудың құқықтық режимінің түсінігін ашу.
   
2. 
   Студент орманды пайдалану түрлері қандай болатынын ашуы крек.
   

Тапсырма:

2.Жануарлар дүниесін пайдалану құқығы мен оның түрлері.

3.Жануарлар дүниесін құқықтық қорғау, жануарлар дүниесін қорғау және пайдалану туралы заңнаманы бұзған үшін жауаптылық.
Әдебиеттер:

1.А.А.Кушумбаев «Экологическое право РК»,- Астана-2001г.

2.Ю.В. Трунцевский «Экологическое право России»,-Москва. 1999г.

3. «Жануарлар дүниесін пайдалану, қорғау тарлы» ҚР Заңы 21.01.1993ж.

2. Студент экологиялық құқықта қандай жануарлар дүниесі құқықтық реттеуге жатады.

Қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы кодексте браконьерлік туралы қандай баптар бар. Заңсыз аңшылық үшін ҚР заңнамасы бойынша қандай жауаптылық көзделген

2.Экологиялық бақылау, экологиялық мониторингтің біріңғай мемлекеттік жүйесі.

3.Озон қабатының маңызы.

4.Атмосфералық ауа туралы заңнаманы бұзған үшін жауаптылық.

1Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК»,-Алматы.-1995г.

2.М.М.Бринчук «Экологическое право»,Москва-1999г.

3.Н.В.Кузнецов «Экологическое право», Москва-2000г.

3. «Атмосфералық ауаны қорғау туралы» ҚР Заңы 2002 ж. 11 наурыз.
Мақсаты:
Атмосфералық ауаны маңызын ашу.
Тапсырма:
Бұл сұрақты қарастыру барысында озон қабаты не деген сұраққа назар аударған жөн. Сондай-ақ шум мен радиация адамдарға қалай әсер ететінің анықтау қажет. Атмосфералық ауаны қорғау туралы заңнаманы бұзған үшін қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы кодексте қандай жауапкершілік көзделгеніне көніл бөлген жөн.

Бақылау нысаны: реферат.

13-тақырып. Ерекше қорғалатын табиғи, емдеу, рекреациялық және тарихи-мәдени бағыттағы аумақтардың құқықтық режимі.
1.Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың түсінігі мен түрлері.

2.Мемлекеттік табиғи қорық және табиғат ескерткіштері.

3.Емдеу-сауықтыру жерлері.

4.Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы заңнаманы бұзған үшін жауаптылық.

1Д.Л.Байдельдинов «Экологическое законодательство РК»,-Алматы.-1995г.

2.М.М.Бринчук «Экологическое право»,Москва-1999г.

3.Н.В.Кузнецов «Экологическое право», Москва-2000г.

1. 
   Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың құқықтық режимін ашу.
   
2. 
   Студент сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени бағыттағы аумақтарды меңгеру