Әлеуметтік экономикалық жоспарлау

1996–2004 жылдар мерзіміне экономика дамуының деңгейін жылына 8–9 пайызда сақтау жобаланған болатын;

2) валютаның орынды ұсынысы және бағаны ұсынуға болатын деңгейін қамту;

3) қаржылык түсімдермен шығындарды бақылау. Қытайда сонғы жылдарда, шығындар қарқыны, тұсім қарқынынан басымдылық болып тұратын тенденциясы жойылған;

4) экспорт және импорт мөлшерін реттеу.

Дамыған елдердің шаруашылық тәжірибесі көрсеткендей, экономиканы жоспарлау әр елдің геосаясатының, табиғи-тарихтык, табиғи-экономикалық және әлеуметтік-мәдени ерекшеліктеріне байланысты. Сонымен қатар, әлемдік нарық пен әлем шаруашылық интеграциясына кіру ықыласы ескеріледі.

2. Әлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешудегі мемлекеттің рөлі.

3. Экономиканы мемлекеттік басқарудың түрлері.

4. Әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлау мемлекеттік басқарудың бір формасы ретінде.

5. Нарық жағдайындағы элеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлаудың объективті қажеттілігі және мүмкіндігі.

6. Жоспаралаудың түсінігі.

7. Болжау мен жоспарлаудың арақатынасы.

8. Жоспарлау деңгейлері.

9. Жоспарлаудың пәні.

10. Жоспарлаудың объектісі мен субъектісі.

11. Жоспарлау ғылымының қоғамдық және әлеуметтік-экономикалық ғылымдармен байланысы.

12. Міндеттер мен курстың құрылымы.

13. Әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлау жүйесінің жалпы сипаттамасы.

14. Жоспаралды, жоспарлы, және есептік құжаттар.

15. Жоспаралды зерттеулер мен өңдеулер.

16. ҚР әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативті және стратегиялық жоспарларының негізгі бөлімі мен кескіндері.

17. Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың методологиялық жүйесінің қүрылымдық элементтері.

18. Әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлаудың логикасы, оның мазмүны.

19. Әлеуметтік-экономикалық болжау мен жоспарлауға жүйелі түрде келудің маңыздылығы.

20. Жоспарлаудың әдістемелік принциптері мен сипаттамалары.

A) гипотеза

B) жоспарлау

C) болжау

D) бағдар

E) бағдарлама

A) болжау

B) жоспарлау

C) гипотеза

D) бағдар

E) бағдарлама

A) жоспарлау

B) болжау

C) гипотеза

D) бағдар

E) бағдарлама

A) жоспар

B) баланыстық

C) баланс

D) есеп беру

E) келісім- шарт

A) іс-шара

B) жоспар

C) концепция

D) бағдарлама

E) келісім- шарт

A) бағдарлама

B) жоспар

C) есеп беру

D) баланс

E) келісім- шарт

A) концепция

B) іс-шара

C) гипотеза

D) ғылыми категория

E) заңдылық

A) директивті жоспарлау

B) оперативті жоспарлау

C) индикативті жоспарлау

D) стратегиялық жоспарлау

E) тактикалық жоспарлау

A) стратегиялық жоспарлау

B) оперативті жоспарлау

C) индикативті жоспарлау

D) директивті жоспарлау

E) тактикалық жоспарлау

A) индикативті жоспарлау

B) оперативті жоспарлау

C) стратегиялық жоспарлау

D) директивті жоспарлау

E) тактикалық жоспарлау

A) болжау;

B) жоспар;

C) есеп беру

D) баланс

E) гипотеза

A) қағида

B) әдістер

C) тәсіл

13. Бағдарламаны, жоспарды, болжамды зерттеудегі тәнім- тәсілдер:

A) әдіс

B) қағида

C) тәсіл

D) пікір

14. Болжамдық есептемелер мен жоспарлық шешімдерді қабылдауда қолданылатын іс-шаралар тізбегі:

A) логика

B) болжам

C) қағида

D) әдіс

15. Шамалы бірліктегі көрсеткіштер:

A) нормативтер

B) квота

D) әдіс

16. Әрбір құбылысты тарихи түрмен байланыстыра қарастыру:

A) тарихи әдіс

B) кешенді әдіс

C) генетикалық әдіс

D) жүйелі-құрылымдық әдіс

E) мақсаттық әдіс

17. Құбылыстарды басқа үрдістер мен байланыста қарастыру:

A) кешенді әдіс

B) тарихи әдіс

C) генетикалық әдіс

D) жүйелі-құрылымдық әдіс

E) мақсаттық әдіс

18. Экономикалық жүйені бір жағынан бүтін есебінде қарасытырып, екінші жағынан оларды құрылымдық бөлшектерге бөлу әдісі :

A) тарихи әдіс

B) тарихи әдіс

C) генетикалық әдіс

D) кешенді әдіс

E) мақсаттық әдіс

19. Мүмкіншілікті бағыттары мен болашақтағы даму кезеңдерін анықтайтын әдіс:

A) генетикалық әдіс

B) тарихи әдіс

C) кешенді әдіс

D) жүйелі-құрылымдық әдіс

E) мақсаттық әдіс

20. Болашақта қол жеткізетін нәтижелерді белгілейді мақсат пен оған жету жолдары анықталады:

A) мақсаттық әдіс

B) тарихи әдіс

C) генетикалық әдіс

D) жүйелі-құрылымдық әдіс

E) кешенді әдіс

21. Көп нұсқалы, болжамды құрастырулардың жүргізілуін қажет етеді:

A) Баламалы принципі

B) Жүйелілік приціпі

C) Басымдылықтың мақсат бағыттылығы

D) Үздіксізділігі

E) Оптимальдылығы

22. Берілген принцип эканомикалық жүйеде сандық және сапалық заңдылықтарды зерттеуді болжайды, тауарлық логиканың құрылуын тізбектік зерттелуі, бұған сәйкес

A) жүйелік принцип

B) Альтернативті принцип

C) Басымдылықтың мақсат бағыттылығы

D) Үздіксізділігі

E) Оптимальдылығы

23. Қай қағидаға сәйкес әр түрлі мерзімді аспектілер, жоспарлар мен болжамдар құрастырылады және өзара байланысты болады:

A) Үздіксіз қағидасы

B) жүйелілік қағидасы

C) Басымдылықтың мақсат- бағыттылғы

D) Альтернативтік қағидасы

E) Оптимальдық қағидасы

24. Берілген қағида әр жоспардың мақсатты сипатта болуын талап етеді, яғни белгілі мақсаттарға жетуге бағытталған болатын, ал басымдылық ретінде эканомикалық саласы және әлеуметтік - эканомикалық проблемалар ерекшелендіріп толық эканомикалық дамуы және шешімдерден дамиды

A) Мақстатты бағытталғандылық және басымдылық

B) Жүйелік қағидасы

C) Альтернативтік қағидасы

D) Үздіксіздік

E) Оптимальдылық

25. Эканомиканың ең тиімді жұмыс етуін қамтамысыз ететін принцип

A) Тиімділік принцип

B) Жүйелілік принципі

C) Басымдылқтың мақсат- бағыттылығы

D) Үздіксіздік принціпі

E) Альтернативтік принцип

26. Бұл принцип берілген территориялық және аймақтық қолданудың жергілікті ресурстары есебінен салалық жоспардың құрылыуын қажет етуі

A) Салалар ұқсастығы және аймақтық аспектілерді жоспарлау принціпі

B) Жүйелілік принципі

C) Нысаналық басымдылығы

D) Үздіксіздігі

E) Оптималдық принцип

27. Әр түрлі эканомикалық салалар арасындағы қарым - қатынастарды мінездейтін пропорциялар

A) Сала аралық пропорциялар

B) Ішкі салалық пропорциялар

C) Терреториялық пропорциялар

D) Сыртқы эканомикалық пропорциялар

E) Мемлекет аралық пропорциялар

28. Пропорция, жеке аралық түрлері арасындағы жарқынды өндірістің қалпы:

A) Ішкі салалық пропорция

B) Мемлекетаралық салалық пропорция

C) Аймақты салалы пропорция

D) Сыртқы эканомикалық пропорция

E) Мемлекетаралық пропорция

29. Мемлекеттің территориясында өндірістік орналасуын көрсетеді және аймақтар арасындағы қатынасты мінездейді:

A) Территроиялық пропорция

B) Сала аралық пропорциялар

C) Ішкі салалық

D) Сыртқы эканомикалық

E) Мемлекетаралық

30. Келесі принцип, аймақ ресурстар рационалды қолдану және территоряның қызығушылығын ескере отыра жоспар құруды талап етеді:

A) Регионалдық аспектілер мен салалық жоспардың бірігу принципі

B) Жүйелілік принцип

C) Приоритеттілік және нысандылық принципі

D) Үздіксіздік принцип

E) Оптималдылылық принципі

Әдебиеттер
1 Назарбаев Н. А. Пять лет независимости. – Астана : Казахстан, 1996. – 620 с.

2 Назарбаев Н. А. Казахстан–2030. «Процветание, безопасность и улучшение благосостояния всех казахстанцев». Послание Президента страны народу Казахстана. – Астана : Бiлiм, 1997. – 170 с.

3 Назарбаев Н. А. Рынок и социально-экономическое развитие. – М. : Экономика, 1994.

4 Анискин Ю. П., Павлова А. М. Планирование и контроллинг : Учебник. – М. : Омега-Л, 2003. – 280 с.

5 Байзаков С. Стратегическое планирование: опыт и проблемы. – Алматы : РИЦ ИПГС, 1997. – 9 с.

6 Басовский Л. Е. Прогнозирование и планирование в условиях рынка : уч. пособие. – М. ИНФРА, 2002. – 260 с.

7 Индикативное планирование: теория и пути совершенствования / Петров Ю. и др. – СПб., 2000. – 96 с.

8 Каренов Р. С. Индикативное планирование. – Караганда, 1998. – 128 с.

9 Кубаев Е. К., Нурмуханбетова А. А. Индикативное планирование в РК. – Астана, 2003. – 93 с.

10 Мамыров Н. К., Саханова А. Н., Ахметова Ш. С., Брузати Л. Государство и бизнес. – Алматы : Экономика, 1999. – 659 с.

11 Методические рекомендации по разработке стратегических планов для министерств и ведомств Республики Казахстан. – Алматы : Агентство по стратегическому планированию РК, 1997. – май. – 17 с.

12 Омаров Б. Р., Омаров К. Т. Организация и методология регионального планирования социально-экономического развития. – Астана : Экономика, 2000. – 70 с.

13 Указ Президента РК «О стратегии индустриально- инновационного развития РК на 2003-2015 годы» от 17.05.03., № 1096: БД Юрист U031096.

14 Платонова Н. А., Харитонова Т. В. Планирование деятельности предприятия. – М. : Дело и сервис, 2005. – 432 с.

15 Правила разработки и реализации государственных программ в РК. Утверждены Указом Президента РК от 02.06. 2003 г., № 1099.

16 Правила разработки и реализации отраслевых (секторальных) и региональных программ в РК. Утверждены постановлением Правительства РК от 26.02. 2004 г.

17 Правила разработки проектов республиканского и местных бюджетов. Постановление Правительства РК от 29.05. 2002 г., № 592.

18 Правила разработки среднесрочных планов социально-экономического развития РК. Утверждены постановлением Правительства РК от 14.06.2002 г., № 647 (с дополнениями и изменениями).

19 Прогнозирование и планирование в условиях рынка : уч .пособие для вузов / под ред. Морозовой Т. Т., Пикулькина А. В. – М. : ЮНИТИ-Дана, 2000. – 318 с.

20 Прогнозирование и планирование экономики / под ред. Г. А. Кандауровой и В. И. Борисевича. – Минск, 2005. – 358 с.

21 Стиглиц ДЖ. Ю. Экономика государственного сектора : пер. с англ. – М. : Изд-во МГУ, ИНФРА, 1997. – 720 с.

22 Сундетов Ж. Планирование и прогнозирование в условиях рынка. – Алматы : Экономика, 2004. – 148 с.

23 Тумбай Ж. О. Международный опыт и отечественная практика индикативного планирования в Казахстане // Материалы международной научной конференции. – Алматы : КазЭУ, 2004.

24 Тумбай Ж. О. Некоторые вопросы метолдологии индикативного планирования // Вестник КазНУ, серия Международные отношения. – Алматы, 2005. – № 2.

25 Тумбай Ж. О. Становление индикативного планирования в Казахстане // Вестник КазНУ. Серия экономическая. – 2003. – № 2

26 Тумбай Ж. О. Эволюция индикативного планирования в Казахстане //Экономика и статистика. – 2003. – № 2

27 Тумбай Ж. О., Тумбаева З. Ж. Индикативное планирование как функция государственного управления. // Материалы международной научно-теоретической конференции «Государство и бизнес в ХХ1 веке». – Алматы : КазНУ им. Аль-Фараби, 2003.


Мазмұны

	Кіріспе .............................................................................................	3
1	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлау теориясының пәні...................................................................................................	4
2	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың жүйесі...............................................................................................	12
3	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың методологиясы................................................................................	15
4	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудың әдістері.............................................................................................	24
5	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлауды ұйымдастыру............	39
6	Индикативтік жоспарлау – экономикны дамытудың стратегиялық құралы......................................................................	49
7	Әлеуметтік-экономикалық жоспарлаудын шетелдік тәжірибесі........................................................................................ Бақалау сұрақтары……………….................................................. Тест сұрақтары………………………............................................	52 61 62
	Әдебиеттер......................................................................................	68