Ғылыми-зерттеу жұмысы – білім алу, оны кеңейту, жаңа білім алу кепілі!
Ғылыми-зерттеу жұмысы дегеніміз не?
Оның мақсат, міндеттері қандай?
ҒЗЖ қалай жүзеге асады?
Нәтиже мен маңыздылығы неде?
Ғылыми-зерттеу жұмысы
- қол жеткен білімдерді кеңейту;
- жаңа білімдер алу;
- ғылыми топшылауларды тексеру;
- табиғат пен қоғамда көрініс табатын заңдылықтарды анықтау;
- жобаларды ғылыми тұрғыда жинақтап қорытындылау;
- ғылымды негіздеу мақсатындағы зерттеулер;
- тәжірибелер жүргізу;
- Ғылыми сипаттағы жұмыс, талдама.
Ғылыми әдіс
жалпы ғылым аясындағы қолданылатын әдістердің жиынтығы
зерттеу барысында белгілі бір қорытынды алуға бағытталған, бір немесе бірнеше ғылыми зерттеу мақсаттарының теорияға немесе практикаға негізделген түрі.
күрделі әдіс болып табылады, ол зерттеу барысындағы бірнеше нысаналы әдістердің жиынтығы.
Әдіс
Тәсіл
Жүйе – күрделі құбылыстар, процестерді зерттеу үшін қажетті техникалық құралдар мен методикалардың жиынтығы.
Методика – бір немесе бірнеше әдістер жиынтығына негізделген зерттеу жолдары.
Методология - зерттеу әдістері, жүйелері мен методтары жөніндегі білімнің жиынтығы.
Ғылыми зерттеу әдістерінің түрлері
Эмпириялық
әдістер
Теориялық
әдістер
Логикалық
әдістер
Эмпирикалық әдістер
1) бақылау – объективті шынайылықты арнайы түрде қабылдау;
2) суреттеу – объектілер туралы мәліметті табиғи және жасанды тілдің көмегімен бекіту;
3) өлшеу – объектілерді ұқсас қасиеттері немесе белгілері бойынша салыстыру;
4) тәжірибе жасау – қандай да бір өзгерістерді арнаулы дайындалған орындарда бақылау.
формаландыру – зерттеліп отырған шынайы процестердің мағынасын ашатын абстрактылы модельдер құру;
аксиомаландыру –дәлелдеуді керек етпейтін аксиомалар, яғни дәлелдеуді қажет етпейтін тұжырымдардың негізінде теория құру;
гипотетикалық-дедуктивтік әдіс –бір-бірімен дедуктивті байланыста болатын гипотезалардың жүйесін жасау.
Теориялық әдістер
Логикалық әдістер
жалпылау – объектілердің жалпы белгілері мен қасиеттерін анықтауға мүмкіндік беретін ойлау әдісі.
индукция –зерттеу сұрағы бойынша жалпы қажетті ақпараттарды жинау әдісі; (жекеден жалпыға қарай)
дедукция – жалпы ақпараттардан қажеттісін таңдап алып, жеке салаларға бөлшектеп жинау әдісі; (жалпыдан жекеге қарай)
синтез – заттың құрамдас бөліктерін біртұтас затқа біріктіру;
анализ – жан-жақты зерттеу мақсатында бүтін бір затты құрамдас бөліктерге (жақтарына, белгілеріне, қасиеттеріне және т.б) бөлу;
аналогия – объектілердің бірдей белгілерінің ұқсастығы негізінде олардың ұқсастығы туралы айтуға үмкіндік беретін таным әдісі;
классификация – зерттелетін пәннің зерттеушіге қажетті маңызды белгілері бойынша түрлі топтарға бөлу.
- Ғылыми зерттеу тақырыбы проблеманың құрамдас бөлігі болып табылады;
- Тақырып бойынша зерттеу нәтижесінде проблема бөлігін қамтитын, белгілі ғылыми сұрақтардың жауабын алады;
- Жауап нәтижелерін тақырып кешені бойынша жалпылау ғылыми проблеманың шешімін беруі мүмкін.
Ғылыми зерттеулердің тақырыбы және сұрақтары.
Ғылыми-зерттеу жұмыстарының кезеңдері
Техникалық-экономикалық негіздеу (ТЭО)
Зерттеуге дайындау
Жұмыс жоспары және зерттеуді өткізу
Зерттеу нәтижелерін енгізу
Ғылыми-зерттеу жұмысының құрылымы
тақырыбы
өзектілігі
мақсаты
міндеттері
әдіснамалық негізі
объектісі
тарихнамасы
ғылыми-тәжірибелік бөлімі
құрылымы
Достарыңызбен бөлісу: |
