Білім және ғылым министрлігі
Семей қаласындағы Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Филология факультеті
Қазақ әдебиеті кафедрасы
Мамандығы: «Басқа ұлт мектептеріндегі қазақ тілі мен әдебиеті »
мамандығының 4 курс студенттеріне арналған
Мамандық шифрі – 050121
КӨРКЕМ АУДАРМА ТЕОРИЯСЫ пәнінен оқу силлабусы
Семей – 2013
1 Құрастырушы, доцент,ф.ғ.к: Тоқсамбаева А.О.
Қазақ әдебиеті кафедрасы
«____» ________________2013 ж. ________ кафедра отырысында № ____ хаттамада бекітілген.
Кафедра меңгерушісі, ф.ғ.к.: _______ Ақтанова А.С.
Филология факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен
№___ хаттама ____ _________2013 ж. талқыланған.
ОӘК төрайымы ________ Мұқанова. Қ.Қ.
(қолы)
Филология факультетінің
деканы, ф.ғ.к.: Қадыров А. Қ.
Пәннің оқу бағдарламасы – (Syllabus)
-
Оқытушы туралы деректер
Оқытушы: доцент, ф.ғ.к. А.О.Тоқсамбаева
-
Пән туралы деректер
Пәннің аты: Көркем аударма теориясы
Кредиттер саны: 3 (сағат)
Өту орны: №8 ғимарат
Оқу жоспарынан үзінді
Курс
|
Семестр
|
Кредит
|
Дәріс
|
Тәжірибелік
|
СОБӨЖ
|
CӨЖ
|
Бар-
лығы
|
Бақы
лау нысаны
|
4 курс
|
7 семестр
|
3
|
30
|
15
|
22.5
|
67,5
|
135
сағат
|
Емтихан
|
1.3. Осы пәндi игеру үшiн қажет бiлiм – пәндi игеру үшiн дағды мен бiлiм студентке берiлетiн ақпаратты меңгеру, байқау, салыстыру, ойлау, теориялық бiлiмдi тәжiрибесiнде қолдана бiлуi тиiс.
1.4. Осы пәнмен байланысты пәндер- лингвистика, салыстырмалы стилистика, әдебиеттану, эстетика, логика.
1.5. Қысқаша сипаттамасы: Пәннiң мақсаты:
Көркем аударма бойынша болашақ мамандарды жалпы мәдени байыту және білім алушыларға кәсіптік қызметке қажетті аудармашылық лингвистикалық және мәдениетаралық қарым-қатынастық біліктілік қалыптастырады. Аударма тілі туралы әңгіме қозғағанда, негізгі нысанамыз түпнұсқа тілі емес, ана тілінің ерекшелігі болуы шарт. Сондықтан, осы пән болашақ аудармашыларды көркем мәтін құрастыру заңдылықтарымен және оның негізгі қызметтерімен танысуға мүмкіндік береді.
Пәнді оқыту міндеттері.
Аударма мәдениеті барған сайын өсіп, шеберлігі артып келеді. Біз оны бұдан былай да жетілдіре беруге тиіспіз. Ол үшін аударма тәжірибесінің өткендегісін таразылап, болашағын бағдарлап отыруымыз керек.
Пән аудармашылық біліктілікке қажетті дағдылар мен іскерліктерді кезеңдер бойынша қалыптастырады.
Постреквизит: лингвистика, салыстырмалы стилистика, әдебиеттану, эстетика, логика.
Пререквизит: қазақ әдебиетінің тарихы, орыс әдебиетінің тарихы, әдебиет теориясы.
1.6. Пәннің негізгі міндеті: Көркем аударма теориясымен таныстырып, аударма жасай білуге және көркем аудармаларды саралап талдай білуге машықтандыру.
№
|
Тақырыптар
|
Дәріс
|
Семинар
|
СӨЖ
|
ОСӨЖ
|
1
|
Мазмұн мен түр үйлесімділігі. Көркем аудармадағы стиль сәйкестігі. Аудармадағы ырғақ, интонация. Аудармадағы сөз мәдениеті және тіл нормасы. Диалогтар аудармасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
2
|
Балалар әдебиетінің аудармасы Драма аудармасы
|
2
|
1
|
|
|
3
|
Классикалық шығармалар аудармасы. Тарихи туындылар аудармасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
4
|
Фольклор аудармасы. «Қыз Жібек» лироэпосы аудармасының көркемдігі
Мақал-мәтелдер аудармасы. Фразеологизм түрлері және аударма
|
2
|
1
|
|
1,5
|
5
|
Көркем проза аудармасын редакциялау. Аударма редакторы
Көркем аударма және ұлт мәдениеті
|
2
|
1
|
|
1,5
|
6
|
Аудару тәсілдері мен зерттеу мәселелері, редакциялау. Авторлық аударма. Еркін аударма. Жолма-жол аудару
|
2
|
1
|
|
1,5
|
7
|
Ұлттық колорит, реалий аудармасы. Түпнұсқа мен аударма мәтінінің логикасы Аударма құндылығы, көркемдік сапасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
8
|
Көркем шындық және аударма шынайылығы. Шығарма тақырыбы. Көркем шығарма тақырыбының аудармасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
9
|
Көркем шындық және аударма шынайылығы. Шығарма тақырыбы. Көркем шығарма тақырыбының аудармасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
10
|
Аударманы зерттеу және аударма сыны. Аударма қателіктері. Аударма және стилистика. Аударманы стилистикалық түзету және редакциялау
|
2
|
1
|
|
1,5
|
11
|
Көркем проза аудармасын редакциялау. Аударма редакторы Көркем аударма және ұлт мәдениеті.Поэзия аудармасы. Поэзия аудармасының ерекшелігі
|
2
|
1
|
|
1,5
|
12
|
Аудармадағы басты элементтер. Өлең аудару заңдылығы мен талабы Поэзия аудармасының қателіктері
|
2
|
1
|
|
1,5
|
13
|
Аудармадағы ырғақ, интонация, әуез Поэзия аудармасын редакциялау. Поэзия аудармасының әдеби дамуға ықпалы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
14
|
Жазбаша (ақпараттық) аударма, оның технологиясы. Газеттік-публицистикалық аударма Терминология және термин аударылуы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
15
|
Ғылыми-көпшілік және ғылыми техникалық аударма. Оқулық аудармасы
|
2
|
1
|
|
1,5
|
|
Барлығы:
|
30
|
15
|
|
22,5
|
Дәріс тақырыптары:
Дәріс № 1
Көркем аударма үдерісі. Аударма шығармасы және аудармашы. Көркем аударма сипаты
Дәріс № 2
Мазмұн мен түр үйлесімділігі. Көркем аудармадағы стиль сәйкестігі. Аудармадағы ырғақ, интонация, әуез
Дәріс № 3
Аудармадағы сөз мәдениеті және тіл нормасы. Диалогтар аудармасы
Дәріс № 4
Балалар әдебиетінің аудармасы
Дәріс № 5
Драма аудармасы
Дәріс № 6
Классикалық шығармалар аудармасы
Дәріс № 7
Тарихи туындылар аудармасы
Дәріс № 8
Фольклор аудармасы. «Қыз Жібек» лироэпосы аудармасының көркемдігі
Дәріс № 9
Мақал-мәтелдер аудармасы. Фразеологизм түрлері және аударма
Дәріс № 10
Аудару тәсілдері мен зерттеу мәселелері, редакциялау
Дәріс № 11
Авторлық аударма. Еркін аударма. Жолма-жол аудару
Дәріс № 12
Ұлттық колорит, реалий аудармасы. Түпнұсқа мен аударма мәтінінің логикасы
Дәріс № 13
Аударма құндылығы, көркемдік сапасы
Дәріс № 14
Көркем шындық және аударма шынайылығы
Дәріс № 15
Шығарма тақырыбы. Көркем шығарма тақырыбының аудармасы
Дәріс №16
Аударманы зерттеу және аударма сыны. Аударма қателіктері
Дәріс № 17
Аударма және стилистика. Аударманы стилистикалық түзету және редакциялау
Дәріс № 18
Көркем проза аудармасын редакциялау. Аударма редакторы
Дәріс № 19
Көркем аударма және ұлт мәдениеті
Дәріс № 20
Поэзия аудармасы. Поэзия аудармасының ерекшелігі
Аудармадағы басты элементтер
Дәріс № 21
Өлең аудару заңдылығы мен талабы
Дәріс № 22
Поэзия аудармасының қателіктері
Дәріс № 23
Аудармадағы ырғақ, интонация, әуез
Дәріс № 24
Поэзия аудармасын редакциялау
Дәріс № 25
Поэзия аудармасының әдеби дамуға ықпалы
Дәріс № 26
Жазбаша (ақпараттық) аударма, оның технологиясы
Дәріс № 27
Газеттік-публицистикалық аударма
Дәріс № 28
Терминология және термин аударылуы
Дәріс № 29
Ғылыми-көпшілік және ғылыми техникалық аударма
Дәріс № 30
Оқулық аудармасы
Семинар тақырыптары
Семинар № 1
Көркем аударма сипаты.
Көркем аудармадағы мазмұн мен түр,стиль.
Аудармадағы сөз мәдениеті және тіл нормасы.
Семинар № 2
Диалогтар аудармасы
Балалар әдебиетінің аудармасы
Драма аудармасы
Семинар № 3
Классикалық шығармалар аудармасы
Тарихи туындылар аудармасы
Семинар № 4
Фольклор аудармасы. «Қыз Жібек» лироэпосы аудармасының көркемдігі
Мақал-мәтелдер аудармасы. Фразеологизм түрлері және аударма
Семинар № 5
Аудару тәсілдері мен зерттеу мәселелері, редакциялау
Авторлық аударма. Еркін аударма. Жолма-жол аудару
Семинар № 6
Ұлттық колорит, реалий аудармасы. Түпнұсқа мен аударма мәтінінің логикасы
Аударма құндылығы, көркемдік сапасы
Семинар № 7
Көркем шындық және аударма шынайылығы
Шығарма тақырыбы. Көркем шығарма тақырыбының аудармасы
Семинар № 8
Аударманы зерттеу және аударма сыны. Аударма қателіктері
Аударма және стилистика. Аударманы стилистикалық түзету және редакциялау
Семинар № 9
Көркем проза аудармасын редакциялау. Аударма редакторы
Көркем аударма және ұлт мәдениеті
Семинар № 10
Поэзия аудармасы. Поэзия аудармасының ерекшелігі
Аудармадағы басты элементтер
Семинар № 11
Өлең аудару заңдылығы мен талабы
Поэзия аудармасының қателіктері
Аудармадағы ырғақ, интонация, әуез
Семинар № 12
Поэзия аудармасын редакциялау
Поэзия аудармасының әдеби дамуға ықпалы
Семинар № 13
Жазбаша (ақпараттық) аударма, оның технологиясы
Газеттік-публицистикалық аударма
Семинар № 14
Терминология және термин аударылуы
Ғылыми-көпшілік және ғылыми техникалық аударма
Семинар № 15
Оқулық аудармасы
-
Студенттердің өз бетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмысы шеңберіндегі тапсырмалар жоспары.
№
|
Тақырыптары
|
Жұмыс түрі
|
Тапсыру мерзімі
|
баға
|
1
|
Аударма ісініњ єдістемелері, принциптері жєне тєсілдері.
|
конспект
|
ІІ апта
|
1
|
2
|
Аударма теориясы. Аударманыњ ќалыптасуы жєне дамуы.
|
баяндама
|
ІІІ апта
|
1
|
3
|
Аударма – әрбір ұлттық мәдениеттің ажырағысыз бөлігі.
|
Пікір алмасу
|
ІҮ апта
|
1
|
4
|
Көркем аударма ерекшеліктері мен категориялары.
|
Реферат
|
Ү апта
|
1
|
5
|
Көркем аударма – дербес шығармашылық туынды
|
Картотека
|
ҮІ апта
|
1
|
6
|
Көркем аударманың мәдени-танымдық қызметі
|
Конспект
|
ҮІІ апта
|
1
|
7
|
Аудармадағы балама туралы түсінік
|
Жазбаша талдау
|
ҮІІІ апта
|
1
|
8
|
Көркем аудармадағы баламасыз лексиканың берілуі.
|
Жазбаша талдау
|
ІХ апта
|
1
|
9
|
Өлең аудармасының теориясы мен поэтикасы
|
Конспект
|
Х апта
|
1
|
10
|
“Нәзира – аударманың өзгеше тәсілі”
|
Жазбаша талдау
|
ХІ апта
|
1
|
11
|
Абай және аударма
|
Пікір алмасу
|
ХІІ апта
|
1
|
12
|
Шәкәрім аудармалары.
|
Талдау
|
ХІІІ апта
|
1
|
13
|
Абай шәкірттерінің аударма ісіне қосқан үлесі
|
Реферат
|
ХІҮ апта
|
1
|
14
|
Т. Әлімқұловтың аудармашылық болмысы
|
Баяндама
|
ХҮ апта
|
1
|
15
|
Көркем аударманың бүгінгі әдеби процесте алатын орны
|
Пікірталас
|
ХҮ апта
|
1
|
СӨЖ тапсырмалары
№
| Сабақ тақырыптары | Жұмыс түрі | өткізу мерзімі | баға |
1
|
Аударма ісініњ єдістемелері, принциптері жєне тєсілдері.
|
Конспект
|
ІІ апта
|
1
|
2
|
Аударма теориясы. Аударманыњ ќалыптасуы жєне дамуы.
|
Реферат
|
ІІ апта
|
1
|
3
|
Көркем аударма ерекшеліктері мен категориялары.
|
Конспект, талдау
|
ІІІ апта
|
1
|
4
|
Аударма – әрбір ұлттық мәдениеттің ажырағысыз бөлігі.
|
Баяндама
|
ІІІ апта
|
1
|
5
|
Көркем аударма – дербес шығармашылық туынды
|
Пікір алмасу, талдау
|
ІҮ апта
|
1
|
6
|
Көркем аударманың мәдени-танымдық қызметі
|
Конспект
|
ІҮ апта
|
1
|
7
|
Аудармадағы балама туралы түсінік
|
Пікір бөлісу
|
Ү апта
|
1
|
8
|
Көркем аудармадағы баламасыз лексиканың берілуі.
|
Пікір алмасу
|
Ү апта
|
1
|
9
|
Өлең аудармасының теориясы мен поэтикасы
|
Мысал теру
|
ҮІІ апта
|
1
|
10
|
“Нәзира – аударманың өзгеше тәсілі”
|
Эссе
|
ҮІІІ апта
|
1
|
11
|
Абай және аударма
|
Пікір алмасу
|
Х
|
1
|
12
|
Шәкәрім аудармалары.
|
Пікір алмасу
|
ХІ апта
|
1
|
13
|
Абай шәкірттерінің аударма ісіне қосқан үлесі
|
Пікір алмасу
|
ХІІ апта
|
1
|
14
|
Т. Әлімқұловтың аудармашылық болмысы
|
картотека
|
ХІІІ апта
|
1
|
15
|
Көркем аударманың бүгінгі әдеби процесте алатын орны
|
Ғылыми мақала
|
ХІV апта
|
1
|
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
-
Сәмитұлы Ж. Аударма теориясы және практикасы: Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2005. – 272 бет.
-
Пушкин А.С. Шығармалар. - Алматы: 1 т., 1953.
-
Әуезов М. Пушкинді қазақшаға аудару тәжірибелері туралы. // Уақыт және әдебиет. – Алматы, 1962.
-
Әуезов М. Көркем аударманың кейбір теориялық мәселелері. // Көркем аударманың мәселелері. Мақалалар жинағы. – Алматы: Қазақ көркем әдебиет баспасы, 1957.
-
"Аударма теориясы мен тәжірибесінің және салыстырмалы әдебиеттанудың өзекті мәселелері". Республикалық ғылыми-теориялық конференция материалдары. - Алматы: 2007 - 200 бет.
-
Тарақов Ә. Аударма әлемі: Оқу құралы. - Алматы: Қазақ университеті, 2007. - 243 бет. І81Ш 9965-30-508-0
-
Әлімқұлов Т. Жұмбақ жан. - Алматы: ҚМКӘБ, 1974 - 365 б.
-
Алдашева А. Аударматану: лингвистикалық және лингвомәдени мәселелер. - Алматы: Арыс, 1997. - 243 б.
-
Әлімқұлов Ә. Мен қалай жаздым. // Қазақ әдебиеті. 1986, 19 сәуір.
-
Тарази Т. Тылсым Тәкен. // Қазақ әдебиеті, 1998, 6 қараша.
-
Жақыпов Ж. А. Аудармашы анықтамалығы. – Алматы : «Сардар» баспа үйі, 2009. – 176 б.
-
Әуезов М. Уақыт және әдебиет. А., 1962.
-
Кәкішев Т. Қазақ әдебиеті сынының тарихы. А., 1994
-
Кенжебаев Б. Әдебиет белестері. А., 1986.
-
Кәрімова Қ. Көркем аударма. Аударма ісі мамандығының студенттеріне арналған оқу құралы. Павлодар, 2010.
| 
