Қазақ халқының тарихи санасының ерекшеліктері - Тарихи білімнің қолдаушылары және сақтаушылары жыраулар болған
- «Шежірені» білу, ата бабалар қалдырған ережелер мен заңдарды білу- «Ата Заң» , сонымен қатар: «Есім ханның ескі жолы», «Қасым ханның қасқа жолы», «Жеті жарғы»
- Өткен заманды бақытты заман деп идеализациялау: «қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған”
- Қазақ халқының әлеуметтік утопиясы:
XV ғ. Асан Кайгының «Жер- Ұйыкты» іздегені, XVIIIғ. Өтеген Өтеғұл ұлы батырдың «Жиделі Байсын» жерін іздеуі
4. «Зар Заман» дәуіріндегі ақын -жыраулардың Қазақстанның Ресейге қосылғанның салдары жөнінде қайғылы рефлексиясы
Асан Қайғының «Жерұйық» философиясы
Асан Қайғы Сәбитұлы XV ғасырда ғұмыр кешкен, Алтын Орда, қазақтың данышпан ақылгөй жырауы, өз дәуірінің абызы, бас биі, Шоқан Уәлихановтың айтуы бойынша, қазақ халқының қамын, болашағын ойлаған «дала философы»
«...Халқының болашағын ойлап қамығады. Оның ойынша жер үстінде адамзат тіршілігінде көруі мүмкін ұжмақ бар, оның аты – «Жерұйық». Бұл - елді жау алмайтын, малға жұт келмейтін, шөбі шүйгін, суы мол қоныс. Онда жұрттың бәрі тең, бәрі де шат-шадыман тіршілік кешеді, ел аласы, ру таласы жоқ. Асан Қайғы енді сол жерді іздеп табу үшін Желмаяға мініп, төңіректің төрт бұрышын кезеді».
Әдебиеттер
Арон Р. Введение в философию истории // Диалектика: проблемы и поиски. М., 1988.
Ортега-и-Гассет X. Восстание масс // Эстетика. Философия культуры. М., 1991
Риккерт Г. Философия истории // Науки о природе и науки о культуре. М., 1998
Трельч Э. Историзм и его проблемы. Логическая проблема философии истории. М. 1994.
Тойнби А. Постижение истории. Сборник. М., 1996.
Хабермас Ю. О субъекте истории. Краткие замечания по поводу ложных альтернатив //Философия истории. Антология. М., 1995.
Ясперс К. Истоки истории и ее цель. Вып. 2 М., 1991.
Достарыңызбен бөлісу: |