Грамматика: просто о сложном


Определительные местоимения



бет47/49
Дата19.06.2016
өлшемі4.39 Mb.
#146911
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49

5. Определительные местоимения


Жалпылау есiмдiктер

бәрі, барлық, бүкіл, барша – все

әр, әрбір – каждый
әрқайда – везде
әрқалай – по-разному




әркім – каждый (чел.)
әрқашан, әрдайым – всегда 
әрқайсысы – каждый из них




Многие определительные местоимения (кроме первой строки) начинаются со слова әр – каждый, всякий.
Определительные местоимения склоняются по падежам (кроме әр и әрқайда). Местоимения бәрі, барлық, әрқайсысы склоняются как существительные с притяжательными окончаниями третьего лица.

Исходный падеж
(Шығыс септiк)

әрбірден
бүкілден
бәрінен
барлығынан
баршадан




Местный падеж 
(Жатыс септiк)

әрбірде
бүкілде
бәрінде
барлығында
баршада




Дат.-направительный 
(Барыс септiк)

әрбірге
бүкілге
бәріне
барлығына
баршаға




Родительный падеж
(Iлiк септiк)

әрбірдiң
бүкілдiң
бәрінiң
барлығының
баршаның




Винительный падеж
(Табыс септiк)

әрбірдi
бүкілдi
бәрін
барлығын
баршаны




Творительный падеж 
(Көмектес септiк)

әрбірмен
бүкілмен
бәрімен
барлығымен
баршамен




Примеры:

бәріне – ко всем,   барлығынан – от всех     
әр адам каждый человек,   әр сабақта – на каждом уроке     
әркiммен бiрге – со всеми вместе,   әркiмнен алма алдым – у каждого яблоко взял     
Әрбiр бала сурет салады. – Каждый ребенок рисует.   Әрқайсысының атын сұра. – Каждого из них имя спроси.     
Әрқайсысында кiтап бар. – У каждого из них книга есть.   Әрқалай жазды – По-разному написали.     
Әрқашанда қазақ тiлiн ұнатамын. – Мне всегда (уроки) казахского языка нравятся     
Мына жаттығуды бәрi орындап отыр ма? – Это упражнение все выполняют?     
Әрбiр адамның өз Отаны болады – У каждого человека есть своя Родина.      

6. Неопределённые местоимения


Белгiсiздiк есiмдiктер

біреу – некто, кто-то
әлдеқандай – какой-то
әлдеқашан – когда-то
біраз – немного




бірдеме – нечто, что-то
әлдеқайда – где-то, куда-то
бірнеше – несколько
кей, кейбір – некоторый



Все местоимения, кроме кей склоняются, причем так же, как если бы вы склоняли по падежам существительные. Например:

Исходный падеж
(Шығыс септiк)

бiрнешеден
бiреуден
бiрдемеден
кеубiрден




Местный падеж 
(Жатыс септiк)

бiрнешеде
бiреуде
бiрдемеде
кеубiрде




Дат.-направительный 
(Барыс септiк)

бiрнешеге
бiреуге
бiрдемеге
кеубiрге




Родительный падеж
(Iлiк септiк)

бiрнешенiң
бiреудiң
бiрдеменiң
кеубiрдiң




Винительный падеж
(Табыс септiк)

бiрнешенi
бiреудi
бiрдеменi
кеубiрдi




Творительный падеж 
(Көмектес септiк)

бiрнешемен
бiреумен
бiрдемемен
кеубiрмен




Пример:

Аялдамада бiрнеше адам көлiк күтiп тұр. – На остановке несколько человек транспорт ждут.      


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   49




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет