Хх ғасыр және ХХІ ғасырдың бірінші жартысында ғылым, білім және техника қалай дамыды?



Дата10.04.2023
өлшемі6.68 Mb.
#472028
6-сабақ. ХХ ғасыр және ХХІ ғасырдың бірінші жартысында ғылым, білім және техника қалай дамыды (14)

ХХ ғасыр және ХХІ ғасырдың бірінші жартысында ғылым, білім және техника қалай дамыды?

Оқу мақсаттары:


8.2.4.2 - тарихи оқиғалардың себептерін, нәтижелерін, маңызын тұжырымдау арқылы ғылымның әлем мемлекеттерінің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы рөлін бағалау; 9.2.4.1 - ғылыми-техникалық революцияның әлеуметтік және экологиялық салдарын бағалау және интерпретациялау;
9.2.4.3 - ғылыми жаңалықтардың (генетика, микробиология, ақпараттық технологиялар, нано технологиялар, ядролық физика) қоғам дамуына ықпалын талдау;
9.2.4.2 - адамзат өркениетінің дамуын үлгілеу арқылы жаһандық мәселелерді шешуде ғылым мен білімнің маңызы туралы қорытынды жасау

Оқиғаларды салыстыру

А

  • Екінші дүниежүзілік соғыстан сон әлемде түрлі дағдарыстар болды.
  • Көптеген қалалар қирады.

Б

  • 1950-1960 жылдары әлемде қайта жағыру басталды. Оның ішінде ғарыш саласы, физика, инженерия ғылымдары дами бастады.

XX ғасырдың 50-60 жылдардағы ғалым мен техниканың дамуы

    • 1957 жылы әлемдегі алғаш спутниктің ұшуы (КСРО)
    • 1961 жылы адамның алғаш ғарышқа ұшуы.
    • 1965 жылы адамның ғарыш кеңістігіне шығуы
    • 1969 жылы адамның айға ұшуы (АҚШ)
  • Өнеркәсіп ғарыш кемелерін, Ай бетінде жүретін апаратттарды жасады, Шолпан, Марс және Күн жүйесіндегі басқада ғаламшарлаға спутниктер жіберді.

3
4
5
6
ДНК малекуласының құрлысын 1953 жылы британдық биофизик Ф.Крик пен М.Уилкинс америкалық биохимик ДЖ. Уотсонмен бірге анықтады
Ғалымдар ДНК-ның бөлек гендерге бөліп, оларды бір-бірімен байланыстыра білді. Осылайша гендік инженерия қаланды
Антибиотиктер,аминқышқылдады өндіретін-мироорганизмдер штамдарын және құнды өсімдіктер сұрыптарын жасау жолдарын табуға мүнкіндік берді
Кеңес ғалымдары И.А.Рапопорт супермутагенді, яғни әртүрлі ағзаларда мутациялардың пайда болу жиілігін, ондаған және жүздеген есе арттыратын заттарды анықтады.

Гендік инженерия

  • Фрэнсис Крик (ағылш. Francis Crick; 08.06.1916, Нортхемптон, Англия — 28.07.2004, Сан-Диего, Калифорния, АҚШ) – ағылшын молекулярлы биологы, биофизигi және нейробиолог. Лондон Корольдық қоғамының мүшесi (1959), АҚШ-тьң Fылым және өнер академиясының құрметті мүшесі. 1937 ж. Лондонда университет колледжін бiтiргеннен кейін Кембридж университетінде қызмет істеген. Дж. Уотсонмен бірге ДНК-ның структурасын ашқан және оның молекуласының клетка бөлiнгенде қалай қайталанатыньн анықтаған. Крикке 1962 жылы (Дж. Уотсон, М. Уилькинсонмен бiрге) нуклеин қышқылдарыньң молекулалық құрылымын (структурасын) және оның ағзаның тұқым қуу белгiлерi мен қасиеттерiндегi маңызын ашқаны үшiн Нобель сыйлығы берілген.

Гендік инженерия

  • Морис Хью Фредерик Уилкинс (англ. Maurice Hugh Frederick Wilkins (ағыл.)қаз., 15 желтоқсан 1916 — 5 қазан 2004) — ағылшын физик және молекулярлық биолог, нуклеин қышқылыныӊ молекулалық құрылымына қатысты жаңалықтары үшін және оныӊ тірі жүйелердегі ақпаратты аударудағы маңызы үшін Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының 1962 жылғы лауреаты (Джеймс Уотсонмен және Фрэнсис Крикпен бірге). Фосфоресценция, изотоптарды бөлу, оптикалық микроскопия және рентгендік дифракция облыстарындағы ғылыми білімге үлес қосты, сондай-ақ, радарды жетілдірді. Морис Уилкинс Лондон университеті Король колледжінде (King's College London) ДНҚ-ның құрылымын кеңінен анықтау кезіндегі жұмысымен белгілі.

1970-1980 жылдардағы ғалыми техникалық прогрес

  • 1970 жылдардан бастап элетроника мен компютерлендіру қарқынды дами бастады.
  • Ғылымның барлық жетістіктері қандай да бір түрге енгізіліп, адамға қызмет етті. Химия адамға жаңа маталар, бояу материялдарын т.б., ал физика және инженерия- телидидарлар, қабылдағыштар және т.б., берді.
  • Винер Норберт(1894-1964) - американ ғалымы. 1945-1947 жылдары ғалым басқару және бақылау ақпараттарын сақтау әрі өндеу жұмыстарымен шұғылданатын ортақ ғылыми жасау қажеттілігі жайлы идеяғға келген. Норберт Винер бұл ғылым үшін кибернетика деген атауды ұсынған. Әрине, бұл ғылымның негізін бір ғана Норберт Винердің жалғыз өзі салған жоқ. Кибернетиканың қалыптасуына американ математигі Клод Шеннонның(1916-?) идеялары да ықпал етті.

1971жылы «Интел фирмасы» мини процессор құрастырды.

1980 жылдары Жапонияда технополистер құрыла бастады. Ол үшін ғалымға қажет ететін бағыттар: аэроғарыштық техника, робот жасау, ЭЕМ өндірісі таңдалды.

  • 1980 жылдары Жапонияда технополистер құрыла бастады. Ол үшін ғалымға қажет ететін бағыттар: аэроғарыштық техника, робот жасау, ЭЕМ өндірісі таңдалды.


Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет