И. Алтынсарина Қанатты ақын (Ғафу Қайырбековтың 75 жылдығына) Жаднама Крылатый поэт

Ы. Алтынсарин атындағы Қостанай облыстық 
балалар мен жасөспiрiмдер кiтапханасы 
Костанайская областная библиотека для детей 
и юношества им. И. Алтынсарина 
Қанатты ақын
(Ғафу Қайырбековтың 75 - жылдығына) 
Жаднама 
Крылатый поэт
 
(К 75-летию Гафу Каирбекова) 
Памятка
 
 
Костанай - 2003

2 

3 
***** 
«Қостанайдың жемінен менің
сүйектерім әлі күнге дейін мықты». 
Ғафу Қайырбеков 1928 жылы Торғай облысының Торғай қаласында 
туған. 
1946 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика 
факүлтетіне түседі, бірақта отбасы жағдайына байланысты қайтадан 
үйіне, Торғайға, қайтады. Тек қана екі жылдан соң Абай атындағы Қазақ 
педагогикалық университетінің студенті болып, оны жақсы аяқтайды. 
Ғ. Қайырбековтың «Ровесники» атты бірінші кітабы 1954 жылы 
шықты. Ақынмен жиырмаға жақын ӛлең және поэма жинақтары 
жазылған: «Косбасар» (1958 ж.), «Горы говорят» (1960), «Мелодия 
Арала» (1961), «Золотая колыбель» (1969), «Перевалы впереди» (1977).
«В горах Каркаралы» (1967), «Ак желкен» (1976) атты прозалық 
жинақтардың, «На одном корабле» (1979) атты мақала жинақтарының 
авторы. 
Соңғы кездері Қайырбеков кӛбінесе аудармамен айналысады. А. 
Пушкинның, М. Лермонтовтың, С. Есениннің, А. Мицкевидың, Ш. 
Петефидың, Р. Гамзатовтың поэма және ӛлеңдерін және де Л. 
Толстойдың, И. Бунинның және басқалардың да әңгімелерін аударды. 
Ғ. Қайырбековтың шығармалары орыс, ӛзбек тілдеріне аударылды.
Ұзақ уақыт бойы Ғафу Қайырбековтың поэзиясын аударуымен О. 
Шостинский айналысты. «Мен ылғи де оның поэзиясын, атап айтқанда 
қазақ жерінің ӛнер құбылысы сияқты сезетімін, даланың фольклорын, 
ӛленің, ауызша аңыз - хиқаяттарын жинақтап алған» - деп ол жазатын. 
Торғай, Торғай, қасиетті қарт Торғай 
Сӛз сенікі, сӛйле, Торғай, айт, Торғай,- 
Дедік біздер, ол тағы да сӛйледі, 
Ел телегі, ел бұйрығы қайт болмай. 
Біз, Қостанайлықтарға, әсіресе оның туған жері туралы ӛлеңдері және 
поэмалары жақын.Елдің ірі баспасында жұмыс істеп, әдебиеттің 
ұлылығы болып, ол Қазақстанның жастар ақындарын тәрбиеледі. Оның 

4 
ӛлеңдерінде үйренетін. Оны тек қана әдебиетшілер ортасында әйгілі 
және жақсы кӛретін болған емес. 
Ғафу қайтқан соң, оның әйелі, Бәдиша апай, ӛзі оның 
қолжазбаларымен жұмыс істеп, оларды баспаға дайындады. Олар 
аудармалар, естеліктер, мемуарлар. Бәдиша апайдың арманы орындалды 
– Қостанайдың бір кӛшесі оның атымен аталған. Ғафу Қайырбеков ӛз 
артыңда үлкен әдеби мұра тастап кетті, соның бір бӛлігін Бәдиша апай 
Қостанайдың ӛлкетану мұражайына тапсырды. Ӛз елінің алдында Ғафу 
Қайырбековтың еңбегі сіңген. Ол Үкіметтік наградаларымен 
марапатталған, Абай атындағы Қазақстаның Мемлекеттік сыйлығының 
Лауреаты.