І бөлім. Жалпы фармакология
жүктеу/скачать 1.02 Mb.
|
| Морфин гидроглориді (Долтард және ұзақ әсерлі дәрілер - Морфилонг, МСТ Континус; М-Эслон). Бұның әсер ету механизмі опиаттық рецепторларымен байланысты. Бұның басты қасиеті супраспиналдық нейрондарға әсер етуінде. Ми тінінен эндогендік заттар эндорфин, энкефалин бөлінеді де ауырсынуды басады. Морфин антиноцицептикалық жүйені күшейтіп отырады. Ми қыртысына әсер етеді. Асқорыту жүйесінің қызметін төмендетіп, тәбетті қашырады. Қолқа, қуық, жатырдың біріңғай салалы бұлшық еттерінің қызметін жақсартады. Мөлшері 0,01 г ұнтақ түрінде ішуге және 1% ерітіндісі 1 мл ампуласында егуге арналған.
Морфинді қолдану көрсеткіштері: жарақаттар, стенокардия, миокард инфаркты, қатерлі ісіктер, операция алдында және соңында, қатты жөтел, жүрек ұстамасы. Қатерлі әсері: эйфория, морфинизм, дәріге тәуелділік, ішек қату, жүрек айну, құсу, өліп кету (тыныс алудың тоқтауынан). Кері көрсеткіштері: тыныс жетіспеушілігі, жүдеулік, бес жасқа дейінгі балаларға және қарттарға. Rp.: Sol. Morphini hydrochloride 1%-1 ml D.t.d. N 6 in amp. S. Тері астына 1 мл-ден егуге. # Промедол (Тримеперидин) - 0,025 г ұнтақ түрінде ішуге және 2% ерітіндісі 1 мл ампула түрінде егуге арналған. Бұл проперидин туындысы, жасанды болғандықтан көп таралған дәрілер қатарына жатады. Ауырсынуды басатын күші морфиннен 2-3 есе төмен - әсері 3-4 сағат. Жүрек айну, құсу сирек кездеседі. Жатырдың жиырылуын күшейтеді. Асқорыту жүйесінде жақсы сіңіріледі. Жарақаттар, асқазандағы және он екі елі ішектегі жаралар ауырсынуынуы, холецистит, стенокардия, миокард инфаркты, ішек, бауыр және бүйрек ұстамасы, іш қату кезінде, операция алдында және одан кейінгі кезеңдерде, қатерлі ісіктерде қолданылады. Осылай пайдаланған кезде жүрек айну, құсу мүмкін, ал тыныс жетіспеушілігінде қолдануға болмайды. Rp.: Sol. Promedoli 1%-1 ml D.t.d. N 6 in amp. S. Тері астына 1 мл-ден егуге. # Фентанил (Дюрогезик, Сентонил және т.б.) - 0,005% ерітіндісі 2 мл ампула ретінде егуге арналған – пиперидин туындысына жатады. Ауырсынуды басу белсенділігі жоғары. Ол морфиннен 100 есе одан аса күшті. Әсер ету мерзімі 20-30 минут. Тыныс алу орталығын тежейді. Дроперидолмен қосып, нейролептанальгезия жасауға қолданылады. Өз алдына шокқа және әртүрлі жедел ауырсынуды басу үшін пайданылады. Бұның қатерлі әсерлері де бар: брадикардия, бронхоспазм, тыныс алуды тежейді. Бұны қолдануға болмайтын кері көрсеткіштер: акушерлік операциялар, тыныс жетіспеушілігі, бронх демікпесі, экстрапирамидалық жүйенің аурулары. Rp.: Sol. Phenthanyli 0.005%-1 ml D.t.d. N 6 in amp. S. 1 мл-ден қан тамырға. # Буторфанол (Бефорал, Морадол, Стадол, Торгезик және т.б.) анальгетикалық белсендігі мен әсер ету ұзақтығы морфиннен жоғары. Эйфория мен дәріге тәуелділігін тудыруы төмен. Тыныс алу орталығына әсері төмен. Басқа наркотикалық анальгетиктерге қарағанда опиаттық рецепторлардың агонисті-антагонисті болып табылады. Трамадол (Маврон, Протрадон, Синтрадон, Традол, Тримагит, Трамал, Трамалгин және т.б.) - 0,05 г капсуласы және 5% ерітіндісі 1 мл ампула түрінде пайданылады. Әсер ету механизмі бойынша аралас ықпал (наркотикалық және наркотикалық емес) етеді. Анальгетикалық белсенділігі морфиннен 5-10 есе төмен, бірақ тыныс пен асқазанға әсері шамалы. Ұзақтық мерзімі 3-5 сағатқа созылады. Созылмалы және орташа дәрежелі ауырсынуға қолданылады. Rp.: Tramadoli 0,05 D.t.d. N 10 in tab. S. 1 түймедақтан ауырсынғанда. # Наркотикалық анальгетиктерді көп қолданғанда үйреншіктік пайда болады. Бұларды артық мөлшерде қолдану улануға әкеледі: құлақ естімей, есінен танып, тыныс алу орталығының салдануы, тері қабатының сұрлануы, мұздауы, кілегей қабаттарының көгеруі, миоз, дене қызуының төмендеуі байқалады. Оны емдеу үшін бірінші асқазанды шаю керек, адсорбент және тұзды іш өткізетін дәрілерді береді. Ең қажеттілігі қарсы әсер етуші дәрілер – налорфин, налоксон және т.б. жүктеу/скачать 1.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|