Іздеу салуға байланысты іс жүргізу тоқтатылған және сот сараптамасын жүргізуге байланысты кейінге қалдырылған қылмыстық істер бойынша сот практикасынашол у

Түскен материалдарға қарағанда іздеудегі адамдардың көбі меншікке қарсы қылмыстар жасағаны үшін Қылмыстық кодекстің 175, 177, 178-баптары бойынша, есірткі заттардың заңсыз айналымына қатысты қылмыстар жасағаны үшін 259-бап бойынша, бұзақылық жасағаны үшін 257-бап бойынша айыпталған.

Тоқтатылған істер бойынша Қылмыстық кодекстің баптары тұрғысынан бір заңдылық байқалады. Мысалы, істердің көбі Ақмола, Батыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан облыстарында ҚР ҚК-нің 175-178-баптары бойынша, Астана мен Алматы қалаларында аталған заңның 175, 178, 179, 257, 259-баптары бойынша, Атырау облысында 175, 251, 287-баптары бойынша, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстарында 175, 177, 251, 259-баптары бойынша айыпталып отырған сотталған адамдарға іздеу жариялау үшін тоқтатылған.

Іздеуді дұрыс тағайындамау жағдайлары да жиі кездеседі. Мысалы, осының салдарынан іс бойынша іздеу жарияланғаннан кейін келесі күні сотталған адамның ұсталған жағдайлары кездескен. Бұған Павлодар облысының Баянауыл аудандық соты ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігі бойынша айыпталған А.А.Мякушкиннің қылмыстық ісі дәлел бола алады. Бұл іс бойынша іздеу салу туралы қаулы 2003- жылғы 19- қыркүйекте шығарылған, ал келесі күні, демек 20- қыркүйекте сотталып отырған адамның ұсталғаны туралы хабарлама түскен. Батыс Қазақстан облысында ҚК-нің 104-бабының бірінші бөлігімен айыпталған К.Д.Мерғалиевтің қылмыстық ісі бойынша іздеу салу туралы қаулы 2003 -жылғы 3- наурызда шығарылған, ал сотталған адам осы жылдың 6- наурызында ұсталып, уақытша оқшаулау орынына орналастырылған. Мұның өзі соттардың іздеу салуды жариялау кезінде сотталып отырған адамдарды сотқа әкелудің заңда көзделген шараларын қолданбайтынын көрсетті.

Істерді саралау іздеу салу туралы қаулылардың дұрыс әзірленбейтінін көрсетті. Олардың мазмұнынан сот істі уақтылы қарау үшін шара қолданғанын, атап айтқанда, іс жүргізуге қатысушылардың келуін қамтамасыз етуін анықтау мүмкін емес. Мысалы, 183-баптың бірінші бөлігімен айыпталған З.К.Тұрдалиеваның қылмыстық ісі бойынша Атырау қаласының соты шығарған қаулыда сотталған адамның келуін қамтамасыз ету жөнінде сот тарапынан жасалған шаралар көрсетілмеген.

Сотталған адам сотқа шақыру қағазымен шақырылғаны не шақырылмағаны туралы мәліметтер де қаулылардың мәтінінде көрсетілмейді. Осы орайда, Алматы қаласының Әуезов аудандық соты қарап, ҚР ҚК-нің 122-бабымен айыпталған А.А.Макаровтың ісін мысалға келтіруге болады. Бұл істе сотталған адамға сотқа шақыру қағаздары жіберілгені туралы мәліметтер жоқ. ҚР ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігімен айыпталған М.С.Мейірхановтың қылмыстық ісі бойынша іздеу салу туралы қаулы шығарған кезде Павлодар қаласының № 2 соты дәл осындай кемшілікке жол берген.

Сонымен қатар, соттардың іздеу салу туралы қаулыларынан шақырудың пошта немесе хат тасушы арқылы жіберілгенін анықтау мүмкін емес. Бұған, Жамбыл облысының Мойынқұм аудандық соты ҚР ҚК-нің 175-бабының бірінші бөлігімен айыптаған А.Б.Оспановтың қылмыстық ісі дәлел. Қаулыда сотталған адам сотқа екі рет шақырылды деп көрсетілген, ал қалай шақырылғаны туралы мәлімет жоқ. Қарағанды облысының Саран қалалық соты қарап, ҚР ҚК-нің 259-бабының бірінші бөлігімен айыпталған Н.И.Оскольскаяның қылмыстық ісі бойынша қаулыда “істің қаралатын уақыты мен орыны туралы айыпталушыға тиісінше хабарлама берілген” деп көрсетілген, алайда хабардың қалай берілгені туралы мәлімет жоқ.

Соттардың қаулыларынан сотталған адамның тұрғылықты мекен-жайы бойынша тұратыны не тұрмайтыны туралы тексерілгенін анықтау, қылмыстық із кесу орындары көрсеткен мекен-жай бойынша оның тұрмайтыны туралы акт жасалғаны не жасалмағаны жөніндегі мәліметтерді тексеру мүмкін емес. Мысалы, Ақмола облысы Атбасар аудандық соты ҚР ҚК-нің 178-бабымен айыпталған К.К.Абдрахмановтың ісі бойынша іздеу салу туралы қаулыда сотталған адам сотқа келуден жалтарып, бірнеше рет сотқа шақырылса да келмеген деп қана көрсеткен және осыған байланысты судья іздеу салуды жариялау туралы қаулы еткен. Солтүстік Қазақстан облысы Қызылжар аудандық соты ҚР ҚК-нің 178-бабының бірінші бөлігімен айыпталған А.Н.Мироновтың қылмыстық ісі бойынша қаулыда судья іздеу салуды жариялаудың негізі ретінде істің бірнеше рет тағайындалғанын, алайда оның сот отырысына келмегенін көлденең тартқан. Республика соттарының көбі осындай кемшіліктерге жол берген.

Іздеу салу туралы қаулылардың көбінде ІІБ-нің мекен-жай бюросына сұрау жіберілгені не жіберілмегені туралы деректер көрсетілмейді.

Соттар сотталған адамдарды бірнеше рет сот отырысына шақырғаннан кейін ІІБ арқылы сотқа мәжбүрлеп алып келу шараларын қолданбай-ақ іздеу салуды жариялайтыны анықталды. Мысалы, Қарағанды қаласы Октябрь аудандық № 2 соты ҚР ҚК-нің 136-бабының бірінші бөлігімен айыпталған М.К.Кенжебековтың қылмыстық ісі бойынша қаулыда ол шақырылса да сот отырысына бірнеше рет келмеді, шақыруды алу үшін сот приставына есігін ашпайды делінген. Жамбыл облысы Қордай аудандық соты ҚР ҚК-нің 177-бабының екінші бөлігімен айыпталған Я.Г.Бейшанлоның ісін бірнеше рет қарамақ болған, алайда сотталып отырған адам шақыру бойынша келмеген, бірақ Қордай АІІБ УПИ-ның ( участкелік полиция инспекторы) түсініктемесіне сәйкес ол үш рет тиісінше хабардар етілген.

Түскен материалдарды зерделеу барысында қылмыстық істерді ұзақ қарау жиі кездеседі. Мысалы, Батыс Қазақстан облысы Орал қалалық сотының қарауында ҚР ҚК-нің 175-бабымен айыпталған Ф.М.Мухиннің қылмыстық ісі бойынша басты сот талқылауы 2003- жылдың 21- сәуірінен 16 -маусымы аралығында 7 рет кейінге қалдырылып, тек екі айдан кейін іздеу салу туралы қаулы шығарылған. Алайда, сотталып отырған адамның сотқа келмеу себебі оның істе көрсетілген мекен-жай бойынша тұрмауы салдарынан оған сотқа шақыру қағазы жетпеген әрі оның тұрғылықты жері белгісіз болып шықты. Сондай-ақ Астана қаласының Сарыарқа аудандық сотында ҚР ҚК-нің 223-бабының бірінші бөлігімен айыпталған Г.К.Шакенованың ісі қаралған. Алайда, басты сот талқылауы 2003- жылғы 22- қаңтарға тағайындалса да, істі қарау сотталып отырған адам келмегендіктен салдарынан 2003- жылғы 18- наурызға дейін 4 рет кейінге қалдырылған. Ақыры прокурордің өтініші бойынша іс тоқтатылып, іздеу салу жарияланған.

Тергеу органдарының сотталатын адамдардың мекен-жайын дұрыс көрсетпеуі де соттың іс жүргізуіне кедергі болуда. Тексере келе ол адамдардың бұл мекен-жай бойынша біраздан бері немесе мүлдем тұрмағаны анықталды. Қостанай облысының Рудный қалалық соты ҚР ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігімен айыпталған И.А.Осадьконың қылмыстық ісі бойынша шығарылған қаулының сипаттау-дәлелдеу бөлігінде сотқа мәжбүрлеп алып келу туралы қаулы сотталып отырған адам істе көрсетілген мекен-жай бойынша тұрмағандықтан орындалмады деп көрсетілген.

Атырау қалалық соты ҚР ҚК-нің 287-бабының бірінші бөлігімен айыпталған М.И.Ильюшонктың қылмыстық ісі бойынша дәл осындай қаулы шығарған. Қаулыда сотталып отырған адамға қатысты мәжбүрлеп алып келу шаралары қолданылғаны, оны орындау Атырау облысының ІІБ ОБППРЗ-на жүктелгені жазылған, алайда, ол істе көрсетілген мекен-жай бойынша тұрмағандықтан қаулы орындалмаған.

ҚР ҚІЖК-нің 304-бабының үшінші бөлігіне сәйкес, ҚР ҚІЖК-нiң 50-бабының бiрiншi бөлiгiнiң 2-тармағында көзделген негiздерге сәйкес iс бойынша iс жүргiзудi тоқтата тұру кезiнде осы Кодекстiң 315-бабының екiншi бөлiгiнде және 321-бабының екiншi бөлiгiнде көрсетiлген жағдайларды қоспағанда iс прокурорға қайтарылады. Алайда судьялар қаулыларда бұл туралы жазбайды. Мысалы, Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласының № 2 соты ҚР ҚК-нің 257-бабымен айыпталған Е.С.Бижановтың қылмыстық ісі бойынша шығарылған қаулыда осы қаулыны орындау қалалық ІІБ ОП-ға жүктелді деп қана көрсеткен. Істің прокурорға жіберілгені тек ілеспе хаттан ғана анықталды. Шығыс Қазақстан облысы Семей қаласының № 2 соты ҚР ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігімен айыпталған У.А.Құрманғалиевтың қылмыстық ісі бойынша да осындай кемшіліктерге жол берген. Бұл қаулыға ілеспе хат қоса тіркелмегендіктен істің прокурорға жіберілген жіберілмегенін анықтау мүмкін емес.

ҚР ҚІЖК-нің 403-бабының бірінші бөлігіне сәйкес бiрiншi сатыдағы соттың қаулысына жеке шағым жасалуы, наразылық келтірілуі мүмкiн. Зерделеу барысында судьялардың көбі қаулыларда бұл туралы жазбайтыны анықталды. Мысалы, Маңғыстау облысы Ақтау қаласының № 2 соты ҚР ҚК-нің 105-бабымен айыпталған А.Т.Ласстың қылмыстық ісі бойынша қаулыда айыпталушының қаулыға жеке шағым беру не наразылық келтіру мүмкіндігі туралы жазбаған. Атырау қалалық соты ҚР ҚК-нің 287-бабымен айыпталған М.М.Ильюшонктің, Ақтөбе қаласының № 2 соты ҚР ҚК-нің 175-бабының бірінші бөлігімен айыпталған Н.М.Мусажаевтың қылмыстық істері бойынша да жоғарыда аталған кемшіліктерге жол берген.

Сонымен қатар судьялар қаулыларында қаулыға жеке шағым, наразылық жоғары тұрған сотқа шағымдалып отырған қаулы шығарылған күннен бастап он тәулiк iшiнде берiлетінi туралы жазады (ҚР ҚІЖК-нің 403-бабының үшінші бөлігі), ал ілеспе хаттарда көрсетілген күндерге қарағанда (прокурорға және ІІБ-не жіберілген) қаулы шығарылған күні, кейде шығарылғаннан кейін бірнеше күн өткен соң жіберіледі. Бұл заңда белгіленген шағымдану мерзімін бұзуға әкеліп соғады. Мысалы, Қостанай облысы Қарабалық аудандық соты сотталып отырған Е.А.Рогожиковке қатысты іздеу салу туралы қаулыны 2003 -жылдың 20- тамызында шығарып, келесі күні аудан прокурорына жіберген. Қызылорда облыстық соты ҚР ҚК-нің 106-бабымен айыпталған Т.Мырзабаевтың қылмыстық ісі бойынша іздеу салу туралы қаулыны ол шығарылған күні-ақ орындауға жіберген. Алматы облысының Қаратал аудандық соты ҚР ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігімен айыпталған Г.К.Мұсабекованың ісі бойынша да осындай кемшіліктерге жол берген. Бұл кемшіліктер республика соттарының көбіне тән кемшіліктер.

Судьялардың іздеу салу туралы қаулыларда осы қаулы түпкілікті және шағым келтіруге жатпайды деп жазуы заңды өрескел бұзу болып табылады. Себебі, ҚР ҚІЖК-нің 403-бабының екінші бөлігінде шағымдануға, наразылық бiлдiруге жатпайтын қаулылардың тізбесі берілген. Мысалы, Маңғыстау облысы Ақтау қаласының № 2 соты ҚР ҚК-нің 251-бабының төртінші бөлігімен айыпталған В.Ф.Бородинның, ҚР ҚК-нің 120, 121-баптарымен айыпталған К.Г.Букуновтың қылмыстық істері бойынша жоғарыдағыдай қаулылар шығарған.

Жүргізілген талдау соттардың іздеудегі адамдардың сот отырысына келмеу себептерін және олардың болуы мүмкін жерлерді анықтамайтынын байқатты.

Сотталып отырған адамдардың болуы мүмкін жерлер анықталмағандықтан олардың бұлтартпау шарасы өзгертіліп, шығарылған іздеу салу туралы қаулыларды зерделеу істің басты сот талқылауында қарауға дұрыс әзірленбейтінін, қаралатын күнін іс жүргізуге қатысатын адамдарға хабарланғанын судьялардың бақыламайтыны, іздеу салу туралы қаулылардың сапасыз ресімделуі, мәжбүрлеп алып келу туралы қаулылардың формальды шығарылуы және осы бұлтартпау шарасын іс қаралуға әзірленіп отырғанда толық қолданбау болып табылады.

Істерді зерделеу мұндай тұжырымдардың төмендегі мән-жайларға байланысты туындайтынын көрсетті. Тоқтатылған істердің көбі онша ауыр емес және ауырлығы орташа санаттағы қылмыстарға қатысты. Іздеу салу жарияланған сотталғандардың негізгі санаты бұрын сотталмаған және бұлардың іс-әрекеттері ауыр салдарға әкелмеуіне әрі тұрақты қылмыстық әрекеті болмауына, сотталған адамдардың жеке басының оң сипатталғанына байланысты бұларға қатысты бас бостандығынан айыру жөніндегі жаза іс жүзінде қолданылмайды.

Сонымен қатар судьялар мәжбүрлеп алып келу туралы қаулыларды полиция органдарының орындамауына мән бермейді және осыған байланысты полиция органдарына тиісті шара қолданбайды. Судьялар полиция органдарының жетегіне еріп сотқа келмеген сотталушылардың бұлтартпау шарасын өзгертіп, оларды қамауға алған әрі оларға іздеу салу жариялаған.
Сот сараптамасын жүргізуге байланысты

кейінге қалдырылған істер
Қорытуға барлық облыстық соттардан сараптама тағайындауға байланысты қылмыстық істердің нарядтары келіп түсті. Нарядтарға сәйкес 2003 жылы Ақмола облысынан 70, Алматы облысынан 80, Атырау облысынан 50, Ақтөбе облысынан 50, гарнизондардың Әскери соттарынан 40, Шығыс Қазақстан облысынан 50, Жамбыл облысынан 50, Батыс Қазақстан облысынан 50, Қарағанды облысынан 70, Қостанай облысынан 60, Қызылорда облысынан 35, Маңғыстау облысынан 35, Павлодар облысынан 60, Солтүстік Қазақстан облысынан 60, Оңтүстік Қазақстан облысынан 80, Астана қаласынан 60, Алматы қаласынан 70 қаулы түскен.

Түскен ақпараттарға сәйкес, сараптамаға қылмыстық істердің басым көпшілігі Қылмыстық кодекстің төмендегі баптары бойынша жіберілген: 175-бап – ұрлық жасағаны үшін, 259-бап – есiрткi заттарды немесе жүйкеге әсер ететiн заттарды заңсыз дайындау, иемденіп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату үшін, 96-бап – адам өлтіргені үшін, 103-бап – денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтiргені үшін, 296-бап - көлiк құралдарын жүргiзушi адамдардың жол қозғалысы және көлiк құралдарын пайдалану ережелерiн бұзғаны үшін.

Соттардың берген ақпараттарын зерделеу ҚР ҚІЖК-нің 241-бабында көзделген негіздер бойынша тағайындалған сараптамалардың пайыздық арақатынасын анықтауға мүмкіндік береді. Олар, атап айтқанда, төмендегідей болды:

- өлiмнiң себептерiн, денсаулыққа келтiрiлген зиянның сипаты мен ауырлық дәрежесiн анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының бірінші бөлігі) – 23 %;

- жасы туралы құжаттар болмағанда немесе күмән туғызғанда сезiктiнiң, айыпталушының, жәбiрленушiнiң жасын анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының екінші бөлігі) – 1 % шамасында;

- ақыл-есiнiң дұрыстығы немесе өз құқықтары мен заңды мүдделерiн өз бетiнше қорғау қабiлетi жөнiнде күмән туғанда сезiктiнiң, айыпталушының психикасын тексеру немесе тәнiнiң жай-күйiн анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының үшінші бөлігі) – 35 %;

- Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде өлiм жазасы түрiнде жаза көзделген қылмысты жасаған айыпталушының психикасын анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының 3-1 бөлігі) – 2 % шамасында;

- iс үшiн маңызы бар жағдайларды дұрыс қабылдау және олар бойынша айғақтар беру қабiлетiне күмән туған жағдайда жәбiрленушiнiң, куәнiң психикалық немесе тәнiнiң жай-күйiн анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының төртінші бөлігі) – 3 % шамасында;

- өзге де мән-жайларды анықтау (ҚР ҚІЖК-нің 241-бабының бесінші бөлігі) – 35 %.

Ұсынылған ақпаратқа сәйкес сараптамалардың 45 пайызы соттың, 8 пайызға жуығы – прокурордың, 47 пайызға жуығы іс жүргізуге қатысушы басқа да адамдардың бастамасымен тағайындалғаны анықталды.

Зерделенген қаулылардан сараптамалардың 80 пайызы жеке сарапшының қатысуымен жүргізілгені, 15 пайызы комиссиялық сараптама екені анықталды. Қаулылардың 7 пайызы бойынша кешенді сараптама, 30 пайызы бойынша қосымша және қайталама сараптама тағайындалғаны анықталды.

Тағайындалған сараптамалардың басым көпшілігі сот-медициналық және сот-психология-психиатриялық сараптамалар екені анықталды әрі бұлардың басым көпшілігі сот-сараптама органдарының қызметкерлеріне жүктелген. Кейбір жағдайларда ғана сараптаманы жүргізу лицензияның негізінде сот-сараптама қызметін көрсететін және заң талаптарына сәйкес бір рет сараптама жүргізу үшін тартылатын басқа адамдарға жүктелген.

Сараптаманы тағайындау туралы қаулылардың сапасы да сын көтермейді. Осының өзі ең басты кемшілік болып табылады.

ҚР ҚІЖК-нің 403-бабының бірінші бөлігіне сәйкес бiрiншi сатыдағы соттың қаулысына жеке шағым жасалуы, наразылық келтірілуі мүмкiн. Зерделеу барысында судьялардың көбі қаулыларда бұл туралы жазбайтыны анықталды. Мысалы, Алматы облысының Еңбекшіқазақ аудандық соты ҚР ҚК-нің 296-бабының бірінші, екінші бөліктерімен айыпталған Ж.И.Молдыбаевтың, Маңғыстау облыстық соты ҚР ҚК-нің 177, 325-баптарымен айыпталған С.Мұсаевтың, Ж.Ережеповтың, А.Сағындықованың қылмыстық істері бойынша автотехникалық-есептеу сараптамасын тағайындау туралы қаулыларда қаулыға жеке шағым беруге не наразылық келтіруге болатындығы туралы жазбаған.

Сонымен қатар судьялар өз қаулыларында қаулыға жеке шағымның, наразылықтың жоғары тұрған сотқа шағымданатын қаулы шығарылған күннен бастап он тәулiк iшiнде берiлетінi туралы көрсетеді (ҚР ҚІЖК-нің 403-бабының үшінші бөлігі), ал ілеспе хаттарға сәйкес (сараптама мекемелеріне жіберілген күндері) қаулылар не шығарылған күні не шығарылғаннан кейін бірнеше күн өткен соң жіберілген немесе ұзақ мерзім бойы жіберілмеген. Осының салдарынан бұларға шағым беруге мүмкіндік қалмайды. Мұның өзі заңда белгіленген шағымдану мерзімін бұзуға әкеліп соғады. Мысалы, Қарағанды қаласы Қазыбек би аудандық соты сот-бухгалтерлік сараптаманы тағайындау туралы қаулыны 2003-жылдың 9-маусымында шығарған. Қаулы Қарағанды Аймақтық ҒӨССЛ-ға келесі күні, яғни 10 -маусымда жіберілген. Батыс Қазақстан облысында ҚР ҚК-нің 176, 228, 314, 325-баптарымен айыпталған Е.Досмағұловтың қылмыстық ісі бойынша сот-бухгалтерлік сараптаманы тағайындау туралы қаулы 2003-жылдың 9-сәуірінде шығарылған. Соған қарамастан іс сараптама мекемесіне шағым беру мерзімінен 12 күн өткеннен кейін, яғни 30 -сәуірде жіберілген. Мұндай кемшіліктер республиканың барлық облыстарында кездеседі.

Түскен ақпаратты зерделеу кезінде қылмыстық істерді қарау мерзімін созу жиі кездеседі, яғни қаулыны шығару мерзімі мен істерді сараптама жүргізу үшін жіберу мерзімдері арасында алшақтық бары анықталды. Мысалы, Қарағанды қаласы Қазыбек би аудандық № 2 соты ҚР ҚК-нің 296-бабының бірінші бөлігімен айыпталған А.С.Тұралықовтың қылмыстық ісі бойынша қосымша сот-медициналық сараптама тағайындау туралы қаулыны 2003-жылғы 28- ақпанда шығарған, ал қылмыстық іс сараптама мекемесіне екі жарым ай өткеннен кейін, яғни 2003 -жылғы 19-мамырда жіберілген. Қостанай облысы Рудный қалалық соты ҚР ҚК-нің 251-бабының бірінші бөлігімен айыпталған А.А.Красненковтың қылмыстық ісі бойынша қайталама баллистикалық сараптама жүргізу туралы қаулыны 2002-жылғы 8- қарашада шығарған, ал осы қаулы сараптама жүргізу үшін Рудный қаласының ІІБ-не 3 айдан кейін, яғни 2003-жылдың 10-ақпанында жіберілген.

Сонымен қатар кейбір судьялар өз қаулыларында іс сараптама мекемесінен келгенге дейін қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кейінге қалдырылғаны туралы жазбайды (ҚР ҚК-нің 354-бабының сегізінші бөлігі). Мысалы, Шығыс Қазақстан облысының Өскемен қалалық соты ҚР ҚК-нің 185-бабымен айыпталған А.И.Змиенконың қылмыстық ісі бойынша шығарылған қаулыда іс жүргізудің кейінге қалдырылғаны туралы белгі жоқ. Алматы қаласының Алмалы аудандық соты да ҚР ҚК-нің 222-бабымен айыпталған А.Құдайкуловтың қылмыстық ісі бойынша шығарылған қаулыда тап осындай кемшілікке жол берген.

ҚР ҚК-нің 354-бабының сегізінші бөлігіне сәйкес, сот тараптардың пiкiрлерiн тыңдап болып, тексеру жүргiзу үшiн қажеттi уақытқа сот отырысын кейiнге қалдыруға құқылы. Алайда судьялар заң талаптарын сақтамай, қаулыларда іс бойынша іс жүргізу тоқтатылды деп көрсетеді. Бұған мысал ретінде Алматы қаласының соты ҚР ҚК-нің 179-бабының үшінші бөлігімен айыпталған А.Ш.Израиловтың, Қостанай облысының Ұзынкөл аудандық соты ҚР ҚК-нің 175-бабының екінші бөлігімен айыпталған А.С.Родионовтың қылмыстық істері бойынша шығарылған қаулыларды келтіруге болады. Мұндай кемшіліктер жиі кездесті.

Кейбір қаулыларда судьялар істің қайда және қай сараптама мекемесіне сараптама жүргізу үшін жіберілгенін көрсетпейді, бұл тек ілеспе хаттардан ғана анықталады. Мысалы, Ақмола облысында қаралған А.Б.Хаутиеваның, ҚР ҚК-нің 105, 130-баптарымен айыпталған А.М.Турдиеваның Оңтүстік Қазақстан облысында қаралған қылмыстық істері бойынша шығарылған қаулыларда жоғарыда аталған кемшіліктерге жол берілген.

Сараптаманы тағайындау туралы қаулыларды талдау олардың сапасыз әзірленетінін көрсетті. Мұның өзі іс жүргізу құжаттарын жасауға қойылар талапты күшейтіп, процессуалдық нормалар мен Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты нормативтік қаулыларының түсіндірмелерін қатаң басшылыққа алу қажеттігін көрсетеді.