«Сыртқы тыныс жеткіліксіздігі – деп белгілі бір жүктемелерден кейін немесе тыныштық жағдайдың өзінде артериалық қанның қалыпты газдық құрамын сақтап тұра алмайтын өкпе мен тыныс алу жолдарының жағдайын айтады» . Н.Н.Зайко. ТЖ себептері:
    
Тыныс алу реттелуінің Тыныс алу Кеуде қуы- Тыныс алу Өкпе тінінің дерттік
бұзылыстары: бұлшықеттеріне сы қозғалыс- жолдарының өзгерістері:
-
Мидағы тыныстық жүйкелік серпін- тарының бұ- бұзылыстары: -өкпе тіні кішіреюінен
орталықтың(тыныштан дер тарауының зылыстары: -бөгде зат (пневмонэктомия)
дыратын дәрілік заттар, бұзылыстары неме- -кифосколиоз түскенде -қызмет атқаратын өк-
есірткілердің әсерлерінен) се тыныстық бұлшық- -торакопластика -өспе өскенде пе ұяшықтарының
-
Тыныстық орталықтың еттердің өздерінің -пневмоторакс -бронхоспазм азайып кетуінен(ате-
құрылымдық (ми жарақаты, бүліністері: -гидроторакс -кеңірдекшелер лектаз, пневмония)
бас миының өспесі) бүліністері -жұлынның қимыл- -гемоторакс сыртынан қы- -өкпе тінінің көлемдік
-
Тыныстық орталыққа дық нейрондарының -іш шемені сылып қалғанда -созылғыштығы азаюы-
бағытталатын жүйкелік сер- бүліністері (полиомиелит) -іш кебуі нан,мәселен пневмо-
піндердін бұзылыстарынан. –шеткері түйіспелердің -гепатомегалия склероз,эмфизема ке-
бүліністерінен (миастения) зінде
-тыныстық бұлшықеттердің - тыныстық қауырт
қабынуы (миозит) немесе дистресс синдромы
дистрофиясы. кезінде
Сыртқы тыныс жеткіліксіздігінің түрлері:
Орналасуы бойынша
-
Тыныс жолдарының дерттері кезіндегі ТЖ
-
Өкпе зақымдануы кезіндегі – ұлпалық
-
Кеуделік (кеуде қуысының зақымдануы кезінде)
-
Жүйке-бұлшықеттік
-
Орталықтық
Патогенезі бойынша
-
Өкпе ұяшықтары желдетілуінің бұзылыстарынан
-
Өкпе ұяшықтары мен қылтамырлардың қабырғалары арқылы газдардың диффузиясы бұзылыстарынан
-
Өкпеде қан айналымының (перфузиясы) бұзылыстарынан
Ағымы бойынша
-
Жіті (бірнеше минут, сағат ішінде)
-
Тыныс алу жолдарына бөгде зат түскенде
-
ларингоспазм
-
өкпе артериясының тромбэмболиясы
-
асфиксия
-
Жітілеу (бір тәулік ішінде)
-
жіті пневмония
-
гемоторакс, пневмоторакс
-
өкпе ісінуі
-
сүлде (бірнеше айлар және жылдар ішінде)
-
пневмосклероз
-
өкпе эмфиземасы
-
өкпе туберкулезі
Сыртқы тыныстың созылмалы жеткіліксіздігінің сатылары: -
Сыртқы тыныс жеткіліксіздігінің теңгерілген сатысында өкпе желдетілуі бұзылуының белгілер болғанымен қанда оттегінің қалыпты деңгейі ұсталып тұрады.
-
Шала теңгерілген субкомпенсациялық жеткіліксіздік сатысында өкпе вентиляциясы қалыпты деңгейде немесе төмендеген,өкпеде газдардың диффузиясы мен перфузиясы бұзылған болады. Қанда тотыққан,оксигемоглобиннің деңгейі 93%-дан аз (НВО2 < 93%).
-
Теңгерілмеген сатысында ауыр гипоксемия (НВО2<75 %) және гиперкапния дамиды.
Т  Ж түрлері
Гипоксемиялық түрі Гиперкапниялық-
(1-түрі) немесе гипоксемиялық түрі
Ұлпалық ТЖ (II түрі) немесе
(артериялық гипоксемия вентиляциялық ТЖ
рО2<60 мм с.б.)
себептері: себептері:
өкпе ұлпасының және ұсақ ұяшықтық гиповентиляция
тыныс жолдарының → СО2 шығарылуының
ауыр аурулары бұзылуы және гиперкапния (рСО2>45 мм с.б.),
даму тетіктері: газдық ацидоз, гипоксемия және
-
Дем алатын ауада рО2↓; газдық емес ацидоз.
-
Ұяшық-қылтамыр мембранасы арқылы
-
газдар диффузиясының бұзылуы ;
-
вентиляциялық - перфузиялық
арақатынастың бұзылуы;
-
веналық қанның жүректің сол
бөлігіне тікелей түсуі немесе
шунтталуы
Өкпе гиповентиляциясы
-
Өкпе гиповентиляциясының обструктивті түрі жоғары тыныс жолдарының өткізгіштігі бұзылғанда дамиды
Жоғары тыныс жолдарының өткізгіштігі бұзылуы
Себептері:
-
Кеңірдекке тағамның немесе басқа да бөгде заттың түсуі
-
Тыныс жолдарының қақырықпен, құсықпен бітелуі
-
Бронх өспесі
-
Кома жағдайында, наркоз кезінде тілінің көмейіне түсіп кетуі
-
Қабыну кезінде бронх шырышты қабатының ісінуі
-
Көмейдің ісінуі
-
ж оғары тыныс жолдарының өспемен, ұлғайған қалқанша безімен, көмекей арты іріңдікпен басылуы
тыныс - стеноздық, сирек, демді ішке алу уақыты ұзарған
Төменгі тыныс жолдарының өткізгіштігі бұзылуы
Себептері
-
Бронх және бронхиолоспазм
-
Қабынуда кеңірдекшелер қабырғасының ісінуі
-
Кеңірдекшелердің дерттік сұйықтықтармен (экссудат) бітелуі
-
Ұсақ кеңірдекшелердің транспульмоналдық қысымның жоғарылауынан қысылуы эмфиземада өкпе серпімділігінің жоғалуы)
Демді шығару фазасының қиындауы
-
Өкпе гиповентиляциясының рестриктивті түрі өкпенің жайылуы бұзылуынан өкпенің тыныстық беті азайғанда дамиды.
Себептері
-
пневмониялар
-
өкпе ателектазы
-
өкпе өспелері
-
пневмосклероз
-
сурфактант тапшылығы
-
Қабырғааралық бұлшық еттердің миозиттері, миастения- бұлшықеттік әлсіздік, бұлшықеттік қажу (кеңірдекшелердің бітелуі, эмфизема)
-
Көкеттің зақымдануы (дем алудың негізгі бұлшықеттері (вентиляцияның 2/3 бөлігін береді) ® күтпеген, әдеттен тыс тыныс (дем ішке алғанда эпигастр төмен түседі)
-
гидро-, пневмо-, гемоторакс, плевриттер
-
қабырғаның, омыртқаның тұқымқуатын немесе жүре пайда болған ақауы, қабырға шеміршектерінің сүйектенуі® кеуде сарайының иілгіштігінің төмендеуі
-
асцит, метеоризм, гепатомегалия
Достарыңызбен бөлісу: |
