Сәкен Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
1
Жапырақтар мен сабақтарды зақымдау. Инфекционды жүктеме
Жапырақтар мен сабақтарды зақымдау Әдіс тат саңырауқұлақтарына, ақ ұнтақ, кей бактериялар мен вирустарға төзімділікті бағалауда қолданылады.
Инфекционды материал (құрғақ споралар, суспензиялар, гомогенат және экстракттер) түрлеріне қарай өсімдіктерге әртүрлі жолдармен жұқтырылады: себу, бүрку және сүрту.
Құрғақ споралармен тозаңдату ылғал жапырақтарда жүргізілсе, суспензиялар патогендерді шаю арқылы дайындалады. Тат саңырауқұлақтарының спораларын қолмен бүрку арқылы тальк қосындысында пайдалануға болады. (1 г спор 50-100 г тальк)
2
Тат
Тат саңырауқұлағымен инокуляция кешкі уақытта жүргізіледі. 1 м2 посева 20-50 мг спора жұмсалады. Инокуляция алдында өсімдікті жуып, сумен себеміз. Кейін делянкаларды түнгі уақытқа бетін пленкамен жабамыз.
Тат саңырауқұлағымен инокуляция жасарда ылғалдану уақыты 6 сағ кем болмауы қажет, қоңыр тат -4 сағ. Суспензияға 0,1 пайыз агар және твин 80 қолдануға болады жабысу үшін.
3
Жұқтыруға қажетті инфекциялық материалдар санын инфекциялық жүктеме деп атайды. Ол қоздырушының агрессивтілігіне және өсімдіктің сезімталдығына тәуелді. Мысалы, бидай таттың бір спорасымен зақымдалса, фузариоз тудыру үшін бір өсімдікке 1000 спора қажет.
Инфекционды жүктеме Белгілі бір бірлікке шаққандағы патоген санын (1 өсімдікте, 1гр топырақта, 1 дәнге, сабақтың 1 см өркені т.б) инфекциялық жүктеме деп атайды.
7
Инфекциялық жүктеменіминимальды, максимальды және оптимальды деп үшке бөледі. Облигатты паразиттер үшін жартылай паразиттерге қарағанда аз инфекциялық жүктеме қажет.
Инфекциялық жүктеменіңмөлшері өсімдіктің төзімділік сортымен анықтауға да болады.
Оптимальды инфекциялық жүктеме белгілі жағдайда зақымдалудың ең үлкен мөлшерін береді. Оны анықтау төзімділікті анықтауда аса қажет.
8
Оптимальды жүктемені белгілі ауру тудыратын патоген спораларының суспензиясымен зақымдап, сезімтал сорттарды инокуляция жасау арқылы анықтауға болады. Тамшыдағы спора санын микроскоппен анықтайды. Зақымдалу пайда болғаннан кейін көп мөлшерде зақым тудыратын оптимальды жүктемені анықтауға болады.
10
Назарларыңызға рахмет!
13