«Жас химиктер» Интеллектуалды сайыс

Сайыс болға жерде төреші болатыны даусыз. Сайысымызға бақылау жасайтын тәуелсіз сарапшыларымызды таныстырып өтсек. (сарапшылар таныстырылады)

Сайысқа 6 ойыншы қатысады.

• 
  Бірінші айналым «Бәйге». Бұл бөлімде 8-9 сынып химия пәнінен 10 тест сұрақтары беріледі. Әр дұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады.
  
• 
  Екінші айналым «Дода». Бұл бөлімде алғашқы айналымда жинаған ұпайлар толығымен сақталады. Сонымен қатар, 6 ұяшық берілген. Бірінші айналымда ең төмен ұпай жинаған ойыншы ұяшықты бірінші таңдау құқына ие. Әр ұяшықта 5 сұрақтан жасырылған. Әр сұраққа жауап беру уақыты 10 секунд. Осы айналымнан кейін екі тур қорытындысы шығарылып, ұпайы төмен 3 ойыншы сайыстан шығарылады.
  
• 
  Үшінші айналым «Көкпар». Бұл айналымда 3 тақырып беріледі. Әр тақырыпта қиындығына байланысты 10, 20, 30, 40, 50 ұяшықтары бар. Сайысты ұпайы жоғары ойыншы бастайды.
  

1. 
   Төмендегі құбылыстардың химиялық реакцияға жататыны:
   

Ә) қанттың еруі

В) сүттің қайнауы

А) Na₂O Ә) H₂ O₂ Б) OF₂ В) KNO₃

3. Өнеркәсіпте оттегі алу үшін қолданылатын зат:

А) судан Ә) KMnO₄ Б) KClO₃ В) ауадан
4. Бром Br₂ молекуласындағы химиялық байланыс түрі:

А) иондық

Ә) сутектік

Б) ковалентті полюсті

А) ақ , қызыл , қара;

Б)ромбты, моноклинді, пластикалық;

В)кристалды, аморфты;
7. Атомның электрондық деңгейлер санын қалай анықтайды?

А)реттік нөмірі бойынша

Ә)топ нөмірі бойынша

Б)период нөмірі бойынша

В) атом массасы бойынша;

А) граммен

Ә)мольмен

Б)г/мольмен

9. Na₂ SO₄ қосылысындағы күкірттің валенттігі нешеге тең?

А)3

Ә)4

10. Суды толық тазарту үшін қолданылатын әдіс:

А)фильтрлеу

Ә)хлорлау

В)тұндыру

1. 
   Периодтық жүйенің кіші периодтарындағы химиялық элементтердің ядро заряды ұлғайған сайын атом радиусы қалай өзгереді?
   

2. 
   Электртерістіктері бірдей атомдардың арасындағы байланыс түрі. (ковалентті полюссіз)
   
3. 
   Диссоциация кезінде катион ретінде тек сутек ионын түзетін қосылыстар. (қышқылдар)
   
4. 
   Зат массасының сақталу заңын ашқан ғалым. (Ломоносов)
   
5. 
   Қалыпты жағдайда 5 моль газдың көлемі. (112 л)
   

1. 
   Периодтық жүйеден негізгі топша элементінің валенттігін қалай анықтайды? (топ нөмірі бойынша)
   
2. 
   Электртерістіктері әр түрлі, ортақ электрондар жұп есебінен түзілетін байланыс түрі (ковалентті полюсті)
   
3. 
   Диссоциация кезінде катион ретінде сутек және металл иондарын түзетін қосылыстар (қышқыл тұздар)
   
4. 
   Электролиттік диссоциациялану теориясының авторы. (С.Аррениус)
   
5. 
   10 моль күкірттің массасы. (320 г)
   

1. 
   Период бойынша бейметалдық қасиеті қалай өзгереді?
   

2. 
   Авагадро санының сандық мәні. (6,02*10²³)
   
3. 
   Мыс атомындағы байланыс түрі. (металдық)
   
4. 
   Зат құрамының тұрақтылық заңын ашқан ғалым. (Ж.Л Пруст)
   
5. 
   12 моль натрий гидроксидінің NaOH массасы. (480 г)
   

1. 
   Топ бойынша бейметалдық қасиеті қалай өзгереді?
   

2. 
   Заттардың еріген немесе балқыған күйінде иондарға ыдырауы. (диссоциациялану)
   
3. 
   Ас тұзы NaCl молекуласындаңы байланыс түрі. (иондық)
   
4. 
   Металдардың электрохимиялық кернеу қатарын жасаған орыс ғалымы (Бекетов Н.Н.)
   
5. 
   10 моль азоттың N₂ көлемі. (224 л)
   

1. 
   Неліктен период бойынша солдан оңға қарай металдық қасиет кемиді? (атом радиусы кішірейгендіктен)
   
2. 
   Жылу мен жарық бөле жүретін реакциялар (жану реакциясы)
   
3. 
   Cl₂ хлор молекуласындағы химиялық байланыс.(ковалентті полюссіз)
   
4. 
   Периодтық заңды ашқан ұлы орыс ғалымы. (Д.И Менделеев)
   
5. 
   К₂Сr₂О₇ молекуласындағы хромның тотығу дәрежесі (+6)
   

1. 
   Топ бойынша жоғарыдан төмен қарай бейметалдық қасиет кемиді. Неліктен? ( атом радиусы артады)
   
2. 
   Әрекеттесуші заттардың құрамына кіретін атомдардың тотығу дәрежелерінің өзгеруі арқылы жүретін реакциялар.
   

3. 
   Электртерістігі ең жоғары элемент (фтор)
   
4. 
   Қоршаған орта факторларының әсерінен металдардың бүлінуі (жемірілу, коррозия)
   
5. 
   К₃РО₄ фосфордың тотығу дәрежесі (+5)
   

Периодтық жүйедегі ең жеңіл элемент. Латыншадан аударғанда «су тудырушы» деген мағына береді. Алғаш рет 1776 жылы ағылшын ғалымы Генрих Кавендиш алды. (Сутегі. Аr(Н)-1,008)

Ол иіссіз, түссіз, дәмсіз газ. 18 ғасырда оны ағылшын химигі Дж. Пристли мен швед ғалымы К.В. Шееле алған болатын. Лабораторияда оның массалық үлесі көп, тез айырылатын заттардан алады. Табиғатта фотосинтез процесі кезінде бөлінеді. (Оттегі)

Ол сары түсті, суда ерімейтін морт сынғыш кристалл. Аллотропиялық түрөзгерісінің саны 3, оның бірі – моноклинді деп аталады. Медицинада тері ауруларын емдеу үшін пайдаланады. (Күкірт)

Ол иіссіз, түссіз газ. Ауадан сәл жеңілдеу. Молекуласында өзара еселі үш байланыспен байланысқан. Ресми ашылған жылы 1772 жыл. Тыныс алуға жарамсыз болғандықтан оның атауы «тіршіліксіз» деген мағына береді. Алайда онсыз тіршіліктің болуы мүмкін емес. (Азот)