(iii). Суреттегі Арал және Каспий теңіздерінің көрінісіне назар аударыңыз. 1. 2

Арал теңізінің тартылуының себебін түсіндіріңіз. _____________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________

Каспий теңізінің ластану себебін келтіріңіз:

56

Бағалау критерийі	Тапсырма	Дескриптор	Балл
	№
		Білім алушы
Экожүйедегі заттар ағынының	1	диаграммада берілген экожүйедегі	1
айналымына қатысатын		заттар ағынының трофикалық
компонентті анықтайды.		деңгейдегі шөпқоректілер айналымнын
		көрсетеді;
Су және құрлық экожүйелерін	(а)(i)	суретті пайдаланып экожүйеге атау	1
салыстырады.		береді;
	(ii)	суретті пайдалана отырып, екі	2
		экожүйені салыстырады;
Популяцияның негізгі	(iii)	суретпен сызбаға қарай отырып,	3
қасиеттерін және		популяцияның негізгі ерекшеліктерінің
құрылымдық ерекшеліктерін		бірі құрылымдық популяция түрлерін
сипаттайды.		атайды;
Ағзалардың тіршілікке	2(i)	сұр тышқан санының 5 және 6	2
қабілеттілігінің әртүрлі		жылдары арасындағы санының
тәсілдерін зерттейді.		төмендеуінің 2 себебін келтіреді;
Жыртқыш-құрбан қарым-	(ii)	сұр тышқан мен үкінің арасындағы	3
қатынасы мысалында		қарым-қатынасты нақты дәлелдемелер
популяция санының өзгеру		арқылы графикті пайдаланып
себептерін анықтайды.		түсіндіреді;
Тірі ағзалардың өзара қарым-	3(а)	А және В суреттерді пайдаланып, тірі	2
қатынас түрлерін сипаттайды.		ағзалардың қарым-қатынас түрлерін
		атайды;
Тірі ағзалардың қоршаған	в(iі)	түр дарақтарының қоршаған ортаның	2
ортаның өзгермелі		температурасына бейімделу механизмін
жағдайларына бейімделу		графикті пайдаланып түсіндіреді;
механизмдерін түсіндіреді.
Биологиялық әртүрлілікті	4 (i)	қазіргі таңда биоаулан түрліліктің	2
сақтаудың және қолдауды		азаюының екі себебін келтіреді;
қажеттіктің себептерін
негіздейді.
Дүниежүзілік Тұқым қорының	(ii)	Дүниежүзілік тұқым қорының маңызы	3
маңызын бағалайды.		тақырыбында эссе жазып, түсіндіреді;
Қазақстан аумағындағы	(iiі)	Арал теңізінің тартылуы мен	1
экологиялық проблемалардың
туындау себептері мен оларды		Каспий теңізінің ластану себебін	1
шешу жолдарын түсіндіреді.		келтіреді;
	(с)	Қазақстан аумағындағы экологиялық	2
		проблемаларды шешудің кем дегенде 2-
		3 жолдарын ұсынады.
	Жалпы балл саны		25