Жылдарға арналған Астана қаласы бюджетінің негізгі параметрлері жөніндегі ақпарат

Астана қаласының бюджеті Астана қаласының 2013-2017 жылдарға арналған әлеуметтік-экономикалық даму болжамы негізінде қалыптастырылды, «Астана қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы» Астана қаласы мәслихатының шешімімен бекітілді және «Астана қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджеті туралы» Астана қаласы мәслихатының 2011 жылғы 6 желтоқсандағы № 88/11-V шешімін іске асыру туралы» Астана қаласы әкімдігінің 2012 жылғы 19 желтоқсандағы № 114-1858 қаулысымен іске асырылды.

Астана қаласының бюджеті Қазақстан Республикасының бюджеттік заңнамасына сәйкес Астана қаласы мәслихатының 2013 жылғы 28 наурыздағы № 111/14-V, 2013 жылғы 27 маусымдағы № 147/18-V және 2013 жылғы 26 қыркүйектегі № 183/24-V шешімдерімен 3 рет нақтыланды.

Астана қаласының 2013 жылға нақтыланған бюджетінің жалпы көлемі 310 125,0 млн. теңгені құрайды.

Астана қаласының 2013 жылға меншікті табыстардың нақтыланған болжамы (трансферттер мен кредиттердің түсімдерін есептемегенде) 135 361,1 млн.теңге сомасында айқындалды, бұл 2012 жылғы бекітілген болжамнан 45 996,8 млн.теңгеге немесе 151,4% жоғары.

Жергілікті бюджеттің табыстарын арттыруға келесі факторлар ықпал етеді:

- қала экономикасының даму қарқынының болжамды өсуі, оның ішінде құрылыс жұмыстарының, өнеркәсіптік өнімнің, негізгі капиталға инвестициялар көлемінің болжамды өсуі, шаруашылық жүргізуші субъектілердің және шағын кәсіпкерліктің санын арттыру;

- экономикалық белсенді халықтың болжамды өсуі;

- барлық бағыттар бойынша салықтық әкімшілендіруді жақсарту;

- салық қарызын төмендету және салықтық қызметтер сапасын арттыру.

(Астана қаласының 2013 жылға нақтыланған бюджеті – 310 125,0 млн.теңге)

2013 жылға инвестициялық жобаларды іске асыруға нақтыланған даму бюджеті 148 585,6 млн.теңгені, немесе бюджеттің жалпы көлемінің 47,9% құрады, оның ішінде нысаналы даму трансферттері – 132 091,7 млн.теңге, жергілікті бюджет – 16 493,9 млн.теңге.

Әлеуметтік салада азаматтардың әл-ауқатын арттыруға бағытталған барлық бұрын қабылданған әлеуметтік міндеттемелерді орындау негізгі басымдық болып табылады.

Астана қаласы бюджетінің әлеуметтік қамсыздандыруға және әлеуметтік көмекке кететін шығындары 2013 жылы 6 289,7 млн.теңге сомада жоспарланып отыр.

Шығындар:

- мүгедек балаларды әлеуметтік-еңбектік бейімдеуге; жалғызбасты зейнеткерлерге, мүмкіндіктері шектеулі балаларға медициналық көмек көрсетуге және күтімін ұйымдастыруға;

- жалғызбасты қарттарды және мүгедектерді; психоневрологиялық ауытқушылығы бар мүгедек балаларды; психоневрологиялық аурулармен ауыратын мүгедектерді; тұрғылықты мекен-жайы жоқ адамдарды елорданың медициналық-әлеуметтік мекемелерінде, сондай-ақ қарттар мен мүгедектерді, оның ішінде мүгедек балаларды оңалту орталықтарында әлеуметтік оңалтуға; Оралмандарды уақытша орналастыру орталығына түскендерге қызмет көрсету;

- Кәмелет жасына толмағандарды бейімдеу орталығында кәмелет жасына толмағандарды әлеуметтік оңалтуға;

- еңбек нарығындағы жағдайды жақсарту, халықты жұмыспен қамтуды арттыру және жұмыссыздықты қысқарту мақсатында Жұмыспен қамту бағдарламасы шеңберінде шаралар кешенін іске асыруға (қоғамдық жұмыстар, жұмыссыздарды кәсіптік даярлау және қайта даярлау, жастар тәжірибесі, әлеуметтік жұмыс орындары);

- атаулы әлеуметтік көмек; тұрғын үй көмегін көрсету; 18 жасқа дейінгі балаларға мемлекеттік жәрдемақы беру;

- мүгедектерге әлеуметтік қолдау көрсету;

- жергілікті өкілдік органдардың шешімдері бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген санаттарына әлеуметтік көмектің 20 астам түрін көрсету қарастырылған. Әлеуметтік көмек тегін қызметтер түрінде (тісті протездеу, санаторлық-курорттық емдеу, мүгедектерді тасымалдау, басылымдарға жазу), ақшалай төлемдер нысанында (қатты отын сатып алуға, мерекелік және мерейтой күндеріне, ЖОО оқу үшін төлеуге жалпы білім беретін мектептердің түлектеріне; ерекше мәртебеге ие адамдарға; өмірлік қиын жағдайға тап болған адамдарға жәрдемақылар) және қалалық жолаушылар көлігі бағдарларында жолақы төлемінен босату түрінде көрсетіледі.

Білім беру

млн.теңге

Наименование	2013 год	2014 год	2015 год
Білім саласына бекітілген бюджет	39 014,8	31 318,6	38 634,7
оның ішінде білім беру объектілерін салуға және қайта жаңартуға	11 022,8	8 204,3	14 237,7

Астана қаласының бюджетінде білім беру саласына 2013 жылы бас-аяғы 39 014,8 млн.теңге сомасында қаражат қарастырылған.

Тұтас алғанда, Астана қаласының білім беру жүйесін дамыту бойынша шығындар балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен және оқытумен қамтуға, сапалы мектептік және кәсіптік біліммен қамтамасыз етуге, түзету мектептерінде балаларды арнайы білім беру бағдарламаларымен қамтуға, сондай-ақ жетім балалардың құқықтарын қорғауды ұйымдастыруға бағытталған.

Елордада сапалы білім беруді қамтамасыз ету үшін білім беру ғимараттарын материалдық-техникалық жарақтандыру және күрделі, ағымдағы жөндеу шаралары қарастырылды. Сондай-ақ, кітапхана қорларын жаңарту және оқулықтармен толықтыру және жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сыныптарының барлық оқушыларын тегін тамақтандыру қарастырылған.

Бұдан басқа, жасөспірімдер арасында құқық бұзушылықтар санын, нашақорлық пен алкоголизм жағдайларын төмендету іс-шараларын іске асыру мақсатында бюджетте балаларға қосымша білім беруге қаражат қарастырылды, ол балаларды балалар мен жасөспірімдерге арналған спорт мектептерімен, спорт үйірмелерімен қамтуды қамтамасыз етуге бағытталған. Сондай-ақ, жетім балаларды мамандандырылған білім беру ұйымдарына орналастыруға қаражат қарастырылған.

Астана қаласының білім беру саласы мекемелерінің желісі 115 бала бақшадан, 10 балалар шағын орталықтарынан, 69 мектептен, 2 қазақ-түрік лицейінен, 1 дарынды балаларға арналған «Зерде» мектебінен, 1 кешкі мектептен, 11 колледжден, 3 психологиялық-медициналық педагогикалық түзету орталығынан, 3 оңалту орталығынан, 1 балалар үйінен, 1 кәмелет жасына толмағандарға арналған панадан, 1 арнайы-түзету мектеп-интернаттан, 1 отбасылық үлгідегі балалар ауылынан, 1 ақпараттандыру орталығынан және балаларды қосымша біліммен қамтуды жаңа Оқушылар сарайы мен 12 ұйым жүзеге асырады.

2013 жылы білім беру объектілерін дамытуға 11 022,8 млн. теңге қарастырылды, оның ішінде:

республикалық бюджет қаражаты – 9 929,5 млн. теңге, 11 мектептің құрылысына (8 жаңа мектеп, 3 жалғасатын), 1 кәсіби – техникалық мектептің (байланыс және энергиямен қамтамасыз ету), 10 бала бақшаның (9 жаңа бала бақшаның құрылысына және 1 бала бақшаның) құрылысын жалғастыруға;

жергілікті бюджет қаражаты – 1 093,3 млн. теңге, 3 жаңа бала бақшаның құрылысына және 7 бала бақшаның құрылысын жалғастыруға.

Бекітілген «Тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемінің тізбесі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 15 желтоқсандағы № 2136 қаулысына сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі шегінде амбулаторлық – емханалық көмекті кеңейтуді, жедел медициналық көмекті жетілдіруді және салауатты өмір салтын қалыптастыруды, Қазақстан Республикасында ЖТҚС алдын алу және күрес жөніндегі іс-шараларды іске асыруды, дәрі - дәрмекпен қамтамасыз етуді қарастырады.

Халыққа медициналық қызмет көрсетуге медициналық тапсырысты 773 387 адам көлемінде орналастыру жоспарлануда, ол келесі тарифтерден тұрады: бекітілген тұрғынға адам басына шаққанда 280 теңге, кеңестік – диагностикалық көмек 205 теңгеден.

Штаттық лауазымдар медициналық ұйымдар мен олардың бөлімшелері жұмыстарының міндеттері мен көлемдері есебімен штаттық нормативтерге, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі бекіткен бұйрықтарға сәйкес анықталынды.

Дәрі – дәрмектік шығындарды есептеу кезінде медикаменттерге, медицина құралдарына, медициналық мәндегі құралдарға, орау құралдарына, сондай-ақ реактивтерге және диагностикалық (зерттеу) қызметтерді жүргізу үшін қажетті шығыс материалдарына, дезинфекциялық құралдарға, рентген түсірілімдері үшін пленкаларға және т.б. шығыстар ескерілді.

Болжамды бекітілген халыққа медициналық көмек көрсетуге мемлекеттік тапсырысты 773 387 адам мөлшерінде орналастыру жоспарлануда, ол келесі тарифтерден шығады: бекітілген тұрғынға 280 теңге адам басына шаққандағы норматив, кеңестік – диагностикалық көмек 250 теңгеден.

Штаттық лауазымдар саны медициналық ұйымдар мен олардың бөлімшелерінің мәндеттері мен жұмыс көлемдерінің есебімен Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі бекіткен штат нормативтеріне сәйкес анықталынды.

Дәрі – дәрмектік қамтамасыз ету шығындарын есептеу кезінде медикаменттер, медициналық құралдар, медициналық маңызы бар құралдар, байлап-матау құралдары, сондай-ақ, диагностикалық қызметтерді жүргізу үшін қажетті реактивті және шығыс материалдары, дезинфекциялау қызметтерін (зерттеу) құралдары, рентген түсірілмдері пленкалары шығындары және т.б. ескерілді.

Денсаулық сақтаудың күрделі шығыстары 2013 жылы 1 823,3 млн. теңгені құрайды, оның ішінде республикалық бюджет қаражаты есебінен - 618,6 млн. теңге және жергілікті бюджет қаражаты есебінен – 1 204,7 млн. теңге. Медициналық ұйымдарды материалдық – техникалық жарақтандыруға 1 021,9 млн. теңге және күрделі жөндеуге – 801,4 млн. теңге бағытталды.

Денсаулық сақтаудың 9 объектісінің құрылысына – 11 276,7 млн. теңге, оның ішінде:

• 
  республикалық бюджет қаражаты – 10 229,6 млн. теңге;
  
• 
  жергілікті бюджет қаражаты – 1 047,1 млн. теңге.
  

• 
  Жамбыл, 2 Алматы, Сейфуллин қиылыстары ауданында АЕК және медициналық – әлеуметтік сауықтыру орталығын салуды аяқтауға;
  
• 
  250 кереуетке арналған балалар жұқпалы аурухана және 250 кереутке арналған туберкулезге қарсы диспансер құрылысын жалғастыру;
  
• 
  2 ЕМСБ, Психохрониктер үшін емдеу – өндірістік шеберханалар, «Астана қаласының мамандандырылған балалар үйі» ММ азық – түлік блогын салуды бастау.
  

Сондай-ақ, халықтың материалдық және рухани мәдениетінің ескерткіштерін жинауға және сақтауға, тарихи – мәдени мұраларды сақтауды қамтамасыз етуге, тарихи ескерткіштерді анықтау, есептеу, қорғау, жаңарту, консервациялау, регенерациялау, қолдану және насихаттау бойынша жұмыстарды іске асыру, тарихи және мәдени ескерткіштерді қорғау, пайдалану, есептеу және жаңартуды заңнамамен белгіленген тәртіпте сақтауды бақылауды іске асыру, жас таланттарға, қызметкерлерге қолдау көрсету, материалдық – техникалық базаны нығайтуға және театрландырылған ойын – сауық іс-шараларын, қойылымдарды, спектакльдерді, гастрольдерді ұйымдастыруға бағытталған.

Сонымен қатар, жергілікті бюджет қаражаты қорымандарды әдебиетке кеңінен тартуға, кітапханалар желісін тұрақтандыруды қамтамасыз етуге және дамытуға, кітап қорын қалыптастыруға және сақтауға бағытталды.

Астана қаласының Мәдениет басқармасына бағынысты медициналық ұйымдар желісін 23 кітапхана, 4 музей, 6 театр, 6 мәдени – демалыс кәсіпорындары: Тәуелсіздік сарайы, Бейбітшілік және келісім сарайы, «Қазақстан» орталық киноконцерт залы, Мемлекеттік филармония, Жастар сарайы, Астаналық цирк құрайды.

Астана қаласының Туризм, дене тәрбиесі және спорт басқармасына бағынысты ұйымдар желісін 11 балалар – жасөспірімдер мектебі, 1 теннис корты, 1 футбол стадионы, 1 коньки тебу стадионы, 1 олимпиадалық резерв дайындау орталығы, 10 спорт клубы құрайды.

Туризм және спорт саласына жоспарланған бюджеттік қаражат:

• 
  салауатты өмір салтын қалыптастыруға, елордалық спортшылардың бәсекеге қабілеттілігін көтеруге, спорттық инфрақұрылымды дамытуға;
  
• 
  дене тәрбиесі және спортты дамыту бойынша бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыруға, спорт резервін, халықаралық деңгейдегі спортшыларды дайындауды іске асыруға;
  
• 
  дене тәрбиесі және спорттың материалдық – техникалық базасын құруға және нығайтуға;
  
• 
  спорттың әр түрі бойынша қалалық құрама командаларын дайындауды және олардың республикалық және халықаралық спорт жарыстарына қатысуын қамтамасыз етуге;
  
• 
  қала бойынша спорт жарыстарын өткізуге;
  
• 
  туристік саланы дамыту үшін жағдай жасауға, Астана қаласының қызмет көрсету және инфрақұрылым жүйесі дамыған халықаралық туристік орталық ретінде қалыптасуына бағытталатын болады.
  

• 
  республикалық бюджет қаражаты есебінен – 1 129 млн. теңге;
  
• 
  жергілікті бюджет қаражаты есебінен – 188,4 млн. теңге.
  

Астана қаласының 2013-2015 жылдарға арналған бюджетінің негізгі параметрлері осындай.

Түзетілген бюджет көлемі 245 330,3 млн.теңге немесе бюджетте жүргізілген түзетуге байланысты нақты бюджетпен салыстырғанда 1 123,9 млн.теңгеге ұлғайып отыр.

2013 жылдың 1-жарты жылдығындағы жергілікті бюджет түсімінің атқарылуы 1 кестеде келтірілді.

1 кесте

2013 жылдың 1-жарты жылдығындағы жергілікті бюджет түсімдерінің атқарылуы

млн.теңге

2013 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша жоспарланғаны 123 701,2 млн.теңге, қала бюджетіне нақты түскені 135 054,4 млн.теңге немесе 109,2%, оның ішінде:

1. 
   салық түсімдері бойынша – 55 441,9 млн.теңге немесе жоспардағы 51 234,0 млн.теңге сомасының 108,2%, немесе 4 207,9 млн.теңгеге артығымен орындалды. Жоспардағы көрсеткіштердің негізгі артығымен орындалуы жеке табыс салығы түсімдерінің есебінен – 1 858,2 млн.теңге, әлеуметтік салық – 1 199,8 млн.теңге және меншік салығы – 998,3 млн.теңге, салықтық әкімшілеріндіруді жақсарту нәтижесінде.
   
2. 
   салықтан тыс түсімдер бойынша – 3 638,2 млн.теңге, жоспардағы 115,0 млн.теңге немесе 3 523,2 млн.теңге сомасында артығымен орындалды. Жоспарлы көрсеткіштердің негізгі артығымен орындалуы айыппұл, өсім, санкция түсімдері, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын мемлекеттік мекемелердің қолданған жазалары есебінен пайда болды – 823,2 млн.теңге және өзге де салықтан тыс түсімдер – 2 398,7 млн.теңге.
   
3. 
   негізгі капиталды сатудан түскен түсімдер бойынша – 5 753,2 млн.теңге немесе жоспардағы 2 068,6 млн.теңге сомасына 278,1 %, оның ішінде:
   

4. 
   трансферттер түсімі бойынша – 68 971,1 млн.теңге немесе жоспардағы 69 033,6 млн.теңгеге 99,9%;
   

млн.теңге

2013 жылы қала бюджетінің шығыстарына жүргізілген нақты бюджетінде 257 577,1 млн.теңге көзделді. Шығыстардың түзетілген көлемі 258 700,9 млн.теңгені құрады, оның ішінде 2013 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша – 132 551,2 млн.теңге, оның пайдаланылғаны 124 881,3 млн.теңге немесе 94,2 %. (қосымшаны қараңыз).

Бюджет бойынша игерілмеген сома 7 669,9 млн.теңге немесе өткен жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 1 052,9 млн.теңгеге өсті.

Бюджет қаражаттарының игерілмеуіне әсер етуші себептер:

387,2 млн.теңге – мемлекеттік сатып алу нәтижелері бойынша үнемдеу;

552,8 млн.теңге – бос орынның болуы, уақытша жұмысқа жарамсыздығы қағаздары бойынша төлем, жоспарланғаннан тыс жұмысқа нақты қабылданған қызметкерлер санатындағы айырмашылықтар есебінен үнемдеу;

238,4 млн.теңге – бәсекелестік ортаның болмауынан мемлекеттік сатып алу бойынша конкурстың болмауы;

3 456,9 млн.теңге – басқа да себептер;

1 539,0 млн.теңге – жоспарланғаннан тыс нақты қалыптасқан шығындар, іссапар, еңбек демалысы кестесінің өзгеруі, мердігерлердің жұмыс өндірісі кестесін сақтамаулары;

1 495,6 млн.теңге – конкурс рәсімдерінің, шарттар жасауды уақтылы (ұзақ уақыт созылуы) өткізбеу, олардың жүргізілу мерзімін ауыстыру, жабдықтаушының шарт талаптарын бұзуы, атқарылған жұмыс актілерінің, шот-фактуралардың уақтылы берілмеуі.

2013 жылы Астана қаласының бюджетіне республикалық бюджеттен 127 315,6 млн.теңге сомасында нысаналы трансферттер көзделді, оның ішінде 2013 жылдың 1 шілдесіндегі жағдай бойынша – 63 196,3 млн.теңге, республикалық бюджеттен бөлінгені – 63 133,8 млн.теңге, оның игерілгені 58 377,7 млн.теңге, немесе 92,5% (3 кесте).

млн.теңге