Жылдарға Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму болжамы

қаулысына

қосымша

2013-2017 жылдарға Өскемен қаласының

әлеуметтік-экономикалық даму

болжамы

Өскемен қ, 2012 ж.

1. 
   Кіріспе
   

2013-2017 жылдарға Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық Болжамы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 06.04.2012 жылғы № 423 «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 27.08.2009 жылғы 1251 «Әлеуметтік-экономикалық даму болжамын әзірлеудің Ережесін бекіту туралы» қаулысына өзгерістер енгізу туралы» қаулысымен бекітілген әлеуметтік-экономикалық болжамын әзірлеудің Ережесіне сәйкес әзірленген.

Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму Болжамы стратегиялық, экономикалық және бюджеттік жоспарлаудың арасындағы байланысты орнату мақсатында әзірленеді және болжам, тенденциялар, бес жылға әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштері мен үш жылға бюджеттік параметрлер болжамы бар.

Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық Болжамы 2013-2017 жылдарға жергілікті атқару органдарының бюджеттік бағдарламаны әзірлеу, сонымен қатар 2013-2015 жылдарға қалалық бюджетті әзірлеу үшін негіз болып саналады.

2. 
   2013-2017 жылдарға Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткіштерінің
   

2011 жылға 432,8 млрд. теңге өнеркәсіп өнім өндірілді, бұл 2010 жылға қолданыстағы бағаға 38,8 % көп, облыстық үлесте – 52,6 %. 2012 жылдың қорытындысы бойынша ТИК 2010 жылдың көрсеткішінен төмен қалыптасты (124,7 %) және и 123,9 % құрады.

2011 жылы қаланың өнеркәсіптік әлеуетінің жалпы көлемінде тау кен өнеркәсібінің үлесі 0,2 % құрады. Аталған салада тауарлы өнім 763 млн. теңгеге өндірілді, бұл 2010 жылдың деңгейіне 114,5 % құрайды, облыстық көлемде үлес – 0,7 %, табиғи индекс көлемі – 79,4 %. Тау-кен өнеркәсібінде тауарлы өнімнің төмендеуі «Комбнат нерудных материалов» ЖШС тапсырыстарының қысқартылуына байланысты пайда болды – «Жол картасы» аясында 2010 жылы өндірісті жүзеге асыратын негізгі кәсіпорын.

2011 жылы қаладағы өнеркәсіп әлеуеттегі өңдеуші өнеркәсіптің жалпы көлемі 91 % құрады.

2011 жылға өңдеуші өнеркәсіпте тауарлы өнім 393,7 млрд. теңге сомаға шығарылды, бұл 2010 жылдың деңгейіне 142,5% құрайды, облыстық көрсеткіште үлес – 62,2 %, табиғи индекс көлемі – 125,7 %.

Металлургиялық кешен қаладағы динамикалық дамыған кешеннің бірі болып саналады. 2011 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіптік металлургиялық өнімнің өндірісінің көлемі 294,4 млрд. теңгені немесе 2010 жылдың деңгейіне 150,1 %, табиғи индекс көлемі – 127,6 %.

Автокөліктік өндірістік қаражаттардың өсімі байқалуда, 2011 жылға салада 20,1 млрд. теңге сомаға өнім шығарылды, табиғи индекс көлемі – 236,4 %.

Жеңіл өнеркәсіпте шағын бизнес субъектілерінің 80 % аса кәсіпорындары ұсынылды. Банкроттық жағдайда саланың ең ірі кәсіпорны – «Нимекс-Текстиль» ЖШС тұр. 2011 жылдың қорытындысы бойынша жеңіл өнеркәсіпте өнеркәсіптік өндірісінің көлемі 641,4 млн. теңгені немесе 2010 жылдың деңгейіне 124,9 % құрады.

Электр және жылумен қамтамасыз етуде 33,7 млрд. теңге сомаға 9,1 %, өсіммен өнім шығарылды, табиғи индекс көлемі – 101,6 %.

Сумен қамтамсыз ету және суды бұруда 4,5 млрд. теңгеге өнім шығарылды, табиғи индекс көлемі – 111,3 %.

Жыл аралығында Индустрияландыру картасы аясында 4 жоба 142,3 млрд. теңге сомаға жүзеге асырылды.

2009 жылдан тауар, жұмыс және қызметті сатып алуда қазақстандық қамту мәселесінде жүйе құрайтын кәсіпорындарды, ұлттық өндірушілермен байланысты бекіту және отандық тауар өндірушілерді қолдау бойынша жұмыстар дамытылуда.

2011 жылдың қала ірі және орта кәсіпорындарына тауар, жұмыс және қызметке мониторингтің қорытындысы бойынша 30,3 млрд. теңгені құрады, олардың қазақстандық қамту – 68,8 % немесе 20,9 млрд. теңге, 2012 жылдың 1 қазанына тауар және қызмет 16,9 млрд. теңгеге сатып алынды, олардың отандық өндіріс – на 11,8 млрд. теңге, немесе 69,96 %. Мониторингпен қаланың 55 кәсіпорындары қамтылды.

2011 жылға қаланың мемлекеттік мепкемелерімен тауар, жұмыс және қызмет 11,8 млрд. теңге жалпы сомаға сатып алынды, оның ішінде қазақстандық қамту 10,3 млрд. теңгені немесе 87,1 %, 2012 жылдың 1 қазанына 3,0 млрд. теңге жалпы сомаға, олардың қазақстандық қамту – 1,9 млрд. теңгені немесе 63,2 %.

Қала бойынша ауылшаруашылық өнімінің жеке меншік салмағы 5,0 млрд. теңгені құрады, бұл 2010 жылдың ұқсас аралығынан 41,3 % көп. Табиғи индекс көлемі 104,1 % құрады.

2564,5 тонна ет тірі салмақта (4,1 % өсіммен), 6631,7 тонна сүт ( 0,1 % өсіммен), 1971,7 мың дана жұмыртқа ( 0,1 % өсіммен) шығарылды.

Негізгі капиталға инвестиция 133,8 млрд. теңгені құрады, бұл 2010 жылдың деңгейінен 2,2 есеге көп, сонымен табиғи индекс көлемі 173,9 % құрады.

Салынған инвестицияның негізгі үлесі кәсіпорынның үлесі – 73,7 % құрады, республикалық бюджеттің қаражаттары – 15,3 %, жергілікті – 5,5 % және басқа қаржыландыру көзі – 5,5 %.

Салалар кесіндісінде 53,8 % өңдеуші өнеркәсіпте 0,2 %, тау-кен өнәркәсібінде - 5,4 % - көлік 5,7 % - электр және жылумен қамтамасыз ету - 9 %, сумен қамтамасыз ету және суды бұру - 6,9 %, әлеуметтік сала мен экономиканың басқа саласында 19 %.

86,9 мың. шаршы метр алаңшаға тұрғын-үй енгізілді, бұл 2010 жылдың деңгейінен 14,5 % жоғары.

2012 жылдың 1 қаңтары жағдайына қала бойынша 7119 шағын бизнестің тіркелген кәсіпорындары немесе 2010 жылға 102,8 % нарықта белсенді жұмыс жасайтындар саны 2919 бірлікті немесе 2010 жылдың деңгейіне 100,8 % құрады.

2011 жылға кәсіпкерлік субъектілерден мемлекеттік бюджетке 21,6 млрд. теңге алынды немесе 2010 жылдың деңгейіне 132 %.

«2020-Бизнестің жол картасы» бағдарламасы бойынша Өскемен қаласында 2012 жылдың 1 қаңтарына өңірлік үлйлестіру кеңесімен субсидия алуға (ӨҮК) және Қазақстан Республикасының Экономикалық даму және сауда министрлігімен (ЭДСМ) 21,1 млрд. теңге жалпы сомаға 27 жоба бекітілді.

Қалада баға өсімін тұрақтандыру мақсатында сауда үстеме ақысын 10 % асырмай іске асыратын 14 бөлімдер мен 2 әлеуметтік дүкендер жұмыс жасайды. Сауда нысандарының басшыларымен сауда үстеме ақысын 10 % асырмай қолдану туралы 767 сауда нысандарының басшыларымен меморандум жасалды. 34 демалыс күні жәрмеңкесі өткізілді.

Тұрақтандыру қорынан әлеуметтік маңызды тауарларды іске асыру бойынша Өскемен қаласының әлеуметтік маңызды сауда орындары анықталды. 2011 жылғы 23 қарашада Өскемен қаласының әкімдігінде Өскемен қаласының әкімдігі, «Шығыс-Самғау» ЖШС және сауда кәсіпорындарының басшыларымен өзара ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды. Өнімді іске асыру бағаны арттыру аралығында іске асырылады.

Жекелей тауар айналымның көлемі 180,3 млрд. теңгені құрады, бұл 2010 жылдың деңгейінен 23,1 % көп. Табиғи индекс көлемі 113,8 % құрады.

Мемлекеттік бюджетке түсімдердің көлемі 99,8 млрд. теңгені құрады, болжам 103,9 % орындалды, оның ішінде қалалық бюджетке жеке кірістердің түсімі 11,3 млрд. теңгені 33 % құрады.

Экономиканың өсімі еңбек нарығында жағдайды жақсартуға мүмкіндік берді. 2011 жылы жұмыссыздық 5,6 % қысқартылды тұрғындардың экономикалық белсенді бөлігіне 5,9 қарсы.

2011 жылы «Балапан» бағдарламасы бойынша 30 орынды «Азамат» 1 жеке бала бақшаасы ашылды. «УМЗ» АҚ кәсіпорынмен жасалған меморандумның негізінде 280 орынды 1 бала бақша пайдалануға және 280 орынды «Нұрлы көш» бағдарламасы бойынша бір бала бақша енгізілді. Бұл аралықта 1975 орынды қаланың жалпы білім беру мектептерінде 30 мектепке дейінгі шағын-орталықтар ашылды. Желтоқсан айында пайдалануға 380 орынды үш бала бақшаның ғимараты енгізілді.

Сонымен барлығы 2011 жылы 1260 орынды 6 бала бақшаның ғимараты, 1975 орынды 30 мектепке дейінгі шағын-орталықтар енгізілді.

2012 жылдың 9 айына Өскемен қаласының әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары тұрақты экономикалық өсімді куәландырды.

Өнеркәсіптік өнімнің өндірілген өнімнің көлемі 442,7 млрд. теңгені құрады, бұл былтырғы жылдың сәйкес аралығына 32,6 % көп. Табиғи индекс көлемі – 147,7 %, бұл облыстық көрсеткіштен 26,9 пайыздық пунктіге жоғары.

2012 жылдың қаңтар-қыркүйегіне өсім өңдеуші өнеркәсіпте оңды өсім, өсім 2012 жылдың қаңтар-қыркүйегінде 36,2 % құрады, табиғи индекс көлемі – 152,2 %.

Қала бойынша ауылшаруашылығының өнімінің жеке меншік салмағы 3,2 млрд. теңгені құрады, табиғи индекс көлемі– 99,3 %. Сонымен мал шаруашылығы өнімінің өндірісінде ТИК – 101,3 %, өсімдік шаруашылығында – 98,3 % құрайды.

Қала бойынша 2012 жылдың 1 қазан жағдайына қала бойынша 7374 шағын бизнестің тіркелген кәсіпорындары немесе 2011 жылға 103,5 % құрады, оның ішінде белсенділер саны – 2801 бірлік 5,9 % өсіммен.

2012 жылдың 9 айына мемлекеттік бюджетке кәсіпкерлік субъектілерден 15,7 млрд. теңге немесе 2011 жылға 117,8 %, қалалық бюджетке 2394,2 млн. теңге аударылды немесе 2011 жылдың деңгейіне 121,8 %.

Есептік аралықта тұтынушылар сұрауының ұлғаюы байқалады, бұл жекелей тауар айналымның өсуін куәландырады. 2012 жылыдң қаңтар-қыркүйегіне жекелей тауар айналымның көлемі 147,8 млрд. теңгені құрады. Табиғи индекс көлемі – 118,5 %.

Тұтынушылық сұраныстың ұлғаюы еңбекақы төлемі мен тұрғындардың кірістерінің өсімін ұлғайтуға мүмкіндік береді. 2012 жылдың қаңтар-тамыз айларына орта айлық номиналдық еңбекақы 17,6 % өсті және 92,3 мың теңгені құрады.

Қалада ірі және орта кәсіпорындардың жұмысшылардың еңбекақысын 10 % арттыру бойынша жұмыстар жалғастырылуда. Өткізілген жұмыстардың қорытындысында қаланың 20 кәсіпорындар еңбекақы төлемін арттырды.

Ағымдағы жылдың 8 айына статистикалық мәліметтер бойынша ірі және орта кәсіпорындарда еңбекақы қоры былтырғы ұқсас аралығына 23,5 %.

2012 жылдың қаңтар-қыркүйегіне негізгі капиталға инвестиция 54,4 млрд. теңгені құрады, бұл 2011 жылдың деңгейіне 16,5 % көп. Табиғи индекс көлемі – 109,8 %. Тұрғын-үйді пайдалануға енгізу 18,2 мың. шаршы метрлі жалпы алаңшалы 2011 жылдың сәйкес аралығымен салыстыру бойынша 10,1 % құрады. Құрылыс жұмыстардың көлемі 22 млрд. теңгені құрады, табиғи индекс көлемі– 101 % құрады.

2012 жылдың 9 айына облыс бойынша тұтынушы тауарлар мен қызметтерге инфляцияның қосалқы индексі 103,8 % құрады, бұл 2011 жылдың 9 айна 1,8 пайыздық пунктіге төмен. Азық-түліктік топтағы тауарларға инфляция индексі - 102,3 %, бұл 2011 жылдың 9 айына 5,8 пайыздық пунктіге төмен. Азық-түлік емес топтағы тауарларға бағаның индексі - 101,4 %, бұл 2011 жылдың 9 айына 2 пайыздық пунктіге төмен. Тарифтер мен қызмет көрсету бойынша инфляцияның индексі - 108,4 %, бұл 2011 жылыдң 9 айына 3,6 пайыздық пунктіге жоғары.