Жүйке жүйесінің аурулары: түрлері, белгілері, емі және алдын-алу шаралары



бет6/6
Дата09.05.2024
өлшемі1.2 Mb.
#500760
1   2   3   4   5   6
Жүйке жүйесінің аурулары

Деменция (лат. дементіа - алжығандық) Ой өрісінің әлсіздігімен, бұрын алған білімді жоғалтып, жаңа білім алуға деген қиындықтармен, жалпы психиканың нашарлығы, тәртіптің өзгеруімен бейнеленетін психиканың терең де қайтарылмас зақымы. Өмір барысында пайда болған жарыместік (тумысынан болған олигофренияға қарама-қарсы).[1]
Деменция — жоғары психикалық фуикциялардың жете дамымауының не семуінің салдары болып табылатын кемақылдық. Бастапқы деменция — тұқым қуалаған аурудың, туа біткен зақымдаушы факторлардың немесе баланың өсуінің ең алғашқы кезеңдеріндегі жоқшылықтың салдарынан зияттың жете дамымаушылығы. Екінші деменция — жаттығулардың, эмоциялық қуаттаулардың (әлеуметтік, жастық, дәрі- дәрмектік, ауру-сырқаулық) үнемі әсер етуі себепті психикалық функциялардың сипатына байланысты сенильдік (қарттық), алкогольдіх, эпилепсиялық, жарақаттанудан кейін болған және т.б. деменциялар түрлері болады. Деменция — жалпы алғанда зияттылық қабілетінің әлеуметтік және кәсіптік функциялардың қалыпты орындалуы мүмкін болмайтындай болып жоғалуы. Термин көп функциялы бұзылуларды белгілеуге арналған. Мұндай кезде ес болмайды, пайымдау және басқа да жоғары психикалық процестерге қабілеттілік қалмайды. Әдетте, когнитивтік процестердің мұндай бқзылулары тұлғаны жеке әлеуметтік өзара әрекеттестік қабілеттерінің бұзылуына ұласады.
Жүйке жүйесінің аурулары: түрлері, белгілері, емі және алдын-алу шаралары
Адамның жүйке жүйесі екі маңызды бөліктен тұрады – орталық және перифериялық. Орталық (орталық жүйке жүйесі) ми мен жұлынды қамтиды. Перифериялық (перифериялық жүйке жүйесі) – мидан, бас миы және жұлыннан тыс жүйке талшықтары.
Мидың әртүрлі бөлімдерінің үйлесімді жұмысы ағзаның барлық жасушаларынан сигналдарды, импульстарды негізгі басқару органына беруді қамтамасыз етеді. Кез-келген бұзылулар, тамақтанудың жетіспеушілігі, созылмалы улану, күнделікті стресс жағдайларында жүйке ұлпалары нашарлайды. Жүйке жүйесінің әртүрлі аурулары туындайды.
Жүйке жүйесінің кез-келген патологиясы денеде ауырсыну белгілерімен көрінеді. Олардың арасында – бас ауруы, ұйқының бұзылуы. Тиктар, тамырлы патологиялар туындауы мүмкін, қысымның төмендеуі немесе жоғарылауы пайда болады. Және әр жағдайда себепсіз жалпы әлсіздік байқалады.
Аурудың жүйке жүйесіне байланысты екенін қалай анықтауға болады? Неврологияның алдын алу үшін не істеу керек – біздің мақалада осыны қарастырамыз.
Ми мен жұлынның қан тамырлары ауруларының салдары
Неврологиялық патологиялардың 40%  тамырлы ауруларға жатады. Әдетте, бұл созылмалы процестер, олар өзінің төтенше даму деңгейінде өткір болады, адам өміріне қауіп төндіреді.
Ми ұлпаларына әсер ететін созылмалы тамырлы патологияның ең көп таралған нәтижесі – инсульт. Бұл өткір жағдай миды қоректендіретін қан капиллярының жарылуы кезінде пайда болады. Жарақаттану салдары пайда болған қан кетудің мөлшеріне және адамға медициналық көмек көрсету мерзіміне байланысты болады. Инсульт кезінде көбінесе паралич (толық немесе ішінара) болады, есін жоғалтады, сөйлей алмай қалады, немесе өлімге әкеп соғады.
Аутоиммунды аурулардың салдары
Жүйке жүйесінің аутоиммунды зақымдануының жарқын мысалы – шашыраңқы склероз. Оны өркениетіміздің қарғысы деп те атайды. Осы диагнозы бар науқастар саны жыл сайын артып келеді.
Аутоиммунды процестердің себептері көп – стресс, экологиялық ластану, жаман әдеттер, созылмалы витамин тапшылығы. Нәтиже бірдей – координацияның бұзылуы, есте сақтау қабілетінің жоғалуы, сондай-ақ дененің ауыруы, аяқ-қолдардың ұйып қалуы, бет парезі. Уақыт өте келе ақыл-ойдың төмендеуі, бақыланбайтын ішек қозғалысы.
Нейродегенеративті зақымдардың салдары
Нейрондардың өлуінің салдарын екі ауру мысалында қарастырамыз – Паркинсон және Альцгеймер.
Паркинсон ауруы кезінде дамиды:

  • Аяқ-қолдың дірілдеуі (треморы).

  • Қозғалыс баяулығы.

  • Координация мен тепе-теңдіктің бұзылуы.

  • Дефекация мен зәр шығаруды бақылаудың бұзылуы.

Альцгеймер ауруы кезінде дамиды:

  • Жадтың бұзылуы және жоғалуы, алдымен қысқа мерзімді, содан кейін ұзақ мерзімді.

  • Бағдарлаудың бұзылуы.

  • Сөйлеудің бұзылуы, сөйлеу дағдысының жоғалуы, қарым-қатынас қиындықтары.

  • Бұлшықет массасының жоғалуы және қозғалу қабілетінің нашарлауы.

Ламифарэн – жүйке жүйесі ауруларының алдын алу құралы
Препараттың құрамында табиғи минералдар мен дәрумендердің үлкен кешені бар. Оның негізі – қоңыр балдырлар ламинариясының сығындысы. Осы өсімдіктің арқасында өнім ағзаға өмірлік маңызды заттардың енуін қамтамасыз етеді.
Ламифарэн – жүйке жүйесі ауруларының алдын алу құралы. Сіздің тыныш ұйқыңыз, жақсы демалуыңыз, белсенді өмір сүру мен кез-келген жаста спортпен шұғылдану мүмкіндігіңіз. Сіздің сау балаларыңыз және белсенді ақыл-ойы сау ата-анаңыз.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет