Бақылау (тесттер, есептер)
Жағдайлық есептер:
-
Баланың дене қызуы 39ºС көтерiлiп, қалтырап, жағдайы нашарлай бастады. Жалпы улану (интоксикация) белгiлерi байқалады: құсу, басының ауруы, әлсiздiк, сырттай зерттегенде тамағы қызарған, мойын бездерi iсiнген, жүйке лимфа түйiндерiнiң iсiнуi, тахикардия. 1 тәулiктен кейiн майда, нүкте тәрiздi бөртпе пайда болады (шат, қолтық асты қатпарлары, санының iшкi бетiнде: мұрынды-ерiндi үш-бұрышта гиперемия байқалады). Алғашқы диагноз: скарлатина. Бұл ауруды дәлiрек анықтау үшiн мұрын мен тамақтың алынған кiлегейдi бактериоскопиялау және бактериологиялық зерттеу жүргiзiледi. Себебi мұндай белгiлер қызамық, қызылша, стафилококты және басқа да инфекциялық ауруларда байқалады. Микроскопия нәтижесiнде Грам оң, тiзбектеліп орналасқан коктар анықталды. Диагнозды дәлелдеуге осы зерттеулердiң нәтижелерi жеткiлiктi ме?
-
Клиникаға, Грам оң “+” коктармен шақырылған сепсиске күмәндi ауру түстi. Бөлiнген коктың түрiн және туысын анықтау үшiн қандай зерттеулер жүргiзу керек? Зертханаға зерттеу мақсатында пневмониямен ауырған науқастың қақырығы алынған. Алынған материалды ақ тышқандарға құрсақ-iшiлiк жолмен жұқтырады. 10 сағаттан кейiн тышқандар өлген. Iшкi мүшелерiнен ланцетник тәрiздi, капсуламен қоршалған Грам “+” жұп орналасқан коктар бөлiнген. Қандай қоздырғыш бөлiнген? Қандай әдiспен капсуланы айқындауға болады?
-
Терапиялық бөлiмге И. деген науқас түстi, 40 жаста, шағымдары: қақырықты жөтел, көкiрек жасушасының ауруы, енгiзу, дене температурасы 40ºС-ға дейiн көтерiлген. Ауырғанына 2 күн болған, ауырғаның суықтағанмен байланыстырада. Т-39ºС, акроцианоз, тыныс алу жиiлiгi 1 минутта - 26 рет. Оң жақ өкпесiнде ылғалды сырыл естiледi, тахикардия, қан қысымы сәл төмендеген. Алдын ала қойылатын диагноз: оң жақты пневмония. Зертханаға зерттеуге түні бойы жиналған науқас қақырығы жiберiлген. Грам әдiсi бойынша боялған қақырық препаратың микроскоппен қарағанда капсуламен қапталған Грам “+” ланцетник тәрiздi диплокок анықталған.Алғашқы қойылған диагнозбен келісесіз бе?
-
Науқас қақырығы бiр мезгiлде қан сарысуы бар қан агарына және қант сорпасына егiлген. Қант агарында гемолиз аймағы жоқ колониялар өскен. Кейiн солардан және қант сорпасынан патогендi емес бактериялардың таза дақылы бөлiнген. Бактериалды зерттеудiң терiс нәтижесiнiң себебi неде? Пневмония (өкпе қоздырғыштары) дақылын бөлiп алған жағдайда, оларды қандай микробтардан және қандай тестермен ажыратуға болады?
-
Стафилококты аутовакцина анатоксин. Дик токсинi, преципитацияға қолданылатын сарысулар, құрғақ О-стрептолизин, антибиотиктер, емдеуге қолданылатын стафило- және стрептофаггтар қандай жағдайларда пайдаланасыз?.
-
Дезинфекциялық затпен өңделген ыдысқа антимикробтық терапия қабылдаған науқастың жарасынан, микрофлораны анықтау мақсатында 0,5 мл iрiң алынды. Iрiңдi алудағы тактикалық қателер қандай? Материалды алудағы қателiктер микробиологиялық зерттеулер нәтижесiне қалай әсер етедi?
1. Рессель ортасында глюкозаны қышқыл мен тұзға дейiн ферменттейтiн, күкiрт сутек түзетiнi байқалды. Мұндай ортада осындай қасиеттерге ие қандай микробты бiлесiз?
Жауабы: Агардың бағасында (глюкозының ферменттелу) ортасының түсi өзгерiп газдың көпiршiктерi байқалады. Қиғаш беткейде лактозының ашуы өзгередi. Орта күкiрт сутек түзгендiктен қараяды. Рессель ортасы мұндай түрге паратиф Б-ның сальмонеллалары өскенге ие.
Тесттер:
1. Эпидемиологиялық тұрғыда шірінді қоқыстарының сапрофиттері болып келетін іріңді-қабыну ауруларының қоздырғыштары:
-
протеустер
-
менингококтар
-
стафилококтар
-
псевдомонадалар
-
клебсиеллалар
2. Стафилококтардың жалтыраған сары пигмент синтездеуші түрлері:
-
St. epіdermіdіs
-
St. aureus
-
St. saprophytіcus
-
St. intermedіus
-
St. saрharolytіcus
3. Стафилококтарда токсикалық шок синдромын туғызушы патогенді фактор:
-
экзотоксин
-
фибринолизин
-
энтеротоксин
-
адгезия
-
инвазия
4. Менингококтың басты патогенді факторы :
-
сыртқы мембраналық белоктың антигені
-
липополисахаридті антиген
-
гиалуронидаза
-
капсулалық полисахаридті антиген
-
гемагглютинин
5. Іріңді қабыну ауруын тудыратын грамтеріс,диплококк:
-
гонококк
-
стафилококк
-
стрептококк
-
пнемококк
-
клебсиелла
6. Іріңді кабыну ауруын тудыратын грамоң кокк тәрізді бактерия :
-
клебсиелла
-
менингококк
-
гонококк
-
псевдомонода
-
стрептококк
7. Мұрын қуысының өте жағымсыз (сасық) иісті секрет бөле отырып, қабынуын тудыратын бактерия туыстастарының ірің тудырушы өкілі:
-
Klebsіella
-
Staphylococcus
-
Proteus
-
Clostrіdium
-
Neіsserіa
8. Стафилококты бөліп алу үшін қолданатын элективті орта:
-
Леффлер ортасы
-
сарыуызды-тұзды агар
-
пептон суы
-
сілтілі агар
-
Эндо ортасы
9. Іріңді қабыну ауруының қоздырғышы - Pseudomonas aerogіnosa-ның патогенді факторы:
-
кірпікшелері
-
эндотоксині
-
капсуласы
-
липополисахариді
-
нейроаминидазасы
10. Жаңа туылған нәрестеде бленорея ауруына себепкер бола алатын ірің тудырушы бактерия:
-
стафилококтар
-
менингококтар
-
гонококтар
-
стрептококтар
-
пневмококтар
11. Ішек таяқшасы категорясы қоздыратын , холераға ұқсас диареяның дамуы.
-
энтеротоксигнді.
-
энтероинвазивті.
-
энтеропатогенді.
-
энтерогеморрагиялық.
-
энтероадгезивті.
12. Ішек инфекциясы типі бойынша жүретін ауру тудыратын клебсиеллалар:
-
K. plantіcola
-
K. terrіgena
-
K. pneumonіae
-
K. mobіlіs
-
K. phіnoscleromatіs
13. Ішек таяшасының Эндо ортасындағы колониясының сипаты:
-
қызыл метал түсті
-
қара түсті
-
гемолизді
-
түссіз, р- формалы
-
жасыл – сұр
14. Вируленттік антиген атағына ие беткейлік антигені бар бактериялар.
-
паратифозды таяқша.
-
брюшнотифзды таяқша.
-
Дизентерия таяқшасы
-
холера вибрионы
15. Салмонолезді гастроэнтериттер кезінде инкубациялық канша? Танданыз:
-
бірнеше сағаттан 2-3 күнге дейін
-
10-14 күн
-
жылға дейін
-
айға дейін
-
жоқ
16. Диагностика әдісі бөлінген дақылдың фаговарын анықтаумен жүретін энтеробактериялар туғызатын ауру:
-
іш сүзегі
-
иерсиниоз
-
эшерихиоз
-
дизентерия
-
тырысқақ
17. Жасуша беткейінде Vi- антигені бар энтеробактериялар … қоздырғышы болып табылады:
-
іш сүзегі
-
дизентерия
-
эшерихиоз
-
иерсиниоз
-
тырысқақ
18. Enterobacterіaceae әулиетіне кіретін бактериалардың жалпы қасиеттері ретінде қайсысы қате:
-
каталаза позивтілігі
-
маннитті ыдыратуы
-
глюкоза ферменттеуі
-
грам терістіктері
-
хемоорганотрофтылығы
19. S. tyfhі-дің S. рaratyfhі-ден биохимиялық қасиеттері бойынша айырмашылықтары;
-
индол түзбейді
-
көмірсуларды ыдыратпайды
-
көмірсуларды газ және қышқыл түзе ыдыратады
-
көмірсуларды газсыз қышқыл түзе ыдыратады
-
күкіртсутегі
№ 7
1. Тақырыбы: Токсинемиялық инфекциялар қоздырғыштары. Патогенді микобактериялар. Жалпы сипаттамасы. Патогенді факторлары. Зертханалық диагноз қою, арнайы алдын алу және емі.
2. Мақсаты: Дифтерия, көк жөтел, газды гангрена клостридиясы, сіреспе, ботулизмнің микробиологияық диагностикасын меңгеруді үйрету. Туберкулез және алапестің микробиологиялық диагностикасын меңгеруді үйрету.
3. Оқыту мақсаты: Дифтерия, көк жөтел, газды гангрена клостридиясы, сіреспе, ботулизмнің лабораториялық диагностикасын үйрену. Туберкулез және алапестің лабораториялық диагностикасын үйрену.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Клостридиялалардың жалпы сипаттамасы.
-
Сiреспе қоздырғыштарының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Сiреспе қоздырғыштарының биохимиялық қасиеттерi мен антигендiк құрылымы.
-
Сiреспе қоздырғыштарының резистенттiлiгi мен эпидемиологиясы.
-
Сiреспе қоздырғышының патогендiлiк факторлары.
-
Сiреспенiң патогенезi, клиникасы және иммунитетiнiң ерекшелiктерi.
-
Сiреспенiң микробиологиялық диагностикасы.
-
Сiреспені емдеу, арнайы алдын алу.
-
Газды гангренаны тудыратын клостридиялалардың морфологиясы мен дақылдық қасиеттерi.
-
Газды гангренаны қоздырғыштарының биохимиялық қасиетi мен антигендiк құрылымы.
-
Газды гангрена қоздырғыштарының патогендiлiк факторлары.
-
Газды гангренаның патогенезi, клиникасы және иммунитетiнiң ерекшелiктерi.
-
Газды гангренаның зертханалық диагностикасы.
-
Газды гангренаны емдеу және алдын- алу.
-
Ботулизм қоздырғышының морфологиялық және дақылдық қасиеттерi.
-
Ботулизм қоздырғышының биохимиялық қасиеттерi мен антигендiк құрылымы.
-
Ботулизмнiң резистенттiлiгi мен эпидемиологиясы.
-
Ботулизм қоздырғышының патогендiк факторлары.
-
Ботулизмнiң патогенезi, клиникасы және иммунитетi.
-
Ботулизмнiң микробиологиялық диагностикасы.
-
Ботулизмдi емдеу және алдын- алу.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтар.
6. Әдебиет:
Негізгі :
1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.-208 б.;
2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.-199 б.;
3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006,176 б.
4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006,176 б.
Қосымша:
1. Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007 .-128б.
2. Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007,-132 б.
3. Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007-96 б.
4. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007,-48 б.
5. Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007,-112 б.
6. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
-
Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж. 391 бет.
-
Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
-
Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.-200 экз.
-
Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.-32 экз.
-
У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
-
www.google.kz
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
-
Бақылау (тесттер, есептер)
Жағдайлық есептер:
-
Мектепте барлық балаларға /оқушыларға/ БЦЖ вакцинасын қайта егу /ревакцинацепт/ алдында терішiлiк Манту сынамасын жасады. Бiр балада сынама оң мағына бердi. Ревакцинация жасау керек пе?
-
Ауруханаға 40 жасар науқас келдi. Оның шағымы: әлсiздiк, ентiкпе қақырықты жөтел, терлегiш 37-38ºС. Ауру 3 айға созылуда, 2 ай бұрын қамаудан шыққан. Обиективтi көрiнiс, тәбетi нашар, акроцианоз, тахикардия. Оң өкпенiң жоғарғы жағынын ылғи да ысқырық естiледi.Флюорограммада сол жерi қарайған. Алғашқы диагноз: оң өкпенiң туберкулезi. Ауру тубдиспансерге жiберiлдi. Ауру қақырығанан алынған жұғынды Циль-Нильсен әдiсi мен бояғанда микроскопияда қышқылға тұрақты таяқшалар табылмаған. Бұл ненi бiлдiредi? Флотация тәсiлiнiң көмегiмен алынған жұғындыны Циль-Нильсен бойынша бояғанда, жiңiшке әлсiз, бүгiлген қызыл таяқшалар табылды. Қандай қорытындыға келдiңiз?, Бактериоскопиялық тәсiлдiң диагностикалық қабiлетiн қалай жоғарылатуға болады?
-
Хирургиялық бөлімге жарақатпен науқас түсті (Ұлпасының ыдырауымен жыртылған жарақат). Анаэробты инфекцияны ескертуүшін қандай препорат қолдану қажет?
Тесттер:
1. Қозғалыссыз патогенді клостридия.
-
Clostridium perfringens
-
Clostridium tetani
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium novyi
-
Clostridium septicum
2. Спорасы терминальды орналасқан патогенді клостридия.
-
Clostridium perfringens
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium tetani
-
Clostridium novyi
-
Clostridium septicum
3. Индол түзуші патогенді клостридия.
-
Clostridium tetani
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium novyi
-
Clostridium sordellii
-
Clostridium septicum
4. Лактоза ферментеуші патогенді клостридия.
-
Clostridium perfringens
-
Clostridium tetani
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium novyi
-
Clostridium sordellii
5. Сіреспе қоздырғышына тән қасиет:
-
қозғалмайды
-
қоректік ортада өспейді
-
көмірсуларды ферменттмейді
-
желатинді гидролиздемейді
-
спора түзбейді
6. Газды гангрена қоздырғышы таралатын тұқымдастық (әулиет):
-
Bacillaceae
-
Vibrionaceae
-
Enterobacteriaceae
-
Pseudomonadaceae
-
Nesseriaceae
7. Ботулизм қоздырғышына тән емес морфологиялық қасиет:
-
спора түзеді
-
талшығы болады
-
грамоң
-
капсула түзеді
-
таяқша тәрізді
8. Газды гангрена ауруының қоздырғышы:
-
Clostridium perfringens
-
Bacillus cereus
-
Clostridium botulinum
-
Vibrio cholerae
-
Salmonella typhi
9. Газды гангрена қоздырғышының басты патогенді факторы.
-
адгезиясы
-
күрделі құрлымды экзотоксині
-
инвазивтілігі
-
капсула түзуі
-
патогенді ферментері
10. Эндогенді инфекция ретінде псевдомембранозды колит ауруын тудыратын патогенді клостридия.
-
Clostridium tetani
-
Clostridium botulinum
-
Clostridium novyi
-
Clostridium difficile
-
Clostridium septicum
11. Туберкулездің спецификалық профилактикасы:
-
Өлі вакцинамен жүргізіледі
-
Туберкулездің жойылуына әкеледі
-
Гуморальды қорғанысты туғызады
-
Кальмет пен Герен ұсынған штамнан табылады
Е) Болмайды
12. Туберкулез қоздырғышының қасиеті.
-
Грам теріс.
-
Қозғалмайды.
-
Капсула түзеді.
-
Спора түзеді.
-
анаэроб
13. Туберкулез қоздырғышының таза дақылын алуда қолданатын орта;
-
Плоскирев ортасы
-
Борде-Жангу ортасы
-
Левенштейн-Иенсен ортасы
-
Клауберг ортасы
-
Сабуро ортасы
14. Туберкулез таяқшасын бояу әдістері
-
Романовский-Гимза
-
Нейссер
-
Цил-Нильсен
-
Бурри-Гинс
-
Здродовский
15. Алапес қоздырғышының қасиеті
-
грамтеріс
-
спора түзбейді.
-
Қозғалмайды.
-
Капсула түзеді.
-
Қоректік ортада өсуі.
16. Мицуд реакциясын жүргізетін ауру.
-
Көкжөтел
-
дифтерия
-
туберкулез
-
скарлатина
-
алапес
17. Қоректік ортада жылтыр пішінді , Муха дәндері кездесетін аурудың қоздырғыш.
-
дифтерия
-
пневмония
-
көкжөтел
-
скарлатина
-
туберкулез
18. Иілген ұзын оң ниацинді тест беруші Грам оң таяқша ,қайсы қоздырғыш.
-
туберкулез
-
пневмония
-
көкжөтел
-
дифтерия
-
скарлатина
№ 8
1. Тақырыбы: Трансмиссивті инфекциялар қоздырғыштары : бореллиялар, риккетсиялар. Зоонозды инфекциялар қоздырғыштары. Жалпы сипаттамасы. Патогенді факторлары. Зертханалық диагноз қою, арнайы алдын- алу және емі.
2. Мақсаты: Бореллиоз және риккетсиоздардың микробиологиялық диагностиксын меңгеруді үйрету. Оба, туляремия, бруцеллез, сібір күйдіргісінің зертханалық әдістерін меңгеруді үйрету.
3. Оқыту мақсаты: Спирохетоз, бореллиоз және риккетсиоздардың зертханалық диагностикасын меңгеру.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Қайталамалы сүзектің қоздырғышы. Морфологиясы және дақылдық қасиеттері.
-
Қайталамалы сүзек қоздырғышының антигендік құрылымы, резистенттілігі және эпидемиологиясы.
-
Қайталамалы сүзектің патогенезі, клиникасы және иммунитеті.
-
Қайталамалы сүзектің микробиологиялық диагностикасы.
-
Қайталамалы сүзектің арнайы алдын алу және емдеу.
-
Эпидемиялық бөртпе сүзегі қоздырғышының биологиялық белгілері.
-
Эпидемиялық бөртпе сүзегінің патогенезі, клиникасы және иммунитеті.
-
Эпидемиялық бөртпе сүзегінің зертханалық диагностикасы.
-
Ку-лихорадка қоздырғышының биологиялық белгілері.
-
Ку-лихорадкасының патогенезі клиникасы және иммунитеті.
-
Ку-лихорадкасының зертханалық диагностикасы емдеу және алдын алу.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: презентация.
6. Әдебиет:
Негізгі :
1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.-208 б.;
2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.-199 б.;
3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006,176 б.
4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006,176 б.
Қосымша:
1. Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007 .-128б.
2. Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007,-132 б.
3. Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007-96 б.
4. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007,-48 б.
5. Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007,-112 б.
6. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
-
Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж. 391 бет.
-
Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
-
Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.-200 экз.
-
Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.-32 экз.
-
У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
-
www.google.kz
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (тесттер, есептер)
Жағдайлық есептер:
1. Жұқпалы аурулар жататын бөлiмге 20 жастағы М. атты науқас түстi, мынадай шағыммен дене температурасы 38-39оС ке дейiн көтерiлген, басы ауырып, бұлшық еттерi ауырсынған, тамағы ауырған. Ауру 3 күнге созылады. Бiр апта бұрын көлге шомылып, су жұтып тұншығып қалған. Объективтi түрде: бетi, көздiң шырышты қабаттары қызарған, брадикардия, гипотания. Бауыр және көк бауыр шамалы ұлғайған. Оң жағында катарлы тонзиллит. Оң жақтағы асты лимфа түйiндерi 5см-ге дейiн ұлғайған, шамалы ауырсынады.
Денсаулық сақтау мекемелерiнiң нәтижесi бойынша осы аумақта жыртқыштар арасында туляремияның эпизоогиясын бақылауда.
Алдын-ала қойылған диагноз: Туляремияның ангионозды бубонды түрi?
Зертханалық диагностикада қандай тәсiлдердi қолдану керек?
Бактериялогиялық әдiс арқылы қоздырғыштың таза дақылын табуға мүмкiндiк болмады. Осыны қалай түсiндiруге болады?
0,1мл. Туляриндi терi астына жiберiп 48 сағаттан соң иньекция салған жерде 10 мм дейiнгi инфильтраттың пайда болғанын байқадық.
2. Н. Қаласында мынадай симптомдардың көрініс берген жағдай байқалды: температура, интоксикация, бастың қатты ауруы, розеолезді-петихиальдыбөртпе, бұл аурудың биттегендер арасында көптеп шығып жатқандығы байқалған. Науқастың қанын 2 антигенмен (Провачека және риккетсии Музера) КБР жасағанда – Провачека риккетсиимен нәтиже оң болып шықты. Аурудың қаны мен теңіз шошқасының еркегін залалдағанда лихорадка байқалған. Лабораториялық және клиникалық диагнозды қойып, емдеудің жобасын жасаңдар. Педикулездің таралмауы үшін профилактикалық қандай шаралар жасалынуы керек?
3. Мал шаруашылығында қызбаның белгісіз этиологиясымен ауру тіркелді. Кейінен осы жануарларға қарайтын жұмысшылардың арасында өкпенің зақымдалуымен тұмау тәрізді жүретін ауру дамыды. Жұмысшылар мен жануарлардың қанын биологиялық әдіспен және тауық эмбрионында зертханалық зерттеу барысында Бернет риккетсиясы анықталды.
Тесттер:
1. Риккетсияларға және хламидияларға тән белгі:
-
Жасуша қабатының болмауы
-
Облигатты жасуша iшiлiк паразитизм
-
Жасушалық құрлымы жоқ
-
Спора түзуi
-
Талшықтар болуы
2. Ауа шаң, тағам және байланыс арқылы жұғатын рикетсиоздар:
-
трахома
-
эпидемиялық бөртпе тифі
-
микоплазмоз
-
орнитоз
-
Ку-лихорадка
3. Қайсы антропонозды спирохетоздарға, педикулезге қарсы алдын ала шаралар жүргізіледі:
-
эндемиялық бөртпе тифі
-
эпидемиялық бөртпе тифі
-
қайтымды тиф
-
Ку-лихорадка
-
кенелі қайтымды тиф
4.Диагностикасында Хеддельсон және Райт реакциялары қолданатын ауру:
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
Бруцеллез
-
тырысқақ
-
туляремия
5. Қоздырғышы топырақтың құрамында жылдап сақталуға бейім ауру;
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
бруцеллез
-
туляремия
-
псевдотуберкулез
6. Адамнанадамға жұқпайтын, негізгі инфекцияның көзі үй малдары болып табылатын зоонозды ауру:
-
оба
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
-
сібір күйдіргісі
-
туляремия
7. Қоздырғышы спираль тәрізді иректельген пішінде боладын ауру;
-
туляремия
-
оба
-
лептоспироз
-
сібір күйдіргісі
-
бруцеллез
8. Спора түзуші зоонозды инфекция қоздырғышы:
-
оба
-
туляремия
-
бруцеллез
-
сібір күйдіргісі
-
псевдотуберкулез
9. Организмде және арнайы коректі ортада капсула түзетін, грамоң, үлкен таяқша тәрізді бактерия тудыратын ауру:
-
сібір күйдіргісі
-
оба
-
туляремия
-
бруцеллез
-
псевдотуберкулез
№ 9
1. Тақырыбы: ЖРВИ. ЖРИ қоздырғыштарының жалпы сипаттамасы. Патогенді факторлары. Зертханалық диагноз қою, арнайы алдын алу және емі.Патогенді және шартты- патогенді саңырауқұлақтар. Дәрілік шикізат пен дайын дәрілердің микологиялық зерттеулері.
2. Мақсаты: Грипп, парагрипп, аденовирус және патогенді- шартты патогенді саңырауқұлақты инфекцияларының диагностикалық әдістерін меңгеру.
3. Оқыту мақсаты: Грипп, парагрипп, аденовирус және патогенді-шартты патогенді саңырауқұлақты инфекцияларының диагностикалық әдістерін үйрету.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Вирустар- өткiр респираторлы аурулардың қоздырғышы.
-
Грипп А вирусының морфологиясы және химиялық құрамы.
-
Грипп А вирусының гемаглютининiнің және нейроминидазасының негiзгi функциясы.
-
Вирустардың сыртқы ортаға төзiмдiлiгi және грипптiң эпидемиологиясы.
-
Гриптiң патогенезiнiң клиникасы және иммунитетiнiң ерекшелiктерi.
-
Гриптiң зертханалық диагностикасы.
-
Гриптiң емi және арнайы алдын алу.
-
Грипп В және С вирустарының ерекшелiгi.
-
Парагрипп вирусының морфологиясы және химиялық құрамы.
-
Парагриптiң резистенттiлiгi, эпидемиологиясы, патогенезi, клиникасы және иммунитетi.
-
Парагрипптiң зертханалық диагностикасы.
-
Аденовирустардың құрылымы және антигендiк қасиетi.
-
Аденовирустарды дақылдануы және репродукциясы.
-
Вирустардың сыртқы ортаға төзiмдiлiгi және аденовирусты инфекциялардың эпидемиологиясы.
-
Аденовирусты инфекцияның патогенезi, клиникасы және инфекциядан кейiнгi иммунитет.
-
Аденовирусты инфекцияның зертханалық диагностикасы
-
Аденовирусты инфекцияны арнайы алдын алу және емдеу.
18. Патогенді-шартты патогенді саңырауқұлақтардың жіктелуі.
19. Дәрілік шикізат микрофлорасын атаңыз ?
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: жұптасып жұмыс істеу.
6. Әдебиет:
Негізгі :
1.Микробиология және вирусология ( жалпы бөлім ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2005.-208 б.;
2.Микробиология және вирусология( жеке бөлімі ): Оқу құралы Ү.Т. Арықбаева,К.Х. Алмағанбетов, Н.М. Бисенова, Ә.Ө Байдүйсенова Н.Б.Рахметова,Г.Д. Асемова, К.Б. Койшебаева, С.К.Бисимбаева,Н.В. Калина /1-ші басылым.(Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарының студеттеріне арналған оқу құралы)-Астана,2006.-199 б.;
3.Жалпы микробиология( оқу-әдістемелік құрал).Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова,А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева.Алматы-2006,176 б.
4.Жеке микробиология ( оқу-әдістемелік құрал). Микробиология кафедрасының профессорлары Б.А.Рамазанова, А.Л..Котова,Қ.Қ.Құдайбергенұлы,доценттер С.Ш.Шакиев,А.А.Стамкулова,Н.Т.Таурбаева, оқытушылар:Б.М.Хандиллаева,Г.Р. Амзеева,Т.С.Бегадилова, А.М.Бармакова, Д.Ж.Батырбаева. Алматы-2006,176 б.
Қосымша:
1. Микрооргонизмдер морфологиясы (оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева. (А.Л.Котованың ред.).-Алматы, 2007 .-128б.
2. Микроорганизмдер физиологиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А. Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева..-Алматы.,2007,-132 б.
3. Микроорганизмдер экалогиясы. (Оқу әдістемелік құрал) Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Б.М.Хандиллаева, Г.Р.Амзеева.-А.,2007-96 б.
4. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар. (Оқу әдістемелік құрал) .Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы, Г.Р.Амзеева. А.,2007,-48 б.
5. Инфекция туралы ілім. Оқу құралы Б.А.Рамазанова, А.Л.Котова, Қ.Қ.Құдайбергенұлы..-А.,2007,-112 б.
6. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар боиынша оқу-әдістемелік құрал ( А.Л.Котованың ред.). А.,1997.
-
Рамазанова Б.А.., Қ. Құдайбергенұлы, А.Л. Котова және т.б.-Жалпы микробиология. Оқу-әдістемелік құрал.-Алматы. 2008 ж. 391 бет.
-
Рамазанова Б.А.., Құдайбергенұлы Қ. Медициналық микробиология оқулық-Алматы 2010
-
Медицинская микробиология: оқулық /Б.А. Рамазанова (ж.б.); ҚР Білім және ғылым министрлігі.-Алматы: «Print-S», 2011.-200 экз.
-
Жеке бактериология: оқу құралы/ Б.А. Рамазанова (ж.б.).-Алматы: Б.ж., 2010.-32 экз.
-
У.Т. Арықпаева., А.Н. Саржанова., Е.Х. Нуриев. Медициналық микробиология оқу құралы 1-2 том.-Қарағанды 2012.
-
www.google.kz
Электронды ресурстар:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (тесттер, есептер)
Жағдайлық есептер:
-
Н. Атты аурудың шағымы. өте күштi бас ауруы, дене температурасы 400С көтерiлген, мұрыннан судың бөлiнуi, құрғақ жөтел, 2 күн ауырған. Алдында қонақта болған, онда тұмаумен ауырған адаммен контакта бірге болған. Қарағанда: мұрынның кілегей қабатыңың гиперемиясы, тахикардия, өкпе сырылы жоқ. Шамамен ЖРВИ деген диагноз қойылған. Диагностика үшiн ринацитоскопия өткiзген.
-
Балалар клиникасында 1 жастағы балалар арасында, тыныс алу жолдарының төменгi бөлiмдерiнiң залалдануымен (бронхиолиттер, пневмания) тағы да ларингит интоксикация жалған крунтын белгiлерiмен белгiлi бiр уақытта дәрiгерге келдi. Иммунофлюоресценттi әдiс арқылы, арнайы сарысулармен, мұрын, жұтқыншақ және қақырықтың шайындысының ВПТ×-1, ВПТ×-2, ВПТ×-3 антигендерi табылады. Зертханалық және клиникалық диагнозыңызды негiздеңiз. Зертханалық негiздерiңiздi ескере отырып, емдiк-алдын алу шараларды ұсыныңыз.
-
Қыс мерзiмiнде Ш қаласының жарты тұрғынының өткiр респираторлы ауру байқалды. Оның негiзгi клиникалық белгiлерi: ауыр құрғақ жөтел, көпшiлiгiнде қызбамен (38-39ºС) сипатталады. Ауырған адамдардың арасында мидың сусіңденуінің нәтижесiнде летальдық жағдайға алып келген. Мұрын жұтқыншақтағы жұғындысынан әртүрлi арнайы сарысулармен иммунофлюоресценттi әдiспен зерттеген кезде: грипп, парагрипп, респираторлы синцитиальды, аденовирустың, А грипiнiң антигендерi табылды. Диагнозды дәлелдеңiз. Осы зерттеу әдiсi нақты диагностикасын қою үшiн емдеу-алдын алу шаралар жүргiзу үшiн жеткiлiктi ме?
Тесттер:
1. А- типті тұмау вирусының геномы:
-
Біржіпшелі фрагменттелмеген ДНҚ
-
Екіжіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Екіжіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
Біржіпшелі шеңберлі РНҚ
2. Тұмау кезінде дене температурасының көтерілуіне және күшті интоксикацияның пайда болуына себепкер фактор:
-
ыдыраған жасуша өнімдерінің қанға түсуі
-
нейроминидазаның қанға түсуі
-
гемоагглютининнің қанға түсуі
-
күшті экотоксиннің бөлінуі
-
энотоксинінің бөлінуі
3.Тұмау кезінде қан тамырларының өткізгіштігінің жоғарылау себебі:
-
вирустың тікелей орталық нерв жүйесіне әсер етуі
-
вирустың эндотелии жасушаларын зақымдауы
-
организмнің иммунды жүйесінің әлсіреуі
-
вирустың эпителии жасушаларын зақымдауы
-
қан жасушасы жүйенің әлсіреуі
4.Тұмау тектес қоздырғышының геномы:
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Біржіпшілі фрагменттелмеген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
-
екі жіпшелі тізбектік РНҚ
5. Қызамық вирусының геномдық жиынтығы:
-
екі жіпшелі тізбектік ДНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
Біржіпшелі фрагменттелмеген позитвті РНҚ
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
6.Тұмау вирусын бөліп алу үшін қолданылатын материал:
-
Жұлынның сұйықтығы
-
Зәр
-
Қан
-
Нәжіс
-
Мұрын-жұтқыншақтың сұйықтығы
7.Герпес вирусының геномдық жиынтығы:
-
біржіпшелі фрагменттелмеген позитвті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі ДНҚ
-
екі жіпшелі тізбектік ДНҚ
-
біржіпшелі фрагменттелген негативті РНҚ
-
екі жіпшелі шеңберлі РНҚ
8. Аденовирустардың морфологиялық қасиеті ретіндегі қателік:
-
геномы бір жіпшелі ДНҚ
-
диаметрі 70-90 нм
-
суперкапсиді жоқ
-
икосоэдр формалы
-
капсиді 252 капсомерден тұрады
9. Ауа-тамшылы инфекция тудыратын, беткейлік антиген-гемагглютинині және спецификалық антиген-нейраминидазасы бар қоздырғыш:
-
Құтыру вирусы
-
Коксаки вирусы
-
Полимиелит вирусы
-
Гепатит вирусы
-
Тұмау вирусы
10.Тұмау вирусының қоздырғышы тарайтын әулиет:
-
Ortomixoviridae
-
Paramixoviridae
-
Adenoviridae
-
Hepadnaviridae
-
Togoviridae
№ 10
1. Тақырыбы: Энтеровирустар. Ретровирустар. ЖИТС вирусы. Арбовирусты инфекция. Жалпы сипаттамасы. Патогенді факторлары. Зертханалық диагноз қою, арнайы алдын алу және емі.
2. Мақсаты: Энтеровирустар және гепатит вирусының вирусологиялық және серологиялық диагностикасын меңгеруді үйрету. АИВ-ның вирусологиялық, серологиялық диагностикасын меңгеруді үйрету.
3. Оқыту мақсаты: Энтеровирустар және гепатит вирусының зертханалық диагностикасын үйрену. АИВ-ның зертханалық әдістерін үйрену.
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
-
Энтеровирустарға жалпы сипаттама, жіктелуі және таксономиясы.
-
Энтеровирустардың таралуы бойынша ӨІИ глобальды себептері.
-
Ішек инфекциясы вирустарының негізгі өкілдерін атаңыз.
-
Полиовирустардың морфологиялық және антигендік ерекшеліктері.
-
Полиомиелиттің эпидемиологиясының ерекшеліктері, патогенезі және клининасы.
-
Полиомиелиттегі постинфекциялық және поствакциналық иммунитет.
-
Полиомиелиттің зертханалық диагностикасы.
-
Полиомиелиттің алдын алу және емдеу үшін қолданатың вакциналардың артықшылығы мен кемшілігі.
-
Коксаки вирустарының жалпы мінездемесі, А және В топтары. Коксаки вирустарының А және В топтарына жалпы сипаттама.
-
Коксаки вирустары туғызған аурудың клиникалық, патогенездік және иммунитет ерекшеліктері.
-
ЕСНО вирусының морфологиясы және антигендік ерекшеліктері.
-
ЕСНО вирусы туғызған аурудың патогенезі және клиникасы.
-
Энтеровирустардың зертханалық диагностикасы, алдын алу және емдеу.
-
Гепатит А-ң морфологиясы және антигендік ерекшеліктері.
-
Гепатит А-ң эпидемиологиясының, патогенезінің, клиникасының, иммунитеттерінің ерекшеліктері.
-
Гепатит А-ң зертханалық диагностикасы.
-
Гепатит А-ң арнайы алдын алу мен емдеуі.
-
Гепатит В-вирусының жіктелуі, морфологиясы, антигендік ерекшеліктері.
-
Гепатит В-ң эпидемиологиясы, иммунитеті, клиникасы және патогенезі.
-
Гепатит В-ң зертханалық диагностикасы.
-
Гепатит В-ң арнайы алдын алу мен емдеуі.
-
Дельта гепатиттің морфологиялық, биологиялық ерекшелігі және зертханалық диагностикасы.
-
С гепатит вирустарының зертханалық диагностикасы, эпидемиологиясы, клиникасының жалпы мінездемесі.
-
Е гепатит вирустарының зертханалық диагностикасы, эпидемиологиясы, клиникасының жалпы мінездемесі.
-
Ретровирустарға жалпы сипаттама, осы әулеттілігіне тән ерекшеліктері.
-
Ретровирустардың әулет астығы, оларға тән ерекшеліктері.
-
АИВ вирионның құрылымы. АИВ-ның дақылдылығы, резистентілігі және патогендік факторлары.
-
АИВ инфекциясын емдеу және арнайы алдын алу, зертханалық диагностикасы, патогенезі, клиникасы және эпидемиологиясы.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: шағын топтар.
6. Әдебиет:
Негізгі:
-
Алекшукина А.В. Медицинская микробиология: учеб.пособие.-Ростов н/Д, 2003.
-
Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб.-2-е изд., доп.и перераб.-М., 2001.
-
Борисов Л.Б. Руководства к лабораторным занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии: учеб. Пособие.-М., 1993.
-
Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология: учеб.-4-е изд., доп. И перераб.-М.,2005.
Дополнительная:
1. Коротяев А.И., Бабичев С.А. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология // С-Петербург: Специальная литература, 2002. – 580 с.
2. Медицинская микробиология под ред. Покровского В.И. //М. ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2002. - 1184 с.
3. Микробиология /Воробьев А.А., Быков А.С., Пашков Е.П., Рыбакова А.М. / М.:Медицина. 2002.
4. Микробиология, санитария и гигиена: Учебник для вузов / К.А. Мудрецова-Висс, А.А.Кудряшова, В.П. Дедюхина. - М.:Деловая лит., 2001. – 378 с.
5. Азизов И.С.. Основы клинической микробиологии /КГМА; - Караганда: Б.ил., 2006. – 280 с.
6. Клиническая микробиология: Краткое руководство. Пер. с англ. /П.Р. Марри, И.Р. Шей. - М.:Мир, 2006. – 424 с.
7. Саттон Д., Фотергил А., Ринальди М. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов: Пер. с англ. - М.: М.:Мир, 2001. - 486 с.:ил.
8. Сергеев А.Ю., Сергеев Ю.В. Грибковые инфекции. Руководство для врачей. М.-ООО « Биномпресс», 2003. - 440 с.:ил.
9. Кочемасова З.Н., Ефремова С.А. Санитарная микробиология и вирусология //М.: Медицина, 1987. – 352 с.
10. Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб.для вузов /О.К.Поздеев; под ред. В.И.Покровского. - 2-е изд.испр. - М.:ГЭОТАР-МЕДИЦИНА, 2004.-768 с.
-
Медицинская микробиология: учебник / под ред. Покровского В. И. – 4-е изд,испр – М,2008.
-
Поздеев О.К. Медицинская микробиология: учебник/под ред Покровского В.И. -4-е изд, испр.-М,2008.
-
Микробиология: учебник/ под ред. В.В. Зверева, М.Н. Бойченко.-М.: ГЭОТАР-Медиа, 2012.-30экз.
-
www.google.kz
Электроные ресурсы:
1. Шоқанов Н. Микробиология [Электронды ресурс]: оқулық. – Электрон. Текстовые дан. (24,9 Мб). – Алматы: Арыс баспасы, 2003. -192 эл. опт. диск (CD-ROM).
2. Медицина 3 курс [Электронды ресурс]: курс лекций. – Электрон. текстовые дан. (24,0 Мб). – М: ИД «Равновесие», 2005. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
3. Медицинская микробиолигия АТЛАС – руководство по бактерологии, микологии, протозоологии и вирусологии [Электронды ресурс]: для студ. и врачей/под ред. А.С. Быкова. –М., 2001. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
4. Практикум к лабораторным занятиям по общей микробиологии [Электронды ресурс]: учебно-метод. Пособие / Р.Т. Джанабаев [и др.] –Ш., 2004. -1 эл. опт. диск (CD-ROM).
7. Бақылау (тесттер, есептер)
Жағдайлық есептер:
Инфекциялық ауруханаға бала түсті, жорамал диагнозы вирусты гепатит А. Диагнозды дәлелдегенге қандай зертханалық зерттеулер жүргізу қажет? Алдын алу жұмыстарын инфекция ошағында жүргізіңіз.
Тесттер:
1. Қоздырғышының геномы ДНҚ болып келетін гепатит:
-
А вирустық гепатиті
-
С вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
-
D вирустық гепатиті
2.Онкогендік қасиетке ие гепатит қоздырғышы:
-
D вирустық гепатиті
-
А вирустық гепатиті
-
С вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
3.Қоздырғышы Flaviaviridae әулиетінен тарайтын гепатит:
-
С вирустық гепатиті
-
А вирустық гепатиті
-
В вирустық гепатиті
-
Е вирустық гепатиті
-
Е) вирустық гепатиті
4. Микроорганизмдердiң аттенуация әдiсiн ұсынған ғалым:
-
Л. Пастер
-
Д. Заболотный
-
В. Мечников
-
Р. Кох
-
Д. Ивановский
5. Вирион өлшеніледі:
-
Микрометрмен.
-
Сантиметрмен.
-
Анптрек
-
Нанометрмен.
-
Миллиметрмен.
6.Вирустық гепатит В-ге диагноз қою үшiн қолданылатын әдiс:
-
Гемаглютинациялық тежеу реакциясымен НВs Аg табу
-
ИФА, РИА реакциясымен антиденелердi табу
-
Кумбс реакциясы
-
Агглютинация реакциясымен антидененi табу
-
Тышқандарға жұқтырып вирусты бөлiп а лу
7. Полиомиелит патогенезiнің дұрыс сипаттамасьн табыныз:
-
Вирустық бiріншi репродукциясы ашы iшектiң және көмей
-
Вирус тоқ iшектiң лимфатикалық тiңдерiнде репродукциялау сақинасының лимфатикалық тiңдерiнде өтедi, қанға таралады.
-
Вирустың бiрiншi репродукциясын тыныс алу жолдары кiлегейiнiң эпителей клеткаларында жүредi, кейiн құлақ манындғы шықшыт бездерiн закымдайды.
-
Вирустың бiрiншi репродукциясы қан жасушаларында өтедi.
-
Вирустың бiрiншi репродукциясы ОЖЖ өтедi.
8. Гепатит С вирусын жұқтыру механизмі:
-
Параэнтеральды
-
Нәжістік –ақуыздық
-
Тұрмыстық қатнаста
-
Транмисивті
9. ЖҚТБ вирусы:
-
Реовирустарға жатады
-
Сыртқы қабатында gp 120 бар
-
ДНК бар
-
Спиральды симетрия типі бар
-
Жануарларға патогенді
-
968.
10. Гепатит В вирусымен зақымдалғанда зерттейтін материал:
-
Бұлшық еттің тіңдері
-
Жұлынның сұйықтығы
-
Зәр
-
Қан
-
Нәжіс
11. АИВ-инфекцияны тұқымдастықтағы вирус қоздырады:
-
Retroviridae
-
Reoviridae
-
Adenoviredae
-
Hepadnoviridae
-
Poxviridae
12. Ретровирустар мiнездемесi:
-
ДНҚ- ды
-
Тауық эмброонында өседi
-
Пiшiнi таяқша тәрiздi
-
Вирус спецификалық керiтранскритазасы бар
-
Нейраминидаза ферментi бар
13. АИВ вирусы зақымдайды:
-
Бұлшық еттердi.
-
Иммундық жүйенi
-
Сiлекей бездерiн.
-
Асқазан-iшек жолдарын
-
Жүйке жүйесiн
14. ЖҚТБ вирусы:
-
Жануарларға патогенді
-
ДНК бар
-
Спиральді симметрия типі бар
-
Сыртқы қабатында gp 120 бар
-
Е) Реовирустарға жатады
15. ЖҚТБ вирусы зақымдайды:
-
Иммунды жүйені
-
Асқазан ішек жолдарын
-
Сілекей бездерін
-
Бұлшық еттерді
-
Жүйке жүйесін
16.АИВ қоздырғышының “нысана” жасушалары:
-
Т-эффекторлар
-
В-лимфоциттер
-
Т-киллерлер
-
Т-хелперлер
-
Т-супрессорлар
17. Жасуша ішінде АИВ геномы … көмегімен ДНҚ геномға айналады:
-
липидті қосқабатты мембрананаың
-
интегразаның
-
кері транскрипцияның
-
протеазаның
-
РНҚ- аза Н-тың
18. АИВ Т-хелперлердің беткейіндегі СД-4 рецепторын өзінің …белогы арқылы таниды.
-
гликопротеид 41
-
протейн 7
-
гликопртеид 120
-
протейн 9
-
протейн 24
19. АИВ репродукциясында кері транскриптаза вирустық РНҚ-дан … синтездейді.
-
ДНҚ провирусты
-
капсидтік белоктарды
-
ДНҚ минус тізбегін
-
геномдық ДНҚны
-
регуляторлық гендерді
20.АИВ инфекциясындағы иммунодефициттің негізгі себептері:
-
Т-киллерледің жаппай қырылуы
-
иммуноглобулиндердің түзілмеуі
-
интерферонның әсерсіздігі
-
Т-хелпердің жаппай қырылуы
-
эндокринді және жүйке жүйелерінің зақымдануы
Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
Биохимия, биология және микробиология кафедрасы
СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ
Пән: Микробиология
Пән коды: Мiс 2207
Мамандық: 051103 «Фармация»
Оқу сағатының көлемі (кредит): 90 сағат (2 кредит)
Курсы және оқу семестрі: 2, III
Шымкент 2013 ж.
Биохимия , биология және микробиология кафедрасы оқу бағдарламасы «фармация» мамандығы – 051103 негізінен құрастырылып, кафедра мәжілісінде талқыланды:
хаттама № ___ “ __ ”________ 2013 ж
Кафедра меңгерушісі, м.ғ.к. __________ Есіркепов
№ 1
1. Тақырыбы : Саңырауқұлақтар мен қарапайымдылардың морфологиясы және физиологиясы. Вирустар және оның табиғаты. Вирустың иесі жасушасымен әсерлесуі. Вирусологиялық зерттеу әдістері. Фагтар.
2. Мақсаты:
1. Саңырауқұлақтар мен қарапайымдылардың, вирустардың құрылымын және морфологиясын әдістемелерін үйреніп менгеруді.
2. Жасушаның цитолемасын тинкториальды, микро және ультрақұрлымдық ерекшеліктерін, ядросын, цитоплазмасын анықтауды.
3. Саңырауқұлақтар мен қарапайымдылардың, вирустардың өміркешенін, қоректенуін, тынысалуын, өсуін, көбеюін және қоршаған ортамен байланысын менгеруді.
3. Тапсырма:
-
Саңырауқұлақтардың биологиялық ерекшеліктері.
-
Микоздардың зертханалық диагностикасы.
-
Қарапайымдылардың биологиялық ерекшеліктері.
-
Протозойлы инфекцияның зертханалық диагностикасы.
-
Вирустардың зертханалық диагностикасы.
4. Орындау түрі: рефераттар,тақырып бойынша, глоссарий, презентация,
тапсырма бойынша тест дайындау,жағдайлық есептер, кроссвордтар, тақырып бойыншы эссе, мылқау картиналармен жұмыс істеу, тақырып бойынша көрнекілік құралдар.
Достарыңызбен бөлісу: |