Жұмыс бағдарламасы «Қазақстан экологиясы»

«Қазақстан экологиясы» пәнінен

5В060800- «Экология» мамандығына арналған

ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН ПӘН

БАҒДАРЛАМАСЫ

«Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының доцент м.а м.ғ.к Қабышева Жанар Кобегеновна «30» 08 2013ж

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында

Хаттама №1 « 04 » 09 2013 ж.,

Кафедра меңгерушісі доцент м.а. Кабышева Ж.К.

Хаттама №1 « 18» 09 2013 ж.,

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға ұсынады

Хаттама №1 « » 2013ж.,

Оқу- әдістемелік кеңестің төрағасы,

оқу-әдістемелік жұмысы бойынша проректор профессор Искакова Г.К.

№2 басылым 03.09.2012 ж. орнына енгізілді .

Кешен Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға бірдей білім беретін стандартына сәйкес МЖБС негізінде жаңартылған 0.04.019.-2011. Бакалавриат.


Мазмұны

1. 
   Қолданылу саласы
   
2. 
   Нормативтік сілтемелер
   
3. 
   Жалпы ереже
   

5. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары

6. Пәннің оқу-әдістемелік картасы

7. Оқу әдітемелік бағдарламасының әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы

8. Әдебиеттер

1. 
   ҚОЛДАНУ САЛАСЫ
   

2. 
   НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
   

3.1 Пәннің жалпы мазмұны

Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алып, экономикамыздың нарықтық қатынастарға көшуіне және халықаралық экономикалық қатынастардың аса қарқынды жүре бастауына байланысты, Қазақстан Республикамыздың экологиялық жағдайларына аса көңіл бөліп көптеген мәселелер қолға алына бастады. Қазіргі жағдайда ғылыми техниканың дамуында ғылымның және ғылыми-техникалық мәліметтердің көлемі интенсивті өсуде. Жоғары оқу орындарында жоғары білікті мамандарды дайындауда олардың білімділігіне, іздемпаздығына көңіл бөлінеді. Студенттер алған білімдерін ғаламдық, аймақтық және жергілікті экологиялық мәселелерді шешуге қолдана білулері керек.

Жалпы экология мына бөлімдерге бөлінеді:

- аутоэкология

- демэкология

- синэкология
3.2. Пәнді оқытудың міндеттері:

1. Студенттерге жалпы Қазақстан Републикаының экологиялық жағдайын оқыту.

2. Берілген курстың мақсаты болып студенттердің өздік творчествалық жұмыстарға баулу және өз мамандықтары бойынша жоғары жалпы ғылыми және профессионалды дайындау.

3. 
   Курсқа тапсырмалар
   

- сыртқы ортамен тірі организімдердің бір бірімен байланысы;

- антропогенді әсерлердің сыртқы ортаға әсерлері;

- негізгі экологиялық мәселелер

- адамзат бірлестігі сыртқы ортамен байланысы.

3. 
   Пәнді оқығанда студент білу керек:
   

- жалпы сыртқы ортамен тірі организімдердің бір бірімен байланысын;

- тірі ағзалардың уақытына және бөлшектерге бөлінуін;

- ағзалардың санының өзгеріп отыруы олардын энергия көзінің оларға тірі ағзалар арқылы айналмалы түрде келуі;

функциональды экологиялық бөлімдерді және жалпы биосфераны

табиғатты тиімді қолдану

экологиялық процесстердің ағымын, антропогенді әсерлердің сыртқы ортаға әсерлерін қорытындылау;

тәжірибелі түрде тірі ағзалардың сыртқы отаға асері

3.6 Пәннің постреквизиті

3.6.1 Қоршаған ортаны қорғаудағы нормативті стантарттар.
3.7 Оқу жоспарынан көшірмеі кестеде

Кесте 1 - Оқу жоспарынан көшірме

\

Тақырыптың атауы және оның мазмұны	Сағ саны
1.Тақырып. Қазақстан Республикасындағы экологиялық жалпы жағдайы. Қазақстан туралы жалпы мәлімет. Қазақ халықтарының ғылыми жетістіктері. Қазақстан Республикасының табиғаты. ОҚО, ШҚО,БҚО, СҚ облыстарының жалпы экологиялық жағдайы.	2
2.Тақырып. Қоршаған табиғи ортаның ғалымдық, аймақтың және локальді мәселелері. Фундаментальды экологиялық мәселелер. Негізгі қоршаған ортаны қорғау аспектілері. Қоршаған ортаны қорғау міндеттерімен мақсаттары.	2
3.Тақырып. Атмосфера экологиясы. Атмосфералық ауа жағдайы және оны негізгі ластаушылар.	2
4.Тақырып. ҚР гидросфера экологиясы. Су бассейндарының ластану көздері. Арал, Каспий теңіздерінің экологиялық жағдайы. ҚР өзен суларының жалпы экологиялық жағдайы. ҚР жерасты суларының мәселесі.	2
5.Тақырып. ҚР топырақ экологиясы. Топырақ және оның функциясы. ҚР топырағының экологиялық мәселелері. Эрозия және дегредациясының әсерінен жер ресурстарының бұзылуы. Топырақтың техногенді бұзылуы. Мұнайхимиялық заттардың, ауыр металлдардың, органикалық заттардың топыраққа әсері.	2
6.Тақырып. Қоршаған ортаға палигон сынақтарының әсері. Палигон сынақтарының қоршаған ортаға әсері. Ракета қалдықтарының қоршаған ортаға әсері.	2
7.Тақырып. Өндіріс қалдықтары және оларды жою жолдары. Қалдықтарға жалпы сипаттама. Қалдықтардың пайда болуы. Өндірістік, токсикалық, радиоактивті,тәжірибелік қалдықтарды жою жолдарын қарастыру.	2
8.Тақырып. Қазақтанда радиоактивті жағдай. Негізгі радиоактивті латаушы көздер. Табиғи радиоактивті ластаушы көздер. Қазақстан территориясындағы радондар.	2
9.Тақырып. ҚР биоалуантүрлілік Биоалуантүрлілік. Қазақстанда биоалуантүрлілікті сақтап қалу үшін жүргізілетін шаралар. Табиғи ұлттық саябақтар, қорықтарды. Өсімдіктер және жануарлар әлемі.	2
10. Тақырып. Қазақстан Республикасының экологиялық жағдайы және халық денсаулығы. Қоршаған орта жағдайы және ауру көрсеткіштері. Атмосфералық ауаның ластануы және тұрғындар денсаулығы. Су мәселесі және тұрғындар денсаулығы. Азық-түлік сапасы және тұрғындар денсаулығы.	2
11.Тақырып. Қазақстанның экологиялық құқықтары. Экологиялық құқық туралы түсінік. Экологиялық заң бұзушылар және жауаптылар.	3
12.Тақырып. Экологиялық оқыту және тәрбиелеу. Қазақстанда экологиялық тәрбиелеу. Қазақстанда экологиялық оқыту.	2
13. Тақырып. Қоршаған ортаны қорғау аймағындағы мемелекеттік политика және приоритет. Қоршаған ортаны қорғау аймағындағы мемелекеттік политика және приоритет.	3
14. Тақырып. Қоршаған ортаны қорғау аймағындағы мемелекеттік басқарма. Қоршаған ортаны қорғауда орталық атқарушы органдаы және олардың функциялары.	2
Барлығы	30

5. СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ

5.1 Қазақстан туралы жалпы мәлімет.

5.2 Қазақстан Республикасының табиғаты. ОҚО, ШҚО,БҚО, СҚ облыстарының жалпы экологиялық жағдайы.

5.3 Қоршаған табиғи ортаның ғалымдық, аймақтың және локальді мәселелері.

5.4 Қоршаған ортаны қорғау міндеттерімен мақсаттары.

5.5 Атмосфера экологиясы.

5.6 Атмосфералық ауа жағдайы және оны негізгі ластаушылар.

5.7 ҚР гидросфера экологиясы.

5.8 Су бассейндарының ластану көздері.

5.9 Арал, Каспий теңіздерінің экологиялық жағдайы.

5.10Топырақ және оның функциясы.

5.11 ҚР топырағының экологиялық мәселелері.

5.12.Эрозия және дегредациясының әсерінен жер ресурстарының бұзылуы.

5.13 Мұнай химиялық заттардың, ауыр металлдардың, органикалық заттардың топыраққа әсері.

5.16 Қоршаған ортаға палигон сынақтарының әсері.

5.17 Палигон сынақтарының қоршаған ортаға әсері

5.18 Ракета қалдықтарының қоршаған ортаға әсері.

5.19 Өндіріс қалдықтары және оларды жою жолдары.

5.20 Қазақтанда радиоактивті жағдай.

5.21 Биоалуантүрлілік.

5.22 Қазақстанда биоалуантүрлілікті сақтап қалу үшін жүргізілетін шаралар.

5.23 Қазақстан Республикасының экологиялық жағдайы және халық денсаулығы.

5.24 Қоршаған орта жағдайы және ауру көрсеткіштері.

5.25 Атмосфералық ауаның ластануы және тұрғындар денсаулығы.

5.26 Су мәселесі және тұрғындар денсаулығы.

5.27 Қазақстанның экологиялық құқықтары.

5.28 Экологиялық оқыту және тәрбиелеу.

6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА

Кесте 3

5. 
   ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
   

8. 1.Қазақстан Республикасының экологиялық кодекстері. Алматы: Бико, 2007.

8.2. Панин М.С. Экология Казахстана. Семипалатинск. 2005ж.

8.3.Родионов А.И Техника защиты окружающей среды. –М., Хими, 1989.

8.4. Ветошкин А.Г. Защита литосферы от отходов.учебное пособие.- Пенза; изд-во Пенза. Гос. Унив, 2005.

8.5. СНиП 2.0128-85 Полигоны по обезвреживающию и захоронению токсичных промышленных отходов. Основные положения по проенктированию. –М.:ЦИТП Госстроя СССР, 1985.-16 с.

8.6. Абишов М . Радиационная безопасность и подходы к решению проблемы радиоктивных отходов в МАД «Невада семипалатинск» //Выш. школа Казахстана.2001.

8.7. Ақбасов А.Ж., Сагимбаев Г.Ә. «Экология» Алматы 2003.

4.1.8. Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. «Экологиядан оқу әдітемелік құрал» А.2000

8.9. Бейсенова Ә., ШілдебаевЖ. «Экология эәне табиғатты тиімді пайдалану» А. 2000

8.10. Оспанов Г.C. Бозшатаев Т.Г. «Экология», Алматы , 2002.

8.1 Қосымша әдебиеттер

8.1.1 Алексеев В.И., Винокуров Е.А., Пугачев Е.Н. Проектирование сооружений переработки и утилизации осадков сточных вод с использованием элементов компьютерных информационных технологии. Учеб. Пособ. М.:ИЗД-во АСВ, 2003. 176 с.

8.2.3. Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997

8.2.4. А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

8.2.5. Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: «Просвещение» 1988.

8.2.6. Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.

8.2.7.Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. Москва. 2003.

8.2.8. Хоружая Т.А. Методы оценки экологической опасности. Москва. 1998.

8.2.9. Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алма-Ата , 1991.

82.10.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. Учебное пособие . Москва.1998.

82.11. Мозуров А.К Радиоактивные отходы и проблемы консервации урановых рудников Северного Казахстана: Материалы 2 междунар.конф.