Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
С. Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Энергетика факультеті
Электрэнергетика кафедрасы
Электр станциялары және қосалқы станциялар пәнінен
050718-Электроэнергетика (мамандандырылуы Электрлік станциялар)
мамандығының студенттеріне арналған
Жұмыс оқу бағдарламасы
Павлодар
| БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор
________ Н.Э.Пфейфер
2010ж «____»___________
|
Құрастырушы: к.т.н., профессор ______________ А.П.Косогоров
аға окытушы_____________А.М. Акаев
Электроэнергетика кафедрасы
Электр станциялары және қосалқы станциялар пәнінен
050718-Электроэнергетика (мамандандырылуы Электрлік станциялар) мамандығының студенттеріне арналған
Жұмыс оқу Бағдарламасы
Жұмыс бағдарламасы____________бекітілген жұмыс оқу жоспарларының және мамандықтың электівті пәндер каталогының негізінде әзірленді
Кафедра отырысында ұсынылды 2010 ж. «___»________№ ____Хаттама.
Кафедра меңгерушісі ____________Марковский В.П. 2010 ж. «___»________
Энергетика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2010 ж. «___»________№ ____Хаттама
ОӘК төрағасы ____________ Кабдуалиева М.М 2010 ж. «___»________
КЕЛІСІЛДІ:
Энергетика факультетінің деканы_____________Кислов А.П. 2010 ж. «___»_______
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы_________________Варакута А.А. 2010 ж. «___»________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2010 ж. «___»_______ №____Хаттама
1 Пәннің тапсырмасы мен мақсаты
Пәннің мақсаты – жүйелі білімді құру электртехникалық жабдықтардың, электр станцияларының және қосалқы станциялардың негізі болып табылады, электр станцияларының және қосалқы станциялардың өзіндік қажеттілік сызбасы мен басты электр сызбаларына құрылу принциптары, электр станциялары мен қосалқы станциялардың тарату қондырғыларының құрылымы.
Пәннің міндеті – электр станциялары мен қосалқы станцияларының негізгі электртехникалық жабдықтарын, олардың басты және өзіне керек электрлік сызбалаларды құрылу принциптерін, конструкций электрлік станциялар мен қосалқы станциялардағы реттегіш құрылғылырын оқу болып есептеледі.
Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің:
жөнінде түсініктері болуы:
- ЭС және қосалқы станциялардың басты электр техникалық жабдықтауларын;
- Басты сызбалар мен өзіне керек ЭС және қосалқы станциялардың құрылу принципін;
- ЭС және қосалқы станциялардың реттегіш конструкцияларын.
Білу:
- ЭС және қосалқы станцияларда қолданылатын электр өткізгіштер конструкциясын;
- ЭС және қосалқы станцияларда қолданылатын синхронды генераторлардың, трансформаторлардың және автотрансформаторлардың негізгі түрлері;
- өлшеуіш трансформатор тогының және кернеудің конструкциясы;
- өзіне керек ЭС және қосалқы станциялардың сызбалары;
- реттегіш құрылғысының конструкциясы;
- басқару, сигнал беру және бақылау сызбасы.
икемді болуы:
- өзіне керек ЭС және қосалқы станция сызбасын және электрлік қосылулардың басты сызбасын өндеу;
- реттегіш құрылғыларының конструкциясын электрлік сызбалар бойынша түсіндіру;
практикалық машықтарды иемденуі қажет:
- электр өткізгіштер мен аппараттардың таңдау және тексеру;
- күш трансформаторларындағы артық жүктеу қабілеттілігін таңдау және тексеру.
2 Пререквизиттер
Осы пәнді оқу үшін келесі пәндер бойынша білім мен дағдылар болу керек:
- электртехника теориясының негіздері;
- ақпараттық-өлшеуіш техника;
- электрэнергетика;
- электрмеханика және электротехникалық жабдықтау;
- электрэнергетикалық жүйенің өту прцестері;
- электрлік машинлар.
3 Постреквизиттер
Знания, умения и навыки, полученные при изучении дисциплины необходимы для освоения следующих дисциплин:
-электрэнергетикалық жүйенің экплуатациясы;
- дипломдық жобалау.
4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
№
р/с
|
Тақырыптардың атауы
|
Сабақ түрлері бойынша байланыс сағаттарының саны
|
дәріс-тер
|
Прак-тика-лық (сем)
|
зертха-налық
|
СӨЖ
|
1
|
Электр станциялары және қосалқы станциялар туралы жалпы ұғым
|
2
|
|
|
|
2
|
Өлшегіш трансформаторлар
|
4/2
|
2/1
|
3/1
|
12/16
|
3
|
Электр өткізгіштерінің мінездемесі, шамалары, және құрылымы
|
3/1
|
4/1
|
1,5/1
|
12/16
|
4
| Жоғары кернеудегі электр апараттары |
5/4
|
3/2
|
3/1
|
16/20
|
5
| Қуатты трансформоторлар |
4/1
|
2/1
|
|
16/20
|
6
| Синхронды өткізгіштермен компенсаторлар |
5/1
|
|
|
12/16
|
7
|
Электр станциялары мен қосалқы станциялардың сызбасы
|
4/3
|
3/-
|
|
16/20
|
8
|
Электр станциялары мен қосалқы станциялардың өзіндік қажеттілігі
|
3/1
|
1/1
|
|
12/16
|
9
| Тарату қондырғыларының құрылымы |
4/2
|
|
|
12/16
|
10
|
Бақылау және белгі беру сызбаларын басқару
|
-/3,5
|
|
|
12/16
|
|
ҚОРЫТЫНДЫ:
|
37,5/15
|
15/6
|
7,5/3
|
120/156
|
4.2 Пәннің тақырыптарының мазмұны
Тақырып 1
Пән курсы, оның мамандық арасындағы орны мен тағайындалуы. Электр станцияларының негізгі үлгілері , энергияның электрлік және жылы өңдіруде қатысушылардың, олардың мінездемелі ерекшеліктері. Қосалқы станциялардың негізгі үлгілері. Қазақстанның энегетикасының даму болашағы. Шартты графикалық белгілеулер, терминдер және анықтамалар, станциялардың электрлік схемалардың негізгі элементтердің әріптік белгілеулері және қосалқы станциялары.
Тақырып 2
Тағайындау және өлшеу трансформаторлардың негізгі номинал параметрлері. Векторлық диаграммалар және ток өлшеу трансформаторларының жұмыс тәртіптері және күштенуі. Өлшеу трансформаторлардың қателіктері және олардың азаюы. Таңдау шарттары және өлшеу трансформаторлардың тексеру.
Тақырып 3
Электрлік станциялардың ашық және жабық бөліп тұратын құрылғылардың қатты және иілгіш жол бастаушылардың контрукциялары және қосалқы станциялары. Электр станцияларының бөліп тұратын құрылғылардың токопроводы. Жинақталған изоляторлары және қосалқы станциялары. Кабельдер. Таңдау шарттары және жол бастаушылардың тексерулері.
Тақырып 4
Электрлік аппараттар күштенумен талап 1 кВ жоғары. Ажыратқыштарға қойылатын талаптар. Жоғары вольтты ажыратқыштардың негізгі үлгілері және олардың номинал параметрлері. Таңдау шарттары және жоғары вольтты ажыратқыштардың тексерулері. Айырғыштар, бөлгіштер және қысқа тұйықталуға талаптар, олардың көрсеткіштері. Ішкі және сыртқы айырғыштардың контрукция ерекшеліктері. Таңдау шарттары және айырғыштардың тексерулері, бөлгіштердің және қысқа тұйықталу.
Тақырып 5
Күш беретін трансформаторлардың негізгі үлгілері, қолданылатындардың электрлік станцияларда және қосалқы станцияларда және олардың номинал параметрлері. Трансформаторлардың салқындау жүйелері. Тәртіптерді үш орамды автотрансформаторлардың жұмыстары. Трансформаторлардың жүк тиеу қабілеттілігі. Трансформаторлардың жүйелі және апаттық шамадан артық жүк тиеулері. Трансформаторлардың күштену жөнге салуы.
Тақырып 6
Синхронды генераторлардың негізгі үлгілері, қолданылатындардың электрлік станцияларда және олардың номинал параметрлері. Синхронды машиналардың салқындау жүйелері, олардың мінездемелері және қолдану облысы. Қоздыру жүйелері, олардың мінездемелері және қолдану облысы. Синхронды машиналардың магниттік өріс автоматты езілуі. Параллельді жұмысқа генераторлардың қосуы.
Тақырып 7
Талаптың, бөліп тұратын құрылғылардың электрлік схемаларының көрсеткіштері. Тарамдалған үлгі бөліп тұратын құрылғыларының схемалары. Айналма үлгі бөліп тұратын құрылғыларының схемалары. Бөліп тұратын құрылғылардың оңайлатылған схемалары . Электрлік схемалардың қолдану облысы станцияларда және қосалқы станциялардағы. Конденсациялы электр станцияларының электрлік схемалары. Жылуландырулық электр станцияларының электрлік схемалары. Қосалқы станциялардың электрлік схемалары. Қысқа тұйықталу токтарының шек қою әдістері.
Тақырып 8
Көрсетілушілер өзіне меншікті мұқтаждықтардың схемаларына талаптры. Электрлік станциялардың өзіне меншікті мұқтаждықтардың және қосалқы станциялардың схемаларын құру принциптері.
Тақырып 9
Бөліп тұратын құрылғылардың контрукциялары және талаптың көрсеткіштері. Жабық бөліп тұратын құрылғының ( ЗРУ ). ашық бөліп тұратын құрылғының (ОРУ). жинақталған бөліп тұратын құрылғының (КРУ).
Тақырып 10
Ажыратқыштардың құралдарды және басқару схемалары. Жалпы жайы. Басқару кілттері. Ажыратқыштардың дистанциялық басқаруы. Сигнал беру және бітеу. Коммутациялық аппараттардың сигнал беруі.
4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны мен тізімі
Практикалық жұмыстардың мақсатымен таңдаумен пән негізгі теориялық жайларының және шиналық контрукциялардың тексеруіне, кабельдердің, электрлік аппараттардың, өлшеу және күш беретін трансформаторлардың, сонымен қатар станциялардың электрлік жалғауларының схемаларының құрастырушысымен және қосалқы станциялардың және өзіне меншікті мұқтаждықтардың схемаларын бекіту және дағдылар алу.
Тақырып 2
Өлшеуіш трансформаторлар мен әр түрлі тізбекті электр қондырғыларын таңдау және тексеру.
Тақырып 3
Электр стациялар мен қосалқы станциялардың жабық және ашық реттегіш құрылғысының шина конструкциясын таңдау және тексеру. Комплектті экранированды ток өткізгішті таңдау және тексеру.
Тақырып 4
Электр станциялар мен қосалқы станциялардағы әр түрлі тізбектегі ажыратқыштарды, айырғыштарды және қысқа тұйықталуды таңдау және тексеру.
Тақырып 5
Электр станция мен қосалқы станциялардағы күш трансформаторларын және автотрансформаторларды таңдау. Апаттық және жүйелік байланыстағы асқын жүктемені тексеру. Автотрансформаторлардың жалпы және реттелік ормалардың аралас жұмыс режимін тексеру.
Тақырып 7
Әр түлі типті реттегіш құрылғысын электрлік сызбаға құру. ТЭЦ, КЭС және қосалқы электрлік сызбаларға басты сызбалар құру
Тақырып 8
Электрлік станциялар мен қосалқы станциялардың өзіне керек сызбаларын құру.
4.4 Зертханалық сабақтардың тізімі мен мазмұны
Лабораториялық жұмыстардың мақсатымен бағыт негізгі теориялық жайларының бекіту, сонымен қатар студенттердің электрлік станциялардың бөліп тұратын құрылғыларының шиналық контрукцияларымен және қосалқы станциялардың, ток өлшеу трансформаторларымен және күштенудің, сонымен қатар биік күштену аппараттарымен танысу.
Тақырып 2 Өлшеуіш трансформаторлар
ЭС және қосалқы станцияларда қолданылатын ішкі және сыртқы құрылғылардың ток және кернеу трансформаторларының конструкциясын оқу.
Тақырып 3 Шиналар мен изоляторлар
Изучение шинных конструкций и изоляторов, применяемых в закрытых и открытых распределительных устройствах электрических станций и подстанций.ЭС және қосалқы станцияларда қолданылатын ашық және жабық реттегіш құрылғысының шина конструкциясы мен изоляторларды оқу.
Тема 4 Асқын кернеулі электрлік аппараттар
ЭС және қосалқы станциялардың ашық және жабық реттегіш құрылғысында қолданылатын ажыратқыштардың, айырғыштардың, бөлектеуіштердіңжәне қысқа тұйықталудың конструкциясын оқу.
4.4 Студенттің өзіндік жұмысының мазмұны
4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп беру түрі
|
Бақылау түрі
|
Сағатқа шаққандағы көлемі
|
1
|
Лекция сабақтарына дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
18/23,4
|
2
|
Практикалық және зертханалық сабақтарға дайындалу
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
30/39,0
|
3
|
Аудиториядағы сабаққа кірмеген материалды зерттеу, выполнение РГР, КР, КП и т.б. орындау.
|
Конспект
|
Бақылау сұрақтарына жауап беру
|
54/70,2
|
4
|
Бақылау шараларға дайындалу
|
|
РК1, РК2
|
18/23,4
|
Барлығы
|
120/156
|
4.4.2 Студенттердің өздігінен окуына бөлінген тақырыптардың
1) Тақырып 2
Тағайындау және өлшеу трансформаторлардың негізгі номинал параметрлері. Векторлық диаграммалар және өлшеу трансформаторлардың жұмыс тәртіптері. Өлшеу трансформаторлардың қателіктері және азаю тәсілдері. Таңдау шарттары және өлшеу трансформаторлардың тексерулері.
2) Тақырып 3
Электрлік станциялардың ашық және жабық бөліп тұратын құрылғылардың қатты және иілгіш жол және қосалқы станциялардың конструкциялары. Электр станцияларының бөліп тұратын құрылғылардың токопроводы. ЭС және қосалқы станциялардың реттегіш құрылғыларының изоляторлары. Кабельдер . Таңдау шарттары және жол бастаушылардың тексерулері.
3) Тақырып 4
Электрлік аппараттар күштенумен 1000В жоғары. Көрсетілушілер ажыратқыштарға талаптар. Жоғары вольтты ажыратқыштардың негізгі үлгілері және олардың номинал параметрлері. Таңдау шарттары және жоғары вольтты ажыратқыштардың тексерулері. Айырғыштар, бөлгіштер және қысқа тұйықталу талаптары. Таңдау шарттары және айырғыштардың тексерулері, бөлгіштердің және қысқа тұйықталудың.
4) Тақырып 5
Күш беретін трансформаторлардың негізгі үлгілері, қолданылатындардың ЭСқа және қосалқы станцияларда және олардың номинал параметрлері. Трансформаторлардың салқындау жүйелері. Автотрансформаторлардың жұмыс тәртіптері. Трансформаторлардың жүк тиеу қабілеттілігі. Трансформаторлардың жүйелі және апаттық шамадан артық жүк тиеулері. Трансформаторлардың күштену жөнге салуы.
5) Тақырып 6
Синхронды генераторлардың негізгі үлгілері, қолданылатындардың электрліктерді станцияларда және олардың номинал параметрлері. Синхронды машиналардың салқындау жүйелері, олардың мінездемелері және қолдану облысы. Синхронды машиналардың магниттік өріс автоматты езілуі. Параллельді жұмысқа генераторлардың қосуы.
6) Тақырып 7
Әртүрлі күштенулерге электрлік схемалардың құрастырушы және генераторлардың қосылуларының әртүрлі сандары жанында, одақтардың, трансформаторлардың, сызықтардың ерекшеліктері. Әртүрлі үлгілердің электрлік схемалардың қолдану облыстары.
7) Тақырып 8
Электрлік станциялар мен қосалқы станциялардың өзіне керек жұмыс және резервті қоректендіру принципін орындау, ЭС және қосалқы станциялардың өзіне керек қоректенудің электрлік қосылуларының сызбаларын құру.
8) Тақырып 9
Әр түрлі реттегіш құрылғыларын электрлік сызбамен конструктивті орындау.
9) Тақырып 10
Дистанциялық басқаруды электрлік аппараттарымен, аппаттық сызбамен, алдын ала айту сигнализациясы мен аппараттың сал сызбасы арқылы сызбаларды оқу.
4.4.3 Есептеу-графикалық жұмыстың мазмұны
Есеп айыратын - графикалық жұмыс лекциялық материал бекітуі үшін арналған және студенттердің дербес жұмыс дағдыларының дамуының таңдау облысында мақсаттардың шешімі жанында және электрлік станциялардың жабдықтау тексерулері және қосалқы станцияларды. Есеп айыратын - графикалық жұмыс қосып жатыр өзінді, 1 кестеде көрсетілген.
Кесте 1
№
р/с
|
Есептеу-графикалық жұмыстың бөлімдері
|
Істеуге арналған уақыт
|
1
|
Қысқа тұйықталу тогын есептеу
|
3
|
2
|
Ажыратқыштар мен айырғыштарды таңдау
|
2
|
3
|
Өлшеу трансформаторларын таңдау
|
3
|
4
|
Шина конструкциясын таңдау
|
3
|
5
|
Өзіне керек қосалқы станциялардың трансформаторларын таңдау
|
1
|
6
|
Қосалқы станцияның басты сызбасын құру
|
3
|
|
Қорытынды
|
15
|
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1) Электрическая часть электростанций и подстанций: Учебник для вузов/ А.А.Васильев и др.; Под ред.А.А. Васильева. - М.: Энергоатомиздат, 1990.-576 с.
2) Неклепаев Б.Н., Крючков И.П. Электрическая часть электростанций и подстанций: Справочные материалы для курсового и дипломного проектирования. - М.: Энергоатомиздат, 1989. - 608 с.
3) Леньков Ю.А., Кургузов Н.Н., Кургузова Л.И. Электрические станции и подстанции: Сборник лабораторных работ.- Павлодар: Изд. ПГУ им. С. Торайгырова, 2003.- 152 с.
4) Леньков Ю.А., Хожин Г.Х. Выбор коммутационных аппаратов и токоведущих частей распределительных устройств электрических станций и подстанций.- Павлодар. Изд-во ПГУ, 2003.-211 с.
Қосымша
5) Электрическая часть электростанций/ Под ред. С.В. Усова.- Л.: Энергоатомиздат, 1987.- 616 с.
6) Рожкова Л.Д., Козулин B.C. Электрооборудование станций и подстанций.- М.: Энергоатомиздат, 1987. -648 с.
7) Электротехнический справочник. Т.З. Кн. 1. Производство и распределение электрической энергии./ Под общ. ред. профессоров МЭИ (гл. ред. И.Н. Орлов).- М.: Энергоатомиздат, 1988.- 880 с.
8) Леньков Ю.А. Электрические станции и подстанции. Метод. Указания к курсовому проекту. - Павлодар. Изд-во ПГУ, 2002.- 71 с.
9) Справочник по электрическим аппаратам высокого напряжения / Н.М. Адоньев, В.В. Афанасьев, И.М. Бортник и др.: Под ред. В,В, Афанасьева.- Л.: Энергоатомиздат, 1987.- 544 с.
Мамандықтың жұмыс оқу
жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
050718 - Электрэнергетика, Электрлік станциялар мамандандырылуы мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Пән атауы – Электр станциялары және қосалқы станциялар пәнінен
Оқу
нысаны
|
Пәннің еңбек сыйымдылығы
|
Семестр бойынша бақылау түрлері
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыстарының көлемі
|
кредиттер
|
академиялық сағат
|
кредиттер
|
аудиториялық сабақ
(ак. сағат)
|
СӨЖ
(ак. сағат)
|
барлығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт.
|
сын.
|
КЖа
|
КЖс
|
барлығы
|
дәр
|
пр.
|
зертх
|
барлығы
|
СӨЖМ
|
ЖОБ негізінде күндізгі
|
6
|
180
|
60
|
120
|
6
|
|
|
|
6
|
4
|
60
|
37,5
|
15
|
7,5
|
120
|
60
|
ЖКБ негізінде сырттай
|
4
|
180
|
24
|
156
|
4
|
|
|
|
3
|
|
12
|
6
|
6
|
|
|
|
4
|
4
|
12
|
9
|
|
3
|
156
|
24
|
Кафедра меңгерушісі_____________В.П. Марковский 2010 ж. «___»__________
Достарыңызбен бөлісу: |